Hi 1, 1–3

1 Żył w ziemi Us człowiek imieniem Hiob. Był to mąż sprawiedliwy, prawy, bogobojny i unikający zła. 2 Miał siedmiu synów i trzy córki. 3 Majętność jego stanowiło siedem tysięcy owiec, trzy tysiące wielbłądów, pięćset jarzm wołów, pięćset oślic oraz wielka liczba służby. Był najwybitniejszym człowiekiem spośród wszystkich ludzi Wschodu.

2 Źródło: Hi 1, 1–3, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu.

Andrzej Gieralowski Zło czynione człowiekowi niewinnemu – przypadek Hioba

Wśród kulturowych obrazów zła wyróżnia się biblijna opowieść o Hiobie, który został dotknięty cierpieniem tak wielkim, że stało się ono synonimem zła doświadczanego przez niewinnych ludzi w całej historii świata. Cierpienie niewinnych było zawsze tym, czego ludzie nie mogli zaakceptować i nie akceptują także dzisiaj. Tym tłumaczy się nieustające zainteresowanie historią Hioba, stanowiącą paradygmat radykalnego zła dla wielu dawnych i współczesnych jej komentatorów. […] Wszyscy oni usiłowali wyjaśnić sens tego, co zdarzyło się Hiobowi, który z bogatego i opływającego w materialne i duchowe dobra, otoczonego liczną rodziną i szczęśliwego człowieka, stał się nędzarzem znoszącym wielkie nieszczęścia, dotkniętym przez ciężkie choroby oraz pozbawionym wszystkiego, co posiadał, łącznie z dziećmi, które poniosły śmierć. Do tego jego niewinność była kwestionowana przez pozostającą przy życiu żonę i przyjaciół, uznających „zasadę odpłaty” za wystarczające wyjaśnienie cierpienia. Złem fundamentalnym, leżącym u źródeł każdego cierpienia doznanego przez Hioba, było oskarżenie przez szatana, iż jego sprawiedliwość i pobożność nie są szczere, gdyż posiadając wszystko, bardziej niż Bogu ufał temu, co posiadał. W oskarżeniu tym, jak sądził św. Augustyn, tkwi sedno biblijnej opowieści o złu wyrządzonym niewinnemu człowiekowi. Kluczową kwestią, zwłaszcza dla współczesnego czytelnika, jest, jak się wydaje, pytanie o odpowiedzialność za zło czynione niewinnemu bohaterowi Księgi Hioba. […] Kto […] sprawił, że Hiob został dotknięty przez radykalne zło, chociaż nie było ono w jakikolwiek sposób przez niego zasłużone? Szatan czy Bóg? Jeśli ten drugi, to czy można uważać Boga za dobrego? Czy może jednak odpowiedzialnością za zło niewinnych trzeba obarczyć ludzi nadających swym złym czynom boski charakter?

1 Źródło: Andrzej Gieralowski, Zło czynione człowiekowi niewinnemu – przypadek Hioba, [w:] Studia Philosophica Wrat is lav iens ia vol. XII, Akademia Ignatianum w Krakowie 2017.