Przeczytaj
Dzięki zjawiskom korelacyjnymzjawiskom korelacyjnym wszystkie części rośliny są ze sobą ściśle powiązane, a organizm stanowi funkcjonalną całość. Mechanizm tych zjawisk związany jest w dużej mierze z przemieszczaniem się substancji hormonalnych oraz odżywczych z jednych organów rośliny do innych. Korelacje mają charakter hamowania lub stymulacji korelacyjnej.
Czym jest inhibicja korelacyjna?
Inhibicja korelacyjna polega na tym, że wzrost jednego organu ogranicza wzrost i rozwój organu drugiego, natomiast usunięcie lub uszkodzenie organu hamującego inicjuje rozwój organu ograniczanego. Typowym przykładem tego typu korelacji jest zjawisko dominacji wierzchołkowejdominacji wierzchołkowej.
Na czym polega zjawisko dominacji wierzchołkowej?
Mechanizm dominacji wierzchołkowej pędu
Zjawisko dominacji wierzchołkowej pędu jest najlepiej poznanym przypadkiem korelacji wzrostowych. Istnieje kilka teorii starających się wyjaśnić mechanizm tego zjawiska.
Oprócz inhibicji spotykamy u roślin również zjawiska stymulacji korelacyjnej. Dobry rozwój systemu korzeniowego prowadzi u wielu roślin do bujnego rozwoju części nadziemnej. Korzenie dostarczają bowiem do pędu duże ilości składników mineralnych oraz niektórych fitohormonów, przede wszystkim cytokinin. Pęd w zamian dostarcza do korzeni asymilaty, witaminy oraz inne ważne substancje organiczne. Korelacje rozwojowe obejmują również takie znane zjawiska, jak różnicowanie się tkanek i organogeneza, rozwój rozłogów, grawimorfizmgrawimorfizm, ruchy wzrostowe, odcinanie liści i owoców oraz wiele innych. Zjawiska korelacyjne zapewniają więc harmonijną morfogenezęmorfogenezę̨ całej rośliny i są przejawem integracji zjawisk regulacyjnych z procesami metabolicznymi i morfogenetycznymi.
Słownik
[gr. auxánō „powoduję wzrost”]; hormony roślinne (fitohormony) uczestniczące w regulacji wzrostu wydłużeniowego komórek i w ich różnicowaniu
hormony roślinne (fitohormony) uczestniczące w regulacji podziałów komórkowych (cytokinezie), różnicowania i organogenezy
u roślin hamujący wpływ pąka wierzchołkowego pędu na rozwój pąków bocznych; związana jest m. in. z wysokim poziomem auksyn w pąku wierzchołkowym i niskim poziomem cytokinin w pąkach bocznych; zapobiega nadmiernemu rozgałęzianiu się pędów
hormon roślinny (fitohormon) regulujący wzrost, rozwój i starzenie się roślin
hormony roślinne (fitohormony), które wywierają różnorodny wpływ na procesy fizjologiczne i reakcje biochemiczne roślin, np. biorą udział w regulacji kiełkowania nasion, spoczynku, zakwitania, pobudzają syntezę i aktywność niektórych enzymów np. alfa- i beta‑amylazy; najbardziej charakterystycznym efektem jest stymulacja wydłużania międzywęźli pędu
wpływ grawitacji na rozwój roślin lub ich organów związany z dystrybucją substancji odżywczych i regulacją hormonalną, np. dzięki sile ciążenia korzenie są wytwarzane jedynie u dołu pędu
jeden z hormonów roślinnych (pochodna adeniny), zaliczany do cytokinin, pobudzający wiele procesów fizjologicznych jak np. wytwarzanie pączków, cytokinezę
fizjologiczne oddziaływania komórek, tkanek i organów roślin na wzrost i rozwój innych ich tkanek i organów
(ABA), hormon roślinny (fitohormon) hamujący wzrost i kiełkowanie, pobudzający opadanie owoców i liści; przyspiesza starzenie się tkanek, powoduje zamykanie się szparek, umożliwia dostosowanie osmotyczne komórek do ograniczeń w dostępie wody
proces kształtowania się roślin lub ich organów; rozwój organizmu jest zdeterminowany genetycznie, ale pewne modyfikacje w kształtowaniu się rośliny mogą zachodzić także pod wpływem czynników zewnętrznych
transport substancji odbywający się z niżej położonych tkanek w kierunku do wierzchołka rośliny, skierowany ku górze; np. transport wody w roślinie
transport substancji odbywający się z wierzchołka rośliny lub wyżej położonych tkanek do tkanek niżej położonych, skierowany ku podstawie; np. transport auksyn w pędach