Consulta il testo e rifletti su come ci si deve comportare negli spazi pubblici.
Zapoznaj się z tekstem i zastanów się nad tym, jak należy się zachowywać w miejscach publicznych.
JustynaGroblińskaBuona educazione negli spazi pubblici
Se ci si vuole comportare beneben educatobene, occorre seguireseguireseguire alcune normela norma (f)norme di buona educazione negli spazilo spazio (m)spazipubblicipubblicopubblici. Molto spesso si deve rinunciarerinunciarerinunciare (almeno parzialmente) all’uso dei dispositiviil dispositivo (m)dispositivi elettronici, ad esempio in aereo. Sul sito di una compagniala compagnia (f)compagnia aerea si possono leggere seguenti indicazionil’indicazione (f)indicazioni: “Durante tutti i nostri voli, compresicompresocompresi quelli dotatidotatodotati di connessionela connessione (f)connessioneWi‑Fi, è possibile utilizzare computer portatiliil computer (m) portatilecomputer portatili, telefoni cellulari, tablet e dispositivi simili, ma solo in modalità volola modalità (f) volomodalità volo.”
Le regole non riguardano esclusivamente i dispositivi elettronici. A teatro si presta attenzioneprestare attenzionepresta attenzione anche ad altri aspetti del comportamento degli spettatorilo spettatore (m)spettatori, ad esempio:
Si entra senza correre ed in silenzio.
Si prende posto evitando di spingersispingersispingersi, di litigarelitigarelitigare e di parlare ad alta voce.
Quando si spengono le luci, non si urlaurlareurla, non si fischiafischiarefischia e si attendeattendereattende in silenzio l’inizio dello spettacolo.
Alla fine della rappresentazionela rappresentazione (f)rappresentazione, si applaudeapplaudireapplaude per ringraziare e per fare capire che lo spettacolo ci è piaciuto: non si urla e non si fa la “ola”, perché non siamo allo stadio.
Si esce con calma.
NeancheneancheNeanche gli stadi sono esclusiesclusoesclusi dall’etichettal’etichetta (f)etichetta e anche essi hanno il loro regolamento, secondo il quale ad esempio: “In ogni caso è severamenteseveramenteseveramentevietatovietatovietatodiffonderediffonderediffonderetramitetramitetramite Internet, radio, televisione o altro mezzo di comunicazione, suoni, immagini, descrizioni, risultati e/o statistiche della partita nel suo insieme o di una delle sue parti, oppure assistereassistereassistere altre persone nello svolgimentolo svolgimento (m)svolgimento di tali attività;
L’uso dei telefoni cellulari è permessopermessopermesso nello stadio per esclusivo utilizzo personale e privato.”
1 Źródło: JustynaGroblińska, Buona educazione negli spazi pubblici, [na podstawie:] https://www.turkishairlines.com/it-it/flights/fly-different/inflight-connectivity/ [dostęp 24.02.2021], http://www.icfalcomatarchi.edu.it/sites/default/files/articoli/2016-2017/regolamento-teatro-alunni.pdf [dostęp 24.02.2021], http://www.fiorenzuolacalcio.it/page/238748553319/regolamento-d-039-uso-dello-stadio-norme-di-comportamento [dostęp 24.02.2021], licencja: CC BY 3.0.
2
Esercizio1
Come si comporta Roberto negli spazi pubblici? Verifica quali dei suoi comportamenti non sono conformi alle regole che hai conosciuto nel testo.
Jak zachowuje się Roberto w przestrzeni publicznej? Sprawdź, które z jego zachowań nie są zgodne z zasadami, które poznałeś/poznałaś w tekście.
RImAH4qPBrmhe
Możliwe odpowiedzi: 1. Roberto pubblica in Internet un suo video girato allo stadio., 2. In aereo Roberto ha dimenticato di attivare la modalità aereo nei suoi dispositivi., 3. Roberto parla a voce alta durante lo spettacolo., 4. Roberto esce con calma da teatro., 5. Alla fine dello spettacolo, Roberto esprime il suo entusiasmo urlando.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
Nakazy i zakazy
W życiu codziennym bardzo często spotykamy się z nakazami i zakazami, których powinniśmy przestrzegać, aby społeczeństwo funkcjonowało jak najlepiej. Wiele osób jeździ samochodem, a zapinając pasy bezpieczeństwa, przestrzega bardzo ważnego nakazuALLACCIARE LE CINTUREprzeczytajALLACCIARE LE CINTURE‘ZAPNIJ PASY’. Dużo komunikatów pojawia się też w środkach transportu (np. na pokładzie samolotu), w instytucjach kultury (np. w kinie czy w teatrze) itp. Przybierają one najczęściej bezosobowe formy. Zapoznaj się z poniższymi włoskimi komunikatami.
przeczytaj
Czy wiesz, że polska aktorka, Kasia Smutniak, zagrała w 2014 roku w filmie Ferzana Özpeteka zatytułowanym Allacciate le cinture (Zapnijcie pasy)? Warto obejrzeć ten film, by poznać historię granej przez Polkę Eleny i odkryć dwa znaczenia tytułu – jednego metaforycznego i drugiego dosłownego – związanego z tematyką tego e‑materiału.
RjeGsCHBivk65
Zdjęcie przedstawia tabliczkę umieszczoną na ścianie z cegły. Na tabliczce znajduje się napis: È vietato: introdurre cani calpestare l’erba gettare rifiuti.
È vietato ...
Zakaz ...
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, grafika: Pexels.com, licencja: CC BY 3.0.
Jak widzisz na typowej tabliczce, którą często można zobaczyć we włoskich parkach, komunikat w języku włoskim jest skonstruowany w stronie biernej. Pomija się jednakagensa, czyli tego, kto zakazuje lub nakazuje.
Przyjrzyj się samej konstrukcji:
Na początku znajduje się czasownik być w trzeciej osobie liczby pojedynczej (è ‘jest’), następnie imiesłów czasu przeszłego czasownika vietare ‘zabraniać’ (vietato ‘zabronione’), po czym dodany jest czasownik w bezokoliczniku, któremu towarzyszy dalsza część komunikatu (introdurre cani/calpestare l’erba/gettare rifiuti itp.):
RyCDZCZoz2vkU
Ilustracja
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY 3.0.
W wielu miejscach publicznych znajdziesz tabliczkę z napisem widocznym na ilustracji.
R1SgneO8q9Mxk
Zdjęcie przedstawia tabliczkę wiszącą na ścianie. Na tabliczce znajduje się ikona przekreślonego telefonu oraz napis: Si prega di spegnere il cellulare.
Si prega di spegnere il cellulare
Proszę wyłączyć telefon
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, grafika: Pexels.com, licencja: CC BY 3.0.
W tym przypadku mamy do czynienia z drugim typem komunikatów bezosobowych z użyciem tak zwanegosi impersonale – do trzeciej osoby liczby pojedynczej czasu teraźniejszego dodaje się na początkusi impersonale (si prega – dosłownie ‘prosi się’,si prega di spegnere il cellulare ‘proszę wyłączyć telefon komórkowy’).
We Włoszech istnieją też powszechnie przyjęte zasady dobrego wychowania i np. w teatrze wszyscy powinni wiedzieć, że:
Non si mangia durante lo spettacolo. ‘Nie wolno jeść podczas spektaklu.’
Non si canta insieme agli attori durante i musical o gli spettacoli di musica lirica. ‘Nie wolno śpiewać wraz z aktorami podczasmusicaluczy opery.’
W języku włoskim istnieje jeszczesi passivante – to konstrukcja, w której czasownik (orzeczenie) dostosowuje się liczbą do podmiotu. Należy jednak zwrócić uwagę, że podmiot (podkreślony w przykładach) w tej konstrukcji występuje zazwyczaj po czasowniku.
Oto przykład:
Ai concerti non si può usare la macchina fotografica. ‘Nie korzysta się z aparatu na koncertach.’
In aereo non si possono usare dispositivi elettronici in modalità online. ‘Nie korzysta się z urządzeń elektronicznych w trybieonline.’
RxnsbSUqAmPPV
Appunti: (Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
Dizionario
f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga
