bg‑azure

Consulta il testo e scopri quali sono gli organi più importanti dello Stato italiano.

Zapoznaj się z tekstem i dowiedz się, jakie są najważniejsze organy państwa włoskiego.

Katarzyna Górniak Il sistema politico dell'Italia

L'Italia è una repubblica democratica parlamentare. Il suo sistemail sistema (m)sistema politico si basabasarsibasa sulla Costituzione che è in vigore dal 1 gennaio 1948.

Il capoil capo (m)capo dello Statolo Stato (m)Stato è il Presidente della Repubblica. È elettoè elettoÈ eletto ogniogniogni sette anni da entrambeentrambeentrambe le camerela camera (f)camere del parlamento e dai rappresentantiil rappresentante (m)rappresentanti dei Consigliil consiglio (m)Consigli regionaliregionaleregionali. Il Presidente salvaguardasalvaguardaresalvaguarda l’unitàl’unità (f)l’unità della nazionela nazione (f)nazione.

Il sistema politico si componecomporsi disi compone di tre organi separati: parlamentoil parlamento (m)parlamento, governoil governo (m)governocorti e tribunalicorti e tribunalicorti e tribunali.

Il parlamento è il potereil potere (m)potere legislativolegislativolegislativo,spettare, è eletto a suffragio universaleil suffragio universale (m)suffragio universale per un mandatoil mandato (m)mandato di cinque anni. Si compone di due camere: la Camera del Senatola Camera (f) del SenatoCamera del Senato e la Camera dei Deputatila Camera (f) dei DeputatiCamera dei Deputati.

Il governo è il potere esecutivoesecutivoesecutivo, che è politicamente responsabile davanti al Parlamento. A capo dela capo diA capo del governo c’è il primo ministro, cioè il Presidente del Consiglioil Presidente (m) del ConsiglioPresidente del Consiglio, che a sua voltaa sua voltaa sua volta nominanominarenominaministriil ministro (m)ministri che si occupano dei vari ministeri.

Il potere giudiziario è nelle mani di corti e tribunali.

1 Źródło: Katarzyna Górniak, Il sistema politico dell'Italia, dostępny w internecie: https://it.wikipedia.org/wiki/Sistema_politico_della_Repubblica_Italiana [dostęp 7.03.2023], https://learnamo.com/sistema-politico-italiano/ [dostęp 7.03.2023].
R1QB6ykdGtFVh
Nagranie opisuje system polityczny we Włoszech.
1
Esercizio 1

Sulla base del testo, indica la risposta corretta.

Na podstawie tekstu wskaż poprawną odpowiedź.

RnUqGJlNfDwct
stemma d'Italia
godło Włoch
Źródło: grafika: Quirinale.it, licencja: CC BY 3.0.
RI6cPMr8Vm9PY
Quale tipo di repubblica c’è in Italia? Możliwe odpowiedzi: 1. La repubblica presidenziale., 2. La repubblica popolare., 3. La repubblica parlamentale.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1GwEkjdoSvWX
Chi elegge il Presidente dello Stato? Możliwe odpowiedzi: 1. Tutta la nazione a suffragio universale., 2. Il parlamento e i rappresentanti regionali., 3. Solo la Camera dei Deputati e il Senato.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
R16oyeCwQFH28
Chi è a capo del governo? Możliwe odpowiedzi: 1. Il Presidente del Consiglio., 2. Il Presidente dello Stato., 3. I vari ministri.
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.
2
Esercizio 2

Segna gli organi più importanti dello Stato italiano.

Zaznacz najważniejsze organy państwowe we Włoszech.

REt1QvLpXwOkY
il Presidente della Repubblica, il parlamento, il governo, la Costituzione, i Consigli regionali, le corti e i tribunali, i diversi ministri
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

W języku włoskim rzeczowniki rodzaju męskiego najczęściej kończą się na literę -o lub -e, a rodzaju żeńskiego na -a lub -e. Nie jest to jednak regułą.

W dzisiejszym tekście pojawiło się słowo: il sistemasystem, należące do tej grupy rzeczowników rodzaju męskiego, które w liczbie pojedynczej przyjmują żeńską końcówkę -a, podczas gdy w liczbie mnogiej mają już typową dla rodzaju męskiego końcówkę -i. Przyjrzyj się innym przykładom wyrazów należących do tej grupy rzeczowników.

RdRLYLuaPbARe
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY 3.0.

Liczba pojedyncza

Liczba mnoga

il sistema – system

i sistemi – systemy

il problema – problem

i problemi – problemy

il pianeta – planeta

i pianeti – planety

il programma – program

i programmi – programy

il tema – temat

i temi – tematy

W powyższym tekście na temat systemu politycznego we Włoszech pojawił się czasownik comporsi (di), który tłumaczymy jako: składać się (z).

Spójrz, jak odmienia się podstawowa forma tego czasownika:

R18y4WKpKqCyC
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY 3.0.
Comporre – łączyć, komponować

Liczba pojedyncza

Liczba mnoga

io compongo

noi componiamo

tu componi

voi componete

lui/lei compone

loro compongono

Aby lepiej zrozumieć zagadnienia, które pojawią się w dalszej części tego e‑materiału, zapoznaj się z następującymi wyrażeniami:

essere in vigore - obowiązywać

adottare/modificare le leggi - uchwalać / modyfikować ustawy

approvare proposte legislative - zatwierdzać projekty ustawodawcze

emettere decreti - wydawać dekrety

R1dWeAGspBVfe
Appunti:  (Uzupełnij).
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Dizionario

f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski, pl = plurale - liczba mnoga

a capo di
a capo di
RssKIPJjdzZuF1
Nagranie dźwiękowe

na czele

R1eLb1WRP0BR21
Nagranie dźwiękowe
basarsi
basarsi
R15nrl00eRxc31
Nagranie dźwiękowe

opierać się

R1SpgXIWW3iDK1
Nagranie dźwiękowe
la camera (f)
la camera (f)
RX0icYcsKKmXx1
Nagranie dźwiękowe

izba

RB2aVHiNMZ33o1
Nagranie dźwiękowe
la Camera (f) dei Deputati
la Camera (f) dei Deputati
RmMBeJsCc3can1
Nagranie dźwiękowe

Izba Deputowanych, odpowiednik polskiego Sejmu

R1aDNKIu9qHyg1
Nagranie dźwiękowe
la Camera (f) del Senato
la Camera (f) del Senato
Rhh7G0qxsH04F1
Nagranie dźwiękowe

Senat

R1KFLGDXcavIG1
Nagranie dźwiękowe
il capo (m)
il capo (m)
R8J3DYUuxP39X1
Nagranie dźwiękowe

szef

RL2yGDdzDj35H1
Nagranie dźwiękowe
il capo (m) dello Stato
il capo (m) dello Stato
RrfxgFFPd3WTD1
Nagranie dźwiękowe

głowa państwa

R1YiReEPV6QpN1
Nagranie dźwiękowe
comporsi di
comporsi di
R1L92bGkEzqYz1
Nagranie dźwiękowe

składać się z

R1dkbuksfvj0B1
Nagranie dźwiękowe
il consiglio (m)
il consiglio (m)
R11iscvjuYrwZ1
Nagranie dźwiękowe

rada

Rj7kEFPLYd2qB1
Nagranie dźwiękowe
la corte (f)
la corte (f)
RJQDBBxysF6vK1
Nagranie dźwiękowe

sąd

RdNO9mBcvrHue1
Nagranie dźwiękowe
eletto
eletto
RJ7m7MHpMEyZB1
Nagranie dźwiękowe

wybrany

R1Du9JmM6dCCd1
Nagranie dźwiękowe
entrambe
entrambe
Rnu74USvN4k4X1
Nagranie dźwiękowe

obie

R1T3Ao64BPU3v1
Nagranie dźwiękowe
esecutivo
esecutivo
RwjIeWjS3mvSB1
Nagranie dźwiękowe

wykonawczy

R4iFoRDv3yqTm1
Nagranie dźwiękowe
essere in vigore
essere in vigore
RDeR0BJERcoS31
Nagranie dźwiękowe

obowiązywać

RSKvW94fl6bNq1
Nagranie dźwiękowe
il governo (m)
il governo (m)
R1Q9TgsUrWmeV1
Nagranie dźwiękowe

rząd

R1CSVemaoEC1U1
Nagranie dźwiękowe
indipendente
indipendente
R1S7648tSWeAF1
Nagranie dźwiękowe

niezależny, niezawisły

RVnLfcLYz8Sm71
Nagranie dźwiękowe
legislativo
legislativo
R1NNANwGaFeEG1
Nagranie dźwiękowe

ustawodawczy

R10n7aPXFsrOj1
Nagranie dźwiękowe
il mandato (m)
il mandato (m)
RIpkxY670UmAw1
Nagranie dźwiękowe

tutaj: kadencja

R1AReMn78YE4z1
Nagranie dźwiękowe
il ministro (m)
il ministro (m)
RCHzrYpPoEf3q1
Nagranie dźwiękowe

minister

RFD67JpjM9B541
Nagranie dźwiękowe
la nazione (f)
la nazione (f)
RhlDQyocbOvr81
Nagranie dźwiękowe

naród

R1bxHUPCZkm9g1
Nagranie dźwiękowe
nominare
nominare
RO3ZZLCM0wDfR1
Nagranie dźwiękowe

mianować

R1W0eAi12xx2V1
Nagranie dźwiękowe
ogni
ogni
RLnzKn8vTWYu51
Nagranie dźwiękowe

co (ileś czasu)

REl28Q846JkC11
Nagranie dźwiękowe
il parlamento (m)
il parlamento (m)
RXFb0VrGY5OYW1
Nagranie dźwiękowe

parlament

R1WHapTtNRJjB1
Nagranie dźwiękowe
il potere (m)
il potere (m)
RWaaYKmAfGeqJ1
Nagranie dźwiękowe

władza

R1cYOAu4pQ0sN1
Nagranie dźwiękowe
il Presidente (m) del Consiglio
il Presidente (m) del Consiglio
RIEByMLh2HA651
Nagranie dźwiękowe

Prezes Rady Ministrów

R19J5Ms5vP4LW1
Nagranie dźwiękowe
il rappresentante (m)
il rappresentante (m)
RGjpiz83g8XrJ1
Nagranie dźwiękowe

reprezentant

R112RGxRuf7L41
Nagranie dźwiękowe
regionale
regionale
RQ8EtQJ2ymQqk1
Nagranie dźwiękowe

regionalny

R1andRSXswpLl1
Nagranie dźwiękowe
salvaguardare
salvaguardare
RprkuV6yr7UeS1
Nagranie dźwiękowe

stać na straży

Rdd3B9gXeM4iG1
Nagranie dźwiękowe
il sistema (m)
il sistema (m)
R1doVw3yd73rh1
Nagranie dźwiękowe

system

R1D654aW5Htrq1
Nagranie dźwiękowe
spettare
spettare
R17bYRIcXRnPy1
Nagranie dźwiękowe

tutaj: należeć do

RKcwxQfbbSgkY1
Nagranie dźwiękowe
lo Stato (m)
lo Stato (m)
R1OUaEXGyBpoH1
Nagranie dźwiękowe

państwo

RqSWlWXsuUddq1
Nagranie dźwiękowe
il suffragio (m) universale
il suffragio (m) universale
RDokZNF35GMW81
Nagranie dźwiękowe

głosowanie powszechne

R1JtOGPHEZhdc1
Nagranie dźwiękowe
il tribunale (m)
il tribunale (m)
R15ClCZvJghR11
Nagranie dźwiękowe

sąd, trybunał

R1JLMzKqRnFq61
Nagranie dźwiękowe
l’unità (f)
l’unità (f)
R1Hazo4aWKECV1
Nagranie dźwiękowe

jedność

R14Vz9W3RDH0L1
Nagranie dźwiękowe
la volta (f)
la volta (f)
RHCvJejPBAvrz1
Nagranie dźwiękowe

raz

R1cAh4AkPIR3z1
Nagranie dźwiękowe
è in vigore
è eletto
corti e tribunali
il suffragio universale (m)
a sua volta