Jasne dźwięki metalowych sztabek
Przejdźmy do tematu
Instrumenty perkusyjne
Instrumenty perkusyjne to najbardziej liczna rodzina instrumentów na całym świecie. Posłuchaj prezentacji, w której przypomnisz sobie wygląd i brzmienie tych instrumentów.
Przyporządkuj instrumenty perkusyjne do jednej z grup: o określonej bądź nieokreślonej wysokości dźwięku.
dzwonki, wielki bęben, metalofon, werbel, marimba, kotły, tamburyn, trójkąt, ksylofon, talerze, dzwony rurowe, bęben, tam-tam, marakasy, kastaniety
| Instrumenty perkusyjne melodyczne |
|
|---|---|
| Instrumenty perkusyjne niemelodyczne |
Instrumenty perkusyjne sztabkowe – ilustracja interaktywna

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D127deeRN
Odpowiedz na pytanie. Który z wymienionych wyżej instrumentów pochodzi z Afryki? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Dzwonki diatoniczne i chromatyczne - ilustracja interaktywna

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D127deeRN
Wyjaśnij, czym różnią się od siebie dzwonki diatoniczne od dzwonków chromatycznych. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Wiedząc, że dzwonki diatoniczne zawierają dźwięki gamy (np. dźwięki od c1 do c2) wymień wszystkie dźwięki gamy C‑dur zaczynając od nuty c1. Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Odpowiedz na pytanie. Jak nazywamy nazwę dźwięku muzycznego alternatywną do literowej?
Partytura piosenki „Panie Janie” na głos i dzwonki:

Zagraj na dzwonkach akompaniament wskazany w partyturze. Zwróć uwagę, że melodia akompaniamentu opiera się o dwa dźwięki cIndeks górny 11 oraz gIndeks górny 11.
Zaśpiewaj melodię piosenki „Panie Janie” (pięciolinia oznaczona sformułowaniem „Głos”)
Zagraj na dzwonkach akompaniament piosenki „Panie Janie” wraz z nagraniem melodii tej piosenki.
Zaśpiewaj melodię piosenki „Panie Janie” jednocześnie akompaniując sobie na dzwonkach
Chwyć pałeczki oburącz, nie ściskając ich w palcach zbyt mocno.
Uderz pałeczką w środek wybranej przez siebie sztabki aby wydobyć dźwięk.
Zagraj glissandoglissando [czytaj: glisando] po wszystkich sztabkach, w górę i w dół.
Zagraj gamę C‑dur w górę i w dół powtarzając każdy dźwięk czterokrotnie.
Animacja z utworami „Wlazł kotek na płotek” i „Kurki trzy” na dzwonki z kolorami chroma‑notes [czytaj: kroma nołts]

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RluB1L61Crcom
Animacja przedstawia interaktywną partyturę utworu "Wlazł kotek na płotek" na dzwonki. Plansza tytułowa zawiera tytuł wspomnianego utworu oraz ilustrację, przedstawiającą pięciolinię z kluczem wiolinowym i nutami w różnych kolorach. W trakcie trwania animacji, w synchronizacji ze ścieżką dźwiękową, na pięciolinii pojawiają się kolorowe nuty. Pierwsza partia w systemie to melodia, druga to akompaniament – obie są wykonywane przez dzwonki. Metrum utworu to trzy czwarte. Pierwszy takt w linii melodii składa się z trzech ćwierćnut: g, e, e. Kolejny takt również stanowią trzy ćwierćnuty, ale z dźwiękami f, d, d. W następnym takcie są dwie ósemki i półnuta c, e, g. Czwarty takt jest taki sam jak pierwszy, a piąty taki sam jak drugi. Natomiast ostatni takt tworzą dwie ósemki i półnuta z dźwiękami c, e, c. Partia akompaniamentu składa się wyłącznie z półnut z kropką. W każdym z sześciu taktów znajduje się jedna nuta, kolejno z dźwiękiem: c, g, c, c, g, c.
Wybierz jeden z kolorów (a co za tym idzie, dźwięków) z melodii i zagraj z nagraniem. Pamiętaj, by równo grać wybrany dźwięk. Po zakończeniu zrób to samo z innymi kolorami.
Wybierz jeden z kolorów (a co za tym idzie, dźwięków) z akompaniamentu i zagraj z nagraniem. Pamiętaj, by równo grać wybrany dźwięk. Po zakończeniu zrób to samo z innymi kolorami.
Dobierz sobie kolegę lub koleżankę do pary. Niech jedna osoba zagra melodię, a druga akompaniament. Jeśli nie możesz nikogo znaleźć, zagraj sam z nagraniem.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1RrIjIUn5jiJ
Animacja przedstawia interaktywną partyturę utworu "Kurki trzy" na dzwonki. Plansza tytułowa zawiera tytuł wspomnianego utworu oraz ilustrację, przedstawiającą pięciolinię z kluczem wiolinowym i nutami w różnych kolorach. W trakcie trwania animacji, w synchronizacji ze ścieżką dźwiękową, na pięciolinii pojawiają się kolorowe nuty. Pierwsza partia w systemie to melodia, druga to akompaniament – obie są wykonywane przez dzwonki. Metrum utworu to dwie czwarte. Pierwszy takt w linii melodii składa się z dwóch ćwierćnut: c, c. Kolejny takt stanowią dwie ćwierćnuty z dźwiękami g, g. W następnym takcie są dwie ćwierćnuty a, a. Czwarty takt tworzy tylko półnuta z dźwiękiem g. Kolejny takt to dwie półnuty f, f. Następny to dwie półnuty e, e. Kolejny to dwie półnuty d, d. Końcowy takt w tej linijce partii melodii to półnuta c. W drugiej linijce partii melodii, każdy takt składa się z dwóch ćwierćnut z dźwiękami, kolejno w taktach: g, g, f, f, e, e, d, d, g, g, f, f, e, e, d, d. Trzecią linijkę partii melodii rozpoczynają dwie ćwierćnuty c, c. Kolejny takt to dwie ćwierćnuty g, g. Następny to dwie ćwierćnuty a, a. Kolejny takt składa się z półnuty g. Następny z dwóch ćwierćnut f, f. Kolejny z dwóch ćwierćnut e, e. Kolejny z dwóch ćwierćnut d, d. Partia melodii kończy się półnutą c w ostatnim takcie. Partia akompaniamentu zawiera tylko jedną półnutę w każdym takcie. Odpowiednio z dźwiękiem: c, c, f, c, c, c, g, c, c, c, c, g, c, c, c, g, c, c, f, c, c, c, g, c.
Wybierz jeden z kolorów (a co za tym idzie, dźwięków) z melodii i zagraj z nagraniem. Pamiętaj, by równo grać wybrany dźwięk. Po zakończeniu zrób to samo z innymi kolorami.
Wybierz jeden z kolorów (a co za tym idzie, dźwięków) z akompaniamentu i zagraj z nagraniem. Pamiętaj, by równo grać wybrany dźwięk. Po zakończeniu zrób to samo z innymi kolorami.
Dobierz sobie kolegę lub koleżankę do pary. Niech jedna osoba zagra melodię, a druga akompaniament. Jeśli nie możesz nikogo znaleźć, zagraj sam z nagraniem.
Partytura utworu „Pada śnieg”

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RZZroXQVRfMgx
Animacja przedstawia interaktywną partyturę utworu "Pada śnieg". Na początku na ekranie wyświetla się tytuł animacji, wypisany białą czcionką na różowym tle: „Partytura utworu "Pada śnieg"”. Reszta ekranu jest biała. Pod tytułem znajduje się ilustracja przedstawiająca różnokolorowe nuty oraz klucz wiolinowy, porozrzucane po pięciolinii wygiętej w kształt fali. W trakcie odtwarzania utworu miarowo pojawiają się nuty w dwóch pięcioliniach: pierwsza należy do partii melodii, natomiast druga do partii akompaniamentu. Utwór jest napisany w metrum cztery czwarte, w tonacji C‑dur. Ma łącznie szesnaście taktów. Po zakończeniu odtwarzania utworu w pięcioliniach są już kompletne partie ze wszystkimi nutami. W partii melodii w pierwszym takcie na pierwszą miarę grana jest żółta ćwierćnuta e, następnie ponownie żółta ćwierćnuta e na drugą miarę, a na miary trzecią oraz czwartą zapisano żółtą półnutę e. Takt drugi w partii melodii jest dokładnie taki sam, jak takt pierwszy: na pierwsze dwie miary zapisano dwie żółte ćwierćnuty e, natomiast na miary trzecią oraz czwartą żółtą półnutę e. W trzecim takcie na pierwszą miarę zapisano żółtą ćwierćnutę e, na miarę drugą ciemnozieloną ćwierćnutę g, na trzecią miarę zieloną ćwierćnutę c, natomiast na miarę czwartą pomarańczową ćwierćnutę d. W czwartym takcie na pierwszą miarę wykonywana jest żółta cała nuta e. W takcie piątym na wszystkie miary grane są cztery jasnozielone ćwierćnuty f. W szóstym takcie na pierwszą miarę zapisano jasnozieloną ćwierćnutę f, a na miary od drugiej do czwartej żółte ćwierćnuty e. W siódmym takcie na pierwszą miarę zapisano żółtą ćwierćnutę e, na miarę drugą oraz trzecią po pomarańczowej ćwierćnucie d, a na czwartą miarę żółtą ćwierćnutę e. W takcie ósmym na pierwszą miarę zapisano pomarańczową półnutę d, a następnie na miarę trzecią ciemnozieloną półnutę g, przy czym zmiana z jednego dźwięku na drugi następuje z artykulacją legato. Takt dziewiąty rozpoczyna się od żółtej ćwierćnuty e granej na pierwszą miarę, na miarę drugą zapisano ponownie żółtą ćwierćnutę e, a na miary trzecią oraz czwartą żółtą półnutę e. Podobnie jest w takcie dziesiątym: najpierw na pierwsze dwie miary zapisano dwie żółte ćwierćnuty e, a dalej żółtą półnutę e. W takcie jedenastym na pierwszą miarę grana jest żółta ćwierćnuta e, na miarę drugą ciemnozielona ćwierćnuta g, na trzecią miarę czerwona ćwierćnuta c, a na miarę czwartą pomarańczowa ćwierćnuta d. W dwunastym takcie wykonywana jest wyłącznie żółta cała nuta e. W trzynastym takcie na każdą miarę zapisano po jasnozielonej ćwierćnucie f. W takcie czternastym na pierwszą miarę grana jest jasnozielona ćwierćnuta f, a dalej, na miary od drugiej do czwartej, zapisano po żółtej ćwierćnucie e. W takcie piętnastym na pierwsze dwie miary wykonywane są dwie ciemnozielone ćwierćnuty g, na miarę trzecią jasnozielona ćwierćnuta f, a na miarę czwartą zapisano pomarańczową ćwierćnutę d. W ostatnim, szesnastym takcie partii melodii grana jest czerwona cała nuta c. W partii akompaniamentu wszystkie dźwięki to całe nuty. W pierwszych czterech taktach są to czerwone całe nuty c, w takcie piątym jasnozielona cała nuta f, w taktach szóstym oraz siódmym ponownie czerwone cała nuta c, a w ósmym takcie ciemnozielona cała nuta g. W taktach od dziewiątego do dwunastego ponownie zapisano na czerwono cała nuta c, w trzynastym jasnozieloną cała nuta f. W czternastym takcie grana jest czerwona cała nuta c, w piętnastym takcie ciemnozielona cała nuta g, a w takcie szesnastym po raz kolejny czerwona cała nuta c.
Odczytaj głośno kolejne nazwy dźwięków. Zacznij od melodii, a kiedy skończysz, zrób to samo z partią akompaniamentu.
Teraz odczytaj rytm za pomocą tataizacji. Zacznij od melodii, a kiedy skończysz, zrób to samo z partią akompaniamentu.
Zaśpiewaj całą melodię wraz z nagraniem.
Pada śnieg, pada śnieg, dzwonią dzwonki sań
co za radość, gdy saniami można jechać w dal
Gdy pada śnieg, pada śnieg, dzwonią dzwonki sań
a przed nami i za nami wiruje tyle gwiazd.
Dobierz sobie kolegę lub koleżankę do pary. Niech jedna osoba zagra melodię, a druga akompaniament. Jeśli nie możesz nikogo znaleźć, zagraj samodzielnie przy użyciu nagrania.
Partytury utworów „Lato, lato” (tonacja C‑dur), „Happy Birthday” [czytaj: happi berwdej] (tonacja G‑dur) i „Krakowiaczek jeden” tonacja F‑dur)

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RdlPtklksZmbv
Animacja przedstawia interaktywną partyturę utworu "Lato, lato" (tonacja C‑dur). Plansza tytułowa zawiera tytuł wspomnianego utworu oraz ilustrację, przedstawiającą pięciolinię z kluczem wiolinowym i nutami w różnych kolorach. W trakcie trwania animacji, w synchronizacji ze ścieżką dźwiękową, na pięciolinii pojawiają się kolorowe nuty. Pierwsza partia w systemie to melodia, druga to akompaniament. Metrum utworu to cztery czwarte. Pierwszy takt w linii melodii składa się z dwóch półnut z dźwiękiem g. Następny zawiera ćwierćnutę e i półnutę z kropką z dźwiękiem g. Kolejny takt to półnuta z dźwiękiem a i półnuta z dźwiękiem g. Następny zawiera ćwierćnutę f i półnutę z kropką z dźwiękiem d. Druga linijka partii melodii zaczyna się taktem z dwoma półnutami f. Kolejny takt zawiera ćwierćnutę d i półnutę z kropką z dźwiękiem f. W następnym są dwie półnuty g, f. Dalej ćwierćnuta e i półnuta z kropką z dźwiękiem c. Kolejny takt to dwie półnuty g. Następny to ćwierćnuta e i półnuta z kropką z dźwiękiem g. Trzecia linijka partii melodii rozpoczyna się taktem z dwoma półnutami c, a. W kolejnym takcie jest cała nuta g. Następny składa się z czterech ćwierćnut: f, g, a, f. Przedostatni takt to dwie półnuty: e, c. Ostatni takt składa się z całej nuty z dźwiękiem d. Partia akompaniamentu w pierwszych trzech taktach zawiera po jednej całej nucie z dźwiękiem c. Ostatni takt pierwszej linijki to cała nuta z dźwiękiem f. W drugiej linijce partii akompaniamentu, pierwsze trzy takty zawierają po jednej całej nucie z dźwiękiem f. Trzy kolejne takty zawierają po jednej całej nucie z dźwiękiem c. W ostatniej linijce partia akompaniamentu zawiera kolejno w taktach: całą nutę f, całą nutę c, całą nutę f, całą nutę c, całą nutę g.
Odczytaj głośno kolejne nazwy dźwięków. Zacznij od melodii, a kiedy skończysz, zrób to samo z partią akompaniamentu.
Teraz odczytaj rytm za pomocą tataizacji. Zacznij od melodii, a kiedy skończysz, zrób to samo z partią akompaniamentu.
Zaśpiewaj całą melodię wraz z nagraniem.
Lato, lato, lato czeka,
Razem z latem czeka rzeka,
Razem z rzeką czeka las,
A tam ciągle nie ma nas.
Dobierz sobie kolegę lub koleżankę do pary. Niech jedna osoba zagra melodię, a druga akompaniament. Jeśli nie możesz nikogo znaleźć, zagraj samodzielnie przy użyciu nagrania.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/RagS44UDh98tC
Animacja przedstawia interaktywną partyturę utworu "Happy birthday" (tonacja G‑dur). Plansza tytułowa zawiera tytuł wspomnianego utworu oraz ilustrację, przedstawiającą pięciolinię z kluczem wiolinowym i nutami w różnych kolorach. W trakcie trwania animacji, w synchronizacji ze ścieżką dźwiękową, na pięciolinii pojawiają się kolorowe nuty. Pierwsza partia w systemie to melodia, druga to akompaniament. Przy kluczu wiolinowym, na piątej linii znajduje się krzyżyk. Metrum utworu to trzy czwarte. Pierwszy takt w linii melodii składa się z dwóch ósemek d, d. W następnym takcie są trzy ćwierćnuty: e, d, g. W kolejnym jest ćwierćnuta z dźwiękiem f, pauza ćwierćnutowa i dwie ósemki d, d. Następny takt zawiera trzy ćwierćnuty: e, d, a. Ostatni takt w tej linii melodii zawiera ćwierćnutę g, pauzę ćwierćnutową i dwie ósemki d, d. Drugą linijkę partii melodii rozpoczyna takt z ćwierćnutą z dźwiękiem d w drugiej oktawie, ćwierćnutą z dźwiękiem h i dwoma ósemkami f, f. W kolejnym takcie znajduje się ćwierćnuta f, ćwierćnuta e i dwie ósemki c, c. Następnie mamy trzy ćwierćnuty: h, g, a. Ostatni takt to półnuta z kropką z dźwiękiem g. Partia akompaniamentu składa się w pierwszym takcie z pauzy ćwierćnutowej, w kolejnym jest półnuta z kropką z dźwiękiem g. W kolejnych dwóch taktach znajduje się po jednej półnucie z kropką z dźwiękiem d. W kolejnym takcie jest półnuta z kropką z dźwiękiem g. W drugiej linijce partii akompaniamentu, w każdym takcie jest tylko półnuta z kropką z dźwiękami kolejno: g, c, g, g.
Przypomnij sobie, co oznacza widoczny w partyturze znak przykluczowy. Pamiętając o tym, co zmienia, odczytaj głośno kolejne nazwy dźwięków. Zacznij od melodii, a kiedy skończysz, zrób to samo z partią akompaniamentu.
Teraz odczytaj rytm za pomocą tataizacji. Zacznij od melodii, a kiedy skończysz, zrób to samo z partią akompaniamentu.
Zaśpiewaj całą melodię wraz z nagraniem.
Happy birthday to you [czytaj: happi berfdej tu ju],
Happy birthday to you,
Happy birthday dear [czytaj: happi berfdej dir],
Happy birthday to you!
Dobierz sobie kolegę lub koleżankę do pary. Niech jedna osoba zagra melodię, a druga akompaniament. Jeśli nie możesz nikogo znaleźć, zagraj samodzielnie przy użyciu nagrania.

Film dostępny pod adresem /preview/resource/R1QipfnrLndss
Animacja przedstawia interaktywną partyturę utworu "Krakowiaczek jeden" (tonacja F‑dur). Plansza tytułowa zawiera tytuł wspomnianego utworu oraz ilustrację, przedstawiającą pięciolinię z kluczem wiolinowym i nutami w różnych kolorach. W trakcie trwania animacji, w synchronizacji ze ścieżką dźwiękową, na pięciolinii pojawiają się kolorowe nuty. Pierwsza partia w systemie to melodia, druga to akompaniament. Przy kluczu wiolinowym, na trzeciej linii znajduje się bemol. Metrum utworu to dwie czwarte. Pierwszy takt w linii melodii składa się z czterech ósemek, połączonych po dwie, z dźwiękami: e, g, h, d (z drugiej oktawy). Następny takt składa się z ósemki c, ćwierćnuty a i pauzy ósemkowej. Dalej znowu są cztery ósemki, połączone po dwie, z dźwiękami: c, c, h, g. Następnie ósemka f, ćwierćnuta a i pauza ósemkowa. W drugiej linijce partii melodii trzy pierwsze takty są identyczne jak w pierwszej, natomiast ostatni takt zawiera dwie ćwierćnuty f, f. Partia akompaniamentu w obu linijkach jest taka sama i składa się z samych półnut (po jednej w każdym takcie) z dźwiękami: c, f, c, f.
Przypomnij sobie, co oznacza widoczny w partyturze znak przykluczowy. Pamiętając o tym, co zmienia, odczytaj głośno kolejne nazwy dźwięków. Zacznij od melodii, a kiedy skończysz, zrób to samo z partią akompaniamentu.
Teraz odczytaj rytm za pomocą tataizacji. Zacznij od melodii, a kiedy skończysz, zrób to samo z partią akompaniamentu.
Zaśpiewaj całą melodię wraz z nagraniem.
Krakowiaczek jeden
Miał koników siedem
Pojechał na wojnę
Został mu się jeden
Dobierz sobie kolegę lub koleżankę do pary. Niech jedna osoba zagra melodię, a druga akompaniament. Jeśli nie możesz nikogo znaleźć, zagraj sam z nagraniem.
Ćwiczenia
Wymień instrumenty perkusyjne sztabkowe (minimum 3):
Odpowiedz na pytanie. Jakie elementy postawy są ważne przy grze na dzwonkach? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.
Słownik pojęć
Partia instrumentalna, która jest tłem melodii głównej.
znak przykluczowy, obniżający dźwięk o pół tonu.
instrument perkusyjny, zbudowany z metalowych sztabek ułożonych chromatycznie.
Przejście od jednego dźwięku do drugiego po kolei poprzez wszystkie dźwięki leżące pomiędzy nimi.
Znak przykluczowy, podwyższający dźwięk o pół tonu.