Przejdźmy do tematu

Muzyka kameralna

Muzykę kameralną wykonywano przede wszystkim prywatnie. Najpierw – w pałacach, gdzie pojawiły się pokoje muzyczne, dekorowane motywami muzycznymi i wyposażane w instrumenty. Później również w salonach mieszczańskich, gdzie z czasem nieodłącznym ich wyposażeniem stał się fortepian. Z początkiem XIX w. zaczęto organizować publiczne koncerty z udziałem kwartetu smyczkowegoKwartet smyczkowykwartetu smyczkowego, a także dopraszanych innych instrumentalistów, np. pianistów. Najpierw w Wiedniu, z inicjatywy Ignaza Schuppanzigha [czytaj: ignaca szopanciśha], potem w Pradze, Lipsku, Królewcu, Berlinie i Paryżu. Z czasem koncerty takie organizowały towarzystwa miłośników muzyki kameralnej. Po raz pierwszy – w Londynie.

W XIX w. mianem muzyki kameralnej obejmowano utwory wykonywane w salonach – w odróżnieniu od tych, które były przeznaczone do sali koncertowej.

W XX w. pojęcie to używano zazwyczaj wobec gatunków instrumentalnych, takich jak trio, kwartet, kwintet, sekstet, septet, oktet, nonet. Poszczególne nazwy określają składy zespołów od trzech do dziewięciu muzyków.

Ponieważ utwory grane przez trio, kwartet lub kwintet były stosunkowo ciche, więc na takich koncertach starano się nauczyć cichego zachowywania się podczas gry. Bardzo konsekwentnie działał w tym kierunku angielski muzyk John Ella, [czytaj: dżon ella] założyciel Musical Union [czytaj: mjusikal junion] organizującej koncerty muzyki kameralnej w Londynie od 1845 r. Wykonawców sadzał na podwyższeniu w środku sali. Przed koncertami wysyłał abonentom drukowane komentarze do utworów, które miały być wykonane. I domagał się ciszy podczas koncertu, przypominając w programach: il più grand'omaggio alla musica, è nel silenzio, [czytaj: il piu grandomadżio alla musika, e nel silencio] czyli największym hołdem dla muzyki jest cisza.

Istnieją również inne zespoły kameralne o zróżnicowanym składzie instrumentalnym:

• Kwintet – pięć instrumentów

• Sekstet – sześć instrumentów

• Septet – siedem instrumentów

• Nonet – dziewięć instrumentów

Natomiast zespół kameralny, który składa się z wielu wykonawców - solistów nazywamy orkiestrą kameralną.

Kwartet smyczkowy

Kwartet smyczkowy to najbardziej popularny zespół kameralny. Z tego też względu to zagadnienie omawiane będzie w oddzielnym temacie. Skład kwartetu smyczkowego to dwoje skrzypiec, altówka i wiolonczela.

Rkv7r6YdWFSYq1

Ilustracja przedstawia dzieło nieznanego artysty pt. „Kwartet smyczkowy w okresie klasycyzmu”. Dzieło przedstawia czterech mężczyzn, którzy grają na instrumentach, przed nimi stoją stojaki z zeszytami nut. Ubrane mają peruki oraz stroje zgodne z epoką. W oddali można zauważyć kobietę, która przysłuchuje się próbie wykonywania utworu.

Kwintet

Kwintet fortepianowy

Przełom okresu klasyczno‑romantycznego to nie tylko czas świetności kwartetu smyczkowego, którego perłami staje się 6 kwartetów smyczkowych Mozarta [czytaj: mocarta] dedykowanych Haydnowi [czytaj: hajdnowi]. Swoista rewolucja dokona się w muzyce kameralnej wraz z popularyzacją i rozwojem pianofortePianofortepianoforte, a później fortepianu. Popularne stają się więc wszelkie zespoły kameralne instrument ten wykorzystujące, w tym kwintet smyczkowy. Popatrzmy.

Zespoły muzyczne

Źródło: red. Andrzej Chodkowski, Encyklopedia muzyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995

Źródło: red. Alina Gałązka i Tomasz Karpowicz, Słownik terminów muzyki rozrywkowej, Wydawnictwo Naukowe PW, Warszawa 2000

Ten temat niejedno ma imię

Kameralna, kameralny, kameralne - znaczenia w innych kontekstach

Wg Słownika Języka Polskiego PWN wyrażenia kameralny używamy również w innych kontekstach, np.;

• o wnętrzu lub przestrzeni: niewielkich rozmiarów, dający wrażenie spokoju i przytulności; też: o nastroju takiego miejsca

• odbywający się w niewielkim pomieszczeniu lub z udziałem niewielu osób

Przykłady użycia:

• kameralna atmosfera

• kameralne spotkanie

• kameralny charakter ogrodu

• kameralny pokaz

• kameralny plac zabaw

• kameralny koncert

• kameralne przyjęcie

• kameralna kafejka

Matematyka

Słownik