Przemiany kultury współczesnej
Przemiany kultury współczesnej
1. Cele lekcji
Wiadomości
Uczeń:
Zna takie pojęcia, jak: komercjalizacja kultury, kultura masowa, kultura elitarna, kultura narodowa, odrębność kultur narodowych, kultura uniwersalna, kultura medialna, kultura alternatywna, kontrkultura, subkultura.
Wie, jaki typ kultury reprezentują przedstawiane mu za przykład elementy kultury.
Umiejętności
Uczeń:
Potrafi scharakteryzować takie pojęcia jak: komercjalizacja kultury, kultura masowa, kultura elitarna, kultura narodowa, odrębność kultur narodowych, kultura uniwersalna, kultura medialna, kultura alternatywna, kontrkultura, subkultura.
2. Metoda i forma pracy
Praca z podręcznikiem oraz tekstami źródłowymi, odwoływanie się do przypadków z życia codziennego uczniów.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik: Maleska J., Smutek Z., Surmacz B., Wiedza o społeczeństwie. Zakres rozszerzony. Część pierwsza, OPERON, Gdynia 2004.
4. Przebieg lekcji
Lekcja ma charakter wykładu:
Nauczyciel rozpoczyna lekcję od omówienia zagadnienia kultury wyższej i kultury masowej.
Pierwszym etapem jest omówienie przez nauczyciela tzw. komercjalizacji kultury, jej definicji, aspektów, charakterystyki oraz znaczenia. Między nauczycielem a uczniami musi dość do wymiany zdań, nauczyciel prosi uczniów o podanie przykładów komercjalizacji kultury. Pyta, jakie mogą być skutki takiego procesu.
Drugi etap to omówienie kultury masowej, która oparta jest na środkach masowej informacji przeznaczonej dla licznej i zróżnicowanej społeczności. Nauczyciel dokładnie wyjaśnia pojęcie kultury masowej, jej znaczenie oraz charakterystyke, dodatkowo może poprosić uczniów, aby podali przykłady owej kultury.
Kolejny etap to omówienie kultury elitarnej, czyli wyższej. W tym punkcie nauczyciel omawia kolejno, czym się charakteryzuje kultura wyższa, wymienia jej przykłady (dzieła sztuki, muzyka poważna, opera, filharmonia itd.) oraz rozmawia z uczniami na temat tego, jak kultura wyższa jest zastępowana we współczesnym świecie (muzyka na żywo zastępowana tą na płytach, dzieła sztuki, które można oglądać w Internecie itd.)
Następny etap to omówienie kultury narodowej, czyli ogółu norm, wartości, symboli, dzieł sztuki, wierzeń – charakterystycznych dla danego narodu. Nauczyciel zwraca tutaj szczególną uwagę na odrębność kultur narodowych, czyli ich zróżnicowanie.
Piąty etap to omówienie i charakterystyka kultury uniwersalnej, która oznacza zanik narodowych cech Polaków pod wpływem postaw konsumpcyjnych.
Szóstym etapem jest omówienie kultury medialnej czyli opartej na obrazie i dzwięku. Poprzez ten rodzaj kultury ludzie tworzą małe grupy społeczne, które zapewniają ciągły dostęp do emocji.
Kolejny etap to kultura alternatywna – jej charakterystyka, zakres oraz znaczenie. Nauczyciel przedstawia w tym punkcie spojrzenie na świat jakie mają osoby będące w opozycji do kultury alternatywnej, dodatkowo wymienia, kto tworzy tego typu kulturę, np.: ruchy społeczne, ekologiczne, pacyfistyczne, feministyczne.
Ósmy etap to omówienie kontrkultury, która jest typem kultury charakterystycznym dla nieformalnych grup rówieśniczych, odrzucających systemy wartości oraz normy obowiązujące we współczesnym świecie.
Ostatnim etapem lekcji będzie omówienie subkultur młodzieżowych i sekt, czyli: punków, skinów, szalikowców, rastafarianów, czcicieli szatana, Towarzysztwa Świadomości Kryszny.
5. Bibliografia
Podręcznik: Maleska J., Smutek Z., Surmacz B., Wiedza o społeczeństwie. Zakres rozszerzony. Część pierwsza, OPERON, Gdynia 2004.
6. Załączniki
a. Prezentacja multimedialna
Prezentacja w schematyczny i atrakcyjny sposób ilustruje temat zajęć. Do wykorzystania przez nauczyciela w trakcie lekcji.
b. Zadanie domowe
Uczniowie mają dokładnie opisać trzy wybrane rodzaje kultur i jedną subkulturę.