Uregulowania dotyczące kierowania pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz C
Eksploatacja środków transportu drogowego — Kierowca mechanik , Technik transportu drogowego
Przepisy ruchu drogowego
DefinicjeDefinicje
Zasada zachowania szczególnej ostrożnościZasada zachowania szczególnej ostrożności
Zasada ograniczonego zaufaniaZasada ograniczonego zaufania
Hierarchia ważności dyspozycjiHierarchia ważności dyspozycji
Ruch pojazdówRuch pojazdów
Włączanie się do ruchuWłączanie się do ruchu
Prędkość i hamowaniePrędkość i hamowanie
Zmiana pasa ruchu, kierunku jazdyZmiana pasa ruchu, kierunku jazdy
Pierwszeństwo przejazdu — skrzyżowaniaPierwszeństwo przejazdu — skrzyżowania
Przejście dla pieszychPrzejście dla pieszych
Przejazd dla rowerzystówPrzejazd dla rowerzystów
Przejazdy kolejowePrzejazdy kolejowe
Przejazdy tramwajowePrzejazdy tramwajowe
HolowanieHolowanie
Postój uszkodzonego pojazdu sygnalizujemyPostój uszkodzonego pojazdu sygnalizujemy
Oświetlenie pojazduOświetlenie pojazdu
Pojazd uprzywilejowanyPojazd uprzywilejowany
Znaki drogoweZnaki drogowe
Definicje
Droga — budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiącą całość techniczno‑użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym.
Droga publiczna — zgodna z ustawą o drogach publicznych:
krajowa,
wojewódzka,
powiatowa,
gminna.
Oznaczanie dróg numerami jedno-,dwu- i trzycyfrowymi zależy od przeznaczenia danej drogi. Najważniejsze drogi krajowe oznaczane są numerami jedno- lub dwucyfrowymi. W przypadku autostrad numer poprzedza się literą „A”, a dróg ekspresowych literą „S”. Drogi zawierające się w międzynarodowej sieci dróg ekspresowych dostają oznaczenie „E” przed jej numerem. Drogi wojewódzkie numerowane są trzycyfrowo.
Jezdnia — część drogi przeznaczona do ruchu pojazdów; określenie to nie dotyczy torowisk wydzielonych z jezdni.
Pas ruchu — każdy z podłużnych pasów jezdni wystarczający do ruchu jednego rzędu pojazdów wielośladowych.
Na drogach twardych pasy ruchu określają linie malowane bezpośrednio na powierzchni jezdni. W przypadku braku lub starcia oznaczeń należy wyobrazić sobie sposób ich rozmieszczenia. Jest to bardzo istotne przy zajmowaniu miejsca na jezdni przed skrzyżowaniem. Należy pamiętać o tym, że szerokość pojazdów poruszających się po drodze w większości przypadków będzie mniejsza niż . Warto o tym pamiętać przy np. zostawianiu miejsca dla pojazdów skręcających. Szerokość pasa ruchu jest ściśle związana z kategorią drogi, natężeniem ruchu na niej i dostępnej szerokości jezdni, a mieści się w granicach . W wyjątkowych przypadkach pasy ruchu są węższe niż (gdy został wyeliminowany ruch pojazdów szerokich na danej drodze). Występują różnego rodzaju znaki poziome określające pasy ruchu (§ 86 rozporządzenia).
Pobocze — część drogi przyległa do jezdni, która może być przeznaczona do ruchu pieszych i niektórych pojazdów, postoju pojazdów, jazdy wierzchem, pędzenia zwierząt.
Skrzyżowanie — część drogi będącą połączeniem dróg albo jezdni jednej drogi w jednym poziomie, z wyjątkiem połączenia drogi o nawierzchni twardej z drogą o nawierzchni gruntowej lub z drogą wewnętrzną.
Droga twarda — droga z jezdnią o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kostkowej, klinkierowej lub brukowcowej oraz z płyt betonowych lub kamienno‑betonowych, jeżeli długość nawierzchni przekracza ; inne drogi są drogami gruntowymi.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Zasada zachowania szczególnej ostrożności
Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność, albo — gdy ustawa tego wymaga — szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo — w związku z ruchem — zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie.
Szczególna ostrożność — ostrożność polegającą na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Zasada ograniczonego zaufania
Uczestnik ruchu i inna osoba znajdują się na drodze mają prawo liczyć na to, że inni uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego, chyba że okoliczności wskazują na możliwość odmiennego ich zachowania.
Uwaga!
Powyższe pkt. i są najważniejsze w całym Kodeksie drogowym, jako że prawo zobowiązuje nas do przeciwdziałania wszelkim sytuacjom niebezpiecznym.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Hierarchia ważności dyspozycji
Osoby kierujące ruchem — ich polecenia i sygnały mają pierwszeństwo przed znakami świetlnymi i znakami drogowymi.
Takie osoby to np.:
policjant,
funkcjonariusz Straży Granicznej,
żołnierz Żandarmerii Wojskowej,
osoba wykonująca roboty na drodze,
osoba nadzorująca bezpieczne przejście dzieci przez ulicę.
Sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi zarządzającymi pierwszeństwami przejazdu (pozostałe znaki zachowują swoją ważność).
Znaki drogowe mają pierwszeństwo przed przepisami ruchu drogowego — np. prędkość dopuszczalna w obszarze zabudowanym to , ale w strefie zamieszkania — oznakowanej jak na znaku — to .
Kolejna nadrzędność to nadrzędność sygnałów świetlnych nad znakami drogowymi — wyrażona w Ustawie . Znaki wskazujące pierwszeństwo przejazdu, np. A‑7 i D‑1, tracą ważność w przypadku sterowania ruchem przez sygnały świetlne.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Ruch pojazdów
W Polsce obowiązuje ruch prawostronny.
Korzystając z drogi dwujezdniowej, jedziemy po prawej stronie jezdni.
Na jezdni dwukierunkowej o wielu pasach ruchu w jednym kierunku zajmujemy pasy po prawej stronie części jezdni.
Jedziemy blisko prawej krawędzi.
Nie zajmujemy więcej niż jeden pas ruchu.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Włączanie się do ruchu
Włączanie się do ruchu następuje przy rozpoczynaniu jazdy po postoju lub zatrzymaniu niewynikającym z warunków ruchu drogowego oraz przy wyjeżdżaniu:
na drogę z nieruchomości, obiektu przydrożnego, strefy zamieszkania;
z pola na drogę lub z drogi gruntowej na drogę twardą;
na jezdnię z pobocza, chodnika lub pasa ruchu dla pojazdów powolnych;
pojazdem szynowym na drogę z zajezdni lub pętli (krańcówki).
Włączając się do ruchu, kierujący pojazdem ma obowiązek zachować szczególną ostrożność oraz ustąpić pierwszeństwa innym uczestnikom ruchu.
Zbliżając się do oznaczonego przystanku autobusowego (na obszarze zabudowanym), kierujący pojazdem jest obowiązany zmniejszyć prędkość, a w razie potrzeby zatrzymać się, aby umożliwić kierującemu autobusem włączenie się do ruchu, jeżeli sygnalizuje zamiar zmiany pasa ruchu lub wjeżdżania z zatoki na jezdnię.
Powyższy przepis dotyczy autobusu szkolnego również poza obszarem zabudowanym.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Prędkość i hamowanie
Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności: rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku pojazdu, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu.
Kierujący pojazdem jest obowiązany:
jechać z prędkością nieutrudniającą jazdy innym kierującym;
hamować w sposób niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia;
utrzymywać odstęp niezbędny do uniknięcia zderzenia w razie hamowania lub zatrzymania się poprzedzającego pojazdu.
Prędkości dopuszczalne
Znak D‑39 „dopuszczalne prędkości” informuje o dopuszczalnych prędkościach obowiązujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
w strefie zamieszkania — ,
Definicja „strefy zamieszkania” nie określa, co rozumie się pod pojęciem „inne drogi”. Uwzględniając art. 1 ust. 1 pkt 1, przez inne drogi wymienione w pkt. 16, w których może występować strefa zamieszkania, należy rozumieć drogi w strefach ruchu (pkt. 16a) i drogi wewnętrzne występujące poza tymi strefami (pkt. 1b).
ciągnika rolniczego — ,
pojazdu z urządzeniem wystającym do przodu więcej niż od siedzenia kierującego — w obszarze zabudowanym, poza obszarem zabudowanym.
Przy holowaniu pojazdów w obszarze zabudowanym , poza obszarem zabudowanym — .
Prędkość może być zmieniona przy użyciu znaku B‑33, B‑43, D‑42.
Uwaga!
Podniesienie prędkości dopuszczalnej do ponad w obszarze zabudowanym dotyczy samochodu osobowego, ciężarowego o i motocykla.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Zmiana pasa ruchu, kierunku jazdy
Są to dwa manewry wymagające użycia kierunkowskazów.
Kierujący pojazdem jest obowiązany zawczasu i wyraźnie sygnalizować kierunkowskazem zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz zaprzestać sygnalizowania niezwłocznie po wykonaniu manewru.
Zmiana pasa ruchu
Kierujący pojazdem (), zmieniając zajmowany pas ruchu, jest obowiązany ustąpić pierwszeństwa pojazdowi jadącemu po pasie ruchu (), na który zamierza wjechać, oraz pojazdowi () wjeżdżającemu na ten pas z prawej strony.
Mówi o tym „zasada prawej dłoni” i polega na tym, że w przypadku jednoczesnego zamiaru zmiany pasa ruchu przez dwa samochody, pierwszeństwo ma ten po prawej stronie. Dotyczy ona również zawracania.
Jazda „na suwak”
Gdy prędkość na jezdni z więcej niż jednym pasem ruchu w jednym kierunku została znacznie zmniejszona i niemożliwe jest kontynuowanie jazdy pasem ruchu z powodu jego zanikania lub wystąpieniu na nim przeszkody, poruszający się po sąsiednim pasie kierowca, bezpośrednio przed tym miejscem, zobowiązany jest umożliwić pojazdowi znajdującemu się na tym pasie ruchu zmianę tego pasa na sąsiedni, na którym jazda może być kontynuowana.
Gdy prędkość na jezdni z więcej niż dwoma pasami ruchu w jednym kierunku została znacznie zmniejszona i niemożliwe jest kontynuowanie jazdy dwoma pasami ruchu z powodu ich zanikania lub wystąpieniu na nich przeszkody i pomiędzy tymi pasami znajduje się jeden pas ruchu, poruszający się po tym pasie kierowca, bezpośrednio przed tym miejscem zobowiązany jest umożliwić pojazdowi znajdującemu się z prawej strony, zmianę tego pasa na sąsiedni, a następnie kolejnemu pojazdowi z lewej strony.
Taka jazda jest obowiązkowa od grudnia 2019r. Pomimo to wielu kierowców nadal nie wie, jak prawidłowo stosować jazdę „na suwak” lub zapomina o obowiązku przepuszczania pojazdów z kończących się pasów ruchu. Jazda „na suwak” nie obowiązuje np. przy braku korka, na pasie skrętu lub wyjeżdżaniu z ulicy podporządkowanej.
Jednostronne zwężenie
Kierowca poruszający się po pasie ruchu, na którym możliwe jest kontynuowanie jazdy, zobowiązany jest wpuścić na swój pas, tuż przed zwężeniem, jedno auto z sąsiedniego pasa.R1ZuuwyFpRQeS 
Jednostronne zwężenieŹródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.Dwustronne zwężenie
W sytuacji zanikania pasów prawego i lewego, kierowca poruszający się środkowym pasem zobowiązany jest do wpuszczenia na swój pas najpierw pojazd z prawej, a następnie z lewej strony.R1Q53L52u86mN 
Dwustronne zwężenieŹródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.Jednostronne zwężenie i zmiana pasa ruchu
W sytuacji zanikania jedynie lewego pasa, kierowca poruszający się środkowym pasem ma obowiązek wpuścić pojazd z lewej strony, który jednak musi przepuścić pojazd wjeżdżający na pas z prawej strony.RWwt0CUY20eMM 
Jednostronne zwężenie i zmiana pasa ruchuŹródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.Wątpliwości
Taka jazda obowiązuje tylko przy znacznym spowolnieniu ruchu. Policja uważa, że zasady jazdy „na suwak” należy przestrzegać tylko podczas korka (sytuacja, w której pojazdy poruszają się bardzo wolno). Jednak dla każdego kierowcy może to oznaczać co innego.RpT3KFyO5R1B8 
Jazda na suwakŹródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
W tej sytuacji pojazd, który wjeżdża na pas środkowy z lewego pasa powinien ustąpić pojazdowi, który wjeżdża z prawego pasa, co przeczy bezpieczeństwu ruchu, ponieważ kierowca jadący lewym pasem może mieć pojazd z prawej w martwym punkcie. W większości przypadków, w samochodzie kierownica znajduje się po lewej stronie, przez co kierowca jadący z prawej strony widzi więcej.
Martwy punkt — przestrzeń z tyłu i z boku pojazdu, której nie widać w lusterku albo zasłania ją konstrukcja samochodu. Powoduje to, że podczas wykonywania manewru nie widać zbliżającego się pojazdu lub innego uczestnika ruchu.
Zmiana kierunku jazdy
Kierujący pojazdem może zmienić kierunek jazdy lub zajmowany pas ruchu tylko z zachowaniem szczególnej ostrożności.
Kierujący pojazdem jest obowiązany zbliżyć się do:
prawej krawędzi jezdni — jeżeli zamierza skręcić w prawo;
środka jezdni lub na jezdni o ruchu jednokierunkowym do lewej krawędzi, jeżeli ma zamiar skręcić w lewo.
Przepis obowiązuje również przy wjeżdżaniu do obiektu przydrożnego, posesji itp.
Przepisu nie stosujemy, jeżeli:
dopuszczalna jest jazda wyłącznie w jednym kierunku:
analogicznie do jazdy w prawo;
jeżeli wymiary pojazdu uniemożliwiają skręcanie zgodnie z ww. zasadą.
Pojazdy znacznie dłuższe od samochodu osobowego potrzebują zdecydowanie więcej miejsca do wykonania manewru skrętu. Gdyby podczas przedstawionego niżej skrętu w prawo autobus zbliżył się maksymalnie do prawej strony, podczas skręcania naruszyłby duży obszar chodnika oraz wyjechał na pas ruchu biegnący w przeciwną stronę, stwarzając tym samym duże zagrożenie na drodze.
Zawracanie jako podwójny skręt w lewo wykonujemy zgodnie z ww. zasadami, o ile nie spowodujemy utrudnienia ruchu.
Zabrania się zawracania:
w tunelu, na moście, wiadukcie, drodze jednokierunkowej,
na autostradzie,;
na drodze ekspresowej z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych,;
w warunkach, w których mogłoby to zagrozić bezpieczeństwu ruchu lub ten ruch utrudnić.
Znak P‑8b umieszczony na skrajnym lewym pasie zezwala również na zawracanie, chyba że jest ustawiony znak B‑23 lub ruch kierunkowy odbywa się przy użyciu sygnalizatora kierunkowego S‑3 (zielona strzałka tylko w lewo).
Inne manewry na drodze
wymijanie — przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w przeciwnym kierunku;
omijanie — przejeżdżanie (przechodzenie) obok nieporuszającego się pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody;
wyprzedzanie — przejeżdżanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszającego się w tym samym kierunku.
Zabrania się wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowanym.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Pierwszeństwo przejazdu — skrzyżowania
Skrzyżowania możemy podzielić na:
skrzyżowania o ruchu kierowanym, gdzie o pierwszeństwie decyduje policjant lub sygnalizacja świetlna;
skrzyżowania o ruchu nakierowanym, na którym o pierwszeństwie decydują przepisy Prawa o Ruchu Drogowym lub znaki.
Skrzyżowanie równorzędne
Skrzyżowanie równorzędne nieoznakowane
W przedstawionej sytuacji, pojazd A może wjechać na skrzyżowanie równocześnie z pojazdem C, gdyż nie krzyżują się ich kierunki jazdy. Natomiast pojazd B musi ustąpić pierwszeństwa pojazdowi A, ponieważ na skrzyżowaniu równorzędnym pierwszeństwo ma:
pojazd znajdujący się z prawej strony
pojazd, który podczas wykonywania manewru będzie znajdować się z prawej strony.
Jeżeli mamy bardzo dobrą widoczność we wszystkich kierunkach i w ramach zachowania szczególnej ostrożności możemy w sposób zadowalający upewnić się o kolejności przejazdu, to nie ma konieczności ustawiania znaków.
Skrzyżowanie oznakowane znakiem A‑5
Jeżeli mamy zabudowę miejską, drzewa, krzewy, w rezultacie brak widoczności, to na wlotach na skrzyżowanie będą ustawione znaki A‑5, ponieważ:
na skrzyżowaniu jako miejscu szczególnie niebezpiecznym mamy obowiązek zachować szczególną ostrożność;
znak ostrzegawczy wzywa do zachowania szczególnej ostrożności.
W związku z powyższym szczególna ostrożność powinna być doprowadzona do takiego stopnia, aby zachować pełen poziom bezpieczeństwa.
Przejazd przez skrzyżowanie
Pierwszeństwo ma pojazd wjeżdżający z prawej strony.
Jadący na wprost i skręcający w prawo mają pierwszeństwo przed skręcającym w lewo.
Przepis ma zastosowanie poza skrzyżowaniami (np. wjazd na posesję w lewo).
Na skrzyżowaniu równorzędnym pierwszeństwo ma tramwaj, niezależnie z której strony wjeżdża na skrzyżowanie.
Skrzyżowania, na których o pierwszeństwie decydują znaki
Znaki zarządzające pierwszeństwami przejazdów:
znak D‑1 oznacza początek lub kontynuację drogi z pierwszeństwem przejazdu. Jadąc tą drogą mamy na całej jej długości pierwszeństwo, dopóki nie pojawi się znak D2 — koniec drogi z pierwszeństwem. Brak znaku D‑1 nie oznacza, że nie mamy pierwszeństwa.
Grupa znaków A‑6 (a‑e) oznacza pierwszeństwo na najbliższym skrzyżowaniu; nie wiadomo jednak, co z pierwszeństwem na kolejnych skrzyżowaniach.
R1GzjA7hgIIeA 
Grupa znaków A6 oznacza pierwszeństwo na najbliższym skrzyżowaniuŹródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.Znak A‑7 Ustąp pierwszeństwa.
R1BrsdLTZ0awv 
Znak drogowy A‑7Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Do znaku A‑7 mogą jeszcze być namalowane znaki poziome:
znak P‑15 - trójkąt podporządkowania,
linia warunkowego zatrzymania złożona z trójkątów — znak P‑13.
Znak B‑20 oznacza:
zakaz wjazdu na skrzyżowanie bez zatrzymania się przed drogą z pierwszeństwem,
obowiązek ustąpienia pierwszeństwa kierującym poruszającym się tą drogą.
Zatrzymanie powinno nastąpić w wyznaczonym w tym celu miejscu, a w razie jego braku — w takim miejscu, w którym kierujący może upewnić się, że nie utrudni ruchu na drodze z pierwszeństwem. Znak B‑20 umieszczony w obrębie skrzyżowania dotyczy tylko najbliższej jezdni, przed którą został ustawiony. Przepisy te stosuje się odpowiednio do znaku B‑20 umieszczonego przed torowiskiem pojazdów szynowych lub w innych miejscach przecinania się kierunków ruchu. Umieszczona pod znakiem B‑20 tabliczka T‑6c lub T‑6d wskazuje rzeczywisty przebieg drogi z pierwszeństwem przez skrzyżowanie.
Do znaku B‑20 mogą jeszcze być namalowane znaki poziome:
linia bezwzględnego zatrzymania — znak P‑12,
napis „STOP” — znak P‑16.
Znaki P‑15 „trójkąt podporządkowania” i P‑16 napis „STOP” potwierdzają oznakowanie wlotu na skrzyżowanie znakami pionowymi odpowiednio A‑7 i B‑20.
Może się zdarzyć, że na skrzyżowaniu drogi z pierwszeństwem przejazdu pojazd może skręcać; w takim przypadku pod znakami zarządzającymi pierwszeństwami przejazdu zamieszczone są tabliczki T‑6 (a i c).
Rondo — kolisty plac, od którego rozchodzą się promieniście ulice lub drogi; skrzyżowanie dwóch lub więcej ulic, uformowane w kształcie placu z wyspą pośrodku oraz okalającą ją jezdnią.
Tak oznakowane skrzyżowanie to skrzyżowanie równorzędne, na którym ruch odbywa się jak na fotografii:
Ponieważ przy dużym natężeniu ruchu takie oznakowanie może doprowadzić do jego zablokowania, dlatego najczęściej spotykamy takie oznakowanie
Kombinacja znaków A‑7 i C‑12 oznacza, że:
znak A‑7 ustawiony w obrębie skrzyżowania dotyczy najbliższej jezdni, przed którą został ustawiony; przed kolejną mamy już pierwszeństwo;
znak C‑12 razem ze znakiem A‑7 oznacza pierwszeństwo dla nadjeżdżających z lewej strony.
Skrzyżowania o ruchu okrężnym przy zastosowaniu znaku A‑7 („ustąp pierwszeństwa”) i znaku C‑12 („ruch okrężny”) są bezpiecznymi rozwiązaniami, gdyż:
zmuszają do zmniejszenia prędkości,
ustępowanie pierwszeństwa stosuje się zawsze do jednej (dobrze i lepiej widocznej) lewej strony,
będąc w ruchu okrężnym posiada się pierwszeństwo w stosunku do pojazdów dojeżdżających,
możliwe boczne kolizje pojazdów nie są tak niebezpieczne jak czołowo‑boczne.
Na dojeździe do skrzyżowania możemy spotkać znak A‑8: Skrzyżowanie o ruchu okrężnym. Znak ostrzega o skrzyżowaniu, na którym ruch odbywa się dookoła wyspy lub placu w kierunku wskazanym na znaku.
Ronda mogą być bardzo obszerne, jak np. Plac Zbawiciela w Warszawie, lub bardzo kompaktowe jak np. w Łodzi na Retkini.
Rondo kompaktowe to takie, które ma: małą średnicę, jeden pas ruchu i sztucznie podwyższoną wyspę centralną.
Tramwaj na rondzie
Tramwaj wjeżdżający na rondo mija znak A‑7, a zatem ustępuje pojazdowi jadącemu po rondzie.
Skręt tramwaju na rondzie:
Opuszczając rondo bez sygnalizacji świetlnej, tramwaj ma zawsze pierwszeństwo przed innymi pojazdami, które znajdują się na rondzie. Ponadto na rondzie, na którym ruch kierowany jest przy pomocy sygnalizacji świetlnej, skręcający tramwaj, opuszczający rondo, nie ustępuje pierwszeństwa pojazdom jadącym na wprost. Funkcjonuje to na innej zasadzie niż na zwykłym skrzyżowaniu ze światłami, na którym tramwaj musi przepuścić pojazdy poruszające się na wprost.
Na rondzie oznakowanym znakiem C‑12 („Ruch okrężny”), ale bez zastosowania znaku „ustąp pierwszeństwa”, tramwaje mają pierwszeństwo zarówno podczas wjeżdżania, jak i opuszczania ronda. W przypadku ronda ze znakiem „ustąp pierwszeństwa” tramwaj, gdy na nie wjeżdża, musi ustąpić pierwszeństwa pojazdom poruszającym się po rondzie, ale podczas opuszczania ronda, tramwaj ma pierwszeństwo.
Na rondzie, na którym ruch kierowany jest przy użyciu sygnalizacji świetlnej, o pierwszeństwie decyduje sygnalizacja.
Pierwszeństwo na rondzie
Podczas wjazdu na rondo z sygnalizacją, tramwaj musi stosować się do wskazań sygnalizacji. Dopiero po zapaleniu się zielonego światła może on wjechać za sygnalizator i na rondo.
Tramwaj zjeżdżający z ronda ma pierwszeństwo. Wjeżdżający na rondo tramwaj musi ustąpić pierwszeństwa samochodowi, zgodnie ze znakiem „Ustąp pierwszeństwa”. Natomiast zjeżdżając z ronda, w stosunku do samochodu tramwaj jest w sytuacji równorzędnej. W tym przypadku tramwaj, będący pojazdem szynowym, ma pierwszeństwo.
Na rondzie z sygnalizacją skręcający tramwaj ma pierwszeństwo. Motorniczy musi przestrzegać sygnałów świetlnych wydawanych przez sygnalizator. Gdy tramwaj znajduje się już na rondzie i zjeżdża z niego (skręca), znajduje się w sytuacji równorzędnej z samochodami poruszającymi się po rondzie. W takim przypadku pojazd szynowy ma więc pierwszeństwo przed tymi samochodami. Auto musi przepuścić tramwaj.
Na rondzie bez sygnalizacji skręcający tramwaj ma pierwszeństwo. Poruszający się po rondzie samochód ma pierwszeństwo przed tramwajem na nie wjeżdżającym, ponieważ motorniczy musi przestrzegać znaku „Ustąp pierwszeństwa”. W przypadku tramwaju skręcającego z ronda, samochód musi przepuścić pojazd szynowy (pojazdy są w sytuacji równorzędnej).
Skręcający tramwaj nie ma pierwszeństwa przed samochodem, który jedzie prosto, jeśli oba pojazdy mają zielone światło.
Tramwaj podczas skręcania na rondzie, które jest wyposażone w dodatkową sygnalizacją, musi stosować się do sygnałów świetlnych. Sygnalizator dodatkowy przeznaczony dla skręcającego tramwaju może znajdować się na wyspie ronda (zakazuje motorniczemu zjechania z wyspy). W takim przypadku inne pojazdy nie muszą ustępować pierwszeństwa przejazdu skręcającemu tramwajowi. Bez sygnalizatora pojazd szynowy miałby pierwszeństwo.
W przypadku ronda bez znaku „Ustąp pierwszeństwa” tramwaj zawsze ma pierwszeństwo.
Jeżeli przed rondem nie są umieszczone znaki określające pierwszeństwo, niezależnie od kierunku poruszania tramwaj zawsze ma pierwszeństwo.
Rondo — najważniejsze zasady!
Należy sygnalizować zamiar opuszczenia ronda za pomocą prawego kierunkowskazu.
Podczas zmiany pasa ruchu na rondzie należy ustąpić pierwszeństwa przejazdu pojazdom, które poruszają się tym pasem.
Połączenie znaków „Ruch okrężny” z „Ustąp pierwszeństwa” oznacza pierwszeństwo pojazdów znajdujących się na tym skrzyżowaniu.
Dozwolone jest wyprzedzanie innych pojazdów na rondzie oznakowanym znakiem C‑12
Uwaga!
Jest jeden wyjątek w pierwszeństwie przejazdu: skrzyżowanie z sygnalizacją świetlną — samochód jadący na wprost ma pierwszeństwo przed tramwajem, który skręca.
Skrzyżowanie z sygnalizacją świetlną
Mamy trzy podstawowe typy sygnalizatorów:
S1 ogólny,
S2 zezwalający na warunkowy skręt,
S3 kierunkowy.
Sygnały świetlne nadawane przez sygnalizator S‑1 oznaczają:
sygnał zielony — zezwolenie na wjazd za sygnalizator;
sygnał żółty — informuje, że za chwilę zostanie nadany sygnał czerwony oraz zabrania wjazdu za sygnalizator (wyjątkiem jest sytuacja, w której kierujący musiałby gwałtownie hamować, aby zatrzymać się przed sygnalizatorem);
sygnał czerwony — zakaz wjazdu za sygnalizator;
nadawane jednocześnie sygnały czerwony i żółty — informuje, że za chwilę zostanie nadany sygnał zielony, ale nadal zabrania wjazdu za sygnalizator.
Sygnalizator S‑2 — sygnał czerwony wraz z sygnałem w kształcie zielonej strzałki zezwala na skręcanie w kierunku wskazanym strzałką pod warunkiem, że kierujący:
zatrzyma się przez sygnalizatorem;
jadąc, nie spowoduje utrudnienia ruchu innym uczestnikom; zielona strzałka w lewo zezwala na zawracanie, o ile nie ma znaku B‑23 („Zakaz zawracania”).
Sygnał zielony nadawany przez sygnalizator kierunkowy S‑3 oznacza, że podczas jazdy we wskazanym kierunku nie występuje kolizja z innymi uczestnikami ruchu.
Uwaga!
Zielona strzałka skierowana w lewo, z pasa dla skręcających w lewo, oznacza, że zabronione jest zawracanie
W sytuacji nadawania przez sygnalizator kierunkowy S3 pulsującego, żółtego sygnału na wprost i w lewo, należy stosować się do niego i poruszać zgodnie ze wskazywanym dozwolonym kierunkiem jazdy.
Pulsujący żółty sygnał oznacza pracę sygnalizatora w trybie awaryjnym i ostrzega o występującym niebezpieczeństwie lub utrudnieniu ruchu i nakazuje zachować szczególną ostrożność.
Ten sygnalizator zezwala na zawracanie, ale nie pozwala na skręcanie w lewo.
Umieszczona na skrajnie lewym pasie strzałka kierunkowa pozwalająca na skręt w lewo pozwala również na zawrócenie z tego pasa. Podobnie dzieje się z umieszczoną nad skrajnym lewym pasem ruchu niebieską tabliczką z białą strzałką kierunkową (znak F‑11 „Kierunki na pasie ruchu”). Nie jest możliwe zawracanie, jeśli ruchem steruje „Sygnalizator kierunkowy S3”, który nie pozwala na zawracanie. Zakaz zawracania określa się również znakiem S‑23.
Znak ten wskazuje dozwolone, zgodnie ze strzałkami umieszczonymi na znaku, kierunki jazdy z pasa ruchu, nad którym znak został umieszczony.
Sygnały świetlne nadawane przez sygnalizator S‑4 oznaczają:
sygnał zielony — zezwolenie na wjazd na pas ruchu, nad którym sygnalizator jest umieszczony;
sygnał czerwony — zakaz wjazdu na pas ruchu, nad którym sygnalizator jest umieszczony.
Sygnały świetlne dla pieszych nadawane przez sygnalizator S‑5 oznaczają:
sygnał zielony — zezwolenie na wejście na przejście dla pieszych, przy czym sygnał zielony migający oznacza, że za chwilę zapali się sygnał czerwony i pieszy jest obowiązany jak najszybciej opuścić przejście;
sygnał czerwony — zakaz wejścia na przejście.
Sygnały świetlne dla rowerzystów nadawane przez sygnalizator S‑6 oznaczają:
sygnał zielony — zezwolenie na wjazd na przejazd dla rowerzystów, przy czym sygnał zielony migający oznacza, że za chwilę zapali się sygnał czerwony i rowerzysta jest obowiązany jak najszybciej opuścić przejazd;
sygnał czerwony — zakaz wjazdu na przejazd.
Sygnał świetlny stały lub migający nadawany przez sygnalizator S‑7 oznacza nakaz opuszczenia pasa ruchu, nad którym sygnalizator jest umieszczony, i wjazdu na część jezdni znajdującą się po stronie wskazanej strzałką.
Sygnał czerwony migający lub dwa na przemian migające sygnały czerwone oznaczają zakaz wjazdu za sygnalizator lub inne urządzenie nadające te sygnały.
Migający lub stały sygnał żółty umieszczony na przeszkodzie albo migający sygnał żółty nadawany przez sygnalizator ostrzegają o występującym niebezpieczeństwie lub utrudnieniu ruchu oraz nakazują zachowanie szczególnej ostrożności.
Skrzyżowania o „pierwszeństwie łamanym”
Kolejność przejazdu pojazdów na skrzyżowaniu o „pierwszeństwie łamanym”
Pojazdy poruszające się po drodze podporządkowanej (C i D) muszą ustąpić pierwszeństwa pojazdom na drodze z pierwszeństwem (A i B);
pojazd B ma pierwszeństwo przed pojazdem A, który nadjeżdża z prawej strony na tej samej drodze z pierwszeństwem;
pojazd C musi ustąpić pierwszeństwa znajdującemu się po prawej stronie pojazdowi D, ponieważ znajdują się na takiej samej drodze podporządkowanej (są równorzędne w stosunku od siebie).
Gdyby pojazd A skręcał w lewo, również miałby pierwszeństwo przed pojazdem C wjeżdżającym z drogi podporządkowanej.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Przejście dla pieszych
Przejście dla pieszych — powierzchnia jezdni, drogi dla rowerów lub torowiska przeznaczona do przechodzenia przez pieszych, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi.
Z przejścia może korzystać pieszy, czyli osoba znajdującą się poza pojazdem na drodze i niewykonującą na niej robót lub czynności przewidzianych odrębnymi przepisami; za pieszego uważa się również osobę prowadzącą, ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl, hulajnogę elektryczną, urządzenie transportu osobistego, urządzenie wspomagające ruch, wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, osobę poruszającą się w wózku inwalidzkim, a także dziecko w wieku do 10 lat kierujące rowerem pod opieką osoby dorosłej.
Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejścia dla pieszych, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się na tym przejściu albo na nie wchodzącego i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na tym przejściu albo wchodzącemu na to przejście.
Uczestnik ruchu — osoba poruszającą się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, kierującego, a także inne osoby przebywające w pojeździe lub na pojeździe znajdującym się na drodze.
Kierującemu pojazdem zabrania się wyprzedzania pojazdu na przejściu dla pieszych i bezpośrednio przed nim, z wyjątkiem przejścia, na którym ruch jest kierowany;
Na odcinku drogi z wyznaczonymi pasami ruchu, przy zachowaniu warunków określonych w ust. 1 i 7, dopuszcza się wyprzedzanie z prawej strony:
na jezdni jednokierunkowej;
na jezdni dwukierunkowej pod warunkiem, że co najmniej dwa pasy ruchu (na obszarze zabudowanym) lub trzy pasy ruchu (poza obszarem zabudowanym) służą do jazdy w tym samym kierunku.
Możliwe jest wyprzedzanie w miejscach określonych w ust 7 pkt. 1 i 2, na jezdni:
jednokierunkowej;
dwukierunkowej na odcinku z wyznaczonymi pasami ruchu, jeżeli kierujący pojazdem nie narusza części jezdni przeznaczonej do ruchu w kierunku przeciwnym (w miejscu, gdzie jest to zabronione znakami).
Poruszający się po jezdni pojazd silnikowy nie może wyprzedzać:
przed wierzchołkiem wzniesienia;
na oznaczonym znakami ostrzegawczymi zakręcie;
na skrzyżowaniu (nie dotyczy skrzyżowania o ruchu okrężnym oraz skrzyżowania, na którym kieruje się ruchem).
W czasie manewru wyprzedzania oraz bezpośrednio po nim, kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się zwiększania prędkości. Kierujący ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym lub pojazdem bez silnika zobowiązany jest ułatwić wyprzedzanie poprzez zjechanie jak najbardziej na prawo. Nie jest stosowany ten przepis w przypadku opisanym w ust. 12.
Pojazd lub uczestnik ruchu, po zasygnalizowaniu zamiaru skręcania w lewo, może być wyprzedzany tylko z prawej strony.
Pojazd szynowy należy wyprzedzać tylko z prawej strony, chyba że rozmieszczenie torów nie pozwala na wykonanie manewru w taki sposób lub odbywa się on na jezdni jednokierunkowej
Kierujący pojazdem jest obowiązany przy wyprzedzaniu zachować szczególną ostrożność, a zwłaszcza bezpieczny odstęp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania roweru, wózka rowerowego, motoroweru, motocykla, hulajnogi elektrycznej, urządzenia transportu osobistego, osoby poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch lub kolumny pieszych odstęp ten nie może być mniejszy niż 1 m.
Przed wyprzedzaniem kierujący pojazdem jest obowiązany upewnić się w szczególności, czy:
ma odpowiednią widoczność i dostatecznie dużo miejsca do wyprzedzania bez utrudnienia ruchu innym uczestnikom ruchu;
kierujący, który jedzie za nim, nie rozpoczął wyprzedzania;
o kierujący, który jedzie przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizował zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.
Kierującemu pojazdem zabrania się również omijania pojazdu, który jechał w tym samym kierunku, lecz zatrzymał się w celu ustąpienia pierwszeństwa pieszemu Wymijanie, omijanie, cofanie
Art. 23.1. Kierujący pojazdem jest obowiązany:
przy wymijaniu zachować bezpieczny odstęp od wymijanego pojazdu lub uczestnika ruchu, a w razie potrzeby zjechać na prawo i zmniejszyć prędkość lub zatrzymać się;
przy omijaniu zachować bezpieczny odstęp od omijanego pojazdu, uczestnika ruchu lub przeszkody, a w razie potrzeby zmniejszyć prędkość; omijanie pojazdu sygnalizującego zamiar skręcenia w lewo może odbywać się tylko z jego prawej strony;
przy cofaniu ustąpić pierwszeństwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ruchu i zachować szczególną ostrożność, a w szczególności:
sprawdzić, czy wykonywany manewr nie spowoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia,
upewnić się, czy za pojazdem nie znajduje się przeszkoda; w razie trudności w osobistym upewnieniu się kierujący jest obowiązany zapewnić sobie pomoc innej osoby.
Zabrania się cofania pojazdem w tunelu, na moście, wiadukcie, autostradzie lub drodze ekspresowej.
Znak A‑16 — w ramach zachowania szczególnej ostrożności zabrania wyprzedzania, zobowiązuje do zwolnienia.
Znak D‑6 — „Przejście dla pieszych” oznacza miejsce przeznaczone do przechodzenia pieszych w poprzek drogi.
Jeżeli jest znak P‑10 — linia warunkowego zatrzymania złożona z prostokątów — to w celu przepuszczenia pieszego zatrzymujemy się przed tą linią.
Uwaga!
W razie przechodzenia przez jezdnię osoby niepełnosprawnej, używającej specjalnego znaku, lub osoby o widocznej ograniczonej sprawności ruchowej, kierujący jest obowiązany zatrzymać pojazd w celu umożliwienia jej przejścia.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Przejazd dla rowerzystów
Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego oraz osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, znajdującej się na przejeździe.
urządzenie transportu osobistego; jest napędzane elektrycznie (z wyłączeniem hulajnogi elektrycznej), nie ma siedzenia i pedałów; pojazd konstrukcyjnie przeznaczony jest do poruszania wyłącznie przez kierującego, który znajduje się na tym pojeździe.
urządzenie lub sprzęt sportowo‑rekreacyjny; przeznaczone jest do poruszania się osoby w pozycji stojącej, a napędzane jest siłą mięśni, np. rolki, wrotki.
dwuosiowy pojazd napędzany elektrycznie; posiada kierownicę, nie ma siedzenia oraz pedałów. Konstrukcyjnie przeznaczony został do poruszania wyłącznie przez osobę kierującą, która znajduje się na tym pojeździe.
Znaki A‑24 i D‑6a — zachowanie adekwatne jak w przypadku przejścia dla pieszych
Jest to znak umieszczany bezpośrednio przed przejazdem dla rowerzystów. Oznacza miejsce, w którym, zgodnie z przepisami, rowerzyści mogą przejeżdżać w poprzek jezdni. Kierujący pojazdami poruszającymi się po jezdni, zbliżając się do tak oznaczonego miejsca są zobowiązani zachować szczególną ostrożność.
Znak ten oznacza miejsce przejazdu dla rowerzystów. Kierujący pojazdem podczas zbliżania się do przejazdu ma obowiązek zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa rowerzyście przebywającemu na przejeździe.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Przejazdy kolejowe
Znak kolejowy G‑3 — wyznacza miejsce zatrzymania się przed przejazdem kolejowym jednotorowym.
Znak kolejowy G‑4 — wyznacza miejsce zatrzymania się przed przejazdem kolejowym, na którym występuje więcej niż jeden tor.
Słupek wskaźnikowy G‑1a oraz G‑1d — informują o zbliżaniu się do przejazdu kolejowego, umieszczane są pod znakami ostrzegawczymi A‑9 oraz A‑10.
Słupek wskaźnikowy G‑1b oraz G‑1e — umieszczane są na odległości znaku ostrzegawczego do przejazdu.
Słupek wskaźnikowy G‑1c oraz G‑1f — umieszczane są na odległości znaku ostrzegawczego do przejazdu.
Jeżeli znaki ostrzegawcze umieszczone są bliżej niż metrów na drogach, na których można poruszać się z prędkością powyżej oraz do metrów na pozostałych drogach — to pod znakiem ostrzegawczym umieszcza się słupek wskaźnikowy z dwiema kreskami, a słupek z jedną kreską w połowie odległości od znaku ostrzegawczego.
W przypadku znaku ostrzegawczego umieszczonego bezpośredno obok przejazdu, to pod nim stosuje się słupek z jedną kreską.
Znak ostrzegawczy A‑9 — przejazd kolejowy z zaporami
Znak ostrzegawczy A‑10 — przejazd kolejowy bez zapór
Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu kolejowego oraz przejeżdżając przez ten przejazd, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność. Przed wjechaniem na tory jest on obowiązany upewnić się, czy nie zbliża się pojazd szynowy oraz przedsięwziąć odpowiednie środki ostrożności, zwłaszcza jeżeli wskutek mgły lub z innych powodów przejrzystość jest zmniejszona.
Kierujący jest obowiązany prowadzić pojazd z taką prędkością, aby mógł go zatrzymać w bezpiecznym miejscu, gdy nadjeżdża pojazd szynowy, albo dawany sygnał zabrania wjazdu na przejazd.
Art. 28 Obowiązki kierującego pojazdem przy zbliżaniu się do przejazdu kolejowego oraz przejeżdżaniu przez przejazd
Kierującemu pojazdem zabrania się:
objeżdżania opuszczonych zapór lub półzapór oraz wjeżdżania na przejazd, jeżeli opuszczanie ich zostało rozpoczęte lub podnoszenie nie zostało zakończone;
wjeżdżania na przejazd, jeżeli po drugiej stronie przejazdu nie ma miejsca do kontynuowania jazdy;
wyprzedzania pojazdu na przejeździe kolejowym i bezpośrednio przed nim;
omijania pojazdu oczekującego na otwarcie ruchu przez przejazd, jeżeli wymagałoby to wjechania na część jezdni przeznaczoną dla przeciwnego kierunku ruchu.
W razie unieruchomienia pojazdu na przejeździe kolejowym kierujący jest obowiązany niezwłocznie usunąć go z przejazdu, a jeżeli nie jest to możliwe, ostrzec kierującego pojazdem szynowym przed niebezpieczeństwem.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Przejazdy tramwajowe
Tramwajowi ustępujemy pierwszeństwa i miejsca na drodze.
Z definicji drogi wynika, że torowisko należy do drogi, a zatem, czy torowisko będzie biegło po jezdni, czy będzie wyjeżdżało z pobocza na jezdnię lub odwrotnie, to zawsze tramwaj ma pierwszeństwo.
Uwaga!
Jeżeli tramwaj wyjeżdża z zajezdni lub pętli na drogę, wówczas włącza się do ruchu, czyli ustępuje wszystkim pojazdom znajdującym się na drodze.
Ustąpienie miejsca — jeżeli torowisko biegnie po jezdni i nadjeżdża tramwaj z większą prędkością od pojazdu, to kierujący nim ma obowiązek zjechać z torowiska.
Znaki dotyczące ruchu tramwajów
Znak A‑21 informujący o zbliżaniu się do przejazdu przez tory tramwajowe. Pod nim może zostać dodatkowo umieszczona tabliczka prezentująca rzeczywisty układ torów.
Znak D‑17 informuje o miejscu, w którym tramwaj się zatrzymuje. Przejeżdżając autem obok przystanku bez wysepki, należy zatrzymać się, aby przepuścić pasażerów.
Tabliczka T‑7 informuje o rzeczywistym przebiegu torów tramwajowych. Często umieszczana jest na tym samym słupie co znak A‑21 — tramwaj.
Tabliczka wskazująca T‑8, w którym miejscu ruch pojazdów skierowany został na tory tramwajowe. Auta wjeżdżające na tory ustępują pierwszeństwa tramwajowi.
Uwaga!
Do przejazdów tramwajowych ma zastosowanie powyższy punkt 12. Przejazdy kolejowe
Kolejność przejazdu na skrzyżowaniu bez sygnalizacji
Tramwaj znajdujący się na drodze podporządkowanej przepuszcza pojazdy znajdujące się na drodze z pierwszeństwem.
Na skrzyżowaniach, na których znaki określają pierwszeństwo przejazdu zarówno motorniczy, jak i kierowca samochodu osobowego, muszą stosować się do wytycznych przedstawionych na znakach.
W tym przypadku tramwaj znajduje się na drodze podporządkowanej, a auto na drodze z pierwszeństwem, tramwaj więc czeka, aż samochód poruszający się na drodze z pierwszeństwem skręci.
Najczęściej popełniane błędy
W przypadku dróg, po których jeżdżą tramwaje, kierowcy popełniają niemal zawsze jeden błąd — nieustąpienie pierwszeństwa tramwajom, mimo że nie są to skomplikowane skrzyżowania. Do kolizji często dochodzi w trakcie skrętu w lewo, kiedy to kierujący innymi pojazdami powinni przepuścić pojazd na torach. W takim przypadku kierowcy, będący często poszkodowanymi, tłumaczą się, że nie widzieli tramwaju.
Nieustąpienie pierwszeństwa podczas skrętu w lewo
Samochód, który skręca w lewo, musi przepuścić tramwaje, ale także pojazdy jadące z przeciwnego kierunku. W praktyce obserwacja skrzyżowania nie jest prosta i zdarza się, że kierowca podczas skrętu zapomina sprawdzić, czy z tyłu nie nadjeżdża tramwaj.
Zajechanie drogi tramwajowi przecinającemu jezdnię
Jeśli tramwaj przejeżdża w poprzek drogi i nie ma tam znaków, które regulują pierwszeństwo przejazdu, to ma pierwszeństwo przed samochodem — kierowcy często zapominają o tej zasadzie, co doprowadza do niebezpiecznych incydentów na drodze.
Nie ustąpienie pierwszeństwa na rondzie
Rondo bez sygnalizacji świetlnej, na którym jeżdżą tramwaje, sprawia kierowcom wiele problemów. W tym przypadku tramwaj wjeżdżający na rondo nie ma pierwszeństwa, ale znajdując się na nim, już je posiada.
Kierowca ma obowiązek przepuścić pieszych (pasażerów) na przystanku bez wysepki lub chodnika.
Jeśli przystanek nie znajduje się na chodniku i nie ma wysepki, a zbliża się do niego lub stoi na nim tramwaj, kierowca musi umożliwić pieszym (pasażerom) dostęp do pojazdu. Auto może ruszyć dopiero wówczas, kiedy nikt już nie wsiada i nie wysiada z tramwaju (ale nie musi czekać, aż ruszy).
Poruszając się po jezdni z torowiskiem, trzeba ustąpić miejsca zbliżającemu się pojazdowi szynowemu. Kierowca, który jedzie po jezdni z torami, ma obowiązek zjechać z torów, aby mógł na nie wjechać tramwaj. W praktyce może się okazać, że pas ruchu bez torów jest zajęty przez inne samochody i kierowca znajdujący się na torach nie ma jak zjechać.
Uwaga!
Obowiązuje też zasada ustąpienia pierwszeństwa pojazdowi, który już na tym (prawym) pasie się znajduje.
Pojazd szynowy należy wyprzedzać z prawej strony. Przepisy przewidują jednak wyjątki od reguły. Można wyprzedzać tramwaj z lewej strony, jeżeli położenie torów uniemożliwia manewr z prawej strony lub wyprzedzanie odbywa się na jezdni jednokierunkowej.
Samochód ma pierwszeństwo przed tramwajem, który włącza się do ruchu.
Tramwaj , który wjeżdża na drogę z pętli lub zajezdni jest pojazdem włączającym się do ruchu, więc musi ustąpić pierwszeństwa wszystkim pojazdom znajdującym się już na drodze.
Tramwaj na skrzyżowaniu równorzędnym przejeżdża pierwszy, a samochód musi czekać. Ma również pierwszeństwo podczas skręcania i nie ma znaczenia, że samochód jedzie prosto przez skrzyżowanie. Gdyby w miejscu tramwaju znalazł się samochód i wykonywałby manewr skrętu, jak tramwaj, musiałby przepuścić niebieski samochód.
Tramwaj i auto na drodze z pierwszeństwem — motorniczy jedzie pierwszy. Jeżeli tramwaj i samochód znajdują się w sytuacji równorzędnej, tzn. oba pojazdy są na drodze z pierwszeństwem lub na drodze podporządkowanej, wówczas pierwszeństwo zawsze ma pojazd szynowy. Z tego powodu w sytuacji przedstawionej na grafice jako pierwszy pojedzie tramwaj, a niebieski samochód będzie czekać na możliwość skrętu.
Pierwszeństwo na drodze z sygnalizacją świetlną Jeśli zachodzi lewoskręt przez tory, samochód musi przepuścić pojazdy szynowe. Jeżeli kierowca skręca na skrzyżowaniu przez torowisko tramwajowe, powinien upewnić się, czy tramwaj nie nadjeżdża lub czy nie rusza z przystanku. Jadący prosto tramwaj ma pierwszeństwo przed skręcającym pojazdem.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Holowanie
Art. 31 Warunki i zakazy holowania
Kierujący może holować pojazd silnikowy tylko pod warunkiem, że:
prędkość pojazdu holującego nie przekracza na obszarze zabudowanym i poza tym obszarem;
pojazd holujący ma włączone światła mijania również w okresie dostatecznej widoczności;
w pojeździe holowanym znajduje się kierujący mający uprawnienie do kierowania tym pojazdem, chyba że pojazd jest holowany w sposób wykluczający potrzebę kierowania nim;
pojazd holowany jest połączony z pojazdem holującym w sposób wykluczający odczepienie się w czasie jazdy; nie dotyczy to holowania motocykla, który powinien być połączony z pojazdem holującym połączeniem giętkim w sposób umożliwiający łatwe odczepienie;
pojazd holowany, z wyjątkiem motocykla, jest oznaczony z tyłu po lewej stronie ostrzegawczym trójkątem odblaskowym, a w okresie niedostatecznej widoczności ma ponadto włączone światła pozycyjne; zamiast oznaczenia trójkątem odblaskowym pojazd holowany może wysyłać żółte sygnały błyskowe w sposób widoczny dla innych uczestników ruchu;
w pojeździe holowanym na połączeniu sztywnym jest sprawny co najmniej jeden układ hamulców, a w pojeździe holowanym na połączeniu giętkim — dwa układy;
odległość między pojazdami wynosi nie więcej niż przy połączeniu sztywnym, a od do przy połączeniu giętkim, przy czym połączenie jest oznakowane na przemian pasami białymi i czerwonymi albo zaopatrzone w chorągiewkę barwy żółtej lub czerwonej; przepisu tego nie stosuje się w razie holowania pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Zabrania się holowania:
pojazdu o niesprawnym układzie kierowniczym lub o niesprawnych hamulcach, chyba że sposób holowania wyklucza potrzebę ich użycia;
pojazdu za pomocą połączenia giętkiego, jeżeli w pojeździe tym działanie układu hamulcowego uzależnione jest od pracy silnika, a silnik jest unieruchomiony;
więcej niż jednego pojazdu, z wyjątkiem pojazdu członowego;
pojazdem z przyczepą (naczepą);
na autostradzie, z wyjątkiem holowania przez pojazdy przeznaczone do holowania do najbliższego wyjazdu lub miejsca obsługi podróżnych
Art. 46. Miejsce i warunki zatrzymania lub postoju pojazdu
unieruchomienie pojazdu na czas poniżej
unieruchomienie pojazdu na czas powyżej .
Zatrzymanie i postój pojazdu dozwolone są tylko w miejscu i w warunkach, w których jest on z dostatecznej odległości widoczny dla innych kierujących i nie powoduje zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego lub jego utrudnienia.
Pojazd zatrzymujemy na jezdni jak najbliżej jej krawędzi, równolegle do niej.
Na obszarze zabudowanym zatrzymanie i postój może być przy lewej krawędzi jezdni na drogach jednokierunkowych i dwukierunkowych o małym natężeniu ruchu.
Poza obszarem zabudowanym zatrzymujemy pojazd tylko przy prawej krawędzi, a jeżeli to możliwe, to poza jezdnią.
Dozwolony jest postój i zatrzymanie pojazdu na chodniku dwoma lub czterema kołami samochodu osobowego o nieprzekraczającej pod warunkiem, że:
nie ma zakazu zatrzymywania lub postoju;
szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest nie mniejsza niż i nie utrudnia ruchu.
Parkowanie na chodniku całego samochodu
Zatrzymanie lub postój samochodu czterema kołami na chodniku są dozwolone, jeśli na danym odcinku jezdni nie ma zakazu zatrzymywania się lub postoju. W sytuacji przedstawionej na grafice pod znakiem „zakaz zatrzymywania się” zamieszczono dodatkowo tabliczkę „nie dotyczy chodnika” — można więc stanąć na chodniku, ale nie można na jezdni.
Uwaga!
Na chodnik mają prawo wjechać czterema kołami jedynie auta osobowe o do ; nie może wjechać na chodnik czterema kołami auto ciężarowe, niezależnie od masy, jaka posiada.
W miastach postój na chodniku lub na jezdni może być zalecony inaczej niż równolegle do jej krawędzi. Sposób parkowania można zobaczyć na tabliczkach umieszczonych pod znakiem D‑18 „Parking”. Są one odmianą tabliczki T‑30.
Są one odmianą tabliczki T‑30.
Tabliczka T‑30 wskazuje sposób ustawienia pojazdu względem krawędzi jezdni:
całego pojazdu na chodniku równolegle do krawężnika,
całego pojazdu na chodniku prostopadle do krawężnika,
całego pojazdu na chodniku po skosem do krawężnika,
kołami przedniej osi pojazdu na chodniku prostopadle do krawężnika,
kołami przedniej osi na chodniku pod skosem do krawężnika,
kołami jednego boku pojazdu na chodniku równolegle do krawężnika,
całego pojazdu na jezdni prostopadle do krawężnika,
całego pojazdu na jezdni skośnie do krawężnika”.
Zabrania się zatrzymywania pojazdu:
na przejeździe kolejowym, tramwajowym, skrzyżowaniu oraz w odległości mniejszej niż od nich;
na przejściu dla pieszych, przejeździe dla rowerzystów oraz w odległości mniejszej niż od nich (na drodze dwukierunkowej, o dwóch pasach ruchu zakaz ten obowiązuje również za przejściem/ przejazdem);
w tunelu, na moście, na wiadukcie;
na jezdni w pobliżu zakończenia linii ciągłych;
w odległości mniejszej niż od przedniej strony znaku, jeżeli został on zasłonięty przez pojazd;
na pasie między jezdniami;
w odległości mniejszej niż od słupka lub tablicy oznaczającej przystanek, a na przystanku z zatoką — na całej jej długości;
na drodze dla rowerów, pasie ruchu dla rowerów, śluzie rowerowej.
Zabrania się postoju:
w miejscu utrudniającym wjazd lub wyjazd z bramy, garażu, parkingu;
w miejscu utrudniającym dostęp do prawidłowo zaparkowanego pojazdu;
przed i za przejazdem kolejowym od słupka z jedną kreską (znak G‑1c,f) do przejazdu (znak G‑4)
RLx3TSNSdT8c7 
Zabrania się postoju przed i za przejazdem kolejowymŹródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.w strefie zamieszkania poza miejscami do tego celu wyznaczonymi
REv9yoIOkNTU3 
Ograniczenie prędkości na obszarze zabudowanymŹródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.na obszarze zabudowanym pojazdu lub zespołu pojazdów o powyżej lub o długości przekraczającej , poza parkingami przeznaczonymi dla tych pojazdów;
Poza ww. ograniczeniami dozwolone jest zatrzymanie i postój pojazdu, o ile nie jest to ograniczone znakami B‑35, B‑36.
Za znakami B‑35, B‑36 dozwolone jest zatrzymanie, postój, jeżeli:
w zatoce — jeżeli jest znak poziomy P‑19 ograniczający krawędź zatoki
RoFDteVSAKBve 
Znak P‑19 linia wyznaczająca pas postojowyŹródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.za znakiem D‑18 i tabliczką T‑30 pokazującą sposób parkowania oraz oznaczonym (namalowanym) miejscem parkingowym.
R2Q4j5wPPg0k9 
Zakaz postoju pojazduŹródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Znaki B‑35 i B‑36
Znak B‑36 oznacza zakaz zatrzymywania się po tej stronie drogi, po której postawiony został znak.
Znak zakaz postoju B‑35 oznacza zakaz unieruchomienia pojazdu na czas dłuższy niż jedna minuta, z wyjątkiem sytuacji, jeśli tabliczka dołączona do znaku podaje inny czas;
Znaki B‑37 i B‑38
Znak zakaz postoju B‑37 w dni nieparzyste to zakaz postoju przez czas dłuższy niż jedna minuta w nieparzyste dni miesiąca (…), chyba że została dołączona tabliczka podająca inny czas (np. minuty).
Znak zakaz postoju B‑38 w dni parzyste to zakaz postoju przez czas dłuższy niż jedna minuta w parzyste dni miesiąca (…), chyba że została dołączona tabliczka podająca inny czas (np. minuty).
Postój w strefie
Po lewej znak informujący o wjeździe do strefy, w której obowiązuje ograniczenie dotyczące pozostawiania samochodu. Obowiązuje on na wszystkich ulicach tej strefy poza miejscami parkingowymi. Po prawej: wyjazd ze strefy ograniczonego postoju.
Początek, kontynuacja i koniec zakazu
Zakaz zatrzymywania się może być odwołany mijanym skrzyżowaniem, znakiem B‑35 (Zakaz postoju) lub znakiem B‑36 (Zakaz zatrzymywania się) z dołączoną do niego tabliczką T‑25c (strzałka w dół); znak: Zakaz zatrzymywania się z tabliczką T‑25a (strzałka w górę) oznacza początek zakazu zatrzymywania się, natomiast znak: Zakaz zatrzymywania się z dołączoną tabliczką ze strzałką w górę i w dół oznacza kontynuację zakazu.
Uwaga: odholują
Tabliczka z symbolem holownika umieszczona pod znakiem zakazu zatrzymywania się oznacza, że pozostawiony w tym miejscu pojazd zostanie odholowany na koszt właściciela. Uwaga. Przecięcie drogi, na której ustawiono zakaz, z droga wewnętrzną, nie odwołuje w tym przypadku zakazu zatrzymania; obowiązuje on aż do następnego „pełnoprawnego” skrzyżowania lub do odwołania.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Postój uszkodzonego pojazdu sygnalizujemy:
na autostradzie i drodze ekspresowej:
— światła awaryjne, trójkąt ostrzegawczy za pojazdem;na pozostałych drogach poza obszarem zabudowanym:
— światła awaryjne i trójkąt ostrzegawczy za pojazdem;na obszarze zabudowanym
— światła awaryjne, trójkąt ostrzegawczy za pojazdem lub na nim, na wysokości nie większej niż nad jezdnią, czyli częścią drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Oświetlenie pojazdu
Światła mijania — przez całą dobę w warunkach normalnej przejrzystości powietrza (od świtu do zmierzchu w warunkach normalnej przejrzystości powietrza zamiast świateł mijania możemy używać świateł do jazdy w dzień).
Od zmierzchu do świtu na drogach nieoświetlonych zamiast świateł mijania można używać świateł drogowych pod warunkiem, że nie oślepimy innych uczestników ruchu drogowego (kierujących pojazdami, kolumn pieszych, kierujących pojazdami szynowymi lub komunikacji wodnej).
Na drodze oznakowanej jako droga kręta możemy używać przednich świateł przeciwmgłowych przy normalnej przejrzystości powietrza.
Świateł przeciwmgielnych należy używać w przypadku zmniejszonej przejrzystości powietrza, która ogranicza widoczność na odległość mniejszą niż .
Światła pozycyjne przednie i tylne
przy zatrzymaniu niewynikającym z warunków ruchu drogowego, w warunkach niedostatecznej widoczności. Jeżeli zatrzymujemy się poza jezdnią, światła mogą być wyłączone za wyjątkiem oświetlenia ładunku wystającego poza pojazd — zgodnie z art. 61 ust. 9 Prawo o ruchu drogowym.
Art. 61 Warunki przewozu ładunku
Ustala się następujące oznakowanie ładunku:
ładunek wystający z przodu pojazdu oznacza się chorągiewką barwy pomarańczowej lub dwoma białymi i dwoma czerwonymi pasami, tak aby były widoczne z boków i z przodu pojazdu, a w okresie niedostatecznej widoczności ponadto światłem białym umieszczonym na najbardziej wystającej do przodu części ładunku;
ładunek wystający z boku pojazdu oznacz się chorągiewką barwy pomarańczowej o wymiarach co najmniej , umieszczoną przy najbardziej wystającej krawędzi ładunku, a ponadto w okresie niedostatecznej widoczności białym światłem odblaskowym skierowanym do przodu oraz czerwonym światłem i czerwonym światłem odblaskowym skierowanym do tyłu;
ładunek wystający z tyłu pojazdu oznacza się pasami białym i czerwonym umieszczonymi bezpośrednio na ładunku lub na tarczy na jego tylnej płaszczyźnie albo na zawieszonej na końcu ładunku bryle geometrycznej (np. stożku, ostrosłupie); widoczna od tyłu łączna powierzchnia pasów powinna wynosić co najmniej , przy czym nie może być mniej niż po dwa pasy każdej barwy: ponadto w okresie niedostatecznej widoczności na najbardziej wystającej do tyłu krawędzi ładunku umieszcza się czerwone światło i czerwone światło odblaskowe; przy przewozie drewna długiego, zamiast oznakowania pasami białymi i czerwonymi, dopuszcza się oznakowanie końca ładunku chorągiewką lub tarczą barwy pomarańczowej;
ładunek wystający z tyłu samochodu osobowego lub przyczepy ciągniętej przez samochód osobowy może być oznaczony chorągiewką barwy czerwonej o wymiarach co najmniej , umieszczoną przy najbardziej wystającej krawędzi ładunku.
Wysokość pojazdu z ładunkiem nie może przekraczać .
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Pojazd uprzywilejowany
Art. 53 Prawo o ruchu drogowym
Pojazdy uprzywilejowane i uprawnienia kierujących nimi.
Pojazdem uprzywilejowanym w ruchu drogowym może być pojazd samochodowy:
jednostek ochrony przeciwpożarowej;
zespołu ratownictwa medycznego;
Policji;
jednostki ratownictwa chemicznego;
Straży Granicznej;
5a. Biura Nadzoru Wewnętrznego;
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
Agencji Wywiadu;
7a. Centralnego Biura Antykorupcyjnego;
7b. Służby Kontrwywiadu Wojskowego;
7c. Służby Wywiadu Wojskowego;
Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
Służby Więziennej;
Służby Ochrony Państwa; (...)
10c. straży gminnych (miejskich);
10d. podmiotów uprawnionych do wykonywania zadań z zakresu ratownictwa górskiego;
10e. Służby Parku Narodowego;
10f. podmiotów uprawnionych do wykonywania zadań z zakresu ratownictwa wodnego;
10g. Krajowej Administracji Skarbowej wykorzystywany przez Służbę Celno‑Skarbową;
Inspekcji Transportu Drogowego;
jednostki niewymienionej w pkt 1‑11, jeżeli jest używany w związku z ratowaniem życia lub zdrowia ludzkiego — na podstawie zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
1a. Minister właściwy do spraw wewnętrznych stwierdza wygaśnięcie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 12, gdy ustaną okoliczności uzasadniające wykorzystanie pojazdu jako uprzywilejowanego.
2. Kierujący pojazdem uprzywilejowanym może, pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności, nie stosować się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów drogowych tylko w razie, gdy:
uczestniczy:
w akcji związanej z ratowaniem życia, zdrowia ludzkiego lub mienia albo koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa lub porządku publicznego albo
w przejeździe kolumny pojazdów uprzywilejowanych
w wykonywaniu zadań związanych bezpośrednio z zapewnieniem bezpieczeństwa osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, którym na mocy odrębnych przepisów przysługuje ochrona;
Pojazd uprzywilejowany w ruchu ma:
włączone światła mijania lub drogowe;
wysyła niebieskie sygnały błyskowe;
wysyła sygnał dźwiękowy o zmiennym tonie.
Kolumna pojazdów uprzywilejowanych
W kolumnie pojazdów uprzywilejowanych dodatkowo pierwszy i ostatni pojazd wysyłają czerwone sygnały błyskowe. Pojazdy pomiędzy czerwonymi „kogutami” nie wysyłają żadnych sygnałów świetlnych ani dźwiękowych.
Uczestnik ruchu i inna osoba znajdujące się na drodze są obowiązani ułatwić przejazd pojazdowi uprzywilejowanemu, a w szczególności przez niezwłoczne usunięcie się z jego drogi lub w razie potrzeby — zatrzymanie się.
„Korytarz życia”
Zasada tworzenia „korytarza życia”
Korytarz życia, nazywany również korytarzem ratunkowym — jest to wolna przestrzeń na drodze pozostawiona dla pojazdów uprzywilejowanych zmierzających na wezwanie. Ma on na celu znaczne skrócenie czasu przejazdu służbom ratowniczym, co pozwala na szybsze udzielenie pomocy osobom poszkodowanym.
Zasada tworzenia „korytarza życia”
Po dostrzeżeniu korkowania się drogi lub usłyszeniu sygnału karetki należy zjechać na bok pasa.
W przypadku, gdy droga posiada dwa lub więcej pasów — należy zjechać na lewo, jeżeli samochód porusza się lewym pasem, lub na prawo jeżeli samochód porusza się pozostałymi pasami.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Znaki drogowe
zgodnie z Rozporządzeniem Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 31.07.2002 wg stanu prawnego z 1.08.2021 Dz. U. z 2019, poz. 2310.
Powrót na górę stronyPowrót na górę strony
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Powiązane materiały multimedialne
Kierowca pojazdu lub zespołu pojazdówKierowca pojazdu lub zespołu pojazdów
Kierowanie pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz CKierowanie pojazdami z zakresu prawa jazdy kategorii B oraz C