I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
4) charakteryzuje i rozróżnia sposoby uzyskania iluzji przestrzeni w kompozycjach płaskich; rozpoznaje rodzaje perspektyw (w tym m.in.: rzędowa, kulisowa, aksonometryczna, barwna, powietrzna, zbieżna); rozpoznaje i świadomie stosuje światłocień, jako sposób uzyskania iluzji przestrzeni; podejmuje działania kreatywne z wyobraźni i z natury, skoncentrowane wokół problematyki iluzji przestrzeni;
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
1) w zadaniach plastycznych interpretuje obserwowane przedmioty, motywy i zjawiska, stosując środki wyrazu zgodnie z własnym odczuciem; w wyższych klasach podejmuje również próby rysunkowego studium z natury;
6) stosuje różnorodne techniki plastyczne (proste techniki graficzne, rzeźbiarskie, malarskie, elementy obrazowania cyfrowego fotograficznego i z wykorzystaniem wybranych graficznych programów komputerowych).
Nauczysz się
rozróżniać i nazywać rodzaje perspektyw;
wykazywać dzieła sztuki wykorzystujące daną perspektywę;
charakteryzować na wybranych przykładach z różnych dziedzin pojęcie perspektywy w sztuce;
podejmować działania twórcze interpretujące obserwowane zjawiska.
Linia horyzontu
Sposoby tworzenia iluzji przestrzeni na płaszczyźnie bezpośrednio odnoszą się do sposobu myślenia i kultury, która go utworzyła. Dlatego przedstawienia rzeczywistości wiążą się z tymi wartościami i treścią, które dana kultura przedstawia w dziełach sztuki. Obok topografii i perspektywy pasowej, prezentowanymi w e‑materiale: Przestrzeń na płaszczyźnie. Cz. I. Perspektywa pasowa i topograficzna, można wyodrębnić inne sposoby sugerowania przestrzeni na płaszczyźnie:
linia horyzontu,
perspektywa hieratyczna (zwana też perspektywą intencjonalną),
perspektywa kulisowa,
linie kierunkowe i aksonometria.
Linia horyzontu to miejsce, w którym niebo na pozór łączy się z ziemią. W dwuwymiarowych przedstawieniach każda linia pozioma dzieląca obraz na dwie części spostrzegana jest jako linia horyzontu. Dlatego wszystkie obiekty znajdujące się nad linią poziomą będą postrzegane jako znajdujące się dalej, a te pod linią – jako bliższe.
Obejrzyj ilustrację ze schematem ukazującym zasadę spostrzegania linii horyzontu oraz fotografię krajobrazu morskiego z wyrazistą linią horyzontu, która zainspirowała artystę do stworzenia grafiki. Poniższe zdjęcia mają charakter interaktywny – po kliknięciu w nie zapoznasz się z zasadą wykorzystania linii horyzontu dla sugerowania przestrzeni na płaszczyźnie.
R1Al3ElgYZeuc1
Ilustracja interaktywna przedstawia prostokąt przedzielony poziomą linią, która wskazuje horyzont. Część powyżej tej linii jest mniejsza i tworzy drugi plan. Stoją tam dwie postacie. Na pierwszym planie, poniżej linii horyzontu, ustawione są cztery większe postacie. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: plan drugi – dalszy
Punkt 2: linia horyzontu
Punkt 3: plan pierwszy – bliższy
Ilustracja interaktywna przedstawia prostokąt przedzielony poziomą linią, która wskazuje horyzont. Część powyżej tej linii jest mniejsza i tworzy drugi plan. Stoją tam dwie postacie. Na pierwszym planie, poniżej linii horyzontu, ustawione są cztery większe postacie. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: plan drugi – dalszy
Punkt 2: linia horyzontu
Punkt 3: plan pierwszy – bliższy
Przedstawienie linii horyzontu, online-skills, CC BY 3.0
R1v8jfSX6ULY21
Ilustracja interaktywna przedstawia drzeworyt „Lombok” autorstwa Michała Rygielskiego oraz zdjęcie morza. Horyzontalna kompozycja grafiki ukazuje niebo i taflę wody podczas deszczu. Deszcz autor oddał za pomocą podłużnych plam i kleksów na tle nieba oraz poziomych, przerywanych linii na tle wody. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: plan drugi – dalszy
Punkt 2:
Linia horyzontu
Punkt 3: plan pierwszy – bliższy
Punkt 4: plan drugi – dalszy
Punkt 5:
Linia horyzontu
Punkt 6: plan pierwszy – bliższy
Ilustracja interaktywna przedstawia drzeworyt „Lombok” autorstwa Michała Rygielskiego oraz zdjęcie morza. Horyzontalna kompozycja grafiki ukazuje niebo i taflę wody podczas deszczu. Deszcz autor oddał za pomocą podłużnych plam i kleksów na tle nieba oraz poziomych, przerywanych linii na tle wody. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: plan drugi – dalszy
Punkt 2:
Linia horyzontu
Punkt 3: plan pierwszy – bliższy
Punkt 4: plan drugi – dalszy
Punkt 5:
Linia horyzontu
Punkt 6: plan pierwszy – bliższy
Michał Rygielski, Lombok, 2012, drzeworyt, online-skills, CC BY 3.0
classicmobile
Ćwiczenie 1
Rat9p7jH4JioL1
Wyjaśnij, jaką rolę pełni linia horyzontu w oddaniu przestrzeni.
Wyjaśnij, jaką rolę pełni linia horyzontu w oddaniu przestrzeni.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 1
Wybierz dzieło, w którym zastosowano linię horyzontu. Kliknij w wybraną reprodukcję.
R1DfiQzjcpY9c1
Ilustracja do zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
B
Perspektywa hieratyczna
Perspektywa hieratyczna opiera się na zastosowaniu różnych wielkości obiektów prezentowanych na płaszczyźnie. Na obrazie osoby ważne przedstawiane są jako większe od mniej znaczących, które, mimo ukazania ich na jednym planie, przedstawiane są jako mniejsze. Jest to eksponowanie znaczenia człowieka poprzez wielkość. Postacie największe zawsze będą postrzegane jako te będące bliżej. Zasada ta powszechnie stosowana była w średniowieczu, a wcześniej w niektórych kulturach starożytnych, np. w Egipcie.
Obejrzyj poniższą ilustrację i reprodukcję. Po kliknięciu w nie zapoznasz się z zasadą wykorzystania perspektywy hieratycznej.
R1eGux3NdKNyQ1
Ilustracja interaktywna przedstawia pięć konturów postaci o różnej wielkości na białym tle. Wszystkie ukazane są w pozycji stojącej i mają taką samą postawę. Różnią się jedynie wielkościami. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: ta postać jest największa i wydaje się być jak najbliżej
Punkt 2:
postacie są różnej wielkości
Punkt 3: wszystkie postacie są na pierwszym planie
Ilustracja interaktywna przedstawia pięć konturów postaci o różnej wielkości na białym tle. Wszystkie ukazane są w pozycji stojącej i mają taką samą postawę. Różnią się jedynie wielkościami. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: ta postać jest największa i wydaje się być jak najbliżej
Punkt 2:
postacie są różnej wielkości
Punkt 3: wszystkie postacie są na pierwszym planie
Przedstawienie perspektywy hieratycznej, online-skills, CC BY 3.0
R5qgbw9GsTLXN1
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Bartolomea di Tommasa "Koronacja Najświętszej Marii Panny". W centrum znajduje się ubrana w kwiecisty płaszcz Matka Boska i Chrystus. Siedzą naprzeciw siebie na tronie zwieńczonym trójkątną tęczą, a ich głowy otaczają złote nimby. Jezus zakłada na głowę Matki Boskiej koronę. Scenę ze wszystkich stron otaczają aniołowie. W dolnej części grają na instrumentach. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Postaci Jezusa i Maryji są najwieksze, przez co wydają się być najbliżej
Punkt 2:
Postaci Jezusa i Maryji są na pierwszym planie
Punkt 3: Te postaci są na pierwszym planie, ale są małe, przez co nie wydają się być najbliżej
Ilustracja interaktywna przedstawia obraz Bartolomea di Tommasa "Koronacja Najświętszej Marii Panny". W centrum znajduje się ubrana w kwiecisty płaszcz Matka Boska i Chrystus. Siedzą naprzeciw siebie na tronie zwieńczonym trójkątną tęczą, a ich głowy otaczają złote nimby. Jezus zakłada na głowę Matki Boskiej koronę. Scenę ze wszystkich stron otaczają aniołowie. W dolnej części grają na instrumentach. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: Postaci Jezusa i Maryji są najwieksze, przez co wydają się być najbliżej
Punkt 2:
Postaci Jezusa i Maryji są na pierwszym planie
Punkt 3: Te postaci są na pierwszym planie, ale są małe, przez co nie wydają się być najbliżej
Bartolomeo di Tommaso, Koronacja Marii Panny, XV w., fragment tryptyku, online-skills, CC BY 3.0
Zapoznaj się ze zdjęciem ukazującym wykorzystanie perspektywy hieratycznej w malarstwie ściennym.
R1GxItYGjWmMP1
Ilustracja przedstawia sufit Katedry św. Piotra, Pawła i Andrzeja w Peterborough. W centralnej części sufitu, na złotym, wzorzystym tle namalowany jest Jezus na tle mandorli w kształcie migdała. Otaczają go postacie dwunastu apostołów. Scena zamknięta jest dekoracyjną bordiurą ze złotymi napisami na czerwonym tle. Po bokach znajdują się perspektywicznie ujęte okna, które przedzielają wiązki służek.
Chrystus i święci, średniowieczne malarstwo ścienne w absydzie Katedry św. Piotra, Pawła i Andrzeja w Peterborough, odrestaurowane w XIX w. przez George’a Gilberta Scotta, www.flickr.com, CC BY 3.0
classicmobile
Ćwiczenie 2
RMEb7VMUAsxfY1
Wyjaśnij, na czym polega perspektywa hieratyczna.
Wyjaśnij, na czym polega perspektywa hieratyczna.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 2
Wybierz dzieło, w którym zastosowano perspektywę hieratyczną. Kliknij w wybraną reprodukcję.
Rim0ylxjp3u8L1
Ilustracja do zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
B
Perspektywa kulisowa
Artyści nowożytni, odwołując się do dzieł starożytnych, studiowania natury i własnej intuicji coraz częściej wprowadzali sposoby mające sugerować widzenie zgodne z faktycznym spostrzeganiem świata trójwymiarowego. Dlatego odwoływali się do takich sposobów jak np. zakrywanie przedmiotów dalszych przez te znajdujące się bliżej. Możemy wyróżnić zakrywani figurami i zakrywanie linią.
Zakrywanie figurami
Obejrzyj poniższe ilustracje i zdjęcie. Są one interaktywne - klikając w nie zapoznasz się z zasadą wykorzystania perspektywy przez zakrywanie figurami.
RvCvHpDZ0Yz8c1
Ilustracja interaktywna przedstawia kontury mężczyzny trzymającego arkusz, który częściowo przysłania jego figurę, widoczne są jedynie jego nogi, ramiona i głowa. Kontury arkusza wyrysowane są grubszą linią. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: najbliżej
Punkt 2: najbliżej
Punkt 3: bliżej
Punkt 4: dalej
Punkt 5: Człowiek stoi za kwadratem. Część jego ciała jest zakryta figurą. Figura jest bliżej, sylwetka człowieka jest dalej. Najbliżej, bo przed figurą, jest ręka i dłoń człowieka.
Ilustracja interaktywna przedstawia kontury mężczyzny trzymającego arkusz, który częściowo przysłania jego figurę, widoczne są jedynie jego nogi, ramiona i głowa. Kontury arkusza wyrysowane są grubszą linią. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: najbliżej
Punkt 2: najbliżej
Punkt 3: bliżej
Punkt 4: dalej
Punkt 5: Człowiek stoi za kwadratem. Część jego ciała jest zakryta figurą. Figura jest bliżej, sylwetka człowieka jest dalej. Najbliżej, bo przed figurą, jest ręka i dłoń człowieka.
Przedstawienie zakrycia figurą, online-skills, CC BY 3.0
RjupaFwEmm9q11
Ilustracja interaktywna przedstawia mężczyznę wyłaniającego się z okrągłego otworu na białym tle. Widoczna jest jedynie górna część stojącej postaci. Okrąg zaznaczony jest grubszą linią. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: najbliżej
Punkt 2: najbliżej
Punkt 3: bliżej (płaszczyzna)
Punkt 4: dalej (schowane cześci ciała)
Punkt 5: Człowiek wychodzi z dziury. Część jego ciała jest zakryta płaszczyzną. Płaszczyzna jest blisko, ale najbliżej jest górna część ciała i ręka. Dolna, niewidoczna część ciała jest dalej.
Ilustracja interaktywna przedstawia mężczyznę wyłaniającego się z okrągłego otworu na białym tle. Widoczna jest jedynie górna część stojącej postaci. Okrąg zaznaczony jest grubszą linią. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: najbliżej
Punkt 2: najbliżej
Punkt 3: bliżej (płaszczyzna)
Punkt 4: dalej (schowane cześci ciała)
Punkt 5: Człowiek wychodzi z dziury. Część jego ciała jest zakryta płaszczyzną. Płaszczyzna jest blisko, ale najbliżej jest górna część ciała i ręka. Dolna, niewidoczna część ciała jest dalej.
Przedstawienie zakrycia figurą, online-skills, CC BY 3.0
R97hLtGDmTu9o1
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię „Spotkanie” autorstwa Piotra Kuligowskiego. Zdjęcie ukazuje ubranego na ciemno mężczyznę, trzymającego przed sobą oburącz duży, okrągły talerz perkusyjny z napisem „Raw Rock”. Przedmiot zasłania głowę i ramiona postaci. Tło stanowi szara ściana. W lewym górnym rogu znajduje się fragment białych płytek oraz zwisające kable. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: najbliżej
Punkt 2: najbliżej
Punkt 3:
bliżej
Punkt 4:
dalej
Punkt 5: Człowiek trzyma talerz perkusji. Talerz jest blisko, ale ręce chłopaka są najbliżej. Jego tułów jest dalej.
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię „Spotkanie” autorstwa Piotra Kuligowskiego. Zdjęcie ukazuje ubranego na ciemno mężczyznę, trzymającego przed sobą oburącz duży, okrągły talerz perkusyjny z napisem „Raw Rock”. Przedmiot zasłania głowę i ramiona postaci. Tło stanowi szara ściana. W lewym górnym rogu znajduje się fragment białych płytek oraz zwisające kable. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: najbliżej
Punkt 2: najbliżej
Punkt 3:
bliżej
Punkt 4:
dalej
Punkt 5: Człowiek trzyma talerz perkusji. Talerz jest blisko, ale ręce chłopaka są najbliżej. Jego tułów jest dalej.
Przedstawienie zakrycia figurą, online-skills, CC BY 3.0
Zapoznaj się z reprodukcją dzieła, w którym zastosowano perspektywę przez zakrywanie figurami. Sposób ten jest szczególnie widoczny na zdjęciu detalu.
Rnv3Jt3HeBDrZ1
Ilustracja interaktywna przedstawia ladę sklepową z chłodnią. Za szybą znajdują się praliny oraz ciasta. Na górze stoi waga i lizaki. Tłem jest szarawa ściana. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1:
Detal obrazu
Ilustracja interaktywna przedstawia ladę sklepową z chłodnią. Za szybą znajdują się praliny oraz ciasta. Na górze stoi waga i lizaki. Tłem jest szarawa ściana. Na ilustracji umieszczony jest interaktywny punkt z informacją:
Punkt 1:
Detal obrazu
Wayne Thiebaud, Lada ze słodyczami, 1962, olej na płótnie, online-skills, CC BY 3.0
classicmobile
Ćwiczenie 3
RrSUyvlv7oETX1
Wyjaśnij, na czym polega perspektywa przez zakrycie figurą.
Wyjaśnij, na czym polega perspektywa przez zakrycie figurą.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 3
Wybierz dzieła, w których zastosowano perspektywę przez zakrycie figurą. Kliknij w wybrane reprodukcje.
RI4XhvrUcq15O1
Ilustracja do zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
A
B
Perspektywa przez zakrycie linią
Obejrzyj niżej zamieszczone rysunki. Są one interaktywne - klikając w nie zapoznasz się z zasadą wykorzystania perspektywy przez zakrycie linią.
RrOAVoaYGc1mp1
Ilustracja interaktywna przedstawia kontury stojącego na białym tle człowieka, trzymającego kwadratową ramę. Jego lewą nogę i lewą rękę przykrywa krawędź ramy. Prawa ręka i prawa noga znajdują się przed ramą. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: bliżej
Punkt 2: dalej
Punkt 3: bliżej
Punkt 4: dalej
Punkt 5: Człowiek stoi z kwadratową ramą. Część jego ciała jest zakryta linią. Kończyny przed linią są bliżej, kończyny za linią są dalej.
Ilustracja interaktywna przedstawia kontury stojącego na białym tle człowieka, trzymającego kwadratową ramę. Jego lewą nogę i lewą rękę przykrywa krawędź ramy. Prawa ręka i prawa noga znajdują się przed ramą. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: bliżej
Punkt 2: dalej
Punkt 3: bliżej
Punkt 4: dalej
Punkt 5: Człowiek stoi z kwadratową ramą. Część jego ciała jest zakryta linią. Kończyny przed linią są bliżej, kończyny za linią są dalej.
Przedstawienie perspektywy przez zakrycie linią, online-skills, CC BY 3.0
R1W1xclxowpkE1
Ilustracja interaktywna przedstawia kontury stojącego na białym tle człowieka z dwiema obręczami. Jedna znajduje się na tułowiu, druga pomiędzy nogami. Prawa ręka zakrywa obręcz na tułowiu, lewa znajduje się wewnątrz niej. Druga obręcz zakrywa prawą stopę i lewe udo. Lewa stopa i prawe udo znajdują się na zewnątrz koła. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: bliżej
Punkt 2: dalej
Punkt 3: bliżej
Punkt 4: dalej
Punkt 5: Człowiek stoi z obręczami. Część jego ciała zakryta jest linią. Kończyny przed linią są bliżej. Kończyny za linią są dalej.
Ilustracja interaktywna przedstawia kontury stojącego na białym tle człowieka z dwiema obręczami. Jedna znajduje się na tułowiu, druga pomiędzy nogami. Prawa ręka zakrywa obręcz na tułowiu, lewa znajduje się wewnątrz niej. Druga obręcz zakrywa prawą stopę i lewe udo. Lewa stopa i prawe udo znajdują się na zewnątrz koła. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: bliżej
Punkt 2: dalej
Punkt 3: bliżej
Punkt 4: dalej
Punkt 5: Człowiek stoi z obręczami. Część jego ciała zakryta jest linią. Kończyny przed linią są bliżej. Kończyny za linią są dalej.
Przedstawienie perspektywy przez zakrycie linią, online-skills, CC BY 3.0
RweTjiWWtuBWK1
Ilustracja interaktywna przedstawia oświetlone okno, na którym zostały przymocowane arkusze brystolu. Papier zasłania dwie trzecie lewej szyby. Na prawym skrzydle brystol odczepił się i wisi, przyczepiony do ramy okna tylko w jednym punkcie. Lewe skrzydło zasłonięte jest czarną, szeroką taśmą, przyklejoną do ściany na zewnątrz okna. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: bliżej
Punkt 2: dalej
Punkt 3: Wnęka okienna zabezpieczona jest czarną listwą. Listwa jest bliżej. Okno za linią jest dalej.
Ilustracja interaktywna przedstawia oświetlone okno, na którym zostały przymocowane arkusze brystolu. Papier zasłania dwie trzecie lewej szyby. Na prawym skrzydle brystol odczepił się i wisi, przyczepiony do ramy okna tylko w jednym punkcie. Lewe skrzydło zasłonięte jest czarną, szeroką taśmą, przyklejoną do ściany na zewnątrz okna. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: bliżej
Punkt 2: dalej
Punkt 3: Wnęka okienna zabezpieczona jest czarną listwą. Listwa jest bliżej. Okno za linią jest dalej.
Przedstawienie perspektywy przez zakrycie linią, online-skills, CC BY 3.0
Polecenie 1
Zapoznaj się z obrazem Julie Mehretu. Przyjrzyj się detalowi i rozwiąż Ćwiczenie interaktywne 4.
RvuDAr1ae5lfa1
Ilustracja przedstawia obraz Julie Mehretu "Pół się unosi a pół opada". Ukazuje abstrakcję. Na beżowym tle z delikatnymi, cienkimi kreskami, znajdują się czarne, nieregularne plamy, narysowane prawdopodobnie węglem. Na nich narysowane są białe łuki oraz proste linie w kolorach: czerwonym, pomarańczowym, niebieskim. Obraz jest chaotyczny.
Julie Mehretu, „pół się unosi a pół opada”, 2008, technika własna, online-skills, CC BY 3.0
RZKwzgtoZ2c4R
Ćwiczenie 4
Wyjaśnij, na czym polega zasada wykorzystania perspektywy przez zakrycie linią.
Wyjaśnij, na czym polega zasada wykorzystania perspektywy przez zakrycie linią.
Dokończ zdanie. Na obrazie autorstwa Julie Mehretu pt. „Pół się unosi a pół opada”:
niebieska linia jest bliżej, a pomarańczowa dalej
obie linie - niebieska i pomarańczowa, są tak samo blisko
pomarańczowa linia jest bliżej, a niebieska dalej
Polecenie 2
Obejrzyj kolejną reprodukcję dzieła, w którym autor zastosował perspektywę przez zakrycie linią.
R1TuaNGO87yYM1
Ilustracja przedstawia obraz Paola Uccella "Bitwa pod San Romano". Ukazuje scenę bitwy. Postacie na koniach znajdujące się na pierwszym planie są stłoczone. Niektóre konie leżą powalone na ziemię, inne stają dęba. Na ziemi leży wiele włóczni. Nad sceną sterczą długie lance. Tło obrazu przedstawia wzgórze, na którym biegają zwierzęta oraz znajdują się myśliwi z kuszami.
Paolo Uccello, „Bitwa pod San Romano”, 1438, tempera na desce, wikipedia.org, domena publiczna
classicmobile
Ćwiczenie 5
Rrzl0rNwdzUIE1
Wyobraź sobie, że za ladą sklepową stoi kobieta. Jaki rodzaj perspektywy prezentuje takie ujęcie?
Wyobraź sobie, że za ladą sklepową stoi kobieta. Jaki rodzaj perspektywy prezentuje takie ujęcie?
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 5
Wybierz dzieło, w którym zastosowano zakrycie linią. Kliknij w wybraną reprodukcję.
RUy4SrWpKawgy1
Ilustracja do zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
C
Linie kierunkowe
W celu uzyskania głębi artyści stosują również linie, którym nadają określone kierunki. W zależności od rozłożenia światła, kierunku linii i ich grubości, uzyskany efekt może być postrzegany jako przedstawienie wklęsłości lub wypukłości.
Obejrzyj interaktywne ilustracje, rysunek, zdjęcie. Gdy w nie klikniesz zapoznasz się z zasadą wykorzystania linii kierunkowych dla uzyskania głębi.
Rw06HZps2SNhq1
Ilustracja interaktywna przedstawia dwa przykłady uzyskiwania głębi poprzez linie kierunkowe. Na pierwszej ilustracji od pustego środka linie zwężają się na zewnątrz. Na drugiej - przy środku są wąskie i rozszerzają się na zewnątrz się. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: głębia
Punkt 2: głębia
Punkt 3: Linie skierowane do środka płaszczyzny sugerują głębię, przypominającą dziurę. Ze względu na grubość linii, na ilustracji po lewej dziura wydaje się być bliżej niż na ilustracji po prawej.
Ilustracja interaktywna przedstawia dwa przykłady uzyskiwania głębi poprzez linie kierunkowe. Na pierwszej ilustracji od pustego środka linie zwężają się na zewnątrz. Na drugiej - przy środku są wąskie i rozszerzają się na zewnątrz się. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: głębia
Punkt 2: głębia
Punkt 3: Linie skierowane do środka płaszczyzny sugerują głębię, przypominającą dziurę. Ze względu na grubość linii, na ilustracji po lewej dziura wydaje się być bliżej niż na ilustracji po prawej.
Przedstawienie uzyskiwania głębi poprzez linie kierunkowe, online-skills, CC BY 3.0
Zobacz pracę ucznia, przedstawiającą jak linie kierunkowe sugerują usytuowanie kół na płaszczyźnie. Gdy w nią klikniesz pojawi się opis.
RjP75Qts8HXLg1
Ilustracja interaktywna przedstawia dwa małe, różowe kółka oraz czarne linie na białym tle. Od górnego kółka promieniście odchodzą czarne linie, rozszerzając się w kierunku zewnętrznym i załamują się w kierunku pionowym - w górę lub w dół. Drugie kółko znajduje się niżej i zamieszczone jest na pionowych liniach. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: dalej
Punkt 2: bliżej
Punkt 3: Użycie przez ucznia linii kierunkowych powoduje, że jedno koło wydaje się być bliżej niż drugie.
Ilustracja interaktywna przedstawia dwa małe, różowe kółka oraz czarne linie na białym tle. Od górnego kółka promieniście odchodzą czarne linie, rozszerzając się w kierunku zewnętrznym i załamują się w kierunku pionowym - w górę lub w dół. Drugie kółko znajduje się niżej i zamieszczone jest na pionowych liniach. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: dalej
Punkt 2: bliżej
Punkt 3: Użycie przez ucznia linii kierunkowych powoduje, że jedno koło wydaje się być bliżej niż drugie.
To samo zjawisko przedstawione jest na zdjęciu z fragmentem koszuli w paski. Kliknij w nie, a pojawi się opis.
RuLoVASIqNGIU1
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie fragmentu białej koszuli w niebieskie, cienkie paski. Sposób ułożenia materiału sprawia, że paski skierowane są w różnych kierunkach. Niektóre załamują się. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: najbliżej
Punkt 2: bliżej
Punkt 3: Ułożenie pasków na koszuli umożliwia rozpoznanie, który fragment koszuli jest bliżej, a który dalej.
Punkt 4: dalej
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie fragmentu białej koszuli w niebieskie, cienkie paski. Sposób ułożenia materiału sprawia, że paski skierowane są w różnych kierunkach. Niektóre załamują się. Na ilustracji umieszczone są interaktywne punkty z informacjami:
Punkt 1: najbliżej
Punkt 2: bliżej
Punkt 3: Ułożenie pasków na koszuli umożliwia rozpoznanie, który fragment koszuli jest bliżej, a który dalej.
Punkt 4: dalej
Przedstawienie uzyskiwania głębi poprzez linie kierunkowe, online-skills, CC BY 3.0
classicmobile
Ćwiczenie 6
RHQuzLIUjoO5E1
Wyjaśnij na czym polega zasada wykorzystania linii kierunkowych dla uzyskania głębi.
Wyjaśnij na czym polega zasada wykorzystania linii kierunkowych dla uzyskania głębi.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 6
Wybierz dzieło, w którym autor sugeruje głębię poprzez użycie linii kierunkowych.
R1VIJxvakcoFf1
Ilustracja do zadania
Źródło: online skills, licencja: CC BY 3.0.
A
B
Aksonometria
Linie kierunkowe stosowane są również w rysunkach technicznychRysunek technicznyrysunkach technicznych. Jednak, w tym przypadku, są bardzo precyzyjne i podlegają ściśle określonym zasadom. Jest to tzw. aksonometriaAksonometriaaksonometria, perspektywa równoległa polegająca na wykreśleniu na płaszczyźnie szerokości figury przestrzennej za pomocą linii równoległych. W ten sposób, po naniesieniu na rysunek odpowiednich danych, można dokładnie odczytać wszystkie wymiary: długość, wysokość, szerokość.
Rysunek aksonometryczny wykorzystywany jest przede wszystkim przez architektów – przy projektowaniu budynków, wystroju mieszkań, przedmiotów użytkowych. Zobacz przykłady bryły budynku narysowane w rzucie aksonometrycznym.
R9sRCyUzh7wNt
Ilustracja przedstawia komputerowy rysunek przestrzenny, wykonany w rzutach aksonometrycznych, ukazujący budynek złożony z dwóch brył prostopadłościanów. Rysunek został wykonany na podstawie kierunków, wytyczonych przez osie współrzędne. Po lewej znajduje się biały budynek z wysokimi okami i płaskim, szarym dachem. Do niego przystaje wyższy, szary budynek bez okien.
Przykład bryły budynku w rzucie aksonometrycznym, online-skills, CC BY 3.0
przykłady bryły budynku narysowane w rzucie aksonometrycznym, online-skills, CC BY 3.0
R14QTbheH0pYd
Ilustracja przedstawia budynek, złożony z dwóch brył, prostopadłościanów. Jest to przykłady bryły budynku narysowane w rzucie aksonometrycznym.
P-046-FOTO29
przykłady bryły budynku narysowane w rzucie aksonometrycznym, online-skills, CC BY 3.0
RAnYxRtKAjeg7
Ilustracja przedstawia komputerowy rysunek przestrzenny, ukazujący budynek złożony z dwóch brył prostopadłościanów. Obiekty usytuowane są przy ulicy, w otoczeniu trawników i drzew. Po lewej znajduje się biały budynek z wysokimi okami i płaskim, szarym dachem. Do niego przystaje wyższy, szary budynek bez okien. W pobliżu znajdują się fragmenty innych zabudowań.
Przykład bryły budynku w rzucie aksonometrycznym z otoczeniem, online-skills, CC BY 3.0
przykłady bryły budynku narysowane w rzucie aksonometrycznym, online-skills, CC BY 3.0
R1R1Gd5QZ3daK1
Ćwiczenie 7
Wymień poznane dotąd sposoby oddania przestrzeni na płaszczyźnie.
Wymień poznane dotąd sposoby oddania przestrzeni na płaszczyźnie.
Polecenie 3
Za pomocą techniki kolażuKolażkolażu wykonaj pracę plastyczną na temat: Wycieczka do ZOO. Zastanów się, które zwierzę można było oglądać z bliska, a które z daleka, w jaki sposób pokazać ogrodzenie, które ze zwierząt było dla Ciebie szczególnie ważne. Wykorzystaj jeden lub kilka sposobów sugerowania przestrzeni na płaszczyźnie.
Potrzebne materiały: kartka papieru formatu A3, kolorowe gazety, zdjęcia bliskich osób (mogą być czarno‑białe wydruki komputerowe), klej, nożyczki, pisaki, kredki.
Z pozostałymi sposobami sugerującymi przestrzeń na płaszczyźnie zapoznasz się w kolejnych materiałach:
Przestrzeń na płaszczyźnie. Cz. III. Perspektywa zbieżna
Przestrzeń na płaszczyźnie. Cz. IV. Doskonalenie iluzji przestrzeni
Słownik pojęć
Aksonometria
Aksonometria
zwana też perspektywą równoległą, jest sposobem przedstawiania przedmiotów trójwymiarowych na płaszczyźnie (zwanej rzutnią aksonometryczną). Stosowana jest przede wszystkim w rysunkach technicznych (budowa maszyn, elementy wnętrz, budownictwo itp.). Trzeci wymiar pokazany jest za pomocą ukośnych linii równoległych w tzw. rzutach geometrycznych. Taka prezentacja obiektów umożliwia odtwarzanie ich rzeczywistych wymiarów.
Kolaż
Kolaż
(z francuskiego collage – „naklejanie”) technika mieszania materiałów poprzez przyklejanie do przygotowanego wcześniej podłoża gotowych elementów wyciętych z prasy, reprodukcji, fotografii, a także innych materiałów, takich jak sznurki, koraliki czy inne drobne przedmioty.
Rysunek techniczny
Rysunek techniczny
rysunek znormalizowany, używany w technice i sztuce użytkowej; służy do przedstawienia kształtów i wymiarów obiektu; wykonywany według ustalonych, jednakowych na całym świecie zasad.
Źróło: www.encyklopedia.pwn.pl
m9d6b9bb1c300be04_0000000000281
Galeria dzieł sztuki
R1CM2haYob5vF
Ilustracja interaktywna przedstawia drzeworyt „Lombok” autorstwa Michała Rygielskiego. Horyzontalna kompozycja grafiki ukazuje niebo i taflę wody podczas deszczu. Deszcz autor oddał za pomocą podłużnych plam i kleksów na tle nieba oraz poziomych, przerywanych linii na tle wody.
Michał Rygielski, „Lombok”, 2012, drzeworyt, online-skills, CC BY 3.0
Michał Rygielski, „Lombok”, 2012, drzeworyt, online-skills, CC BY 3.0
RnuzsEfmMf36X1
ilustracja przedstawia obraz Paula Cézanne'a „Dom Père'a Lacroixa”. Ukazuje dom otoczony bujną roślinnością. Pokryty jest czerwonym dachem i ma żółtą elewację. Do niego dostawione są inne budynki. Na pierwszym planie znajduje się płot, za którym rosną żółte kwiaty. Po prawej stronie znajduje się duża sosna.
Paul Cézanne, „Dom Père Lacroix”, 1873, olej, wikimedia.org, domena publiczna
RsXJ0rxJdzcHY1
ilustracja przedstawia obraz Józefa Chełmońskiego „Babie lato”. Na otwartym polu leży młoda pasterka, która wyciągniętą dłonią chwyta nić babiego lata. Obok niej leży sękaty kij z przywiązanym rzemieniem. Kobieta ubrana jest w białą, długą spódnicę, żółtawą bluzkę i jaskrawo żółtą chustę. Stopy kobiety są brudne. Po lewej stronie, w oddali, siedzi czarny pies. Jest zwrócony tyłem do kobiety i patrzy na znajdujące się w oddali bydło. Niebieskie niebo pokryte jest żółtawymi chmurami.
Józef Chełmoński, „Babie lato”, 1875, olej, wikimedia.org, domena publiczna
R1HgbTtpybb3r1
Ilustracja przedstawia obraz Claude'a Moneta „Lilie wodne”. Dzieło ukazuje ogród kwiatowy Moneta w jego domu w Giverny. Na wodzie pływają lilie, znajdujące się na liściach. Przez taflę wody widoczne są zakorzenione w głębi ogony roślin. Płótno namalowane jest zdecydowanymi pociągnięciami pędzla, przy pomocy drobnych smug czystego koloru.
Claude Monet, „Niebieskie nenufary”, 1916-1919, olej, www.flickr.com, CC BY 3.0
RmYA7v3fxIeqq
Ilustracja przedstawia obraz Bartolomea di Tommasa "Koronacja Najświętszej Marii Panny". W centrum znajduje się ubrana w kwiecisty płaszcz Matka Boska i Chrystus. Siedzą naprzeciw siebie na tronie zwieńczonym trójkątną tęczą, a ich głowy otaczają złote nimby. Jezus zakłada na głowę Matki Boskiej koronę. Scenę ze wszystkich stron otaczają aniołowie. W dolnej części grają na instrumentach.
Bartolomeo di Tommaso, „Koronacja Marii Panny”, XV w., fragment tryptyku, www.flickr.com , CC BY 3.0
Bartolomeo di Tommaso, „Koronacja Marii Panny”, XV w., fragment tryptyku, www.flickr.com, CC BY 3.0
R1GxItYGjWmMP1
Ilustracja przedstawia sufit Katedry św. Piotra, Pawła i Andrzeja w Peterborough. W centralnej części sufitu, na złotym, wzorzystym tle namalowany jest Jezus na tle mandorli w kształcie migdała. Otaczają go postacie dwunastu apostołów. Scena zamknięta jest dekoracyjną bordiurą ze złotymi napisami na czerwonym tle. Po bokach znajdują się perspektywicznie ujęte okna, które przedzielają wiązki służek.
Chrystus i święci, średniowieczne malarstwo ścienne w absydzie Katedry św. Piotra, Pawła i Andrzeja w Peterborough, odrestaurowane w XIX w. przez George’a Gilberta Scotta, www.flickr.com, CC BY 3.0
R1JfGYmV1bmsH1
Ilustracja przedstawia dzieło Edwarda Burne'a-Jones'a „Gwiazda z Betlejem”. Ukazuje scenę z Maryją trzymającą Jezusa na kolanach i świętym Józefem, stojącym po lewej stronie obrazu. Po prawej stoją trzej królowie w odświętnych szatach, trzymając w dłoniach dary. Pomiędzy grupami, nad ziemią, unosi się anioł z zielono-żółtymi skrzydłami, ubrany w białą szatę. Wokół całej sceny rosną kwiaty. Za aniołem i królami przestrzeń wypełniają długie, białe lilie. W tle znajduje się ciemny las.
Edward Burne-Jones, „Gwiazda z Betlejem”, 1890, akwarela i gwasz, www.flickr.com, CC BY 3.0
RJ8mfybx2drUF1
Ilustracja przedstawia obraz Spinella Aretina „Święta Maria Magdalena trzymająca krucyfiks”. W centralnej części obrazu na tronie siedzi Maria Magdalena. W lewej ręce trzyma krucyfiks, a w prawej dekoracyjne naczynie. U jej stóp klęczą małe postacie zakonników w białych szatach. Po bokach unoszą się dwie grupy aniołów i grają na różnych instrumentach. Tło jest złocone. Obraz jest symetryczny.
Spinello Aretino, „Święta Maria Magdalena trzymająca krucyfiks”, ok. 1395-1400, tempera, www.flickr.com, CC BY 3.0
RSO8HVXSo7p8w1
Ilustracja przedstawia obraz Caravaggia „Powołanie św. Mateusza”. Scena ukazuje poborcę podatkowego Mateusza, siedzącego za stołem wraz z grupą osób. Do piwnicznego wnętrza wchodzi Jezus w towarzystwie świętego Piotra. Obydwaj wyciągają ręce w tym samym geście, wskazując na Mateusza. Mateusz jest zaskoczony, wskazuje palcem na swoją pierś. Dwaj starsi celnicy zajęci są liczeniem pieniędzy. Młodsi, siedzący po prawej stronie patrzą w stronę Jezusa. Nad Chrystusem i Piotrem przebiega słup światła i pada w stronę Mateusza. Na tle jasnej plamy światła znajduje się okno z otwartą okiennicą.
Caravaggio, „Powołanie św. Mateusza”, 1599-1600, olej, www.flickr.com, CC BY 3.0
R1TiCXoIgZLYx1
Ilustracja przedstawia ladę sklepową z chłodnią. Za szybą znajdują się praliny oraz ciasta. Na górze stoi waga i lizaki. Tłem jest szarawa ściana.
Wayne Thiebaud, „Lada ze słodyczami”, 1962, olej na płótnie, online-skills, www.flickr.com, CC BY 3.0
R1CJOZiKkvyVS1
Ilustracja przedstawia grafikę „h75” autorstwa Izabeli Retkowskiej. Abstrakcyjna kompozycja ukazuje dwie czarne, łukowate formy na białym tle. Górny prawy łuk znajduje się przy górnej krawędzi, oddzielony jest od białego tła szarym konturem. Poniżej znajduje się drugi łuk, zasłaniający i przerywający górny. Artystka nadała wypukłość czarnym elementom poprzez rozjaśnianie ich fragmentów.
Izabella Retkowska, „h75”, 2009, druk cyfrowy, online-skills, CC BY 3.0
R1MucHNtot9WZ1
Ilustracja przedstawia czarno - białą grafikę Jędrzeja Gołasia "Tajemnica". Praca ukazuje mężczyznę w czarnej kominiarce. Postać ma częściowo odkrytą twarz i jest ukazana na tle kwadratu z białą siatką. Fragment tułowia wypełniony jest białymi kreskami, przypominającymi trawę. Po prawej stronie rozwieszona jest kotara. Tło wypełnia krajobraz z trawą.
Jędrzej Gołaś, „Tajemnica”, 1989, ołówek, online-skills, CC BY 3.0
RaOSsGEjObjvi1
Ilustracja przedstawia czarno-białą grafikę Hansa Arpa "Bez tytułu", na której znajdują się dwie połączone ze sobą abstrakcyjne czarne plamy, kształtem zbliżone do kół. Od dołu od plam odchodzą czarne, podłużne formy, podobne kształtem do tej, która łączy wyżej elementy . Tło jest szare.
Hans Arp, „bez tytułu”, 1926, olej, online-skills, CC BY 3.0
RrgHCP0cR31Jf1
Ilustracja przedstawia pracę Sophie Taeuber-Arp „Równowaga”. Ukazuje sześć czworokątów i dwie czarne linie na białym tle. Po lewej znajdują się: niebieski kwadrat u góry i większy, czarny prostokąt na dole. Po prawej zaś żółty, mały prostokąt na górze, a poniżej szary kwadrat. Pośrodku, pomiędzy figurami, zamieszczone zostały dwa ukośne romby: dłuższy, czerwony wyżej i dolny, zielony i krótszy pod nim. Do każdego z nich przylega czarna linia.
Sophie Taeuber-Arp, „Równowaga”, 1932-1933, olej, wikipedia.org, domena publiczna
RvuDAr1ae5lfa1
Ilustracja przedstawia obraz Julie Mehretu "Pół się unosi a pół opada". Ukazuje abstrakcję. Na beżowym tle z delikatnymi, cienkimi kreskami, znajdują się czarne, nieregularne plamy, narysowane prawdopodobnie węglem. Na nich narysowane są białe łuki oraz proste linie w kolorach: czerwonym, pomarańczowym, niebieskim. Obraz jest chaotyczny.
Julie Mehretu, „pół się unosi a pół opada”, 2008, technika własna, online-skills, CC BY 3.0
R1TuaNGO87yYM1
Ilustracja przedstawia obraz Paola Uccella "Bitwa pod San Romano". Ukazuje scenę bitwy. Postacie na koniach znajdujące się na pierwszym planie są stłoczone. Niektóre konie leżą powalone na ziemię, inne stają dęba. Na ziemi leży wiele włóczni. Nad sceną sterczą długie lance. Tło obrazu przedstawia wzgórze, na którym biegają zwierzęta oraz znajdują się myśliwi z kuszami.
Paolo Uccello, „Bitwa pod San Romano”, 1438, tempera na desce, wikipedia.org, domena publiczna
R3SRpHJCC79fe1
Ilustracja przedstawia obraz Paula Gauguina „Siostra miłosierdzia”. Ukazuje klęczącą zakonnicę oraz pięć innych postaci - dwóch mężczyzn oraz trzy kobiety. Dwaj mężczyźni stoją naprzeciw zakonnicy. Osłonięte mają jedynie biodra. Za zakonnicą stoi kobieta trzymająca w górze misę. Ma na sobie fioletową suknię i kwiat we włosach. Pomiędzy nią a mężczyznami siedzą dwie kobiety - jedna do połowy jest naga, druga ma na sobie różową suknię. Wszystkie postacie są skupione i poważne. Ziemia u dołu obrazu jest czerwonawa. W tle znajdują się niewyraźne, rozmazane budynki.
Paul Gauguin, „Siostra miłosierdzia”, ok. 1902, olej, wikimedia.org, domena publiczna
R1QuQhUASlJd61
Ilustracja przedstawia obraz Claude'a Moneta „Domy nad Achterzaan”. Ukazuje widok na szeroką rzekę, po której płynie żaglówka. Po lewej stronie znajdują się przyrzeczne budynki oraz drzewa z bujnymi koronami listowia. W dali po prawej także rosną drzewa, z których wyłaniają się czerwone budynki. Nadbrzeżny pejzaż oraz biały żagiel łódki odbijają się w wodzie.
Claude Monet, „Domy nad Achterzaan”, 1871, olej, wikimedia.org, domena publiczna
R14HvrBlEka5V1
Ilustracja przedstawia obraz Paola Uccella "Bitwa pod San Romano". W centralnej części obrazu, na białym koniu wojskami Florencji dowodzi kondotier Niccolò da Tolentino, dosiadający białego, stającego dęba konia. Mężczyzna ma na sobie rycerską zbroję i turban. W prawej dłoni trzyma laskę dowódczą. Za nim na koniach podąża grupa uzbrojonych w lance rycerzy. Jeden z nich trzyma sztandar. Pomiędzy rycerzami młodzieńcy dmą w trąby. Po prawej stronie pomiędzy wojskami toczy się walka. Scena rozgrywa się na tle wzgórza, na którym polują myśliwi. W oddali znajdują się dwaj rycerze na koniach.
Paolo Uccello, „Bitwa pod San Romano”, ok. 1438-1440, tempera na desce, wikimedia.org, domena publiczna
RJ6wzXtgCMTBt
Ilustracja przedstawia dwa małe kółka, które są umieszczone na innym tle. Od jednego kółka odchodzą promieniście linie, które stają się coraz szersze. Drugie kółko jest położone na grubych liniach.
P-046-FOTO20
Stefan Kościelecki (1975), „Współczesna koncepcja wychowania plastycznego”, Warszawa: PWN, kolorowa wkładka, online-skills, CC BY 3.0
RTsBJrUVXNike1
Ilustracja przedstawia obraz Paula Klee „Klaun w łóżku”. Artysta namalował dzieło, wykorzystując płaską plamę i czarny kontur. Po lewej stronie zamieścił fragment leżącego żółtego klauna, pod którego głową znajduje się poduszka. Klaun ma schematycznie narysowane elementy twarzy: dwa punkty to oczy, a nos to łamana linia. Również ręce postaci są dwiema krótkimi liniami. Malarz posłużył się żółtą plamą z czarnym konturem z pomarańczową poświatą. W prawym górnym rogu namalował pomarańczową plamę z konturem i punktami w środku.
Paul Klee, „Clown w łóżku”, 1937, technika mieszana, www.flickr.com, CC BY 3.0
RKy1lxWOUZO54
Ilustracja przedstawia linoryt „Pulau Pangkor” Michała Rygielskiego. Jest pejzażem, ujętym w kształcie litery U, którą w dolnej części i po bokach wypełniają wysokie trawy. Na zielony podkład zostały naniesione nieregularne czarne linie, skierowane w różnych kierunkach. Przestrzeń środkową wypełnia niebieskie tło z poziomymi plamami w kolorze transparentnej bieli i zieleni w dolnej części oraz pionowych, delikatnych, niebieskich kresek w górnej. Dolna część przestrzeni przypomina fale na wodzie, górna - niebo.
Michał Rygielski, „Pulau Pangkor”, 2012, linoryt, online-skills, CC BY 3.0
Michał Rygielski, „Pulau Pangkor”, 2012, linoryt, online-skills, CC BY 3.0
R1WkxiahOdpqH1
Ilustracja przedstawia abstrakcję Wassily'a Kandinsky'ego „Nierówny". Na szarym tle po lewej stronie znajdują się czarne, szare i białe prostokąty różnej długości, ułożone w poziomie jeden nad drugim. Każdy z nich otoczony jest konturem - czarne białym, a szare i białe - czarnym. Kilka mniejszych figur z nimi sąsiaduje. Po prawej stronie, w górnej części dzieła, znajduje się niebieski okrąg z żółtym, grubym konturem. W prawym, dolnym rogu artysta zamieścił czarne, kwadratowe okienko podzielone na cztery części, a nad nim białą pionową, krótką linię.
Wassily Kandinsky, „Nierówny”, 1932, olej i gwasz, wikipedia.org, CC BY 3.0
R11fprQa6mu0K
Ilustracja przedstawia pracę Izabelli Retkowskiej „Interferencje 17_d40a”. Ukazuje podzielony na dwie części, poziomy prostokąt. Górną wypełniają szare, poziome pasy - na przemian jasne i ciemne. Dolna część to fioletowe tło, na którym znajdują się jasnoszare, nierówne i krótkie linie. Dwie części dzieli w poziomie czarna, wyrazista linia.
Izabella Retkowska, „Interferencje 17_d40a”, 2016, druk cyfrowy, online-skills, CC BY 3.0
Izabella Retkowska, „Interferencje 17_d40a”, 2016, druk cyfrowy, online-skills, CC BY 3.0
R1w0lc5vG9DlK
Ilustracja przedstawia pracę Jakuba Jaszewskiego "XRYT 005”. Abstrakcja przedstawia autorską wizję pejzażu. Dolna część tworzy łuk. Ukazuje białe bryły, przykryte czarnym pasem, przypominającym nawarstwioną trawę. Nad nim tło wypełnione jest przez pionowe, nieregularne linie, zagęszczone w dolnej części i jaśniejące na górze.
Jakub Jaszewski, „XRYT 005”, 2016, druk cyfrowy, online-skills, CC BY 3.0
Jakub Jaszewski, „XRYT 005”, 2016, druk cyfrowy, online-skills, CC BY 3.0
RRgyrxQn3IZXe1
Ilustracja przedstawia obraz Paula Cézanne'a „Jabłka”. Jest martwą naturą. Na stole leżą jabłka - w górnej części cztery, w dolnej - sześć. Jedne są żółto-zielone, inne czerwono-żółte lub czerwono-zielone. Artysta użył płaskiej plamy barwnej - farba nałożona jest szerokim pędzlem, pozostawiając wyrazistą fakturę. Stół jest niebieskawo-szary i beżowy. U góry tło wypełnia oliwkowo-zielony pas.
Paul Cézanne, „Jabłka”, 1878–1879, olej, wikimedia.org, domena publiczna
R164jxsHJGLy61
Ilustracja przedstawia dzieło Mariotta di Narda, „Koronacja Najświętszej Maryi Panny z pięcioma muzykującymi aniołami”. Jest częścią nadstawy ołtarzowej. Obraz oprawiony jest w architektoniczną ramę z dwiema skręconymi kolumienkami oraz prosto zakończoną górną częścią, wypełnioną złotymi ornamentami. Ma kształt pionowego prostokąta, zamkniętego łukiem ostrym. Ukazuje scenę koronacji Marii. Na tronie siedzi Jezus i nakłada na głowę Matki koronę. Poniżej klęczy pięć aniołów, których głowy wzniesione są ku górze - patrzą na akt koronacji.
Mariotto di Nardo, „Koronacja Najświętszej Maryi Panny z pięcioma muzykującymi aniołami”, 1408, tempera na desce, www.flickr.com, CC BY 3.0
