Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu blacharz3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu blacharz

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie blacharz. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji MEC.01. Wykonywanie i naprawa wyrobów z blachy i profili kształtowych wyodrębnionej w zawodzie blacharz 721301.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji MEC.01. Wykonywanie i naprawa wyrobów z blachy i profili kształtowych:

• wykonywania prac z zakresu obróbki i kształtowania elementów z blachy i profili kształtowych;

• wykonywania połączeń elementów metalowych i niemetalowych;

• wykonywania naprawy i konserwacji elementów oraz wyrobów z blachy i profili kształtowych;

Efekty kształcenia

MEC.01.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy

Uczeń:

5) wykonuje zadania zawodowe zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz ergonomii,

6) udziela pierwszej pomocy w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego.

MEC.01.2. Podstawy blacharstwa

Uczeń:

1) stosuje zasady sporządzania rysunku technicznego,

2) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń,

5) stosuje materiały konstrukcyjne,

8) wykonuje pomiary warsztatowe,

9) charakteryzuje metody kontroli jakości wykonanych prac.

MEC.01.3. Wykonywanie elementów oraz wyrobów z blachy i profili kształtowych

Uczeń:

1) stosuje dokumentację techniczną i technologiczną podczas wykonywania elementów oraz wyrobów z blachy i profili kształtowych,

2) wykonuje prace z zakresu obróbki ręcznej i maszynowej podczas wykonywania elementów oraz wyrobów z blachy i profili kształtowych,

4) wykonuje operacje kształtowania elementów oraz wyrobów z blachy i profili kształtowych,

6) przeprowadza obsługę codzienną oraz konserwację narzędzi, przyrządów, maszyn oraz urządzeń wykorzystywanych do wykonywania elementów oraz wyrobów z blachy i profili kształtowych.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieD12RF6ngYWprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienie do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. E‑materiał „Obróbka maszynowa wyrobów z blachy i profili kształtowych” składa się z czterech materiałów multimedialnych.

• Film instruktażowy - tutorial Podstawowe zagadnienia związane z obróbką maszynową wyrobów z blachy i profili kształtowychD7lRNToAFFilm instruktażowy - tutorial Podstawowe zagadnienia związane z obróbką maszynową wyrobów z blachy i profili kształtowych prezentuje ogólną organizację i pracę wydziału obróbki maszynowej warsztatu blacharskiego (kolejne etapy procesów technologicznych, podczas których realizowana jest obróbka maszynowa wyrobów z blachy i profili kształtowych oraz kolejne operacje i czynności technologiczne wykonywane podczas obróbki maszynowej wyrobów z blachy i profili kształtowych)

• Galeria zdjęć Wydział obróbki maszynowej blacharniD46Yy7P1iGaleria zdjęć Wydział obróbki maszynowej blacharni przedstawia obróbkę maszynową elementów/wyrobów z blachy i profili kształtowych np. naczyń, pojemników, lejków profili otwartych, profili zamkniętych elementów/wyrobów o kształtach wypukłych, elementów/wyrobów o kształtach wklęsłych i o kształtach mieszanych i innych elementów istotnych dla zakładu na bazie którego będzie realizowana galeria zdjęć w zakładzie blacharskim/wydziale obróbki maszynowej blacharni z wykorzystaniem fotografii/rysunku aksonometrycznego (3D)/ grafiki

• Wycieczka wirtualna Zakład blacharskiDoHNw740RWycieczka wirtualna Zakład blacharski odbywa się po zakładzie blacharskim, gdzie realizowana jest obróbka maszynowa elementów/wyrobów z blachy i profili kształtowych

• E‑book Wykonywanie podstawowych operacji obróbki maszynowejDovrXTz3CE‑book Wykonywanie podstawowych operacji obróbki maszynowej zawiera treści dotyczące wykonywania podstawowych operacji obróbki maszynowej elementów/wyrobów z blachy i profili kształtowych

3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDFalw0ITlInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDnrWxd1u0Słownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przwodnik dla nauczycielaD1Gtiu4h1Przwodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięD169RqjPDPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDSsooiyxQNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDl9Xtb0FMInstrukcja użytkowania, objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu blacharz

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesny środek  dydaktyczny wspomagający proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapoznanie się oraz zapamiętanie pojęć związanych z obróbką maszynową wyrobów z blachy i profili kształtowych w pracy blacharza.

Praca na lekcji zakłada aktywną postawę zarówno nauczyciela, jak i uczniów. Ważnym założeniem jest praca nad jednym materiałem na różne sposoby i za pomocą różnych technik, mająca na celu jak najlepsze zapamiętanie informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Film instruktażowy „Podstawowe zagadnienia związane z obróbką maszynową wyrobów z blachy i profili kształtowych”

• Nauczyciel wyświetla uczniom na lekcji film instruktażowy.

• Zadaniem uczniów jest uważne obejrzenie i zapamiętywanie jak największej ilości informacji.

• Nauczyciel prosi uczniów o podzielenie się na 2 grupy. Kolejno pyta o wybrany zakres materiału i przydziela do grup: grupa 1 - „czynności podczas obróbki maszynowej blachy”, grupa 2 -”czynności podczas pomiarów i kontroli (po obróbce maszynowej)”.

• Zadaniem grup jest wypisanie w formie notatki cyfrowej lub na flipcharcie informacji z filmu.

• W drugiej części zadania grupy mają za zadanie określić: grupa 2 do flipcharta grupy 1 dopisuje jakie narzędzia i przyrządy mogą być użyte w realizacji czynności związanych z obróbką maszynową blachy. Podobne działania realizuje grupa 1 dobierając przyrządy i narzędzia do pomiarów kontrolnych po obróbce.

• W kolejnym działaniu, po zamianie flipchartów, grupa pierwsza dopisuje jakie dokumenty są związane z obróbką mechaniczną blachy, a grupa druga - związane z kontrolą.

• W każdym z kroków procedury uczniowie mogą korzystać z internetu.

• Nauczyciel za każdym razem prosi o prezentacje efektów pracy zespołu.

• Nauczyciel podsumowując zajęcia wskazuje, że na ten sam zakres działań, zestaw narzędzi i dokumentację można spojrzeć pod różnymi kontami (osoby dokumentującej, wykorzystywanych narzędzi oraz wykonywanych czynności)

Galeria zdjęć „Wydział obróbki maszynowej blacharni”

• Nauczyciel prezentuje funkcjonalność galerii zdjęć. 

• Nauczyciel dzieli grupę na dowolną liczbę grup.

• Uczniowie w grupach mają wykonać printscreen fotografii z pozycji, w jakiej trudno jest określić rodzaj obróbki mechanicznej, ale żeby był możliwy. Dodatkowo przygotowują zadanie, w którym proszą o dopisanie czynności, która w fotografii występuje przed i po tej, która jest opisywana obrazem. Jest to np.: obraz w postaci wycinku fotografii przypisanej do spawania, a zadanie może brzmieć: „Jeżeli będziemy te wykonane z płaskiej blachy elementy łączyli w ten sposób, żeby potem je wygładzić na całej powierzchni, to o jakich trzech procesach jest mowa, jeden z nich przedstawiony jest na fotografii?” (gięcie profili, spawanie i obróbka powierzchni).

• Każda grupa ma przygotować trzy takie „ujęcia”.

• Po ich wykonaniu prezentowane są zadania (grupa prezentuje ujęcie na tablicy interaktywnej i odczytuje zadanie), a wykonawcą tego zadania jest wybrana przez nauczyciela losowo lub celowo grupa.

• Nauczyciel dokonuje wyborów tak, aby każda z grup miała równą liczbę szans.

• Podsumowując zajęcia nauczyciel wskazuje na umiejętność „innego spojrzenia” na obróbkę maszynową w zakładzie blacharskim. Wskazuje na giętkość poruszania się po różnych operacjach technologicznych i ich rozpoznaniu na podstawie fragmentarycznych danych (obrazowych i tekstowych), która przychodzi wraz z praktyką i ćwiczeniami.

Wycieczka wirtualna „Zakład blacharski”

• Nauczyciel prezentuje możliwości wirtualnej wycieczki pokazując kolejne ekrany.

• Nauczyciel dzieli grupę na dwa zespoły.

• Zadaniem każdego zespołu jest przygotowanie zestawu zagadek związanych z wirtualną wycieczką i przestrzenią, którą ona prezentuje. Zagadki te polegają na tym, że uczniowie wskazują przestrzeń i jej szczegóły po to, aby dopytać o znajdujące się tam urządzenia, narzędzia lub elementy przestrzeni zakładu blacharskiego.

• Grupy mają za zadanie przygotować $7$ takich zagadek starając się zadbać o właściwe opisy przestrzeni $\text{VR}$.

• Po przygotowaniu zagadek grupy naprzemiennie zadają je sobie.

• Nauczyciel kontroluje proces przyznając punkt właściwie rozpoznanemu elementowi kabiny oraz odpowiedzi na pytanie do czego służy ten element oraz (jeśli dotyczy) jak go właściwie ustawić.

• Podsumowując nauczyciel prosi o zastanowienie się jak wiele elementów/maszyn/narzędzi/przyrządów znajduje się w przestrzeni zakładu blacharskiego i przypomina do czego służą i jak je odpowiednio wykorzystać systematyzując wiedzę.

E‑book „Wykonywanie podstawowych operacji obróbki maszynowej”

• Nauczyciel łączy uczniów w grupy.

• Przydziela uczniom zadanie opracowania fiszek dotyczących „podstawowe operacje obróbki maszynowej” - grupa pierwsza, „łączenie i kształtowanie blach” - grupa druga i „kontroli jakości” - grupa trzecia.

• Na małych karteczkach, które rozda grupom nauczyciel po jednej stronie uczniowie zamieszczają hasło (np.: „gięcie”, „wyoblanie”, „tworzenie kształtów wypukłych”, „maszyna pomiarowa współrzędnościowa (CMM)”), a po drugiej jego wyjaśnienie w 2‑3 zdaniach.

• Grupy zapisują hasła na kartkach oraz na dużej karcie zbierającej wszystkie użyte pojęcia i ich wyjaśnienia.

• Nauczyciel prosi o zaprezentowanie pojęć.

• Koryguje nieścisłości, które uczniowie poprawiają na fiszkach i karcie zbiorczej.

• Finalnie karty zbiorcze są rozpowszechniane wśród uczniów jako notatka z zajęć oraz materiał do fiszek.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Film instruktażowy (tutorial) „Podstawowe zagadnienia związane z obróbką maszynową wyrobów z blachy i profili kształtowych”

• Nauczyciel wyświetla uczniom na lekcji film instruktażowy.

• Zadaniem samodzielnym uczniów jest uważne obejrzenie i zapamiętywanie jak największej ilości informacji.

• Nauczyciel prosi uczniów, aby przeanalizowali rodzaje prac podczas obróbki mechanicznej blach oraz urządzenia, narzędzia i przyrządy oraz dokumentację związaną z zaprezentowanym procesem obróbki.

• Zadaniem uczniów będzie przedstawienie/przypisanie w tabeli tych informacji. W tym celu zbudowana jest tabela w taki sposób, aby w pierwszej kolumnie zapisujemy kolejne czynności konieczne przy obróbce mechanicznej blachy, w drugiej przypisujemy czynnościom maszyny i narzędzia, w trzeciej kolumnie zasady doboru tych maszyn i narzędzi, w czwartej - przyrządy pomiarowe stosowane podczas obróbki (oraz po z zaznaczeniem, co badamy), a jeśli jest, dokumentacja z tym działaniem związana. Ostatnia tabela sugeruje wady lub błędy jakie mogą się pojawić podczas tego działania.

• Nauczyciel prosi wybranych uczniów o zaprezentowanie swoich tabel.

Wycieczka wirtualna „Zakład blacharski”

• Nauczyciel prosi uczniów o samodzielną pracę z wycieczką wirtualną

• Działanie ucznia polega na zbudowaniu karty katalogowej elementów występujących w zakładzie blacharskim (i przestrzeni wirtualnej wycieczki). Karta katalogowa ma zawierać nazwę, zdjęcie, zastosowanie i instrukcję użytkowania narzędzia, maszyny lub przyrządu pomiarowego

• Zdjęcia pozyskują poprzez zrzuty ekranu elementów z przestrzeni w której odbywa się wirtualna wycieczka i zapisywanie ich jako zdjęcie

• Dodatkowo po określonym czasie (część uczniów już wykona pracę i się nudzi) nauczyciel może poprosić o odszukanie w internecie innych zdjęć i dodanie ich do swojego katalogu.

• W zależności od umiejętności uczniów nauczyciel może poprosić o wykonanie prezentacji w programie komputerowym lub innej aplikacji.

• Finalnie uczniowie prezentują swoje prace samodzielne.

E‑book „Wykonywanie podstawowych operacji obróbki maszynowej”

• Nauczyciel przekazuje dostęp do e‑materiału uczniom.

• Zadaniem uczniów będzie samodzielne przeczytanie wszystkich rozdziałów e‑booka „Obróbka maszynowa wyrobów z blachy i profili kształtowych”. .

• Uczniowie mają za zadanie wybrać i wyjaśnić hasła/zagadnienia dotyczące podstawowych operacji obróbki maszynowej, obróbka specyficznych wyrobów, obróbka profili kształtowych, kształtowania blachy i profili kształtowych oraz kontroli jakości.

• Teraz każdy z uczniów samodzielnie opisuje dwa przykłady obróbki mechanicznej wyrobów z blachy.

• Po zakończonej pracy nauczyciel prosi wybranych uczniów o zaprezentowanie opisów i przykładów obliczeń dotyczących zmiany mocy.

Interaktywne materiały sprawdzające

Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają sprawdzić mikro dawki wiedzy. Dzięki zastosowaniu krótkich form uczniowie nie tylko sprawdzają się, ale także uczą się zagadnień, których wcześniej nie opanowali. Zadania sugerują również wagę zawartych w nim informacji. Nauczyciel po uprzednim sprawdzeniu może zasugerować uczniom, że są to fragmenty jednostek efektów kształcenia czyli elementów, które są sprawdzane podczas egzaminu zawodowego związanego z daną kwalifikacją obejmującą te zagadnienia.

Każdy materiał multimedialny może być dedykowany do właściwego e‑materiału, po którym lub w trakcie którego można wykorzystać dane ćwiczenie.

Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają także zweryfikować samodzielnie przez ucznia poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu omawianych zagadnień.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych pozwalając na przygotowanie się uczniów do realizacji tych zajęć.

Obszerność zagadnień powoduje, że nauczyciel może poprosić uczniów o utworzenie własnego słownika pojęć i słów, które znajdują się w e‑materiale, a których oni z różnych przyczyn nie znają (pomimo znajdującego się słownika zaprezentowanego przez autorów). Dzięki tej pracy uczeń będzie mógł wcześniej zapoznać się z fachowym słownictwem.

Daje to także możliwość takiego przeprowadzenia wstępu do tematu, w którym uczniowie zaprezentują pojęcia, których oni nie znają (słownik pojęć do e‑materiału może się w nich zawierać, ale należy zakładać, że wiele pojęć może być nieznanych ze względu na braki edukacyjne z poprzednich jednostek lekcyjnych).

Budowa wspólnego słownika podczas lekcji na podstawie pracy z pojęciami w domu (poza zajęciami) daje możliwość rozwijania uczniów w pracy samodzielnej (samodzielne zdobywanie wiedzy), autoanalizy (dowiadują się czego nie wiedzą, a co już powinni wiedzieć przy rzetelnej nauce) oraz poczucia pracy grupowej (wspólny słownik w oparciu o jednostki, które go utworzyły).

Tworzenie takiego zadania może być oparta na przykład na ćwiczeniu indywidualnym z e‑bookiem (generowanie fiszek). Po włączeniu do tego zadania wszystkich multimediów i utworzeniu słownika można wygenerować również fiszki jako hasła z obrazkami dotyczące pojęć ze słownika.

Praca z uczniami z SPE i indywidualizowanie pracy z uczniem

Ważnym elementem pracy z tym e‑materiałem jest zapewnienie uczniom tylu możliwości pracy z nim, aby mogli pracować w sposób odpowiadający ich stylom uczenia się, potrzebom fizycznym, zainteresowaniom i umiejętnościom, na przykład wykonywanie zdań z lukami (o tym czego jakie są kolejne podstawowe operacje obróbki mechanicznej blach) lub checklista, w której w pierwszej kolumnie są czynności w pracy z obróbką blachy zawarte we wszystkich rodzajach multimediów, a w kolejnych kolumnach zaznaczenie tylko tych, które dotyczą wytworzenia konkretnego elementu (pojemniki, kształtowniki, rury). Kolumny mogą mieć wtedy nagłówki: czynności przy obróbce mechanicznej blachy, użyte narzędzia/maszyny do obróbki, niezbędne pomiary, możliwe usterki i ich przykłady usunięcia oraz właściwa dokumentacja pracy.

Formy te są określane przez kryteria i efekty uczenia się, a także listy kontrolne i indywidualne wsparcie dla tych, którzy tego potrzebują w czasie planowania i realizacji z nimi zadań.

Dlatego zadaniem nauczyciela będzie zapewnienie komunikacji miedzy uczniami i uczniem a sobą podczas pracy z oznaczeniami i miejscami ich mocowania (gotowość do wspólnej analizy i tłumaczenia) oraz zapewnienie zróżnicowanych sposobów działania dopasowanych do ucznia (które w tym miejscu trudno przewidzieć).

Możliwości jest dużo. Począwszy od zmniejszania wymagania poprzez wskazanie znaków istnieją, miejsc oznaczania po tworzenie historii, na podstawie których wykonuje się oznaczenia lub nagrywanie materiałów wideo - samouczków z zasadami oznaczania lub popularnymi błędami (na podstawie tego e‑materiału).

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści