Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodów wiertacz i technik wiertnik3Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodów wiertacz i technik wiertnik

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodach wiertacza i technika wiertnika. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji:

GIW.12. Wykonywanie prac wiertniczych wyodrębnionych w zawodzie/dach Wiertacz 811305 i Technik wiertnik 311707.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji: GIW.12. Wykonywanie prac wiertniczych i GIW.13. Organizacja i prowadzenie prac wiertniczych:

• obsługiwanie urządzeń stosowanych w procesie wiercenia,

• organizacja i prowadzenie procesu wiercenia.

Efekty kształcenia

GIW.12.2. Podstawy wiertnictwa

Uczeń:

2) posługuje się dokumentacją techniczną maszyn i urządzeń,
4) charakteryzuje budowę i zasady działania maszyn i urządzeń,
5) rozróżnia materiały konstrukcyjne i eksploatacyjne maszyn i urządzeń oraz sposoby ochrony przed korozją,
10) charakteryzuje warunki i zasady eksploatacji maszyn i urządzeń.

GIW.12.3. Dobieranie sprzętu do wykonywania prac wiertniczych

Uczeń:

2) charakteryzuje typy urządzeń wiertniczych,
3) charakteryzuje systemy i podzespoły urządzeń wiertniczych,
4) ocenia stan techniczny maszyn i urządzeń wiertniczych.

GIW.13.2. Podstawy wiertnictwa

Uczeń:

7) charakteryzuje układy mechatroniczne.

GIW.13.3. Przygotowanie i prowadzenie prac wiertniczych

Uczeń:

8) charakteryzuje działanie układów elektrycznych i elektronicznych.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

1. WprowadzenieDX3IJtwVsWprowadzenie
   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne
   Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy.

   Film edukacyjny Maszyny i urządzenia wiertniczeDs3gwDYenFilm edukacyjny Maszyny i urządzenia wiertnicze to film edukacyjny przedstawiający budowę urządzeń stosowanych w wiertnictwie. Wizualizacja modelu w grafice 3D Podzespoły maszyn i urządzeń wiertniczych w 3DDVrIGzppaWizualizacja modelu w grafice 3D Podzespoły maszyn i urządzeń wiertniczych w 3D, przedstawia wygląd oraz charakterystyczne cechy podzespołów i urządzeń wiertniczych.

   Grafika interaktywna Rodzaje maszyn i urządzeń wiertniczychDEj5e1uOUGrafika interaktywna Rodzaje maszyn i urządzeń wiertniczych, to zbiór zdjęć interaktywnych, prezentujących rodzaje urządzeń wiertniczych.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceDUULOvuuqInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuDp4Cx2KCsSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przewodnik dla nauczycielaDDLYfwG2CPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięD18YGjFKKPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaDO62S7FH2Netografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaD2z7yjvZRInstrukcja użytkowania objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodów wiertacz i technik wiertnik

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną, wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapoznanie się oraz zapamiętanie pojęć związanych z maszynami i urządzeniami wiertniczymi.

Praca na lekcji zakłada aktywną postawę zarówno nauczyciela, jak i uczniów. Ważnym założeniem jest praca nad jednym materiałem na różne sposoby i za pomocą różnych technik, mająca na celu jak najlepsze zapamiętanie informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów zasobu w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Film edukacyjny „Maszyny i urządzenia wiertnicze”

• Przed obejrzeniem filmu nauczyciel prezentuje uczniom na tablicy wirtualnej listę pytań do filmu. Mają one na celu zwrócenie uwagi na kluczowe zagadnienia i skupienie uwagi uczniów na prezentowanym materiale. W czasie trwania filmu uczniowie sporządzają notatki.

  Pytania:

  1. Do czego służy przedstawione na filmie urządzenie?

  2. Co jest zasadniczym elementem urządzenia?

  3. Jakie wyróżniamy typy konstrukcji nośnej urządzeń wiertniczych?

  4. Jakie są kluczowe etapy procesu wiercenia?

  5. Jakie przyrządy kontrolno - pomiarowe ma do dyspozycji wiertacz?

• Po odtworzeniu filmu uczniowie odpowiadają na zadane pytania.

• Film zostaje odtworzony ponownie. Tym razem nauczyciel zatrzymuje film co jakiś czas i omawia poszczególne etapy procesu wiercenia. Zwraca uwagę na wszystkie używane urządzenia i wypisuje ich nazwy.

• Uczniowie dobierają się w pary, każda para ma przydzielone zadanie w procesie wiercenia. Kolejno opowiadają o wykonywanych przez siebie czynnościach, opisując tym samym proces od początku do końca.

• Nauczyciel pyta uczniów o możliwe zagrożenia podczas pracy na urządzeniu wiertniczym oraz omawia zasady bezpieczeństwa.

Wizualizacja modelu w grafice 3D „Podzespoły maszyn i urządzeń wiertniczych w 3D”

• Podczas zajęć nauczyciel pokazuje uczniom na tablicy interaktywnej wizualizacje podzespołów maszyn i urządzeń wiertniczych. Dzięki formatowi 3D uczniowie mają możliwość zobaczenia maszyn w pełnej panoramie i przyjrzeniu się z bliska ich elementom.

• Uczniowie dzielą się na grupy, każda z grup ma za zadanie szczegółowe przeanalizowanie jednego z modeli – elementy, funkcje, zastosowanie i przeznaczenie. Następnie każda z grup na forum prezentuje dany model. Nauczyciel weryfikuje poprawność prezentowanych informacji.

• Następnie nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej opisy umieszczone pod każdą wizualizacją 3D i wspólnie omawiają wymienione oraz niewymienione cechy charakterystyczne.

Grafiki interaktywne „Rodzaje maszyn i urządzeń wiertniczych”

• Następnie nauczyciel zadaje konkretne pytania o charakterystyczne cechy wybranych maszyn i urządzeń.

• Uczniowie odpowiadają na pytania, dzięki czemu można sprawdzić poziom zrozumienia i zapamiętania informacji zawartych w tym multimedium.

• Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do nieprawidłowych odpowiedzi.

• Poszczególni uczniowie wybierają sobie jedno zdjęcie do opisu, nie informując innych o tym, które zdjęcie wybrali. Po kolei opisują je, a pozostali uczniowie muszą zgadnąć, o jakie urządzenie chodzi.

Interaktywne materiały sprawdzające

Materiały sprawdzające składają się z jedenastu ćwiczeń różnych typów:

• Wybór jednokrotny

• Przeciąganie odpowiedniej informacji w odpowiednie miejsce

• Samodzielne uzupełnianie tekstu

• Dopasowywanie obiektów do opisów

• Wybór odpowiedzi na podstawie zaprezentowanego materiału audio‑wizualnego

• Wybór odpowiedzi na podstawie zaprezentowanego zdjęcia

• Uzupełnianie podpisów na zdjęciu

Uczniowie samodzielnie lub w parach (w zależności od typu i stopnia skomplikowania ćwiczenia) rozwiązują ćwiczenia. Mają przy tym możliwość zapytania nauczyciela o pomoc, jeśli mieliby wątpliwości. Prawidłowe rozwiązanie może być zaprezentowane przez nauczyciela lub ucznia, na przykład na tablicy interaktywnej, po rozwiązaniu przez wszystkich uczniów zadań. Nauczyciel udziela komentarza do prezentowanego rozwiązania. W przypadku niewłaściwej odpowiedzi nauczyciel wyjaśnia, dlaczego jest ona nieprawidłowa i udziela poprawnej odpowiedzi.

Praca uczniów poza zajęciami

Praca poza zajęciami ma charakter zarówno grupowy, jak i indywidualny. Uczniowie mają za zadanie ponowną analizę e‑materiałów oraz stworzenie prezentacji  i notatek przy użyciu zaproponowanych poniżej form pracy.

Nowe technologie pozwalają na wykorzystanie różnych źródeł informacji, możliwość pracy w grupach i praktykę dzielenia się wiedzą – konsultacje między uczniami oraz tutoring rówieśniczy, kształtowanie kompetencji interpersonalnych i społecznych.

Zapewniają one dostępność repozytorium interaktywnych testów, dających uczniowi lub słuchaczowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy, uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej, co stanowi doskonałą formę nauki. Umożliwiają ćwiczenia umiejętności niezbędnych do rozwiązywania zadań testowych i praktycznych na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie.

Wykorzystując e materiał, nauczyciel na wcześniejszych zajęciach zadaje uczniom zadania dotyczące materiałów multimedialnych z e‑materiału. Jedno zadanie wymaga samodzielnej pracy, drugie – pracy w utworzonych wcześniej zespołach.

Praca indywidualna

• Zadaniem ucznia jest analiza wszystkich e‑materiałów.

• Uczeń pisemnie streszcza w punktach film edukacyjny.

• Uczeń w notatce opisuje modele 3D urządzeń.

• Uczeń na podstawie zdjęć w galerii ustnie opisuje przedstawione na nich urządzenia.

• Uczeń tworzy kreatywne notatki (opisy, rysunki, zakreślenia kolorami, wypunktowania, mapy myśli, fiszki), zamieszcza je w chmurze, notatki zostają zweryfikowane przez nauczyciela i uczniowie dzielą się nimi między sobą.

• Zadaniem ucznia jest wykonanie testu zawartego w interaktywnych materiałach sprawdzających. Dzięki temu uczeń samodzielnie pozna poziom przyswojenia wiedzy zawartej w e‑materiale.

• Uczeń tworzy listę pytań do materiałów. Pytania te posłużą na następnej lekcji jako quiz, dzięki któremu możliwe będzie powtórzenie i usystematyzowanie wiedzy.

Praca w grupach

• Uczniowie dzieleni są na grupy.

• Każda z grup ma przydzieloną, maszynę lub urządzenie wiertnicze. Zadaniem uczniów jest zapoznanie się z każdym zasobem (filmem edukacyjnym, wizualizacją modelu w grafice 3D oraz grafikami interaktywnymi) oraz przygotowanie prezentacji wybranych urządzeń i maszyn reszcie klasy.

• Każda z grup na lekcji losuje jedną maszynę, którą będzie opracowywać podczas pracy poza lekcją.

• Zadaniem każdej z grup jest ponowne zapoznanie się ze wszystkimi materiałami multimedialnymi, w celu wyszukania wszystkich informacji, dotyczących wylosowanej maszyny.

• Uczniowie mogą również wykorzystywać do poszerzenia wiedzy i przygotowania prezentacji inne źródła, takie jak książki czy Internet.

• Uczniowie mogą się podzielić wewnątrz grupy zadaniami np. jedna osoba przygotowuje zrzuty ekranu, druga opisuje budowę maszyny, trzecia jej zastosowanie i funkcje.

• Poszczególne grupy przygotowują prezentację Power Point, którą później będą mogły podzielić się z pozostałymi grupami.

Indywidualizacja pracy z uczniem

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego, np. poprzez:

• przydzielanie różnych zadań uczniom, którzy szybko i z łatwością przyswoili materiał i mogą go dalej poszerzać, a innych tym, którzy mają trudności z opanowaniem zagadnień. Pierwszych z nich można poprosić, by samodzielnie lub w grupach przygotowali plansze z pogrupowanymi zdjęciami potrzebnymi do konkretnych czynności zawodowych. Mogą także uzupełniać galerię grafik interaktywnych o zdjęcia innego potrzebnego sprzętu lub narzędzi innych producentów, tak aby stworzyć katalog urządzeń i narzędzi, który następnie można wykorzystać w dalszym procesie edukacyjnym.

• tutoring rówieśniczy, czyli współpracę między uczniami, z których jeden ma większe kompetencje, wiedzę czy doświadczenie w danym zakresie (tzw. „Tutor”), dzięki czemu może je przekazywać drugiemu, doświadczającemu trudności, uczniowi. Uczniowie uczą się nawzajem poprzez zadawanie pytań (uczeń mający trudności), udzielają odpowiedzi na te pytania (uczeń z większymi kompetencjami). Uczniowie o większej wiedzy dzielą się nią z pozostałymi poprzez wyjaśnianie zasady działania poszczególnych maszyn, poprzez podanie, w jaki sposób maszyny i urządzenia oraz ich podzespoły pracują oraz podaje ich nazwy.

Przy pracy w grupie, nauczyciel powinien zwracać uwagę na role grupowe, które pełnią uczniowie i różnicować zespoły, pozwalając różnym osobom współpracować ze sobą. W swojej pracy może zwrócić uwagę na to, jak wykorzystać metodę tutoringu rówieśniczego. Do grupy może przydzielić uczniów z większą wiedzą lub/i poziomem kompetencji społecznych i takiego, który może mieć trudności z wykonywaniem obowiązków. Uczniowie z mniejszą wiedzą, ale wspierani przez uczniów zdolnych, będą łatwiej się uczyli. Z kolei uczniowie zdolni, ucząc innych, będą powtarzali i utrwalali zdobytą wiedzę oraz rozwiązywali problemy związane ze sposobami wytłumaczenia materiału uczniom, którzy sobie z tym nie radzą.

E‑materiał ułatwia zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ułatwia dostęp do informacji oraz likwiduje niektóre bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans. W e‑materiale znajdują się opisy alternatywne do wszystkich zdjęć, grafik interaktywnych i wizualizacji 3D, dzięki czemu uczniowie ze specjalnymi potrzebami mogą zapoznać się z ich treścią.

E‑materiał może być wykorzystywany przez osoby z dysfunkcją wzroku lub słuchu, ponieważ jest dostosowany na poziomie WCAG 2.1., poprzez zastosowanie opisów alternatywnych, ćwiczeń interaktywnych obsługiwanych przez czytniki ekranów oraz audiodeskrypcję.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści