Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu Monter systemów rurociągowych3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu Monter systemów rurociągowych

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie monter systemów rurociągowych. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji MEC.04. Montaż systemów rurociągowych wyodrębnionej w zawodzie Monter systemów rurociągowych 712613.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji MEC.04. Montaż systemów rurociągowych:

• wykonywanie ręcznej i mechanicznej obróbki rur.

Efekty kształcenia

Wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostki efektów kształcenia: MEC.04.4. Wykonywanie ręcznej i mechanicznej obróbki rur

Uczeń:

7) wykonuje obróbkę końców rur,

8) wykonuje gwintowanie rur.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDIyr0oNRuWprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienie do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. E‑materiał „Gwintowanie i obróbka końców rur” składa się z trzech materiałów multimedialnych.

• Film edukacyjny Czynności związane z gwintowaniem i obróbką końców rurDxpiKA0SVFilm edukacyjny Czynności związane z gwintowaniem i obróbką końców rur prezentuje czynności wykonywane przez montera systemów rurociągowych, takie jak przygotowanie stanowiska pracy czy prawidłowy dobór narzędzi i urządzeń, a także zawiera opis narzędzi i  urządzeń do gwintowania i obróbki końców rur (gwintownice do rur, narzynki, gwintowniki, oprawki do narzynek i gwintowników, maszyny do ukosowania rur, maszyny do planowania rur).

• Wizualizacja 2D Wykonywanie gwintowania i obróbki końców rurDUfdYLIUAWizualizacja 2D Wykonywanie gwintowania i obróbki końców rur przedstawia gwintowanie zewnętrzne i wewnętrzne rur oraz obróbkę końców rur z wykorzystaniem fotografii (2D), a także prezentuje działanie narzędzi i urządzeń wykorzystywanych do gwintowania, ukosowania lub planowania rur  (m. in. gwintownicy, narzynki, ukosowarki do rur).

• Galeria zdjęć Narzędzia wykorzystywane do gwintowania i obróbki końców rurDnc3NPMmoGaleria zdjęć Narzędzia wykorzystywane do gwintowania i obróbki końców rur prezentuje pojedyncze narzędzia wykorzystywane do gwintowania i obróbki końców rur, stanowisko pracy do gwintowania i ukosowania rur a także sam proces gwintowania i ukosowania rur.

3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceD1DJ8kwTgInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuD2veM2WNUSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przwodnik dla nauczycielaDZnW0yshfPrzwodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięD1Bjpe3KfPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaD1C210DYVNetografia i bibliografia stanowią listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDugS3cj9QInstrukcja użytkowania, objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu Monter systemów rurociągowych

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapoznanie się oraz zapamiętanie pojęć związanych z montażem systemów rurociągowych.

Praca na lekcji zakłada aktywną postawę zarówno nauczyciela, jak i uczniów. Ważnym założeniem jest praca nad jednym materiałem na różne sposoby i za pomocą różnych technik, mająca na celu jak najlepsze zapamiętanie informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Film edukacyjny Czynności związane z gwintowaniem i obróbką końców rur

1. Przed obejrzeniem filmu nauczyciel prezentuje uczniom na wirtualnej tablicy listę pytań do filmu. Mają one zwrócić uwagę uczniów na kluczowe zagadnienia prezentowanego materiału. Nauczyciel odtwarza film. W czasie trwania filmu uczniowie sporządzają notatki.

2. Po obejrzeniu filmu uczniowie odpowiadają na zadane pytania.

3. Film zostaje odtworzony ponownie. Tym razem nauczyciel co jakiś czas zatrzymuje film i omawia poszczególne czynności związane z gwintowaniem i obróbką końców rur. Zwraca uwagę na wszystkie używane urządzenia i wypisuje ich nazwy.

4. Nauczyciel dzieli zespół klasowy na kilka dwuosobowych grup. Każda para ma przydzielone zadanie dotyczące czynności związanych z gwintowaniem i obróbką końców rur (gwintowanie lub ukosowanie). Grupy kolejno opowiadają o wykonywanych przez siebie czynnościach, opisując dany proces krok po kroku.

5. Przedstawiciele wybranych grup odczytują efekty swojej pracy. Na tym etapie uczniowie i nauczyciel mogą komentować zapisane wskazówki.

6. Po omówieniu prac nauczyciel pyta uczniów o to, co było najtrudniejsze, i prosi o uzasadnienie wyboru.

7. Grupy przedstawiają swoje opinie.

Wizualizacja 2D Wykonywanie gwintowania i obróbki końców rur

1. Wykorzystanie wizualizacji jest doskonałym sposobem na przeprowadzenie lekcji odwróconej (flipped classroom).

2. Nauczyciel prosi uczniów, aby na smartfonach otworzyli wizualizację.

3. Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup, każda z nich otrzymuje od prowadzącego trzy pytania, na które szuka odpowiedzi w wizualizacji (pytania w grupach mogą się powtarzać).

4. W tym czasie nauczyciel chodzi po klasie i wyjaśnia wątpliwości uczniom, którzy takiej pomocy wymagają.

5. Następnie uczniowie rozmawiają z nauczycielem o trudnościach podczas odpowiadania na pytania.

6. Na zakończenie zajęć prowadzący chwali uczniów za zaangażowanie w zajęcia i nagradza najlepszą grupę w dowolny sposób (ocena opisowa lub wpis oceny do dziennika).

Galeria zdjęć Narzędzia wykorzystywane do gwintowania i obróbki końców rur

1. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każda grupa otrzymuje pulę zdjęć przedstawiających narzędzia wykorzystywane do gwintowania i obróbki końców rur, a także paski papieru z zapisanymi nazwami tych narzędzi.

2. Zadaniem uczniów jest przyporządkowanie podpisów do odpowiednich zdjęć.

3. Nauczyciel, używając galerii zdjęć, sprawdza, czy uczniowie prawidłowo rozpoznali poszczególne narzędzia.
4. W razie konieczności nauczyciel komentuje i poprawia prace uczniów.

5. Uczniowie tworzą notatki z zajęć.

Interaktywne materiały sprawdzające

Materiały należy używać w zależności od omawianego fragmentu tematu jako jego uzupełnienie lub przerywnik. Nauczyciel może wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z kolegą z ławki. Uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Film edukacyjny Czynności związane z gwintowaniem i obróbką końców rur

1. Nauczyciel pokazuje uczniom na lekcji film edukacyjny omawiający czynności związane z gwintowaniem i obróbką końców rur.

2. Uczniowie podczas oglądania filmu sporządzają własne notatki.

3. Po zakończeniu filmu nauczyciel rozmawia z uczniami na temat czynności związanych z gwintowaniem i obróbką końców rur.

4. Uczniowie otrzymują też pytania na spostrzegawczość związane z obejrzanym filmem, np. „Na czym polegają prace przygotowawcze przy wykonywaniu gwintowaniu rur?”, „Jakie są obecnie najczęściej stosowane materiały do produkcji rur?”, „Do czego służą narzynki?”, „Do czego służą oprawki do narzynek i gwintowników?”, „Co należy zrobić przed gwintowaniem rury?”, „Od czego zaczyna się ukosowanie rury?”.

5. Prowadzący zajęcia rozdaje każdemu uczniowi dwie kartki zatytułowane „Gwintowanie rur” i „Ukosowanie rur” oraz komplet małych karteczek, na których wypisane są poszczególne czynności związane z tymi procesami.

6. Przykładowy zestaw napisów umieszczonych na karteczkach mógłby wyglądać następująco: dokładnie oczyszczenie powierzchni; sprawdzenie przy użyciu kątownika, czy płaszczyzna czołowa jest prostopadła do osi obrabianego przedmiotu;  opiłowanie płaszczyzny czołowej za pomocą pilnika; umieszczenie rury w imadle;  nasmarowanie zakończenia rury specjalnym olejem;  dobranie do gwintownicy odpowiedniej narzynki; wykonanie narzynką dwóch obrotów w prawo; planowanie otworu rury; zamontowanie noży w mocowaniach; montaż szczęk odpowiednich do średnicy otworu; przemieszczenie noża itp.

7. Zadaniem uczniów jest odpowiednie przyporządkowanie karteczek do dwóch kart w ciągu 10 minut.

8. Uczniowie pracują samodzielnie i bez pomocy nauczyciela.

9. Gdy kończą zadanie, ochotnicy odczytują napisy z karteczek ułożone według właściwego według nich podziału.

10. Kiedy wszyscy chętni przedstawią swoje propozycje, nauczyciel koryguje ewentualne błędy uczniów i przedstawia czynności przypisane do gwintowania i ukosowania rur.

11. Pod koniec zajęć prowadzący odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

Wizualizacja 2D Wykonywanie gwintowania i obróbki końców rur

1.  Uczniowie otrzymują pulę grafik przedstawiających podstawowe narzędzia i urządzenia do gwintowania i obróbki końców rur. Zadaniem uczniów jest przyporządkowanie poprawnych nazw do grafik bez podglądania ich opisów.

2. Kolejny krok to sprawdzenie, czy nazwy zostały poprawnie przyporządkowane do ilustracji.

3. Jeśli jakaś nazwa została niepoprawnie przyporządkowana, uczeń ma za zadanie ułożyć na oddzielnej kartce trzy pytania testowe (do każdego pytania musi podać cztery odpowiedzi, z czego tylko jedna jest poprawna) dotyczące danego narzędzia. Uczeń zna poprawną odpowiedź, ale nie zaznacza jej na kartce z pytaniami.

4. Uczniowie wymieniają się kartką z pytaniami. Teraz mają odpowiedzieć na otrzymane od kolegi pytania, a następnie przekazać mu swoje odpowiedzi do sprawdzenia.

5. Autor pytań sprawdza odpowiedzi i udziela informacji zwrotnej.

6. Nauczyciel w razie potrzeby pomaga w sytuacjach nierozstrzygniętych, kiedy pomiędzy autorem pytania a odpowiadającym na nie uczniem istnieje różnica zdań co do poprawności odpowiedzi. Sytuację omawia na forum klasy.

7. Nauczyciel prosi o przeczytanie wszystkich pytań i poprawnych odpowiedzi.

Galeria zdjęć Narzędzia wykorzystywane do gwintowania i obróbki końców rur

1. Podczas zajęć nauczyciel pokazuje uczniom galerię zdjęć i omawia jej zawartość. Uczniowie mają możliwość zapoznania się z narzędziami służącymi do gwintowania i obróbki końców rur.

2. Nauczyciel prosi każdego z uczniów o przygotowanie pięciu pytań dotyczących treści zawartych w galerii zdjęć.

3. Każdy uczeń na podstawie ilustracji i ich opisów zamieszczonych w galerii zdjęć układa pięć pytań quizowych z czterema odpowiedziami i zaznaczoną odpowiedzią poprawną.

4. Uczniowie prezentują swoje pytania podczas zajęć w taki sposób, że reszta klasy (każdy uczeń z osobna) wskazuje właściwą odpowiedź (jedną z czterech). Autor pytania z pomocą nauczyciela koryguje odpowiedzi kolegów.

5. Nauczyciel po raz kolejny wyświetla galerię zdjęć i wskazuje ważne obszary, które nie zostały ujęte w pytaniach uczniów.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.

• Nauczyciel daje szansę na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań nauczyciel pomaga w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych odpowiedzi wyjaśnia dane zagadnienia, tak aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy mają z tym problemy.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela, na przykład na tablicy interaktywnej.

Praca uczniów poza zajęciami

Praca indywidualna

Przed lekcją

1. Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałami: filmem edukacyjnym, wizualizacją 2D i galerią zdjęć. Dzięki temu podczas zajęć lekcyjnych łatwiej będzie im posługiwać się słownictwem specjalistycznym.

2. Równocześnie przekazuje uczniom zestaw pytań, które dla nich przygotował. Odpowiedzi na pytania zawarte są w udostępnionych uczniom materiałach, które przeprowadzają ucznia przez wiedzę niezbędną do zaznajomienia się z gwintowaniem i obróbką końców rur.

3. Pytania te obejmują zagadnienia, które w postaci zadań są zawarte w interaktywnych materiałach sprawdzających. Nauczyciel musi tylko przeformułować zadanie na pytanie, na które uczeń ma znaleźć odpowiedź.

4. Po udzieleniu odpowiedzi na te pytania uczeń przesyła opracowany materiał do nauczyciela, np. e‑mailem, i przychodzi na lekcję przygotowany do dalszych działań (zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce).

Podczas lekcji

1. Nauczyciel zatwierdza materiały (odpowiedzi na pytania) przesłane przez ucznia.

2. Teraz uczeń zabiera się za realizację zadania praktycznego.

3. Nauczyciel przydziela mu zadanie: Opisz wszystkie czynności, jakie wykonasz w czasie ukosowania rur.

4. Uczeń opisuje szczegółowo, jak przebiega ukosowanie rur.

5. Ostatnim etapem jest analiza w postaci udzielania odpowiedzi na pytani, np. „Co sprawiło Ci trudność?”; „Co nie sprawiło Ci żadnego problemu?”; „Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?”.

Praca w grupach

Przed lekcją

1. Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy i każdej z nich przydziela określony temat: gwintowanie rur, ukosowanie rur.

2. Zadaniem grup uczniów jest przygotowanie prezentacji multimedialnych z wykorzystaniem informacji zawartych w e‑materiałach oraz w innych źródłach informacji, a także przesłanie jej nauczycielowi.

3. Nauczyciel przed lekcją sprawdza przesłany materiał i zwraca go z komentarzami lub zezwala na wykonanie dalszych działań na lekcji.

Podczas lekcji

1. Prezentacje są przedstawiane na zajęciach i omawiane przez grupy uczniów.

2. Nauczyciel uzupełnia informacje, tłumaczy i wspiera uczących się.

3. W przypadku pytań nauczyciel udziela odpowiedzi i pomaga lepiej zrozumieć dane zagadnienie.

4. Na podstawie wykonanych prac grupy są odpowiednio oceniane.

5. Uczniowie notują pozyskane informacje.

6. Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np. „Co sprawiło grupie trudności?”, „Co grupy wykonały bez problemu?”, „Na co grupa zwróciłaby uwagę, przygotowując prezentację następnym razem?”, „Czy jesteście zadowoleni z efektów swojej pracy?”.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

E‑materiał daje możliwość samodzielnej pracy ucznia, współpracy w grupie przy wspólnym uczestniczeniu w procesie edukacyjnym i indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi poprzez samodzielny wybór ucznia lub wymuszony przez nauczyciela poziom trudności wykonywanych czynności i zadań.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel indywidualizuje proces poprzez dostosowanie zastosowanego e‑materiału do możliwości percepcyjnych ucznia. Sposób przekazywania wiedzy i budowania umiejętności ucznia będzie zależał w dużej mierze od nauczyciela i prowadzenia przez niego procesu dydaktycznego. Dodatkowo oprawa dydaktyczna zastosowana przy omawianiu zagadnień daje szerokie pole do popisu dla uczącego. Zastosowanie materiałów pozwala realizować zasadę „nigdy tak samo”, w której praktycznie ten sam zakres materiału może być ujęty na wiele sposobów. Zapobiega to monotonii w procesie nauczania i uczenia się przez uczniów. W trakcie pracy w grupie nauczyciel prowadzi proces grupowy, rozwijając nie tylko zasób związany z wiedzą, ale też umiejętność uczenia się przez uczniów (w grupie i samodzielnie) oraz przyjmowania różnych ról grupowych (czasem takich, w których uczniowie czują lekki dyskomfort). Pozwala to budować umiejętności społeczne. Przyjmowanie ról w grupie w połączeniu z różnorodnością zadań dopasowaną do ucznia stanowi wyzwanie dla nauczyciela i uczniów. Daje też wiele możliwości. Ważnym elementem, który uatrakcyjnia i indywidualizuje proces dydaktyczny, jest pozostawienie przez nauczyciela przestrzeni do błędów. Dzięki temu uruchamiają się procesy wsparcia uczniów przez siebie nawzajem i uczenia się od siebie. Wspiera to naturalną potrzebę zdobywania informacji.

Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Ich zróżnicowanie pozwala dotrzeć z informacją zwrotną i wskazać zakres materiału konieczny do powtórzenia. Jednocześnie nakłaniają do podejmowania kolejnych prób poprawnego ich uzupełnienia.

Wykorzystanie materiału multimedialnego do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

Ważnym elementem przy pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych przy użyciu e‑materiału jest rozpoznawanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia i dopasowanie treści oraz formy materiału do możliwości psychofizycznych uczniów. Oznacza to w praktyce „prowadzenie” ucznia przez materiał poprzez zadawanie dodatkowych pytań i udzielaniu szczegółowych odpowiedzi lub w przypadku uczniów zdolnych - pozostawienie więcej swobody.

Ważnym aspektem pracy z materiałem będzie także przydzielanie zadań do pracy w małych grupach (parach), w których jedna osoba radzi sobie z opanowaniem materiału dobrze, ale dodatkową rolą tego ucznia będzie wsparcie osoby, która potrzebuje bardziej szczegółowych wyjaśnień. W szczególnych przypadkach może taka osoba potrzebować wsparcia nauczyciela wspierającego, który będzie jej pomagał, wydając proste polecenia.

Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania uczenia się.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym), np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści