Scenariusz lekcji: Przyczyny powstawania wypadków w ruchu drogowym powstające z winy dzieci (część 1)

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń zna:

• pojęcia: wypadek drogowy, kolizja drogowa,

• rodzaje wypadków drogowych,

• przyczyny powstawania wypadków drogowych.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

• porównać wypadek drogowy z kolizją,

• wskazać przyczyny nieprawidłowego zachowania się uczestników ruchu drogowego, w następstwie których powstaje wypadek lub kolizja,

• wykorzystywać swoją wiedzę z zakresu ruchu drogowego,

• obsługiwać komputer.

c) Postawy

• Uświadomienie dzieciom obowiązku stosowania się do przepisów prawa o ruchu drogowym.

• Uczeń widzi potrzebę posiadania karty rowerowej, aby stać się pełnoprawnym uczestnikiem drogi.

2. Metoda i forma pracy

• Metody: podająca (pogadanka, opis), problemowa (aktywizująca poprzez dyskusję dydaktyczną, z wykorzystaniem m e t a p l a n u), programowana (z użyciem komputera), praktyczna (ćwiczenia aktywizujące myślenie twórcze)

• Forma: praca grupowa

3. Środki dydaktyczne

• Komputer – program „Ruch drogowy”

• Magnetofon, kaseta magnetofonowa z nagraniem piosenki pt. „Metaplan”

• Metaplan (kartki o różnych kształtach i kolorach, hasła określające odpowiednie obszary tematyczne metaplanu)

• Tafle styropianu, szpilki

• Kartki z wyjaśnieniem pojęć: wypadek drogowy, kolizja

• Plansze przedstawiające sytuacje w ruchu drogowym

• Makiety skrzyżowań różnych typów

• Znaki drogowe pionowe (ostrzegawcze, zakazu, nakazu, informacyjne) i znaki drogowe poziome

• Karty pracy

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

1. Czynności organizacyjno‑porządkowe: powitanie klasy, sprawdzenie listy obecności, poinformowanie uczniów o sposobie pracy na lekcji (praca z komputerem).

2. Wprowadzenie do tematu lekcji – nauczyciel proponuje grupom rozwiązanie krzyżówki umieszczonej w edukacyjnym programie komputerowym pt. „Ruch drogowy” (załącznik 1) ; objaśnia, jak należy korzystać z programu; wydaje instrukcje dotyczące sposobu rozwiązania krzyżówki.

3. Nauczyciel monitoruje pracę grup, w przypadku wystąpienia trudności objaśnia lub naprowadza, zadając dodatkowe pytania. Po zakończeniu rozwiązania krzyżówki prosi poszczególne grupy o podanie wyszczególnionego hasła. Pyta uczniów o hasła, które sprawiły najwięcej kłopotu.

4. Nauczyciel wprowadza pojęcie wypadek drogowy i porównuje go z kolizją. Rozdaje uczniom kartki z wyjaśnieniem pojęć: wypadek, kolizja drogowa.

5. Nauczyciel wyjaśnia, jak należy zachowywać się na miejscu wypadku drogowego i rozdaje szablon postępowania na miejscu wypadku (na kartach ksero).

b) Faza realizacyjna

1. Podział klasy na grupy (5‑6 osób), wybór lidera grupy, który zbiera pomoce dydaktyczne potrzebne w dalszej części lekcji.

2. Nauczyciel prezentuje uczniom piosenkę pt. ,,Metaplan” (melodia: „Płonie ognisko i szumią knieje”), której treść odwołuje się do rozwiązywania problemu zawartego w temacie lekcji :

Dzisiaj czwarta klasa ma problem, który musi rozwiązać,

a zawiera się w temacie lekcji i brzmi on tak:

(tu brak muzyki – uczniowie czytają temat lekcji)

„Przyczyny wypadków w ruchu drogowym powstające z winy dzieci”;

Ale niech się nikt nie boi, bo pomocny będzie metaplan.

Spójrzcie, oto tutaj jest plakat, który podzielono tak:

Jak jest? – wpisz stan aktualny, kształt ma koła i jest ładny.

Jak być powinno? – to obszar drugi, kształt ma koła, koła też

Dlaczego nie jest tak jak być powinno? – tutaj przyczyn wiele jest

Ty na kartkach w kształcie owalu wpiszesz rozbieżności te.

A na koniec trzeba podsumować i wyciągnąć

wnioski po dyskusji, które będą służyć jako

bodziec do dalszego działania.

3. Nauczyciel informuje, że problem zawarty w temacie uczniowie rozwiązują na podstawie własnych spostrzeżeń, zachowań i obserwacji. Prosi uczniów, aby przystąpili do dyskusji z wykorzystaniem metaplanu (załącznik 2).

4. W trakcie omawiania metaplanów nauczyciel udziela bardzo szczegółowych odpowiedzi na pytania uczniów, podkreślając, że każdy uczestnik ruchu drogowego ma obowiązek stosowania się do przepisów prawa o ruchu drogowym.

5. Po zakończeniu pracy z metaplanem zapoznaje się ze sposobem rozwiązania problemu zawartego w temacie lekcji – słucha wypowiedzi uczniów. Liderzy prezentują dokonania grup.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji, chwali za aktywność.

5. Bibliografia

1. Bogacka‑Osińska B., Bądź bezpieczny na drodze. Konspekty dla nauczycieli, WSiP, Warszawa 1996.

2. Bogusławski J., Kto także odpowiada za tragiczny stan bezpieczeństwa na drogach w Polsce, Transport Miejski nr 9/98.

3. Królicka E., Bogacka‑Osińska B., Bądź bezpieczny na drodze. Ćwiczenia dla klas 7‑8, WSiP, Warszawa 1996.

4. Szaflarczyk B., Z Agatką na drodze, wyd. 1., TRAFFIC P, Warszawa 2005.

5. Wychowanie komunikacyjne nr 4(8) IV/97 , nr 10 (14)X/1997.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

załącznik 1 – krzyżówka

Wpisz poziomo:

1. Popularna nazwa sygnalizacji świetlnej.

2. Może być typu X, T, L lub Y.

3. Przejście dla pieszego

4. Przejeżdżanie obok użytkownika drogi poruszającego się w kierunku przeciwnym.

5. Przechodzenie obok uczestnika poruszającego się w tym samym kierunku, lecz z mniejszą prędkością.

6. Znak A7 to znak…

7. Na przykład rowerowa.

Rozwiązanie krzyżówki

załącznik 2 – metaplan

Graficzne przedstawienie metaplanu zastosowanego w programie komputerowym „Ruch drogowy”.

Jak jest? Jak być powinno?

Jak jest? Jak być powinno?

Jak jest? Jak być powinno?

LEGENDA:

Poruszający się rower Poruszający się samochód

b) Zadanie domowe

brak

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Jest to pierwsza lekcja dotycząca przyczyn wypadków drogowych powstających z winy dzieci.