Przygotowanie do wielkiej przygody – "Tomek w krainie kangurów" Alfreda Szklarskiego.
Przygotowanie do wielkiej przygody – Tomek w krainie kangurów Alfreda Szklarskiego
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
wie, na czym polega chronologia wydarzeń,
zna różnice między partiami dialogowymi a narracyjnymi,
definiuje pojęcie świat przedstawiony,
zna różne formy opisów,
wie, co to jest powieść przygodowa.
b) Umiejętności
Uczeń potrafi:
czytać tekst ze zrozumieniem,
określić miejsce akcji,
zredagować plan na podstawie chronologii wydarzeń,
wskazać i objaśnić w tekście elementy opisu,
rozpoznać elementy języka potocznego,
wskazać wyrazy nazywające uczucia, opisujące świat przedstawiony.
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem, poszukująca, ćwiczenia leksykalne, ćwiczenia gramatyczno‑stylistyczne, dyskusja.
3. Środki dydaktyczne
Podręcznik do kształcenia literackiego.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel prosi o ciche przeczytanie zamieszczonego w podręczniku fragmentu powieści Alfreda Szklarskiego Tomek w krainie kangurów. Poleca, by w trakcie lektury zaznaczyć fragmenty opisujące elementy świata przedstawionego.
[Podręcznik: K. Grajewska, E. Wower, Oglądam świat. Język polski 5. Podręcznik do kształcenia literackiego, Wydawnictwo Arka, Poznań 2000, s. 9‑14.]
b) Faza realizacyjna
Polega na analizie tekstu. Nauczyciel zadaje kolejno polecenia:
Określ miejsce, w którym rozgrywa się akcja, napisz plan wydarzeń, w których brał udział Tomek (zastosuj zdania w czasie teraźniejszym), przedstaw bohaterów powieści, podkreśl, jakie relacje zachodzą między nimi.
[Przykładowa odpowiedź:
Miejsce wydarzeń: na początku Triest - portowe miasto we Włoszech, potem pokład statku „Aligator”.
Główne wydarzenia:
1) Tomek z ojcem i Smugą przyjeżdżają dorożką do portu.
2) Chłopiec poznaje bosmana.
3) Wszyscy wchodzą na pokład „Aligatora”.
4) Statek wypływa w morze.
5) Tomek rozmawia z ojcem o tym, co go czeka w Australii.
6) Młody Wilmowski urządza się w kajucie.
7) Tomek poznaje zasady funkcjonowania sztucera.
8) Chłopca w końcu morzy sen.
Bohaterowie:
Tomek Wilmowski
Andrzej Wilmowski - ojciec Tomka
Smuga – znajomy Andrzeja Wilmowskiego
Tadeusz Nowicki – bosman
Mac Dougal – kapitan statku ]
Określ uczucia, jakie towarzyszyły Tomkowi podczas podróży „Aligatorem”.
[Przykładowa odpowiedź:
ogromna ciekawość, podniecenie, radość, zachwyt, wzruszenie, zdziwienie, zaskoczenie, podekscytowanie, zadowolenie, zniecierpliwienie, niepokój, skupienie, zaskoczenie, zmieszanie... ]
Zwróć uwagę na dynamikę prezentowanych zdarzeń. Wypisz słownictwo i zwroty, które ją podkreślają.
[Przykładowa odpowiedź:
panował ożywiony, olbrzymi ruch, słychać było gwar
jechać, torować sobie drogę, ożyć, huczeć, zbliżać się, drgnąć, ruszyć naprzód, oddalać się
nawoływanie marynarzy, potężne parowce, mrowie ludzi, chrzęst
rozległy się dźwięki syreny, statek wypłynął w morze
nagle, niespodziewanie, szybko]
Wypisz z przeczytanego fragmentu powieści wszystkie słowa i zwroty, które spotykasz w języku potocznym.
[Przykładowa odpowiedź:
czuć się jak ryba w wodzie, dym wali z komina, mieć własny kąt, wybawić z kłopotu, cacko, stare pudło (określenie statku), pęknąć z zazdrości ]
Co autor uzyskał dzięki zastosowaniu elementów języka potocznego?
Wskaż w tekście elementy dialogu, rozmowy wewnętrznej, opisu postaci, opisu wydarzeń, opisu miejsc, opisu przedmiotów. Sporządź ilustrację do dowolnie wybranego opisu (marynarza, portu, statku).
c) Faza podsumowująca
Na zakończenie zajęć nauczyciel inicjuje krótką dyskusję, zadając pytanie: Dlaczego książkę Alfreda Szklarskiego Tomek w krainie kangurów określa się mianem powieści przygodowej? Prosi, by w odpowiedzi uczniowie posłużyli się przykładami z przeczytanego tekstu.
5. Bibliografia
K. Grajewska, E. Wower, Oglądam świat. Język polski 5. Podręcznik do kształcenia literackiego, Wydawnictwo Arka, Poznań 2000.
6. Załączniki
Zadanie domowe
Wyobraź sobie, że jesteś Tomkiem. Opisz uczucia, które towarzyszyły ci od momentu przyjazdu do portu. Pamiętaj o zachowaniu właściwej formy gramatycznej.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak