Przyroda tajgi

RLFk6cVQdtPdf

Fotografia przedstawia krajobraz tajgi na Syberii. Widoczny jest bujny, ciemnozielony las, przez którego środek przepływa zielona rzeka, oraz brązowe góry porośnięte zieloną roślinnością. W tle widoczne jest niebieskie niebo z białymi chmurami.

1. Rośliny tajgi

Tajga kojarzy się z bezkresnymi lasami iglastymi. Istotnie, typowymi roślinami tajgi są świerki, modrzewie, jodły i sosny. Ich liście mają postać igieł pokrytych warstwą nieprzepuszczalnego wosku. Chroni je to przed niszczącym działaniem silnego mrozu oraz przed utratą wody podczas długiej zimy. Drzewa iglaste mają drewno nasączone żywicą, która nie zamarza na mrozie, co zabezpiecza pnie i gałęzie przed niskimi temperaturami. Drzewa są zwykle wysokie, strzeliste i mają zwarte korony z krótkimi gałęziami. Taki „choinkowy” kształt zabezpiecza drzewa przed połamaniem gałęzi po obfitych opadach śniegu, który się po nich zsuwa. Ponadto wysokie drzewa z wąskimi koronami przechwytują więcej światła słonecznego, gdy Słońce jest nisko nad horyzontem.

RaGu5hyoGL5mp

Fotografia prezentuje wąsko‑stożkowe, ciemnozielone, strzeliste korony świerków oraz ciemnoszare skupiska głazów na tle pokrytego chmurami niebieskiego nieba.

RiwfN3j0KDOvZ

Fotografia prezentuje las świerkowy w zimowym krajobrazie. Drzewa mają wąsko‑stożkową ciemną koronę, przyprószone są białym śniegiem. W tle widoczne jest jasne niebo.

RSgiAF81DtQr0

Fotografia prezentuje jasnozielony pęd jodły, na której rośnie owalna, szeroka, pociągła, jasnofioletowa szyszka z żółtymi, oskrzydlonymi nasionami.

W tajdze występuje niewiele gatunków krzewów. Najczęściej są to iglaste jałowce, a czasem niskie krzewy odpornych na mróz leśnych malin lub porzeczek. Bardzo bogate jest natomiast piętro runa leśnego, które ma doskonały dostęp do światła wśród rzadkich drzew i stały dostęp do wody, której latem w podłożu jest aż nadto. Powszechnie występują mchy i wrzosy, częste są borówki i żurawina. Ważnym składnikiem runa leśnego są grzyby, które znakomicie rosną na wilgotnym podłożu.

R9gPwMRl729tM

Fotografia przedstawia krzew maliny arktycznej. Jej liście mają jasnozielony kolor, są epileptyczne, z ostro piłkowanymi brzegami, pędy są jasnobrązowe. Pojedyncze, ciemnoczerwone, kuliste owoce, zebrane są w owoc zbiorowy.

R1XcPAjLYyahd

Fotografia przedstawia krajobraz tajgi. Widoczne jest szerokie koryto niebieskiej rzeki, której brzegi porośnięte są stożkowymi, ciemnozielonymi drzewami iglastymi. Przy rzece znajdują się szare głazy porośnięte zielono‑żółtym mchem.

R1ZkwSRcFOCyx

Fotografia prezentuje otwarty teren pokryty kwitnącymi fioletowymi wrzosami pomiędzy którymi gdzieniegdzie rosną ciemnozielone, niskie krzewy jałowców. W tle widoczne jest błękitne niebo.

R1eIOrS8kRiN2

Fotografia przedstawia żurawinę drobnoowocową. Pędy są cienkie, pokryte drobnymi, żółtymi listkami oraz czerwonymi, kulistymi owocami.

Raj2CybWYBCzN

Fotografia prezentuje ciemnozielone runo leśne składające się z mchów, w którym widoczne są brązowe kapelusze grzybów oraz wyrastające wysokie, ciemne pnie drzew.

2. Zwierzęta tajgi

Tajgę porastają głównie rośliny zimozielone – są nimi nawet liściaste krzewy. Wiele roślin wytwarza owoce, które przez całą zimę utrzymują się na pędach. Dzięki temu zwierzęta roślinożerne przez cały rok mają dostęp do pokarmu. Oprócz owoców zjadają liście, nasiona oraz przysypane śniegiem mchy i porosty. Latem cała roślinność gwałtownie się zieleni, kwitnie i owocuje. Wtedy pokarmu roślinnego jest pod dostatkiem.

Na wiosnę wylęgają się chmary owadów, których rozwojowi sprzyjają rozległe mokradła. Bezkręgowce są pokarmem dla licznych ryb oraz innych zwierząt. Na południu tajgi spotykamy nieliczne płazy i węże, w tym żmije i zaskrońce. Są one aktywne tylko przez kilka miesięcy, a potem zapadają w bardzo długi, zimowy sen. Liczne są za to ptaki, gdyż lasy zapewniają im dobre warunki do zdobywania pokarmu, schronienie i bezpieczne miejsca do zakładania gniazd. Spośród licznych gatunków wymienić należy głuszce, cietrzewie, sowy, sikorki i jemiołuszki. Polują na nie ptaki drapieżne, na przykład jastrzębie i krogulce. Licznie występują tu także ssaki, w tym gatunki duże, takie jak łosie, jelenie i renifery, oraz mniejsze – zając bielak, wiewiórka oraz wiele gryzoni. W tajdze żyją także drapieżniki – tygrysy i niedźwiedzie, mniejsze od nich wilki, rysie, lisy, rosomaki i borsuki, a także niewielkie łasice i gronostaje.

RNP5izEsPJvXT

Fotografia prezentuje głuszca. Ptak ma czarne upierzenie, szary zakrzywiony dziób. Ogon jest czarny, zaokrąglony, z białymi plamami. Wokół oka czerwona plama. Nogi są obrośnięte piórami.

R13YsR7HaOdad

Fotografia przedstawia krogulca z profilu. To ptak o masywnym tułowiu, żółtych nogach, niewielkiej głowie z czarnym dziobem i pomarańczową obwódką oka. Wierzch ciała zwierzęcia jest ciemnoszary, spód białoszary z poprzecznym, pomarańczowym pręgowaniem.

RlGUMny5CAQE4

Fotografia prezentuje łosia siedzącego na ziemi. Łoś ma na głowie duże poroże w postaci szerokich poziomych łopat. Ubarwienie ciała łosia jest jednolicie ciemnobrązowe.

RXnVTbdBQkOzG

Na fotografii widoczne są dwa zające bielaki. To niewielkie zwierzęta o masywnym tułowiu i niewielkiej głowie z czarnymi oczami i o krótkich uszach. Wierzch ciała ma jasnoszary kolor, a spód biały. Zwierzęta stoją na białym śniegu.

RLXmou3hFOBic

Fotografia prezentuje rosomaka siedzącego na kamieniu. Rosomak przypomina budową niedźwiedzia. Ma dużą głowę, małe oczy oraz uszy, krótki ogon i masywne łapy. Ciało jest okryte futrem o brązowo‑czarnym ubarwieniu.

RE9xL1xM6StfS

Fotografia prezentuje stojącego na tylnych nogach gronostaja. Gronostaj jest niewielkich rozmiarów, ma długi tułów, podłużną szyję, białe futro, czarne oczy i nos.

R1WkHCvqGYU2Y

Fotografia prezentuje jemiołuszkę siedzącą na gałęzi z czerwonymi owocami jarzębiny. Jemiołuszka ma krępą, niewielką sylwetkę. Upierzenie brązowoszare. Na skrzydłach pióra mają białe paski. Ogon jest czarny z żółtym obramowaniem na końcu, na skrzydłach dwie duże białe pręgi. Pokrywy podogonowe są rdzawe. Dziób i nogi czarne.

R1cxp2iyuCeNq

Fotografia prezentuje samicę tygrysa syberyjskiego z potomstwem. Ciało tygrysa jest masywne z dużą głową i umięśnionymi nogami, pokryte rudobrązową sierścią z ciemnymi pręgami na całym ciele.

R1VsSfDuQv4dY

Fotografia przedstawia rysia w pozycji siedzącej. Ma on masywny tułów z jasnobrązową sierścią w czarne cętki, brzuch zwierzęcia porośnięty jest białą sierścią, ma również małą głowę z szerokimi, niewielkimi uszami oraz długie, szczupłe kończyny.

RVpByAflRiBqW

Na fotografii widoczny jest niedźwiedź brunatny w zimowym krajobrazie. Ma on masywny tułów pokryty brązową sierścią, małą głowę, krótką i grubą szyję oraz silne kończyny. Zwierzę porusza się po białym śniegu.

Podsumowanie

• W tajdze występuje mniej gatunków roślin i zwierząt niż w strefach położonych bliżej równika.

• W tajdze rosną głównie wysokie drzewa iglaste, nieliczne krzewy i bardzo wiele roślin runa.

• Latem w tajdze pojawia się bardzo dużo owadów i innych bezkręgowców.

• W tajdze żyją liczne gatunki ptaków i ssaków, za to niewiele jest płazów i gadów.

Praca domowa

Zadania