Przyrządy ułatwiające muzykowanie

Zapoznanie uczniów z przyrządami ułatwiającymi muzykowanie – kamertonem, metronomem, mikrofonem. Omówienie budowy omawianych przyrządów i ich zastosowania w muzykowaniu. Zorganizowanie na lekcji konkursu piosenki.

Umiejętności

Uczeń potrafi:

1. Wyjaśnić, jakie przyrządy pomagają w muzykowaniu.

2. Omówić rolę, jaką spełnia kamerton.

3. Wskazać rodzaje kamertonów.

4. Omówić budowę kamertonów.

5. Wyjaśnić funkcję metronomu.

6. Wyjaśnić funkcję mikrofonu.

7. Wyjaśnić pojęcie słuchu absolutnego.

Metoda pracy

Metoda pogadanki. Forma ćwiczeniowa.

3. 1. Elżbieta Korowajczyk Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4‑6.

   2. Stanowisko do odtwarzania muzyki.

   3. Nagranie przykładowych utworów wokalnych lub grup muzycznych będących przykładem śpiewania z mikrofonem (Bajm, Budka Suflera).

   4. Instrument dla nauczyciela akompaniującego (pianino, gitara).

   5. Karta pracy ucznia.

4. 6. 2. Sprawdzenie obecności.

      3. Powtórzenie wiadomości poprzez odpytanie (z trzech ostatnich lekcji) jednej osoby.

      4. Wspólne zaśpiewanie ostatnio poznanej piosenki przy akompaniamencie pianina lub gitary.

      5. Podanie tematu do zeszytu.

(10 min)

Faza realizacyjna

1. Metodą opisu, wprowadzenie do tematu. Objaśnienie, czym są i jaką funkcję spełniają przyrządy ułatwiające muzykowanie. Zapoznanie uczniów (metodą pogadanki) z budową kamertonu i jego zastosowaniem. Omówienie dwóch rodzajów kamertonów. Wskazanie funkcji, jakie kamerton pełni oraz przedstawienie osób, które z kamertonów korzystają.

• Notatka:

Kamerton - to przyrząd służący do strojenia instrumentów muzycznych. Najczęściej w postaci jednotonowego instrumentu, stale nastrojonego na dźwięk aIndeks górny 1¹, w strojeniu wiedeńskim = 440 Hz. Dźwięk ten został nazwany kamertonem, ze względu na to, że służył za podstawę w muzyce kameralnej, kiedyś rozumianej wyłącznie jako instrumentalnej; strojenie chóru było niższe. Nazwa diapazon wzięła się stąd, że do tonu podstawowego dostosowywane są pozostałe wysokości dźwięków w obrębie oktawy (w średniowieczu nazywanej diapazonem). Wynalazcą kamertonu (1711 rok) był J.Store (zm. w 1753 roku), lutnista angielskiego dworu.

Rodzaje kamertonów:

• widełkowy - widełki z niehartowanej stali, w które uderza się, aby uzyskać dźwięk

• stroikowy (gwizdkowy) - metalowa rurka z umieszczonym wewnątrz języczkiem z metalu (na wzór harmonijki ustnej)

• chromatyczny - połączone kamertony stroikowe w obrębie cIndeks górny 1¹ - cIndeks górny 2².

2. Metodą pogadanki, zapoznanie uczniów z budową metronomu i jego funkcją, jaką spełnia. Omówienie sposobu działania metronomu oraz wszystkich elementów dzieła muzycznego, w których metronom spełnia pierwszoplanowa rolę.

• Notatka:

Metronom (miaromierz, taktomierz) - urządzenie mechaniczne lub elektroniczne służące do dokładnego podawania tempa utworu muzycznego. Przyrząd używany podczas ćwiczeń muzycznych oraz komponowania. Metronom mechaniczny wynaleziony został w 1816 roku przez J. N. Mälzla. Posiada charakterystyczną drewnianą obudowę w kształcie zbliżonym do graniastosłupa. Zbudowany jest z mechanizmu zegarowego napędzanego sprężyną oraz z wystającego do góry wahadła będącego jednocześnie skalą, po której można przesuwać ciężarek, zatrzymując go przy żądanej wartości tempa. Wahadło przechodząc przez środkowe położenie wydaje charakterystyczny, dość głośny stuk. Metronom w niemal niezmienionej formie przetrwał do naszych czasów, choć coraz częściej korzysta się z jego elektronicznych odpowiedników.

3. Metodą opisu z elementami pogadanki, omówienie pojęcia „słuch absolutny”. Wskazanie osób posiadających wybitne umiejętności słuchania muzyki i zapisywania jej na papierze nutowym, bez korzystania przy tym z pomocy instrumentów muzycznych.

• Notatka:

Słuch absolutny - rzadko spotykana wśród ludzi umiejętność rozpoznawania bezwzględnej wysokości dźwięku, jedynie na podstawie jego percepcji, bez porównywania z innym dźwiękiem, czy też innej spekulacji intelektualnej.

4. Wskazanie funkcji jaką spełnia mikrofon. Omówienie sprzętu nagłaśniającego, który wzmacnia głos oraz omówienie instrumentów muzycznych. Wysłuchanie piosenki z bieżącego repertuaru np. zespołu Bajm oraz wskazanie roli mikrofonu.

Wprowadzenie na lekcji konkursu piosenki. Uczniowie wykonują dowolny utwór z repertuaru poznanego na wcześniejszych lekcjach. Nauczyciel wybiera jurorów, którzy oceniają i wybierają ich zdaniem najlepszych wykonawców.

5. 2. Elżbieta Korowajczyk, Moja muzyka. Podręcznik dla klas 4‑6.

Najważniejsze zagadnienia związane z tematem Przyrządy ułatwiające muzykowanie.

Zadanie domowe