Ważne daty

Przełom renesansu i baroku – początki opery i Orfeusz Claudia Monteverdiego

RGyQ33Fm8Ka8x1

Ilustracja przedstawia stronę tytułową Orfeusza autorstwa Claudio Monteverdiego. Strona wokół zdobiona jest szlaczkiem. W górnej części znajduje się zapis L'ORFEO FAVOLA IN MVSICA DA CLAVDIO MONTEVERDI RAPPRESENTATA IN MANTIVA. Na środku strony znajduje się rysunek budowli w zdobnej ramie. Na dole strony jest zapis wieku M D C I X jest to wiek tysiąc sześćset dziewiąty. Grafika jest czarno-biała.

Historię muzyki często przedstawia się jako ciąg dzieł przełomowych, które zadecydowały o kierunku dalszego rozwoju, ukształtowały konkretny gatunek, nurt lub po prostu odbiły się szerokim echem wśród krytyki i słuchaczy. Nie można zapominać, że za dziełami o znanych tytułach często stały szeregi utworów przeciętnych, które doprowadziły do powstania kompozycji wybitnej. Należy także pamiętać o wzajemnych wpływach i powiązaniach w historii, nie tylko o kamieniach milowych. Są jednak w historii muzyki dzieła, które ze względu na swój rewolucyjny charakter każdy szanujący się meloman po prostu musi znać. Wydarzeniem, które zrewolucjonizowało muzyczny świat na bardzo wielu płaszczyznach, było powstanie opery w 1600 r. Nie przypadkiem rok ten uznawany jest też za początek epoki baroku. Opera wprowadziła rewolucyjne zmiany nie tylko stając się nowym atrakcyjnym gatunkiem dla twórców, ale zmieniła też całkowicie podejście do wykonywania muzyki wokalno‑instrumentalnej i wykształciła zupełnie nowy typ słuchaczy. Za pierwszą operę uznaje się Euridice Jacopo Periego (niektórzy badacze podają jako pierwszą Dafne tego samego kompozytora, napisaną w 1597 r., jednak jej rękopis nie zachował się).

Pierwszą rewolucję w dziedzinie tego gatunku – początkowo traktowanego jedynie jako idea wskrzeszenia antycznego dramatu – przyniósł Orfeusz (L’Orfeo) Claudia Monteverdiego z 1607 r. Monteverdi, którego twórczość przynależy właściwie do dwóch epok – renesansu i baroku – zanim zaczął działać na gruncie opery, zdążył też zrewolucjonizować gatunek madrygału i wywołać gorącą dyskusję dotyczącą harmonii i możliwości stosowania dysonansów. Doprowadził on operę, nazywaną jeszcze wówczas dramma per musicaDramma per musicadramma per musica lub jak w przypadku Orfeusza – favola in musica (baśń muzyczna), do kształtu znanego nam współcześnie. Wśród innowacji zastosowanych przez Monteverdiego znalazła się rozbudowana i ściśle ustalona obsada instrumentalna, a same partie instrumentalne zyskały na znaczeniu, stając się ilustracją akcji scenicznej. Monteverdi znacznie rozbudował także recytatywy, a całą kompozycję rozpoczął Toccatą, pełniącą rolę uwertury. W operze pojawia się też kilkakrotnie ritornellRitornellritornell, który spaja muzycznie akcję.

Rewolucja gatunku symfonii na przykładach symfonii Ludwiga van Beethovena

R1ZsvaCmeX7yr

Ilustracja przedstawia fotografię nut do III Symfonii Eroica z usuniętą dedykacją dla Napoleona.

Tak jak dla opery jednym z najbardziej rewolucyjnych dzieł był Orfeusz Monteverdiego, tak dla symfonii najbardziej rewolucyjną postacią okazał się Ludwig van Beethoven. Spośród jego 9 symfonii, z których właściwie każda wnosi coś nowego do specyfiki gatunku, najbardziej wyróżniają się cztery kompozycje – symfonie: III Es‑dur Eroica, V c‑moll, VI F‑dur Pastoralna i IX d‑moll. Symfonia III znana jest przede wszystkim ze skreślonej dedykacji dla Napoleona – po ogłoszeniu się Bonapartego cesarzem Beethoven przekreślił wcześniejszy zapis. Pojawia się w niej jednak wiele nowych pomysłów, jak marsz żałobny w II części oraz forma wariacji w finale. Najbardziej rozpoznawalna – V Symfonia – swój status zyskała dzięki tzw. motywowi losu, rozpoczynającemu utwór i przewijającemu się jako leitmotiv przez wszystkie ogniwa dzieła. Symfonia VI jest natomiast pierwszą w historii symfonią programową – ma nietypowo aż 5 części opatrzonych programowymi tytułami. Ostatnia symfonia Beethovena, pisana już po utracie słuchu przez kompozytora, jest pierwszą symfonią wokalno‑instrumentalną, a sławę i prawdziwie rewolucyjny charakter zyskała głównie poprzez finał, w którym pojawia się tekst Ody do radości Friedricha Schillera.

Rewolucja w harmonii na przykładzie Tristana i Izoldy Richarda Wagnera

Beethoven stał się rewolucjonistą dla symfonii, natomiast gatunek opery zrewolucjonizował w XIX w. Richard Wagner zmieniając go w rozbudowany dramat muzyczny. Wagner jest też postrzegany wśród twórców II połowy XIX w. jako jeden z największych wizjonerów pod względem języka muzycznego i harmoniki. Szczególny – symboliczny – wyraz znalazło to w jego dramacie muzycznym Tristan i Izolda z 1865 r. Kompozycję rozpoczyna charakterystyczny zwrot, który będzie wielokrotnie powracał w dalszej części utworu. Jest on oparty na nietypowym rozwiązaniu harmonicznym, które przełamuje system dur‑moll i może być interpretowane na wiele sposobów. Dla wielu muzykologów, a zwłaszcza szwajcarski teoretyk muzyki – Ernst Kurth, dostrzegało w rozwiązaniach harmonicznych zastosowanych przez Wagnera, których symbolem jest właśnie akord tristanowskiAkord tristanowskiakord tristanowski, koniec systemu tonalnego i romantycznej harmoniki.

RVJrMYjZsBAQr1

Ilustracja przedstawia akord tristanowski jest to akord zastosowany przez Richarda Wagnera w drugim takcie preludium (vorspielu) do dramatu muzycznego Tristan i Izolda,.

Rewolucja społeczna w Weselu Figara Wolfganga Amadeusza Mozarta

RWo4dcvO7Vv9L1

Ilustracja przedstawia oryginalny plakat z Wesela Figara autorstwa Wolfganga Amadeusza Mozarta. W plakacie zostały wykorzystane grafiki aniołków i roślinności liściastej, które przyozdabiają papier. Na plakacie znajduje się tekst wielkimi literami: LE NOZZE DI FIGARO. Die Sochreit des Figaro.

II połowa XVIII w. przyniosła ze sobą przełom w stosunkach klasowych, którego efektem stała się Wielka Rewolucja Francuska w latach 1789–1795. Jej zapowiedzi można odnaleźć także w twórczości Wolfganga Amadeusza Mozarta, w operze Wesele Figara, której premiera odbyła się trzy lata przed wielką rewolucją. Kompozycja powstała do libretta opartego na wywrotowej sztuce francuskiego pisarza Pierre’a de Beaumarchais, który zresztą osobiście brał udział w zburzeniu Bastylii. I choć od strony muzycznej opera Mozarta również zwraca uwagę nowatorstwem – np. w ogromnych scenach ensamblowych, w których wokaliści śpiewają nawet w oktecie, to na plan pierwszy wysuwa się intryga, w której służący zwycięża nad hrabią.

Kompozycje zaangażowane politycznie – ukryty przekaz kompozytorów

W przypadku wielu kompozycji przymiotnik rewolucyjny może się kojarzyć z bardziej powszechnym – społeczno‑politycznym – znaczeniem tego słowa. Twórcy nie raz reagowali na kwestie polityczne, pisząc zaangażowane kompozycje, często wstawiając się za uciskanymi, pisząc muzykę będącą wyrazem ich protestu wobec tyranów. Na gruncie polskiej muzyki postacią kojarzoną z romantyczną walką z zaborcą jest niewątpliwie Fryderyk Chopin. Do takiego sposobu postrzegania Chopina przyczynili się m. in. polscy poeci, ale również Robert Schumann, ogromny sympatyk muzyki Polaka.

Na łamach wydawanego przez siebie czasopisma muzycznego Neue Zeitschrift für Musik pisał on wręcz:

Gdyby potężny samodzierżca z Północy wiedział, jak groźny przeciwnik czai się w dziełach Chopina, w prostych melodiach jego mazurków, zabroniłby tej muzyki. Dzieła Chopina to armaty ukryte w kwiatach.

XX wiek również nie szczędził kompozytorom okazji do wyrażania swoich politycznych stanowisk.
W drugiej połowie XX w. także nie brakowało politycznych zawirowań i rewolucji. W 1973 r. nastąpiło zbrojne przejęcie władzy w Chile przez siły Augusto Pinocheta, który wprowadził dyktatorskie rządy na kolejne 17 lat.
Amerykański kompozytor, Frederic Rzewski, w geście solidarności z przeciwnikami Pinocheta, napisał cykl 36 wariacji The People United Will Never Be Defeated! na temat pieśni ¡El pueblo unido, jamás será vencido!, która stała się hymnem protestujących przeciwko rządom prawicowego dyktatora. Kompozytor w wariacje wplótł także melodie innych pieśni, m. in. Badineria rossa – pieśń włoskich socjalistów, czy Solidarity Song, również lewicujących, Bertolda Brechta i Hannsa Eislera. Poza nimi w utworze słychać też odgłosy bardziej ilustracyjne – np. dźwięki strzałów.

Największy skandal w historii muzyki – premiera Święta wiosny Igora Strawińskiego

RkBndejb8Uon0

Ilustracja interaktywna przedstawia okładkę do baletu „Święto wiosny” Igora Strawińskiego. Cała strona zapisana jest w języku francuskim, nie ma na niej żadnych ilustracji. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Premiera baletu „Święto wiosny”, która miała miejsce w paryskim Théâtre des Champs-Élysées 29 maja 1913 r., to prawdopodobnie najsłynniejszy skandal w historii muzyki. Nadal trwają spory, na ile przekazy świadków są wiarygodne – podobno krzyki widowni zagłuszały orkiestrę na tyle, że tancerze Baletów Rosyjskich Siergieja Diagilewa zupełnie nie słyszeli muzyki. Na skandal ten złożyło się wiele czynników.

Ilustracja interaktywna przedstawia okładkę do baletu „Święto wiosny” Igora Strawińskiego. Cała strona zapisana jest w języku francuskim, nie ma na niej żadnych ilustracji. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Premiera baletu „Święto wiosny”, która miała miejsce w paryskim Théâtre des Champs-Élysées 29 maja 1913 r., to prawdopodobnie najsłynniejszy skandal w historii muzyki. Nadal trwają spory, na ile przekazy świadków są wiarygodne – podobno krzyki widowni zagłuszały orkiestrę na tyle, że tancerze Baletów Rosyjskich Siergieja Diagilewa zupełnie nie słyszeli muzyki. Na skandal ten złożyło się wiele czynników.

1

1. Premiera baletu „Święto wiosny”, która miała miejsce w paryskim Théâtre des Champs-Élysées 29 maja 1913 r., to prawdopodobnie najsłynniejszy skandal w historii muzyki. Nadal trwają spory, na ile przekazy świadków są wiarygodne – podobno krzyki widowni zagłuszały orkiestrę na tyle, że tancerze Baletów Rosyjskich Siergieja Diagilewa zupełnie nie słyszeli muzyki. Na skandal ten złożyło się wiele czynników.

Re9P6BxNOvdWl

Ilustracja interaktywna przedstawia Igora Strawińskiego, opierającego się o zeszyt nut, który leży na pianinie. Kompozytor ma poważny wyraz twarzy. Kompozytor ma charakterystyczny wąs, który jest na zdjęciu ledwo widoczny. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kompozytor „Święta wiosny” w dniu jej premiery był już cenionym twórcą, współpracującym wcześniej z Baletami Rosyjskimi, dla których napisał już „Ognistego ptaka” i „Pietruszkę”.

Ilustracja interaktywna przedstawia Igora Strawińskiego, opierającego się o zeszyt nut, który leży na pianinie. Kompozytor ma poważny wyraz twarzy. Kompozytor ma charakterystyczny wąs, który jest na zdjęciu ledwo widoczny. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Kompozytor „Święta wiosny” w dniu jej premiery był już cenionym twórcą, współpracującym wcześniej z Baletami Rosyjskimi, dla których napisał już „Ognistego ptaka” i „Pietruszkę”.

1

1. Kompozytor „Święta wiosny” w dniu jej premiery był już cenionym twórcą, współpracującym wcześniej z Baletami Rosyjskimi, dla których napisał już „Ognistego ptaka” i „Pietruszkę”.

R2WEojzGkfnsy

Ilustracja interaktywna przedstawia scenę ze spektaklu Święto wiosny. Jednym z najważniejszych, a w każdym razie najbardziej skandalicznym, okazał się balet Święto wiosny Igora Strawińskiego, którego burzliwa premiera w Paryżu w 1913 roku przeszła do legendy. Zdjęcie przedstawia sześć dziewczyn, które podtrzymują jedną ręką głowę, którą mają pochyloną. Ubrane są jednakowo w długie, jasne sukienki oraz buty z rzemieniami, które mają obwiązane wokół łydki. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W „Święcie wiosny” Strawiński sięgnął po tematykę pogańskich obrzędów – balet nosi podtytuł: „Obrazy z życia dawnej Rusi”. Tematyka stała się jedną z przyczyn skandalu. Balet nie przedstawiał jednak sielskich obrazów powitania wiosny, lecz okrutny obrządek złożenia ofiary z wybranej dziewczyny. Brutalizm libretta został umiejętnie zilustrowany w muzyce, głównie przez żywiołowe rytmy i przesunięcia akcentów oraz zmienne metrum.

Ilustracja interaktywna przedstawia scenę ze spektaklu Święto wiosny. Jednym z najważniejszych, a w każdym razie najbardziej skandalicznym, okazał się balet Święto wiosny Igora Strawińskiego, którego burzliwa premiera w Paryżu w 1913 roku przeszła do legendy. Zdjęcie przedstawia sześć dziewczyn, które podtrzymują jedną ręką głowę, którą mają pochyloną. Ubrane są jednakowo w długie, jasne sukienki oraz buty z rzemieniami, które mają obwiązane wokół łydki. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W „Święcie wiosny” Strawiński sięgnął po tematykę pogańskich obrzędów – balet nosi podtytuł: „Obrazy z życia dawnej Rusi”. Tematyka stała się jedną z przyczyn skandalu. Balet nie przedstawiał jednak sielskich obrazów powitania wiosny, lecz okrutny obrządek złożenia ofiary z wybranej dziewczyny. Brutalizm libretta został umiejętnie zilustrowany w muzyce, głównie przez żywiołowe rytmy i przesunięcia akcentów oraz zmienne metrum.

1

1. W „Święcie wiosny” Strawiński sięgnął po tematykę pogańskich obrzędów – balet nosi podtytuł: „Obrazy z życia dawnej Rusi”. Tematyka stała się jedną z przyczyn skandalu. Balet nie przedstawiał jednak sielskich obrazów powitania wiosny, lecz okrutny obrządek złożenia ofiary z wybranej dziewczyny. Brutalizm libretta został umiejętnie zilustrowany w muzyce, głównie przez żywiołowe rytmy i przesunięcia akcentów oraz zmienne metrum.

RmwyTWlgqu7Im

Ilustracja interaktywna przedstawia projekt koncepcyjny aktu 1, będącego częścią projektów Nicholasa Roericha dla produkcji Le Sacre du printemps Diagilewa w 1913 r. Scenerią jest zielone otoczenie, a w tle jest jezioro oraz pagórki, na środku ilustracji stoi wysokie, prawie bezlistne drzewo. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Autorem libretta opartego na pogańskich mitach, a także twórcą scenografii i kostiumów był niezwykle wszechstronny artysta, badacz dawnych kultur, podróżnik, Nikołaj Roerich. Stworzył on oryginalne kostiumy – bardzo swobodne jak na ówczesne standardy, dalekie od typowo baletowych strojów.

Ilustracja interaktywna przedstawia projekt koncepcyjny aktu 1, będącego częścią projektów Nicholasa Roericha dla produkcji Le Sacre du printemps Diagilewa w 1913 r. Scenerią jest zielone otoczenie, a w tle jest jezioro oraz pagórki, na środku ilustracji stoi wysokie, prawie bezlistne drzewo. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Autorem libretta opartego na pogańskich mitach, a także twórcą scenografii i kostiumów był niezwykle wszechstronny artysta, badacz dawnych kultur, podróżnik, Nikołaj Roerich. Stworzył on oryginalne kostiumy – bardzo swobodne jak na ówczesne standardy, dalekie od typowo baletowych strojów.

1

1. Autorem libretta opartego na pogańskich mitach, a także twórcą scenografii i kostiumów był niezwykle wszechstronny artysta, badacz dawnych kultur, podróżnik, Nikołaj Roerich. Stworzył on oryginalne kostiumy – bardzo swobodne jak na ówczesne standardy, dalekie od typowo baletowych strojów.

Rk9RuW7PpBWem

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz wykonany ołówkiem, który przedstawia Wacława Niżyńskiego, który pamiętany jest jako tancerz i choreograf polskiego pochodzenia, jeden z najwybitniejszych tancerzy baletowych XX wieku. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Nietypowe pomysły muzyczne i niezwykle trudne rozwiązania rytmiczne musiały zostać zilustrowane przez oryginalne ruchy tancerzy. Przygotowaniem choreografii do spektaklu zajął się Wacław Niżyński – główny baletmistrz Baletów Rosyjskich. Wprowadził on niespotykane do tej pory w balecie ruchy – często ostre i gwałtowne, wyglądające z pozoru „niezgrabnie”.

Ilustracja interaktywna przedstawia obraz wykonany ołówkiem, który przedstawia Wacława Niżyńskiego, który pamiętany jest jako tancerz i choreograf polskiego pochodzenia, jeden z najwybitniejszych tancerzy baletowych XX wieku. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Nietypowe pomysły muzyczne i niezwykle trudne rozwiązania rytmiczne musiały zostać zilustrowane przez oryginalne ruchy tancerzy. Przygotowaniem choreografii do spektaklu zajął się Wacław Niżyński – główny baletmistrz Baletów Rosyjskich. Wprowadził on niespotykane do tej pory w balecie ruchy – często ostre i gwałtowne, wyglądające z pozoru „niezgrabnie”.

1

1. Nietypowe pomysły muzyczne i niezwykle trudne rozwiązania rytmiczne musiały zostać zilustrowane przez oryginalne ruchy tancerzy. Przygotowaniem choreografii do spektaklu zajął się Wacław Niżyński – główny baletmistrz Baletów Rosyjskich. Wprowadził on niespotykane do tej pory w balecie ruchy – często ostre i gwałtowne, wyglądające z pozoru „niezgrabnie”.

RCS6QDYScj73n

Ilustracja interaktywna przedstawia kopie strony z prasy „The New York Times”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Premiera odbiła się szerokim echem w prasie. „The New York Times” podawał, że paryżanie wygwizdali nowy balet. Inne przekazy donoszą jednak o gromkiej owacji wśród części publiczności. Pomimo skandalu, a może właśnie dzięki niemu, bilety na kolejne spektakle zostały tuż po premierze momentalnie wyprzedane.

Ilustracja interaktywna przedstawia kopie strony z prasy „The New York Times”. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Premiera odbiła się szerokim echem w prasie. „The New York Times” podawał, że paryżanie wygwizdali nowy balet. Inne przekazy donoszą jednak o gromkiej owacji wśród części publiczności. Pomimo skandalu, a może właśnie dzięki niemu, bilety na kolejne spektakle zostały tuż po premierze momentalnie wyprzedane.

1

1. Premiera odbiła się szerokim echem w prasie. „The New York Times” podawał, że paryżanie wygwizdali nowy balet. Inne przekazy donoszą jednak o gromkiej owacji wśród części publiczności. Pomimo skandalu, a może właśnie dzięki niemu, bilety na kolejne spektakle zostały tuż po premierze momentalnie wyprzedane.

R1NBzUZ4ttx8j

Ilustracja interaktywna przedstawia tancerki w choreografii „Święta wiosny” spektakl stworzony w roku 1975 przez niemiecką tancerkę Pinę Bausch. Kobiety ubrane są w długie, beżowe sukienki. Mają uniesione ręce ku górze i stoją na prawej nodze, lewą mają ugiętą do kolana. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Jedną z najsłynniejszych choreografii „Święta wiosny”, bardzo odległą od tej autorstwa Niżyńskiego, pozostaje spektakl stworzony w roku 1975 przez niemiecką tancerkę Pinę Bausch.

Ilustracja interaktywna przedstawia tancerki w choreografii „Święta wiosny” spektakl stworzony w roku 1975 przez niemiecką tancerkę Pinę Bausch. Kobiety ubrane są w długie, beżowe sukienki. Mają uniesione ręce ku górze i stoją na prawej nodze, lewą mają ugiętą do kolana. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. Jedną z najsłynniejszych choreografii „Święta wiosny”, bardzo odległą od tej autorstwa Niżyńskiego, pozostaje spektakl stworzony w roku 1975 przez niemiecką tancerkę Pinę Bausch.

1

1. Jedną z najsłynniejszych choreografii „Święta wiosny”, bardzo odległą od tej autorstwa Niżyńskiego, pozostaje spektakl stworzony w roku 1975 przez niemiecką tancerkę Pinę Bausch.

R1LElBRQSvT65

Ilustracja interaktywna przedstawia rekonstrukcję oryginalnej choreografii Wacława Niżyńskiego. Kobiety ustawione są w okręgu, skaczą wokół kobiety, która stoi na środku stworzonego przez nie koła. Ubrane są w białe, długie sukienki z czerwonymi zdobieniami. Charakterystyczne są ich pointy zawinięte wokół łydki oraz przedłużone warkocze we włosach. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W 2013 r. obchodziliśmy setną rocznicę słynnej premiery. Podjęto wówczas próby odtworzenia spektaklu w oryginalnej choreografii Niżyńskiego oraz w scenografii i strojach.

Ilustracja interaktywna przedstawia rekonstrukcję oryginalnej choreografii Wacława Niżyńskiego. Kobiety ustawione są w okręgu, skaczą wokół kobiety, która stoi na środku stworzonego przez nie koła. Ubrane są w białe, długie sukienki z czerwonymi zdobieniami. Charakterystyczne są ich pointy zawinięte wokół łydki oraz przedłużone warkocze we włosach. Dodatkowo na ilustracji umieszczono następujące informacje: 1. W 2013 r. obchodziliśmy setną rocznicę słynnej premiery. Podjęto wówczas próby odtworzenia spektaklu w oryginalnej choreografii Niżyńskiego oraz w scenografii i strojach.

1

1. W 2013 r. obchodziliśmy setną rocznicę słynnej premiery. Podjęto wówczas próby odtworzenia spektaklu w oryginalnej choreografii Niżyńskiego oraz w scenografii i strojach.

XX wiek – rewolucja w rozumieniu muzyki – 4'33” Johna Cage’a

RFPEu8CPF94801

Ilustracja przedstawia partyturę do utworu 4'33 autorstwa Johna Cage'a.

Żadna epoka nie zrewolucjonizowała podejścia do muzyki i dźwięku, jak wiek XX. Już pierwsza połowa stulecia to próby przełamania systemu tonalnego – m. in. poprzez dodekafonię – lub całego systemu równomiernie temperowanego – przez podział półtonu na mikrointerwały. XX wiek to także emancypacja dysonansu (jak u Schönberga) – czyli brak konieczności jego rozwiązania, a także emancypacja hałasu, którą głosili włoscy futuryści, z Luigim Russolo i jego Sztuką hałasu na czele. XX wiek to także rewolucyjne techniki wykonawcze – wydobywanie dźwięku w sposób, którego nikt wcześniej nie podejrzewał – na instrumentach dętych zaczęto grać wielodźwięki, czyli multifony, fortepiany zaczęto preparować, czyli umieszczać na strunach różne, często nieoczywiste, przedmioty.
Największym wizjonerem w tej XX‑wiecznej dźwiękowej rewolucji okazał się John Cage, dla którego wszystko było muzyką, a jego najbardziej znanym i jednocześnie najbardziej radykalnym dziełem pozostaje 4'33” – słynna Cisza (Tacet). Kompozycja ta powstała po doświadczeniach kompozytora w komorze dźwiękoszczelnej. Twórca zauważył w niej, że pomimo braku dźwięków otoczenia, nadal słyszy odgłosy z wnętrza swojego organizmu – np. bicie serca – zatem idealna cisza jest nie możliwa do osiągnięcia. Cage swoim utworem, w którym wykonawca milczy przez 4 minuty i 33 sekundy, pokazał, że mimo wszystko kompozycja ta będzie wypełniona muzyką – dźwiękami otoczenia.

Zadania

Słownik pojęć

Źródła:

encyklopedia.pwn.pl

sjp.pl

Biblioteka muzyczna

Bibliografia

http://culture.pl/pl/artykul/milosc‑nieodwzajemniona‑chopin‑i-schumann