Rodzaje literackie – utrwalenie wiadomości

1. Cele

Wiadomości

- uczeń systematyzuje i utrwala swoje wiadomości o wszystkich rodzajach literackich,

Umiejętności

Uczeń:

- zna rodzaje literackie: epikę, lirykę i dramat,

- zna wyznaczniki i cechy charakterystyczne rodzajów literackich,

- zna definicję dramatu

- zna podstawowe cechy dramatu,

- zna pochodzenie dramatu,

- zna podstawowe informacje dotyczące dramatu antycznego,

- umiejscawia w czasie historycznym wydarzenia z przeszłości,

- zna definicję epiki,

- zna podstawowe cechy epiki,

- zna gatunki epickie,

- rozróżnia epikę wierszowaną i prozaiczną

- zna definicję liryki,

- zna wyznaczniki liryki,

- poprawnie posługuje się słownikami,

- planuje i organizuje pracę,

- dokonuje selekcji i analizy informacji,

- wykorzystuje teoretyczne wiadomości w praktycznym działaniu,

- współpracuje w grupie,

- stara się obudzić swoją kreatywność i twórcze myślenie.

2. Metoda i forma pracy

Metody pracy:

- pogadanka heurystyczna,

- metoda zajęć praktycznych,

- elementy dramy,

- burza mózgów.

Formy pracy:

- indywidualna,

- grupowa,

- zbiorowa.

3. Środki dydaktyczne

Słownik języka polskiego, Słownik terminów literackich, karty pracy, podręczniki, plansze, karty papieru, flamastry, albumy, tomiki wierszy, pozycje prozaiczne i dramatyczne, elementy kostiumów teatralnych,

4. Przebieg lekcji

Faza przygotowawcza

1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematyką lekcji. Zajęcia w całości poświęcone są rodzajom literackim. Mają na celu zebranie i powtórzenie wiadomości dotyczących epiki, liryki i dramatu. Mają usystematyzować wiedzę uczniów, ale również pobudzić ich twórcze myślenie.

Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy robocze. Wspólnie przygotowują klasę do pracy w grupach roboczych.

2. Każda grupa wybiera swojego kapitana. Następnie nauczyciel przedstawia zadania dla grup. Uczniowie podzieleni zostają na grupę dramatyczną, grupę liryczną i epicką.

Grupa I – liryka – w prezentacji mają się znaleźć informacje dotyczące definiowania liryki, jej cech, podmiotu lirycznego. Hasła: liryka bezpośrednia, liryka pośrednia. Opracowane powinny zostać co najmniej trzy gatunki, np.: pieśń, hymn, tren.

Grupa II – epika – w prezentacji powinny się znaleźć cechy epiki, jej definicja. Informacje na temat powieści, opowiadania i noweli. Hasła: narrator, bohater, świat przedstawiony, fabuła, akcja, wątek.

Grupa III – dramat – w prezentacji powinny się znaleźć cechy dramatu, pochodzenie, definicja. Gatunki do opracowania to: komedia, tragedia i dramat właściwy.

Nauczyciel zwraca uczniom uwagę na możliwości użycia w prezentacji cytatów z literatury czy też materiałów z zastosowaniem technik plastycznych. Materiały do wykorzystania zostały przygotowane wcześniej.

3. Korzystając z matariałów zgromadzonych wcześniej, uczniowie mają za zadanie przygotować prezentację, w której zawrą wszystkie niezbędne informacje i spróbują je w interesujący sposób przekazać kolegom. W prezentacji mogą wykorzystać środki plastyczne, muzyczne, audiowizualne. Mogą posłużyć się elementami dramy czy też przedstawienia.

Faza realizacyjna

1. Przejście do właściwej części zajęć. Praca w grupach.
   Uczniowie wprowadzeni przez nauczyciela w tematyką zajęć zabierają sie do pracy. Nauczyciel pełni rolę wspierającą i doradczą, stara się nie ingerować zbytnio w pracę i pomysły uczniów.

2. Grupy kolejno przedstawiają swoje prezentacje. Nauczyciel omawia je, pozostali uczniowie określają czy forma prezentacji przypadła im do gustu.

3. Ostatnim wystąpieniem jest krótka prezentacja przygotowana przez nauczyciela, sumująca i porządkująca informacje, które powinny zostać powtórzone podczas zajęć.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel dokonuje podsumowania pracy na lekcji.

2. Uczniowie wypełniają kartę pracy przygotowaną przez nauczyciela.

3. Zadanie pracy domowej.

5. Bibliografia

1. Nagajowa M., ABC metodyki języka polskiego, Warszawa 1995.

2. Nasiłkowski S., Metody nauczania, Toruń 1997.

3. Nagajowa M., Słowo do słowa, Warszawa 1981, WSiP.

4. Szymczak M., Słownik języka polskiego, t I‑III, Warszawa 1978, PWN.

5. Nagajowa M., Nauka o języku dla nauki języka, Kielce 1994,

6. Załączniki

7. Czas trwania lekcji

2 × 45 min