Ilustracja interaktywna przedstawia schemat dzielący przyrządy do pomiaru temperatury na różne rodzaje. Są to różne hasła zapisane w kolorowych prostokątach łączące się ze sobą za pomocą czarnych strzałek. Na schemacie znajdują się punkty interaktywne, oznaczone cyframi $\text{1-11}$. Po kliknięciu na dany punkt, pojawia się ramka z tekstem i tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym, dotyczącym przyrządów do pomiaru temperatury.

Przyrządy do pomiaru temperatury

1. Stykowe
   Metody stykowe
   Wykorzystują zjawisko rozszerzalności termicznej, czyli właściwości ciał polegającej na zwiększaniu ich długości lub objętości pod wpływem wzrostu temperatury. Czujnik temperatury styka się bezpośrednio z badanym ciałem i wymienia z nim ciepło.

   1. Nieelektryczne

      • Termometry cieczowe szklane
        Opis obrazka:
        Ilustracja wewnątrz opisu przedstawia dwa termometry szklane - rurkowy i pałeczkowy, ustawione obok siebie. Są to podłużne przedmioty kształtem przypominające bardzo wysoką pigułkę, czyli prostokąt zakończony z obu stron półkolem.
        Termometr rurkowy – w jego wnętrzu widać cienki czerwony słupek cieczy wewnątrz kapilary. Na samym dole znajduje się zbiornik będący zgrubieniem wewnątrz którego znajduje się ciecz. Ciecz przedostaje się do kapilary przez ujście lejkowate zbiornika. Na samej górze kapilary znajduje się rozszerzenie ekspansyjne kapilary, przypominające kształtem gruszkę. Na całej długości termometru znajduje się podziałka.
        Termometr pałeczkowy – Zaczynając od dołu termometr ten składa się ze zbiornika, nad którym znajduje się ujście lejkowate zbiornika. Pomiędzy ujściem lejkowatym zbiornika, a rozszerzeniem kontrakcyjnym kapilary, znajduje się niewielka podziałka pomocnicza. W około jednej trzeciej wysokości termometru znajduje się rozszerzenie kontrakcyjne kapilary, będące niewielkim zgrubieniem kapilary, wewnątrz której znajduje się płyn wypełniający ją do połowy. Nieco powyżej znajduje się pozioma kreska oznaczająca normalny poziom zanurzenia. Powyżej widnieje podziałka zajmująca obszar aż do rozszerzenia ekspansyjnego kapilary, które jest niewielkim zgrubieniem na jej końcu.
        Treść ramki:
        Dzielimy je na pałeczkowe i rurkowe. Wykorzystują zjawisko rozszerzalności objętościowej cieczy. Wraz ze wzrostem temperatury zwiększa się objętość cieczy, na przykład alkoholu, przez co słupek cieczy w termometrze podnosi się.

      • Termometry bimetalowe
        Opis obrazka:
        Zdjęcie przedstawia czarny termometr bimetalowy. Jego tarcza ma kształt koła na którym znajduje się podziałka od , o kroku co dziesięć jednostek temperaturowych. Nieco poniżej środka tarczy znajduje się symbol stopni Celsjusza. W jego centralnej części znajduje się zwinięty pasek metalowy, z którego wychodzi czerwona wskazówka wskazująca temperaturę około $20°\mathrm{C}$.
        Treść ramki:
        Opierają się na zróżnicowanej rozszerzalności cieplnej metali. Jak nazwa wskazuje, termometr bimetaliczny składa się z dwóch różnych pasków metalowych, które różnią się podatnością na rozszerzalność cieplną. Oba paski są ze sobą połączone tworząc pasek bimetaliczny. Przy zmianie temperatury oba metale rozszerzają się w różnym stopniu, co prowadzi do mechanicznego odkształcenia paska bimetalowego. Ta deformacja zostaje przeniesiona na wskazówkę termometru, umożliwiając pomiar temperatury.

      • Termometry manometryczne
        Opis obrazka:
        Ilustracja przedstawia termometr z okrągłą białą tarczą i czarną wskazówką, całość umieszczona jest w metalowej obudowie. Kształtem przypomina tradycyjny zegarek. Podziałka termometru jest rozłożona wokół tarczy, jej wartość wynosi od $0$ do $255°\mathrm{C}$, podziałka jednostkowa wynosi $5°\mathrm{C}$. Poniżej środka tarczy zapisano jednostkę termometru, którą są stopnie Celsjusza. Z dolnej części obudowy wychodzi element na kształt metalowego przewodu, składający się z elementu mocującego, części sprężystej oraz kapilary, całość zakończona jest czujnikiem do zdalnego pomiaru temperatury o walcowatym kształcie, przy czym przekrój czujnika jest większy niż przekrój części sprężystej.
        Treść ramki:
        Działają na zasadzie sprężystego odkształcenia wielozwojowej sprężyny pod wpływem zmian ciśnienia gazu zamkniętego w układzie termometrycznym, wywołanych zmianą temperatury ośrodka mierzonego.

   2. Elektryczne

      • Termoelektryczne (termopary)
        Opis obrazka:
        Ilustracja przedstawia termoparę przypominającą zwinięty przewód. Termometr posiada przewody łączeniowe oraz źródło zasilania prądem elektrycznym. Na jednym końcu odcinka z izolacji wystają przewody doprowadzające i odprowadzające, które wyglądają jak dwa druty bez izolacji na końcach, natomiast na drugim końcu znajduje się opornik do pomiaru temperatury, który kształtem przypomina sondę.
        Treść ramki:
        Termopara jest zbudowana z dwóch różnych metali zwykle w postaci przewodów połączonych ze sobą na obu końcach. Jedno złącze umieszczane jest w miejscu pomiaru, podczas gdy drugie utrzymywane jest w stałej temperaturze odniesienia. Pod wpływem różnicy temperatury między złączami powstaje różnica potencjałów, która jest proporcjonalna do różnicy temperatur, dzięki czemu możliwe jest odczytanie temperatury.

      • Rezystancyjne
        Opis obrazka:
        Ilustracja przedstawia srebrzysty termometr, składający się z walcowatych elementów różnej wielkości. Największy walec jest ścięty pod kątem , na ilustracji jest ułożony w widoku z przodu, przy czym kąt ostry ścięcia znajduje się po prawej stronie. Do jego prawej strony przytwierdzono mniejszy walec. Do jego dolnej części przytwierdzono trzy różne walce o mniejszej średnicy, ułożone jeden na drugim, od największego do najmniejszego. Z dolnej części wychodzi podłużny bolec.
        Treść ramki:
        Zasada działania polega na wykorzystaniu zjawiska zmian rezystancji przewodników lub półprzewodników prądu elektrycznego wraz z temperaturą. Pomiar temperatury polega na pomiarze rezystancji rezystora termometrycznego, tworzącego czujnik termometryczny.

      • Półprzewodnikowe (diody)
        Opis obrazka:Ilustracja przedstawia trzy termometry półprzewodnikowe, inaczej nazywane diodami. Mają one kształt podłużnych walców z niewielką kopułą w górnej części. Z dolnej części wystają trzy lub dwa druty.
        Treść ramki:
        Umożliwiają pomiar temperatury w zakresie od około $-55$ do około $+150°\mathrm{C}$, z dokładnością rzędu $\pm 1°\mathrm{C}$. Mogą znaleźć zastosowanie w systemach pracujących w przeciętnym zakresie temperatur. Do ich głównych zalet należą niewielki rozmiar oraz niski koszt. Mogą być ponadto umieszczane na jednym podłożu z innymi elementami scalonymi, na przykład w układach ASIC.

2. Bezstykowe
   Metody bezstykowe
   Polegają na analizie promieniowania cieplnego emitowanego przez badane ciała. Każde ciało o temperaturze większej od zera bezwzględnego czyli $0 \text{K}$, wysyła energię radiacyjną czyli ciepło, przy czym zdolność emisji zależy od jego właściwości fizycznych, głównie powierzchni, i od temperatury, zgodnie z prawem Prevosta.

   • Kamery termowizyne
     Opis obrazka:
     Ilustracja przedstawia kamerę termowizyjną w żółtej obudowie w widoku aksonometrycznym, całość możemy podzielić na trzy elementy główne. Największa z części ma kształt prostopadłościanu o zaokrąglonych krawędziach, na której znajduje się prostokątny wyświetlacz $\text{LCD}$ znajdujący się w czarnej ramce. Po lewej stronie prostopadłościanu znajduje się czarno – żółty uchwyt, który pozwala na stabilne trzymanie przyrządu podczas użytkowania. Kamerę termowizyjną trzyma się z boku, przekładając wszystkie palce poza kciukiem przez uchwyt. Z prawej strony przyrządu znajduje się element kształtem przypominający suszarkę, na którym z przodu, od strony użytkownika znajdują się szare przyciski, natomiast z tyłu detektor i kamera w czarnej ramce. Istnieje możliwość zmiany kąta nachylenia tej części.
     Treść ramki:
     Generuje obraz w oparciu o różnice temperatur. Wykorzystuje promieniowanie podczerwone w wybranym zakresie fal elektromagnetycznych detektora podczerwieni zainstalowanym w kamerze termowizyjnej. Kamera termowizyjna dokonuje pomiarów i zobrazowania promieniowania podczerwonego pochodzącego z obiektu.

   • Pirometry
     a. Optyczne, inaczej radiacyjne
     Opis obrazka:
     Ilustracja przedstawia pirometr optyczny ręczny. Przyrząd ma żółto‑czarną obudowę, przedstawiono go w widoku przestrzennym. Kształtem może przypominać suszarkę do włosów. W górnej części pirometru znajduje się panel z niewielkim wyświetlaczem, pod którym znajdują się cztery guziki. Całość umieszczona jest w czarnej ramce. Poniżej panelu znajduje się długa rękojeść, służąca do trzymania urządzenia w jednej ręce.
     Treść ramki:
     reagują na całkowite promieniowanie, w całym widmie częstotliwości fal termicznych. Promieniowanie termiczne wnika przez przesłonę do pirometru, gdzie za soczewką zostaje skupione na powierzchni detektora.

     b. Fotoelektryczne, inaczej pasmowe – działanie jak optyczne, tyle że ograniczają promieniowanie padające na detektor do wąskiego zakresu fal – eliminuje zakłócenia spowodowane gazami jakie napotyka na swojej drodze.
     c. Dwubarwne
     Opis obrazka:
     Ilustracja przedstawia pirometr składający się z trzech elementów. Pierwszym z nich jest prostokątny wyświetlacz znajdujący się w czarnej prostopadłościennej obudowie. Na od strony mniejszej ściany obudowy przytwierdzono część przypominającą metalowy długi przewód zwinięty w krąg, który zakończony jest srebrzystym czujnikiem o walcowatym, podłużnym kształcie.
     Treść ramki:
     wykorzystują zjawisko zmiany stosunku natężenia dwóch barw promieniowania emitowanego przez ciało, stosunek ten się zmienia wraz ze zmianą temperatury.

   • Spektrometry – Spektrometr jest urządzeniem służącym do otrzymywania oraz analizy widma powstającego w skutek oddziaływań różnych rodzajów promieniowania na substancję stałą, ciekłą bądź gazową. Metoda spektroskopii laserowej charakteryzuje się bardzo wysoką dokładnością i może być stosowana do pomiaru temperatury oraz określenia stężeń produktów spalania.

Ilustracja przedstawia schemat klasyfikujący przyrządy pomiarowe. Są to różne hasła zapisane w kolorowych prostokątach łączące się ze sobą za pomocą czarnych strzałek. Na schemacie znajduje się jeden punkt interaktywny. Po kliknięciu na punkt, pojawia się ramka z tekstem i tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.

Przyrządy pomiarowe

1. Ze względu na kontrolę metrologiczną

   • kontrolne,

   • użytkowe.

   Przyrządy kontrolne i użytkowe mogą być przyrządami tego samego rodzaju, ale odmiennej dokładności.

2. Ze względu na sposób prezentacji wskazań

   • z odczytem analogowym na przykład suwmiarki noniuszowe,

   • z odczytem elektronicznym czyli cyfrowym.

Sekcja przedstawia 10 najczęściej stosowanych przyrządów kontrolno‑pomiarowych w formie galerii z możliwością przewijania zdjęć za pomocą strzałki znajdującej się po prawej stronie. Po kliknięciu na tytuł obrazka, pojawia się ramka z tekstem i tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.

1. Przymiar kreskowy
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia przymiar kreskowy. Przyrząd ma kształt podłużnego prostokąta. W jego centralnej części znajduje się podłużne wycięcie, do którego za główną częścią przyrządu przytwierdzono przesuwny prostokątny element. Pod górną krawędzią znajduje się podziałka milimetrowa od zera do trzydziestu milimetrów. Na podziałce zaznaczono wartości co 10 milimetrów.
   Treść ramki:
   Narzędzie odtwarzające długość, za pomocą odległości kresek na powierzchni wzorca. Przyrząd ten wyglądem przypomina linijkę. Na jednej z krawędzi znajduje się podziałka milimetrowa o całkowitej długości $310$ milimetrów. Wewnątrz przyrządu pomiarowego znajduje się podłużne wycięcie, za pomocą którego do przyrządy zamocowano przesuwny prostokątny element.

2. Szczelinomierz
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia szczelinomierz. Trzonem szczelinomierza jest stalowa oś, na której znajdują się kalibrowane blaszki różnej grubości, mające kształt podłużnych prostokątów o zaokrąglonych rogach. Szczelinomierz składa się z kilkunastu blaszek wykonanych z dokładnością do setnych milimetra. Wszystkie blaszki umieszczone są w metalowej obudowie, sposób ich mocowania umożliwia wyjmowanie poszczególnych blaszek na zasadzie ostrza scyzoryka.
   Treść ramki:
   Przyrząd umożliwiający pomiar odległości między dwoma elementami, w przypadku, gdy niemożliwe jest użycie innego przyrządu pomiarowego, na przykład gdy części są położone blisko siebie. Trzonem szczelinomierza jest stalowa oś, na której znajdują się kalibrowane blaszki różnej grubości. Pomiędzy grubością kolejnych blaszek różnica grubości wynosi zwykle $0,5 \mathrm{mm}$

3. Promieniomierz
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia promieniomierz. Przyrząd składa się z dwóch rodzajów promieniomierzy – zewnętrznych i wewnętrznych, w postaci podłużnych blaszek, które na końcu posiadają określone promienie zaokrągleń. Oba zestawy blaszek są przymocowane na obu końcach obudowy. Promieniomierze zewnętrzne znajdują się po lewej stronie, natomiast promieniomierze zewnętrzne po prawej stronie. Sposób ich mocowania umożliwia wyjmowanie poszczególnych blaszek na zasadzie ostrza scyzoryka.
   Treść ramki:
   Przyrząd pomiarowy w postaci wzorników, służący do pomiaru promieni zaokrągleń. Pomiar promienia polega na przymierzaniu kolejnych wzorników, a z do dokładnego spasowania zaokrąglenia z wzorcem.

4. Liniał krawędziowy
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia liniał krawędziowy. Przyrząd kształtem przypomina ostrze noża. Na górnej krawędzi przyrządu znajduje się czarna obudowa. Liniał krawędziowy posiada dwa czoła znajdujące się na jego końcach, jedno z nich jest ścięte pod kątem 90 stopni, natomiast drugie 45 stopni.
   Treść ramki:
   Przyrząd służący do sprawdzania płaskości powierzchni. Liniał krawędziowy posiada dwa czoła, jedno z nich jest ścięte pod kątem $90°$, natomiast drugie $45°$

5. Kątomierz
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia kątomierz. Ma on kształt półkola. Na jego zaokrąglonej krawędzi znajduje się podziałka z dokładnością do 1 stopnia, o długości od 0 stopni do 180 stopni. Dodatkowo w połowie dolnej, ściętej na prosto krawędzi znajduje się linijka przymocowana w osi półkola w taki sposób aby był możliwy jej obrót. Linijka posiada podziałkę milimetrową od 0 do 180 milimetrów, rozpoczyna się ona w miejscu, gdzie linijka pokrywa się z łukiem kątomierza.
   Treść ramki:
   Przyrząd służący do pomiaru kątów płaskich.

6. Sprawdzian
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia sprawdzian. Przyrząd ma kształt prostokątnej blaszki, gdzie wzdłuż każdej krawędzi wycięto różne kształty będące nacięciami. Na jednej z krawędzi nacięcia mają kształt trójkątów prostokątnych, przy czym dłuższa przyprostokątna pokrywa się z krawędzią blaszki. Pomiar możliwy jest dla wartości od 35 do 80 stopni co 5 jednostek. Na dwóch krótszych krawędziach nacięcia mają kształt trójkątów równoramiennych, których podstawa pokrywa się z krawędzią blaszki. Pozwalają one na pomiar kąta o wielkości pięćdziesięciu pięciu i sześćdziesięciu stopni. Możliwy jest także pomiar grubości. Na drugiej dłuższej krawędzi znajdują się nacięcia  mające kształt trapezów równoramiennych, przy czym dłuższa podstawa pokrywa się z krawędzią blaszki. Umożliwia to wykonanie pomiaru grubości od 2 milimetrów do 12 milimetrów, co 2 milimetry.
   Treść ramki:
   Przyrząd pomiarowy, za pomocą którego możliwe jest sprawdzenie poprawności danego wymiaru. Sprawdziany dzielą się na sprawdziany wymiaru i kształtu.

7. Sprawdzian do gwintów
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia dwa rodzaje sprawdzianów do gwintów, trzpieniowo‑tłoczkowy do pomiarów zewnętrznych i sprawdzian pierścieniowy do pomiaru gwintów wewnętrznych. Narzędzia leżą obok siebie na biurku. Sprawdzian trzpieniowo‑tłoczkowy   składa się z dwóch części pomiarowych mających kształt walców z gwintem, jedna z nich jest stroną przechodnią, która powinna swobodnie wkręcić się w gwint, natomiast druga nieprzechodnia - nie powinna. Pomiędzy dwoma końcami z gwintami znajduje czarna rękojesć której powierzchnia została wykonana metodą radełkowania krzyżowego, w celu uzyskania chropowatego wzoru w celu lepszej przyczepności. Wzdłuż rękojeści zostało wykonane płaskie przeszlifowanie na którym znajduje się charakterystyka wymiarów sprawdzianu. Sprawdzian do gwintów zewnętrznych ma kształt niskiego walca, wewnątrz którego znajduje się otwór z metalowym gwintem wewnętrznym. Powierzchnia sprawdzianu wykonana jest metodą radełkowania krzyżowego o kolorze czarnym, w celu wyeliminowania poślizgu.
   Treść ramki:
   Przyrząd służący do kontroli poprawności wykonania gwintów zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Kontroli podlegają głównie średnica gwintu i skok. Sprawdzian trzpieniowo – tłoczkowy składa się z dwóch części pomiarowych, jedna z nich jest stroną przechodnią, która powinna swobodnie wkręcić się w gwint, natomiast druga nieprzechodnia – nie powinna.

8. Płytki wzorcowe, nazywane płytkami Johanssona
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia zestaw prostopadłościennych płytek wzorcowych, które znajdują się w drewnianej kasecie zamykanej na zatrzaski. Wzorce są rozmieszczone w siedmiu rzędach, jeden pod drugim, z uwzględnieniem ich rosnącej wielkości. Nieco poniżej każdego rzędu znajdują się oznaczenia liczbowe płytek, określające ich rozmiar.
   Treść ramki:
   Końcowe wzorce długości w postaci prostopadłościanów. Dzięki dokładnie obrobionym powierzchniom pomiarowym, możliwe jest układanie ich w stosy, dzięki czemu można utworzyć bardzo dużą ilość wymiarów stopniowanych co $10 \mathrm{\mu m}$

9. Czujniki
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia czujnik zegarowy. Wyglądem przypomina on kieszonkowy zegarek w metalowej obudowie, z dwoma pokrętłami w kształcie walca --– u góry i u dołu przyrządu. Tarcza posiada dwie podziałki, jedna z nich rozmieszczona jest na krawędzi tarczy, wskazuje ona wartości od 0 do 0,99 milimetra z dokładnością do 0,01 milimetra, natomiast druga wewnątrz mniejszego okręgu znajdującego się współśrodkowo z główną podziałką, wskazuje ona wartości od 0 do 10 milimetrów, z dokładnością do 1 milimetra. W centralnej części tarczy znajdują się dwie wskazówki, dłuższa – wkazująca wartości na zewnętrznej podziałce i krótsza – wskazująca wartości na wewnętrznej podziałce. Krótsza z nich podczas pomiaru wskazuje wartości z dokładnością do 1 milimetra, natomiast dłuższa wskazuje wartości z dokładnością do 0,01 milimetra.
   Treść ramki:
   Przyrządy pomiarowe czujnikowe to grupa obejmująca różne narzędzia takie jak: czujniki zegarowe, czujniki cyfrowe, średnicówki czujnikowe, grubościomierze czujnikowe czy głębokościomierze czujnikowe. Czujniki pozwalają na precyzyjne pomiary z małym naciskiem pomiarowym. Mogą mierzyć w sposób ciągły, dzięki czemu nadaje się do kontroli bicia czy okrągłości.

10. Spektrometr
    Opis obrazka:
    Ilustracja przedstawia spektrometr ręczny w widoku przestrzennym. Kształtem przypomina on suszarkę. Przyrząd posiada białą obudowe z żółto‑czarnymi elementami. Użytkownik trzymając przyrząd w ręce widzi przed sobą niewielki, prostokątny, cyfrowy wyświetlacz, z którego może odczytać dane pomiaru. Dane zostają odczytane po przyłożeniu drugiej strony przyrządu do badanego materiału i wykonaniu pomiaru poprzez naciśnięcie przycisku znajdującego się na uchwycie. Rękojeść pozwala na trzymanie urządzenia jedną dłonią.
    Treść ramki:
    Przyrząd ten dzieli się na kilka rodzajów: ramana, optyczny, alfa, beta, ciekłoscyntylacyjny, gamma, masowy, neutronów, par, rezonansu magnetycznego. W przemyśle najczęściej wykorzystuje się spektrometr emisji optycznej ze wzbudzeniem iskrowym, który powszechnie nazywany jest spektrometrem iskrowym i który daje precyzyjne wyniki analiz zarówno śladowych ilości pierwiastków występujących w czystych stopach, na przykład analiza zanieczyszczeń w aluminium, jak również analiz materiałów wysoko stopowych takich jak stale nierdzewne, mosiądz, brąz. Główną zaletą spektrometru iskrowego jest dokładna analiza lekkich pierwiastków, takich jak bor, węgiel, siarka czy fosfor. Inne rodzaje spektrometrów to spektrometry wykorzystujące metodę fluorescencji rentgenowskiej z dyspersją energii $\text{ED‑XRF}$, określane jako spektrometry rentgenowskie lub fluorescencyjne, których zadaniem jest przeprowadzanie dokładnych analiz składu substancji występujących zarówno jako materiał lity, proszek czy roztwór.

Sekcja przedstawia 7 różnych rodzajów przyrządów suwmiarkowych w formie galerii z możliwością przewijania zdjęć za pomocą strzałki znajdującej się po prawej stronie. Po kliknięciu na tytuł obrazka, pojawia się ramka z tekstem i tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.

Przyrządy suwmiarkowe

1. Suwmiarka jednostronna
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia suwmiarkę jednostronną. Jest to podłużny przedmiot kształtem przypominający linijkę z dodatkowymi elementami. Koniec lewej strony linijki zakończony jest nieruchomą szczęką, ustawioną prostopadle do niej. Zawęża się ku końcowi, tworząc kształtem trójkąt prostokątny. Podobna szczęka ale w odbiciu lustrzanym, znajduje się obok nieruchomej szczęki, po jej prawej stronie. Jest to ruchoma szczęka przymocowana do suwaka, przesuwająca się po prowadnicy wzdłuż linijki z noniuszem. Na dolnej części suwaka znajduje się noniusz z podziałką od 1 do 10 z krokiem co 0,1 zwiększający dokładność pomiaru. W górnej części suwaka znajduje się pokrętło służące zablokowaniu suwmiarki. Na części przypominającej linijkę, znajduje się noniusz z podziałką od 0 do 250 milimetrów z krokiem co 1 milimetr.
   Treść ramki:
   Służy do pomiaru szerokości wybranego elementu od zewnątrz. Jak wskazuje nazwa, pomiaru można dokonać tylko jedną stroną suwmiarki, co oznacza, że posiada ona tylko jedną parę szczęk z jednej strony. Jedna ze szczęk jest nieruchoma, a druga jest ruchoma.

2. Suwmiarka dwustronna
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia suwmiarkę dwustronną, która pozwala na wykonanie pomiaru wymiarów zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych. Jest to podłużny przedmiot kształtem przypominający linijkę z dodatkowymi elementami. Koniec lewej strony linijki zakończony jest dwoma nieruchomymi szczękami. Znajdują się one na górnej i dolnej krawędzi linijki i są do niej prostopadłe. Szczęka dolna zwęża się ku końcowi, tworząc kształtem trójkąt prostokątny. Szczęka górna kształtem przypomina odbicie lustrzane litery L i jest mniejsza od szczęki dolnej. Suwmiarka wyposażona jest w dwie ruchome szczęki, będące lustrzanym odbiciem szczęk nieruchomych, znajdują się ona na części przesuwają się po prowadnicy wzdłuż linijki z noniuszem. Na dolnej części suwaka znajduje się noniusz z podziałką od 1 do 10 z krokiem co 0,1 zwiększający dokładność pomiaru. W górnej części suwaka znajduje się pokrętło służące zablokowaniu suwmiarki. Na części przypominającej linijkę, znajduje się noniusz z podziałką od 0 do 250 milimetrów z krokiem co 1 milimetr.
   Treść ramki:
   Służy do pomiaru z zewnątrz i wewnątrz wybranego elementu. Możemy na przykład zmierzyć średnicę wewnętrzną nakrętki śruby oraz jest wymiary zewnętrzne. Suwmiarka dwustronna posiada dwie pary szczęk po obu stronach trzonka suwmiarki. Jedna para służy do pomiarów zewnętrznych, a druga do wewnętrznych.

3. Suwmiarka dwustronna z głębokościomierzem
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia suwmiarkę dwustronną z głębokościomierzem, która pozwala na wykonanie pomiaru wymiarów zewnętrznych, wewnętrznych oraz głębokości. Jest to podłużny przedmiot kształtem przypominający linijkę z dodatkowymi elementami. Koniec lewej strony linijki zakończony jest dwoma nieruchomymi szczękami. Znajdują się one na górnej i dolnej krawędzi linijki i są do niej prostopadłe. Szczęka dolna zwęża się ku końcowi, tworząc kształtem trójkąt prostokątny. Szczęka górna kształtem przypomina odbicie lustrzane litery L i jest mniejsza od szczęki dolnej. Suwmiarka posiada dwie ruchome szczęki, będące lustrzanym odbiciem szczęk nieruchomych, znajdują się ona na części przesuwającej się po prowadnicy. Na dolnej części suwaka znajduje się noniusz z podziałką od 1 do 10 z krokiem co 0,1 zwiększający dokładność pomiaru. Z prawej strony suwaka wychodzi niewielki podłużny element, pozwalający na pomiar głębokości. W górnej części suwaka znajduje się pokrętło służące zablokowaniu suwmiarki. Na części przypominającej linijkę, znajduje się noniusz z podziałką od 0 do 250 milimetrów z krokiem co 1 milimetr.
   Treść ramki:
   Pozwala na wykonanie trzech rodzajów pomiarów takich jak: zewnętrzne, wewnętrzne oraz mieszane. Przyrząd w porównaniu do standardowej suwmiarki dwustronnej dodatkowo wyposażony jest w wysuwkę umożliwiającą pomiar głębokości.

4. Głębokościomierz
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia głębokościomierz zaznaczono i opisano na niej pięć części narzędzia. Przyrząd składa się z podłużnego elementu przypominającego linijkę, będącego prowadnicą. Na jej lewym końcu znajduje się element w kształcie haczyka. Na prowadnicy znajduje się noniusz o długości 200 milimetrów, ma on dokładność do 1 milimetra. Na prowadnicy znajduje się przesuwny element będący szczękami, ma on kształt litery T, przy czym ramię litery jest prostopadłe do linijki, a, podstawa litery pokrywa się z linijką. Na środku części przesuwnej znajduje się szczelina pozwalająca na odczytanie wyniku pomiaru na noniuszu. Na dolnej części suwaka, na krawędzi od strony linijki znajduje się noniusz dokładny z podziałką od 0 do 10, z krokiem co 0,1 co zwiększa dokładność pomiaru. Na górnej części elementu przesuwnego znajduje się niewielkie czarne pokrętło, będące śrubą skręcającą, która pozwala na zatrzymanie szczęk w danym położeniu na prowadnicy.
   Treść ramki:
   Służy do pomiaru głębokości otworów, zagłębień, szczelin w przypadku gdy jest to niemożliwe do wykonania za pomocą suwmiarki. Końcówka głębokościomierza może mieć różne rodzaje zakończeń.

5. Wysokościomierz
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia wysokościomierz na którym wskazano i opisano poszczególne części. Przyrząd kształtem przypomina literę L odbitą pionowo, dłuższa część litery pełni funkcję prowadnicy, na której znajduje się zespół elementów, pozwalających na wykonanie pomiaru. Na prowadnicy przy prawej krawędzi znajduje się podziałka milimetrowa od 0 do 210 milimetrów. Część przesuwna składa się z elementu w kształcie ramki, przez którą widać podziałkę milimetrową. Po prawej stronie ramki znajduje się noniusz z podziałką od 0 do 4, z krokiem co 0,1. Po lewej stronie ramki znajduje się niewielka śruba zaciskowa, ustalająca położenie ruchomego elementu. Z lewego ramienia ramki wychodzi śruba nastawcza będąca podłużnym walcem o niewielkiej średnicy, jest ona przytwierdzona do prostokątnego elementu znajdującego się powyżej ramki z noniuszem, który jest dodatkowym suwakiem. Po jego lewej stronie znajduje się niewielka śruba nastawcza, natomiast po prawej śruba zaciskowa. W dolnej części zespołu elementów znajduje się przesuwne ramię, które kształtem przypomina rozciągniętą w poziomie literę z. Jej dolna krawędź jest końcówką pomiarową o ściętej końcówce.
   Treść ramki:
   Urządzenie służące do pomiaru wysokości przedmiotów. Odczyt umożliwia zamontowana podziałka, a także suwaki i przesuwne ramię.

6. Suwmiarka z noniuszem
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia suwmiarkę dwustronną z głębokościomierzem, wyposażoną w noniusz. Przyrząd ten pozwala na wykonanie pomiaru wymiarów zewnętrznych, wewnętrznych oraz głębokości. Jest to podłużny przedmiot kształtem przypominający linijkę z dodatkowymi elementami. Koniec lewej strony linijki zakończony jest dwoma nieruchomymi szczękami. Znajdują się one na górnej i dolnej krawędzi linijki i są do niej prostopadłe. Szczęka dolna zwęża się ku końcowi, tworząc kształtem trójkąt prostokątny. Szczęka górna kształtem przypomina odbicie lustrzane litery L i jest mniejsza od szczęki dolnej. Suwmiarka posiada dwie ruchome szczęki, będące lustrzanym odbiciem szczęk nieruchomych, znajdują się ona na części przesuwającej się po prowadnicy. Na dolnej części suwaka znajduje się noniusz z podziałką od 1 do 10 z krokiem co 0,1 zwiększający dokładność pomiaru. Z prawej strony suwaka wychodzi niewielki podłużny element, pozwalający na pomiar głębokości. W dolnej części suwaka znajduje się zacisk kciukowy. Na części przypominającej linijkę, znajduje się noniusz z podziałką od 0 do 250 milimetrów z krokiem co 1 milimetr.
   Treść ramki:
   Suwmiarka dwustronna, na której dodatkowo zamieszczono noniusz, który jest pomocniczą podziałką, pozwalajacą na wykonywanie dokładniejszych pomiarów. Noniusz znajduje się przy suwaku szczęki przesuwnej.

7. Suwmiarka z czujnikiem
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia suwmiarkę dwustronną z głębokościomierzem z czujnikiem zegarowym, która pozwala na wykonanie pomiaru wymiarów zewnętrznych, wewnętrznych oraz głębokości. Jest to podłużny przedmiot kształtem przypominający linijkę z dodatkowymi elementami. Koniec lewej strony linijki zakończony jest dwoma nieruchomymi szczękami. Znajdują się one na górnej i dolnej krawędzi linijki i są do niej prostopadłe. Szczęka dolna zwęża się ku końcowi, tworząc kształtem trójkąt prostokątny. Szczęka górna kształtem przypomina odbicie lustrzane litery L i jest mniejsza od szczęki dolnej. Suwmiarka wyposażona jest w dwie ruchome szczęki, będące lustrzanym odbiciem szczęk nieruchomych, znajdują się ona na części przesuwają się po prowadnicy wzdłuż linijki z noniuszem. Na części przesuwnej znajduje się czujnik zegarowy z jedną wskazówką, który pozwala na odczytanie pomiaru. Z prawej strony suwaka wychodzi niewielki podłużny element, pozwalający na pomiar głębokości. W górnej części suwaka znajduje się pokrętło służące zablokowaniu suwmiarki. Na części przypominającej linijkę, znajduje się noniusz z podziałką od 0 do 250 milimetrów z krokiem co 1 milimetr.
   Treść ramki:
   Suwmiarka dwustronna posiadająca dodatkowo czujnik zegarowy przymocowany do suwaka przy szczęce przesuwnej. Ten tym suwmiarki posiada wskazówkę, która wyraźnie pokazuje różnice pomiędzy wynikami pomiarów z dużą dokładnością.

Sekcja przedstawia 6 różnych rodzajów przyrządów mikrometrycznych w formie galerii z możliwością przewijania zdjęć za pomocą strzałki znajdującej się po prawej stronie. Po kliknięciu na tytuł obrazka, pojawia się ramka z tekstem i tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.

Przyrządy mikrometryczne

1. Mikrometr zewnętrzny
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia mikrometr zewnętrzny. Przyrząd kształtem nieco przypomina znak zapytania. Górna część będąca kabłąkiem ma kształt szerokiej litery U. Na końcach litery wychodzą dwa walce leżące w jednej linii, które są prostopadłe do ramion litery U i skierowane do jej środka. Walec znajdujący się po lewej stronie nazywany kowadełkiem jest nieruchomy, natomiast walec po prawej stronie - wrzeciono porusza się w lewo i w prawo zmniejszając odległość pomiędzy walcami, co umożliwia wykonanie pomiaru. Urządzenie posiada uchwyt składający się z trzech elementów w kształcie walca, ułożonych w jednej linii: tulei, bębna i sprzęgiełka. Tuleja jest walcem o największej wysokości, na tulei znajduje się bęben o większej średnicy, którego powierzchnia zewnętrzna jest radełkowana równolegle do osi przechodzącej przez środek walców. Na końcu znajduje się sprzęgiełko, będące walcem o najmniejszej wysokości, ma ono średnicę równą tulei. Na przecięciu litery U i wrzeciona znajduje się zacisk blokujący położenie wrzeciona.
   Treść ramki:
   Przyrząd służący do wykonywania pomiarów zewnętrznych. Mierzony element umieszcza się pomiędzy wrzecionem a kowadełkiem, które znajdują się przy kabłąku. Wymiar odczytuje się z podziałki umieszczonej na tulei mikrometru.

2. Mikrometr wewnętrzny
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia mikrometr wewnętrzny. Jest to podłużny przedmiot składający się z głowicy mikrometrycznej i dwóch prostopadłych szczęk służących do wykonywania pomiaru. Szczęki są swoim odbiciem lustrzanym, mają kształt trójkąta prostokątnego o wydłużonym wierzchołku, pozwalającym na swobodne dostanie się do mierzonych otworów. Przez ich środek przechodzi cienki pręcik kończący się w połowie długości mikrometru. Głowica posiada trzy główne elementy w kształcie walca, ułożonych w jednej linii: tulei, bębna i sprzęgiełka. Tuleja jest walcem o największej wysokości, na tulei znajduje się bęben o większej średnicy, którego powierzchnia zewnętrzna jest radełkowana równolegle do osi przechodzącej przez środek walców. Na końcu znajduje się sprzęgiełko, będące walcem o najmniejszej wysokości, ma ono średnicę równą tulei. Z tulei wychodzi walec o najmniejszej średnicy, na który zakłada się elementy, pozwalające na wykonanie różnego rodzaju pomiarów.
   Treść ramki:
   Przyrząd o budowie podobnej do mikrometru zewnętrznego. Jak wskazuje jego nazwa, jest stosowany to pomiarów wewnętrznych na przykład średnic otworów. Pomiaru dokonuje się poprzez umieszczenie trzpieni znajdujących się na szczękach pomiarowych w otworze, a następnie u stawienie ich za pomocą pokrętła.

3. Głębokościomierz mikrometryczny
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia głębokościomierz mikrometryczny. Przyrząd kształtem przypomina literę T obróconą o 90 stopni w lewo. Z górnego ramienia litery wychodzi podłużny element w kształcie walca o niewielkiej średnicy. Ramię litery T jest częścią ruchomą, umożliwiającą wykonanie pomiaru. Nóżka litery T składa się z trzech elementów w kształcie walca, ułożonych w jednej linii: tulei, bębna i sprzęgiełka. Tuleja jest walcem o największej wysokości, na tulei znajduje się bęben o większej średnicy, którego powierzchnia zewnętrzna jest radełkowana równolegle do osi przechodzącej przez środek walców. Na końcu znajduje się sprzęgiełko, będące walcem o najmniejszej wysokości, ma ono średnicę równą tulei.
   Treść ramki:
   Przyrząd ten działa na podobnej zasadzie jak wszystkie mikrometry – pomiar dokonywany jest dzięki śrubie mikrometrycznej. Jak wskazuje jego nazwa służy do pomiaru głębokości.

4. Głowica mikrometryczna
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia głowicę mikrometryczną, która jest elementem głównym przyrządów mikrometrycznych. Narzędzie składa się z kilku walców o różnej średnicy, które leżą w jednej linii. Głowica posiada trzy główne elementy w kształcie walca, ułożonych w jednej linii: tulei, bębna i sprzęgiełka. Tuleja jest walcem o największej wysokości, na tulei znajduje się bęben o większej średnicy, którego powierzchnia zewnątrzna jest radełkowana równolegle do osi przechodzącej przez środek walców. Na końcu znajduje się sprzęgiełko, będące walcem o najmniejszej wysokości, ma ono średnicę równą tulei. Z tulei wychodzi walec o najmniejszej średnicy, na który zakłada się elementy, pozwalajace na wykonanie różnego rodzaju pomiarów.
   Treść ramki:
   Główny element każdego z przyrządów mikrometrycznych.

5. Średnicówka mikrometryczna dwupunktowa
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia średnicówkę mikrometryczną dwupunktową. Przyrząd oparty jest na kilku ruchomych walcach o różnej średnicy. Na obu końcach znajdują się końcówki służące jako elementy stykające się z mierzonym przedmiotem. Oba końce średnicówki mają kształt ściętych stożków. Następnie przechodzą w walce których powierzchnia jest radełkowana w celu lepszej przyczepności. Prawa część średnicówki ma większa średnicę i zwężając się ku środkowi, wchodzi wewnątrz lewej części. Na przewężeniu znajduje się podziałka z numeracją.
   Treść ramki:
   Przyrząd ten działa na podobnej zasadzie jak wszystkie mikrometry. Posiada dwie końcówki pomiarowe. Pomiaru dokonuje się poprzez umieszczenie średnicówki prostopadle w otworze, następnie przy pomocy bębna należy rozszerzyć końcówki wrzeciona kowadełka pomiarowego aż do kontaktu z mierzoną powierzchnią. Końcowy obrót wrzeciona średnicówki dokonuje się przy pomocy sprzęgła. Wymiar odczytuje się z podziałki umieszczonej na tulei i bębnie.

6. Średnicówka mikrometryczna trójpunktowa
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia średnicówkę mikrometryczną trójpunktową. Prawa część średnicówki to głowica mikrometryczna posiadająca trzy główne elementy w kształcie walca, ułożonych w jednej linii: tulei, bębna i sprzęgiełka. Tuleja jest walcem o największej wysokości, na tulei znajduje się bęben o większej średnicy, którego powierzchnia zewnętrzna jest radełkowana równolegle do osi przechodzącej przez środek walców. Na końcu znajduje się sprzęgiełko, będące walcem o najmniejszej wysokości, ma ono średnicę równą tulei. Z tulei wychodzi walec o najmniejszej średnicy, na który zakłada się elementy, pozwalające na wykonanie różnego rodzaju pomiarów. Lewa część nachodząca na tuleję, to walec o dużej średnicy. Wychodzą z niego prostopadle dwa elementy, które kształtem przypominają teleskop, dlatego że są to trzy stożki wychodzące z siebie nawzajem, i zwężające się wraz z wysokością.
   Treść ramki:
   Przyrząd ten działa na podobnej zasadzie jak wszystkie mikrometry. Końcówki pomiarowe rozmieszczone są co $120$ stopni. Pomiaru dokonuje się poprzez umieszczenie średnicówki prostopadle w otworze, następnie przy pomocy bębna należy rozszerzyć końcówki wrzeciona kowadełka pomiarowego aż do kontaktu z mierzoną powierzchnią.Końcowy obrót wrzeciona średnicówki dokonuje się przy pomocy sprzęgła. Wymiar odczytuje się z podziałki umieszczonej na tulei i bębnie.

Sekcja przedstawia dwa rodzaje macek pomiarowych w formie galerii z możliwością przewijania zdjęć za pomocą strzałki znajdującej się po prawej stronie. Po kliknięciu na tytuł obrazka, na grafice przedstawiajacej mackę pomiarową pojawia się dodatkowy element w postaci zbliżenia na wykonywanie pomiaru zwenętrznego lub wewnętrzego, pojawia się także ramka z tekstem i tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.

Macki pomiarowe

1. Wewnętrzne
   Opis obrazka:
   Ilustracja składa się z dwóch elementów; przedstawia mackę pomiarową wewnętrzną oraz widoczne w okręgu przybliżenie, ilustrujące wykonywanie pomiaru wewnętrznego. Przyrząd wyglądem przypomina cyrkiel. Składa się z dwóch jednakowych ramion o szpiczastych końcach wygiętych na zewnątrz. Oba ramiona są połączone ze sobą w górnej części za pomocą czarnego pierścienia, łączenie pozwala na rozszerzanie ramion względem siebie. Poniżej ruchomego łączenia obu ramion znajduje się metalowa gwintowana poprzeczka przechodząca przez oba ramiona. Z jednej strony poprzeczki widnieje okrągłe pokrętło, które pozwala na blokowanie ramion macki podczas wykonywania pomiaru wewnętrznego. Na zbliżeniu znajduje się fragment przekroju podłużnego elementu w kształcie rurki. W dolnej części znajduje się nacięcie w kształcie łuku, wewnątrz którego widniają końcówki pomiarowe macki pomiarowej wewnętrznej.
   Treść ramki:
   Przyrząd posiadający dwa nastawne ramiona wygięte na zewnątrz. Wymiary przeniesione mackami pomiarowymi odczytuje się na przymiarze kreskowym.

2. Zewnętrzne
   Opis obrazka:
   Ilustracja składa się z dwóch elementów; przedstawia mackę pomiarową zewnętrzną oraz okrąg, w którym znajduje się zbliżenie na wykonywanie pomiary zewnętrznego. Przyrząd wyglądem przypomina cyrkiel. Składa się z dwóch jednakowych ramion wygiętych do wewnątrz, zakończonych do szpica. Ramiona mają kształt łuków. Oba ramiona są połączone ze sobą w górnej części, za pomocą czarnego pierścienia, łączenie pozwala na rozszerzanie ramion względem siebie. Poniżej ruchomego łączenia obu ramion znajduje się metalowa gwintowana poprzeczka przechodząca przez oba ramiona. Z jednej strony poprzeczki widnieje okrągłe pokrętło, które pozwala na blokowanie ramion macki podczas wykonywania pomiaru zewnętrznego. Na zbliżeniu znajduje się fragment pręta, do którego po obu stronach przyłożono końcówki ramion macki pomiarowej zewnętrznej.
   Treść ramki:
   Przyrząd posiadający dwa nastawne ramiona skierowane do wewnątrz. Wymiary przeniesione mackami pomiarowymi odczytuje się na przymiarze kreskowym.

Sekcja przedstawia 6 różnych metod badań twardości w formie galerii z możliwością przewijania zdjęć za pomocą strzałki znajdującej się po prawej stronie. Po kliknięciu na tytuł obrazka, pojawia się ramka z tekstem i tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.

1. Pomiar twardości metodą Brinella
   Grafika składa się z trzech części: zdjęcia przedstawiajacego przyrząd do pomiaru twardości metodą Brinella, schematu wgłębnika kulkowego oraz wykresu przedstawiającego zależność twardości $\text{HB}$ od obciążenia $\text{P}$.
   Opis zdjęcia aparatu do pomiaru twardości metodą Brinella:
   Urządzenie do pomiaru twardości metodą Brinella składa się z kilku elementów. Na podstawie w kształcie dziurki od klucza znajduje się czarny korpus przyrządu, który jest w kształcie litery $\text{C}$. W jego wnętrzu znajduje się wykręcany, samostabilizujący się stolik, na którym umieszcza się badany materiał. Próbka po dokręceniu prostopadle styka się z mechanizmem zawierającym wgłębnik, w postaci kulki z węglika spiekanego. Powyżej korpusu znajdują się w jednej linii trzy cylindryczne elementy układu pomiarowego. Zewnętrzne cylindry posiadają wycięcie i są połączone ze sobą za pomocą szalki. Jedynym umiejscowionym na korpusie cylindrem jest ten znajdujący się na środku. Posiada on zawór odpowietrzający, połączenie do środka szalki pozostałych cylindrów oraz srebrną dźwignie do pompowania, przy użyciu której zwiększamy panujące ciśnienie w układzie. Na samej górze urządzenia pomiarowego znajduje się tarcza ze wskazówką, która umożliwia odczyt wyniku badania.
   Opis schematu wgłębnika kulkowego:
   Na schemacie zaznaczone jest przykładane pionowo od góry wgłębnika obciążenie pe, które przedstawiono jako czerwony wektor. Wgłębnik przedstawiono jako okrąg, którego średnicę oznaczono wielką literą $\text{D}$. Poniżej wgłębnika znajduje się niewielki fragment przekroju badanego materiału, który jest zarysowany kreskowaniem technicznym pod kątem 45 stopni. Wgłębnik przecina badany materiał, tym samym na schemacie okrąg przecina wycinek przekroju. Średnica tego przecięcia jest oznaczona małą literą de. Za pomocą wymiaru technicznego małą literą ha na fragmencie przekroju oznaczono wysokość odcisku jaka została wykonana przez wgłębnik.
   Opis wykresu zależności twardości $\text{HB}$ od obciążenia:
   Wykres przedstawia zależność twardości w skali Brinella od obciążenia podanego w kiloniutonach. Na wykresie oś pionowa z podziałką co 40 jednostek opisuje twardość Brinella, oś pozioma z podziałką co 20 jednostek wyraża obciążenie oznaczone wielką literą $\text{P}$ w kiloniutonach. Zależność tych wartości przedstawia łuk wygięty do góry. Na wykresie zaznaczono punkty ${\mathrm{P}}_1$ o współrzędnych 30 40 i  ${\mathrm{P}}_1$ o współrzędnych 60 150 oraz maksymalną twardość HB max o współrzędnych 60 150.
   Treść ramki:
   Metoda Brinella polega na wciskaniu określoną siłą wgłębnika, w postaci hartowanej kulki stalowej lub kulki z węglików spiekanych o średnicy $\mathrm{D}$, w powierzchnię badanego materiału w określonym czasie. Nazwa tej metody pochodzi od nazwiska jej twórcy Brinella, który wprowadził ją w $1920$ roku. Według normy $\mathrm{PN}‑\mathrm{EN} \mathrm{ISO} 6506‑1:2014‑12$ jako wgłębniki używane są kulki stalowe hartowane o znormalizowanych średnicach $1,0$, $2,5$, $1$, $10 \mathrm{mm}$. Zalecana średnica kulki wynosi $10 \mathrm{mm}$.

2. Pomiar twardości metodą Rockwella
   Rysunek przedstawia schemat wgłębnika kulkowego oraz stożkowego, które wnikają w badany materiał oznaczony jako kreskowany fragment.
   Opis rysunku wgłębnika stożkowego:
   Wgłębnik stożkowy składa się z prostokąta, na którym narysowano trójkąt rozwartokątny z zaokrąglonym kątem rozwartym, który jest dolną częścią wgłębnika. Nad wgłębnikiem znajduje się czerwona strzałka skierowana do dołu, która odpowiada za przyłożone siły ${\mathrm{F}}_0$ i ${\mathrm{F}}_1$. Wgłębnik wchodzi wewnątrz badanego materiału na głębokość h, głębokość tą oznaczono wymiarowaniem technicznym.
   Opis rysnku wgłębnika kulkowego:
   Wgłębnik kulkowy przedstawiono jako koło, które w centralnej części przecięto dwoma cienkimi prostopadłymi liniami punktowymi. Nad wgłębnikiem znajduje się czerwona strzałka skierowana do dołu, która odpowiada za przyłożone siły ${\mathrm{F}}_0$ i ${\mathrm{F}}_1$. Wgłębnik wchodzi wewnątrz badanego materiału na głębokość h, głębokość tą oznaczono wymiarowaniem technicznym.
   Treść ramki:
   Zgodnie z $\mathrm{PN}‑\mathrm{EN} \mathrm{ISO} 6508‑1:2007$ pomiar twardości metodą Rockwella polega na dwustopniowym wciskaniu w badany materiał prostopadle do jego powierzchni wgłębnika siłą wstępną ${\mathrm{F}}_0$, a następnie siłą główną ${\mathrm{F}}_1$. Przy obciążeniu wgłębnika siłą ${\mathrm{F}}_0$ wnika on na głębokość $1$ Jest to punkt odniesienia pomiaru, czyli punkt „zerowy”. W tym położeniu następuje wyzerowanie czujnika, w który wyposażony jest twardościomierz. Obciążenie wstępne stosuje się w celu zmniejszenia błędu pomiarowego spowodowanego niejednorodnością powierzchni. Obciążenie wgłębnika siłą główną $1$ powoduje dalsze wnikanie wgłębnika w badany materiał do głębokości $2$ wskazywanej przez czujnik twardościomierza. Na odkształcenie to (zagłębienie) składają się odkształcenia trwałe jak i odkształcenia sprężyste. W celu usunięcia odkształceń sprężystych, obciążenie zostaje zmniejszone do obciążenia wstępnego ${\mathrm{F}}_0$. W wyniku tego wgłębnik zostaje wypchnięty z materiału na głębokość $3$ pod wpływem odkształceń sprężystych. Miarą twardości jest trwały przyrost głębokości odcisku $3$ pod działaniem określonej siły wstępnej, po usunięciu głównej siły obciążającej.

3. Pomiar twardości metodą Rockwella ciąg dalszy
   Ilustracja przedstawia schemat dwustopniowego pomiaru twardości metodą Rockwell'a. Grafika składa się z dwóch cześci:
   Opis pierwszej części grafiki:
   Cztery jednakowe wgłębniki umieszczone są w jednakowej odległości od siebie, znajdują się one na różnych wysokościach. Mają kształt prostokątów, na których narysowano trójkąty rozwartokątne, przy czym ich kąt rozwarty jest zaokrąglony i jest dolną częścią wgłębnika. Materiał poddany pomiarowi twardości ma kształt prostokąta i oznaczono na nim poszczególne głębokości, na które wnika wgłębnik. Całość pokazano jako rzut z boku na wgłębniki i badany materiał w czterech różnych wariantach:

   1. wgłębnik nad materiałem w pozycji wyjściowej,

   2. wgłębnik po przyłożeniu siły ${\mathrm{F}}_0$ wnikający w głębokość 1,

   3. wgłębnik po przyłożeniu siły ${\mathrm{F}}_0$, a następnie ${\mathrm{F}}_1$, który wnika na głębokość 2 poniżej głebogosci 1,

   4. wgłębnik po przyłożeniu siły ${\mathrm{F}}_0$ i ${\mathrm{F}}_1$, a następnie odjęciu siły ${\mathrm{F}}_1$, który wnika na głębokość 3 powyżej głebokości 2.

   Głębokość 2 ma największą wartość, ponieważ w tym przypadku na materiał nie działają odkształcenia sprężyste.
   Opis drugiej części grafiki:
   Druga część grafiki schematycznie przedstawia poszczególne głębokości, w które wniknął wgłębnik, są one równe wartościom z pierwszej części grafiki. Badany materiał przedstawiono jako prostokąt, na którym poglądowo zaznaczono głębokość 0,2 milimetrów, która jest mierzona od końca odcisku wgłębnika w materiale po przyłożeniu siły ${\mathrm{F}}_0$. Głębokości oznaczono liniami obustronnie zakończonymi grotami oraz liczbami 1, 2, 3, 4 oraz $\text{h}$, przy czym długość linii z grotami $\text{h}$ jest równa 3.
   Treść ramki:
   Wgłębnikiem w opisywanej metodzie może być hartowana stalowa kulka o twardości minimum $850 \mathrm{HV}$ $10$ i średnicy $1/16\text{'}\text{'}=1,5875 \mathrm{mm}$ $\text{(skala B,F,G,T)}$ lub $1/8\text{'}\text{'}=3,175 \mathrm{mm}$ $\text{(skala E,H,K)}$ bądź diamentowy stożek o kącie wierzchołkowym $120°$ i promieniu zaokrąglenia stożka $0,2 \mathrm{mm}$. Rysunek przedstawia schemat wgłębnika kulkowego oraz stożkowego, które wnikają w badany materiał który symbolicznie oznaczono poprzez zakreskowanie. Oba schematy znajdują się obok siebie, nie są ze sobą połączone. Wgłębnik stożkowy składa się z prostokąta, na którym dorysowano trójkąt rozwartokątny z zaokrąglonym kątem rozwartym, który jest dolną częścią wgłębnika. Nad wgłębnikiem znajduje się czerwona strzałka skierowana do dołu, która odpowiada za przyłożone siły ${\mathrm{F}}_0$ oraz ${\mathrm{F}}_1$. Wgłębnik wchodzi wewnątrz badanego materiału na głębokość $\mathrm{h}$. Wgłębnik kulkowy przedstawiono jako koło. Nad wgłębnikiem znajduje się czerwona strzałka skierowana do dołu, która odpowiada za przyłożone siły ${\mathrm{F}}_0$ oraz ${\mathrm{F}}_1$. Wgłębnik wchodzi wewnątrz badanego materiału na głębokość $\mathrm{h}$.

4. Pomiar twardości sposobem Vickersa ciąg dalszy
   Opis obrazka:
   Grafika schematycznie przedstawia badanie twardości materiałów metodą Vickersa. Rysunek składa się z dwóch części – wgłębnika w kształcie ostrosłupa, w rzucie z przodu, który wbija się w materiał oraz rzut na wierzchołek wgłębnika. Wgłębnik ma kształt prostopadłościanu, którego dolna i górna ściana mają kształt kwadratu, do jego dolnej podstawy przytwierdzono ostrosłup o podstawie kwadratu, kąt wierzchołkowy ostrosłupa wynosi 136 stopni. Wgłębnik wchodzi w szary prostokąt, szerokość powstałego otworu oznaczono wymiarowaniem technicznym i małą literą $\text{d}$. Siłę przyłożoną do wgłębnika oznaczono czerwoną strzałką umieszczoną nad wgłębnikiem, obok której widnieje duża litera $\text{F}$ oznaczająca siłę. Rzut na wierzchołek ma kształt kwadratu, jego przekątne oznaczono jako ${\text{d}}_1$ i ${\text{d}}_2$, nad rzutem widnieje podpis “diamentowy ostrosłup.”
   Treść ramki:
   Według $\mathrm{PN}‑\mathrm{EN} \mathrm{ISO} 6507‑1:2018‑05$, polega na wciskaniu w próbkę diamentowego wgłębnika w kształcie ostrosłupa o podstawie kwadratu i kącie wierzchołkowym $136°$ z określoną siłą oraz zmierzeniu długości przekątnych ${\text{d}}_1$ i ${\text{d}}_2$ powstałego odcisku, po usunięciu obciążenia. Miarą twardości jest stosunek siły obciążającej $\text{F}$ do pola powierzchni odcisku, którego kształt przyjmuje się jako ostrosłup prosty o podstawie kwadratowej, o tym samym kącie wierzchołkowym jaki ma wgłębnik.

5. Metoda ryskowa
   Treść ramki:
   Jest jedną z najstarszych metod i polega na przyrównywaniu twardości badanego materiału do twardości wybranych minerałów. Zaproponowana została przez Mohsa, który wybranym minerałom przyporządkował kolejne liczby od $1$ do $10$. Tworzą one skalę twardości minerałów. O tym który minerał reprezentuje większą twardość decyduje możliwość jego zarysowania. Na przykład kwarc zarysowuje ortoklaz, natomiast jest zarysowywany przez topaz i stąd jego miejsce w skali Mohsa jest między tymi dwoma minerałami.

   Twardość według skali Mohsa	Minerał
   $1$	Talk
   $2$	Gips
   $3$	Kalcyt
   $4$	Fluoryt
   $5$	Apatyt
   $6$	Ortoklaz
   $7$	Kwarc
   $8$	Topaz
   $9$	Korund
   $10$	Diament

6. Metody dynamiczne badania twardości
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia schemat przebiegu badania twardości metodą $\text{Shore'a}$. Polega ona na pomiarze wysokości odbicia od badanego materiału swobodnie spadającego z określonej wysokości ciężarka stalowego zakończonego twardym wgłębieniem. Schemat składa się z trzech części.

   1. Na grafice widoczny jest ciężarek przedstawiony jako srebrzysty prostokąt z wypustką w dolnej centralnej części. Poniżej ciężarka widnieje strzałka skierowana w dół, sugerująca kierunek jego ruchu. Umieszczony jest on pomiędzy dwoma równoległymi liniami jednakowej długości. Na linii po lewej stronie zaznaczono wysokość na jakiej znajduje się ciężarek, zaznaczono ją wymiarowaniem technicznym i oznaczeniem ${\text{h}}_0$. Na linii po prawej stronie znajduje się podziałka zawierająca wartości od 0 do 130, przy czym zaznaczono kolejno wartości 0, 50, 10, 130. Dolna krawędź prostokątnej części ciężarka pokrywa się z wartością 130. Linie wychodzą z elementu zaznaczonego kreskowaniem, fragment ten symbolicznie oznacza materiał.

   2. Na grafice widoczny jest ciężarek przedstawiony jako srebrzysty prostokąt z wypustką w dolnej centralnej części, styka on się z badanym materiałem. Powyżej ciężarka widnieje strzałka skierowana w górę, sugerująca kierunek jego ruchu podczas odbicia od materiału. Umieszczony jest on pomiędzy dwoma równoległymi liniami jednakowej długości. Na linii po prawej stronie znajduje się podziałka zawierająca wartości od 0 do 130, przy czym zaznaczono kolejno wartości 0, 50, 10, 130. Linie wychodzą z elementu zaznaczonego kreskowaniem, fragment ten symbolicznie oznacza materiał.

   3. Na grafice widoczny jest ciężarek przedstawiony jako srebrzysty prostokąt z wypustką w dolnej centralnej części. Umieszczony jest on pomiędzy dwoma równoległymi liniami jednakowej długości. Na linii po lewej stronie zaznaczono maksymalną wysokość na jaką odbił się ciężarek od badanego materiału, wartość tą zaznaczono wymiarowaniem technicznym i oznaczeniem h. Na linii po prawej stronie znajduje się podziałka zawierająca wartości od 0 do 130, przy czym zaznaczono kolejno wartości 0, 50, 10, 130. Dolna krawędź prostokątnej części ciężarka znajduje się nieco poniżej wartością 100. Linie wychodzą z elementu zaznaczonego kreskowaniem, fragment ten symbolicznie oznacza materiał.

   Treść ramki:
   Dynamiczne pomiary twardości wykonywane są znacznie rzadziej niż statyczne. Bezpośrednią przyczyną takiej sytuacji jest ich mniejsza dokładność. Wykorzystuje się je przeważnie dla celów kontroli pracy i jakości materiałów. Dynamiczny pomiar twardości polega na udarowym działaniu wgłębnika na badaną powierzchnię.

Sekcja przedstawia 4 metody badań struktury wewnętrzej materiału w formie galerii z możliwością przewijania zdjęć za pomocą strzałki znajdującej się po prawej stronie. Po kliknięciu na tytuł obrazka, pojawia się ramka z tekstem i tożsamym z nim nagraniem dźwiękowym.

1. Mikroskopia świetlna
   Opis obrazka:
   Zdjęcie przedstawia mikroskop świetlny ustawiony bokiem do obserwatora. Mikroskop wyposażony jest w dwa okulary w czarnej obudowie zwrócone w lewy górny róg oraz cztery obiektywny umieszczone nad stolikiem roboczym. Regulację wysokości stolika umożliwia śruba mikrometryczna umiejscowiona z boku urządzenia. Pod stolikiem w podstawie mikroskopu znajduje się źródło światła umożliwiające obserwację próbki. Obudowa jest koloru białego z czarnymi elementami.
   Treść ramki:
   Polega na obserwacji powierzchni swobodnych lub odpowiednio przygotowanych przekrojów – zgładów odpowiednio przygotowanych preparatów przy powiększeniach od $40$ do $1500\times$. Ilustracja przedstawia mikroskop świetlny usttawiony bokiem do obserwatora, który wyposarzony jest w dwa okulary w czarnej obudowie, cztery obiektywny umieszczone nad stolikiem, na którym kładzie się próbkę. Regulację wysokości stolika umożliwia śruba mikrometryczna umiejscowiona z boku urządzenia. Pod stolikiem w podstawie mikroskopu znajduje się źródło światła umożliwiające obserwację próbki.

2. Mikroskopia elektronowa
   Opis obrazka:
   Zdjęcie przedstawia mikroskop elektronowy znajdujący się w laboratorium. urządzenie ma skomplikowaną budowę. W oczy rzuca się duża ilość przewodów które łączą poszczególne elementy. Po prawej stronie znajduje się skrzynka z naklejkami ostrzegawczymi w kształcie żółtych trójkątów z czarną ramką. Na dalszym planie można zauważyć wysoki walec którym jest działo elektronowe. Poniżej znajduje się biały i masywny korpus urządzenia.
   Treść ramki:
   W badaniach tych wykorzystuje się wiązki elektronów oraz fotony promieniowania rentgenowskiego. Rozróżniamy mikroskopię elektronową transmisyjną i skaningową

3. Rentgenografia strukturalna
   Opis obrazka:
   Schemat przedstawia przebieg badania materiału metodą rentgenografii strukturalnej. Pierwszym elementem jest element składający się z walców różnego rozmiaru, który symbolizuje źródło promieniowania X. Z jego centralnej części wychodzi strzałka przechodząca przez prostokątną płytkę z wąskim otworem w środku. Następnie strzałka jest skierowana na biały prostopadłościan, symbolizujący monokryształ. Monokryształ znajduje się na stojaku, z dodatkowym ramieniem wychodzącym z jego przedniej części, które jest zakończone okrągłą płaską płytką, znajdującą się przed monokryształem. Ostatnim elementem jest prostokątna płyta, na której znajdują się okręgi różnej średnicy, są one połączone liniami z monokryształem. Zespół ten oznacza trójwymiarową mapę gęstości elektronowej w komórce elementarnej kryształu.
   Treść ramki:
   Jedna z bardzo skutecznych metod kontroli pozwalająca na wykrycie i zlokalizowanie niezgodności i wad wewnętrznych. W metodzie radiograficznej odlew zostaje wystawiony na działanie promieniowania jonizującego – gamma lub X. Podczas prześwietlania badany element pochłania część promieniowania – pozostała część wiązki trafia na nieosłoniętą część filmy. Z tego powodu pole za badanym elementem jest jaśniejsze od tła a jego kształt odpowiada badanemu obiektowi. Wszystkie natomiast ubytki wewnętrznej struktury ze względu na mniejszy przekrój prześwietlanego materiału pojawią się na obrazie w postaci ciemniejszych obszarów.

4. Badania ultradźwiękowe $\text{UT}$
   Opis obrazka:
   Ilustracja przedstawia defektoskop. Poszczególne elementy urządzenia znacznie uproszczono. Ma kształt płaskiego prostopadłościanu, umieszczonego w obudowie o dodatkowo zabezpieczonych rogach. Urządzenie w tylnej części posiada podpórkę, spełniającą funkcję stojaka, co poprawia komfort użytkowania. Na środku przedniej ściany znajduje się ciemny ekran z symbolicznie narysowanymi wykresami. Wokół ekranu znajdują się różnego rodzaju klawisze funkcyjne oraz diody, pozwalające na poprawną obsługę urządzenia i przeprowadzenie badań ultradźwiękowych. W okolicy lewego górnego rogu ekranu znajduje się pokrętło.
   Treść ramki:
   Są zaliczane do metod badań nieniszczących, które dostarczają informacji o stanie w jakim znajduje się cała objętość kontrolowanego elementu. Umożliwiają wykrycie, określenie ilości, wielkości i rozmieszczenia nieciągłości zlokalizowanych wewnątrz materiału. Badania $\text{UT}$ wykorzystują zjawisko rozchodzenia się fal o częstotliwość ultradźwiękowej, tzn. większej niż górna granica słyszalność ucha ludzkiego. Urządzeniem przeznaczonym do przeprowadzania badań jest defektoskop ultradźwiękowy, którego zadaniem jest wzbudzenie drgań w głowicy ultradźwiękowej pełniącej funkcję nadajnika oraz detektora. Jeżeli w badanym elemencie fala ultradźwiękowa napotka na występujące nieciągłości materiałowe wiązka ulega odbiciu. Odbita część wiązki powracając do głowicy przesyła sygnał do defektoskopu, który powoduje powstawanie impulsu świetlnego na ekranie defektoskopu. Na podstawie odległości między impulsem echa niezgodności a impulsem początkowym ustala się położenie oraz głębokość zalegania nieciągłości.