Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
E-materiały do kształcenia zawodowego

Szkodliwe owady leśne

LES.02. Gospodarowanie zasobami leśnymi – technik leśnik 314301

Rodzaje szkodliwych owadów leśnych i ich larwy

GALERIA ZDJĘĆ

4
5
6

Spis treści

4
  1. Motyle (Lepidoptera)Motyle (Lepidoptera)

  • barczatka sosnówka

  • brudnica mniszka

  • poproch cetyniak

  • strzygonia choinówka

  • zwójka sosnóweczka

  • zwójka zieloneczka

  1. Błonkoskrzydłe (Hymenoptera)Błonkoskrzydłe (Hymenoptera)

  • borecznik rudy

  • borecznik sosnowiec

  • osnuja gwiaździsta

  1. Chrząszcze, tęgopokrywe (Coleoptera)Chrząszcze, tęgopokrywe (Coleoptera)

  • cetyniec większy

  • cetyniec mniejszy

  • choinek szary

  • chrabąszcz majowy

  • czterooczak świerkowiec

  • drwalnik paskowany

  • guniak czerwczyk

  • kornik drukarz

  • kornik ostrozębny

  • ogłodek brzozowiec

  • ogrodnica niszczylistka

  • opiętki

  • przypłaszczek granatek

  • smolik sosnowiec

  • smolik znaczony

  • szeliniak sosnowiec

bg‑green
1

Motyle (Lepidoptera)

Są drugą pod względem liczebności (po chrząszczach) grupą owadów. Na świecie żyje blisko 150 tys. gatunków motyli, z czego w Polsce występują ponad trzy tysiące.

Cechy rzędu motyli:

  • przechodzą przeobrażenie zupełne,

  • są różnej wielkości,

  • mają aparat gębowy typu ssącego,

  • przeważnie mają dwie pary skrzydeł błoniastych, pokrytych łuskami;

  • ich larwy są zwane gąsienicami (trzy pary nóg tułowiowych i od dwóch do pięciu par odwłokowych);

  • liczne gatunki motyli to szkodniki roślin uprawnych oraz drzew leśnych.

Owady roślinożerne (fitofagi) odgrywają istotną rolę w osłabianiu oraz zamieraniu drzew i drzewostanów. Wiele gatunków wykazuje tendencję do wzmożonego, a niekiedy nawet masowego występowania. Zagrożenie naszych lasów ze strony fitofagów ciągle wzrasta, gradacje stają się coraz częstsze. Obok gatunków, które pojawiają się masowo, od wielu lat coraz liczniej obserwowane są szkodniki mało poznane i dotychczas niewyrządzające szkód.

Podstawą decyzji o zabiegu zwalczania owadów odżywiających się liśćmi i igłami (foliofagów) występujących w formie gradacji jest zagrożenie trwałości drzewostanu. Jednak trzeba pamiętać, że każda gradacja danego gatunku szkodników liściożernych musi być traktowana indywidualnie z uwzględnieniem gatunku szkodnika oraz lokalnych okoliczności. Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny mają na celu ocenę zagrożenia drzewostanów sosnowych między innymi przez liściożerne szkodniki głównie z rzędu motyli. Należą do nich przedstawiciele głównie takich gatunków jak: strzygonia choinówka, poproch cetyniak, siwotek borowiec (zawisak borowiec), barczatka sosnówka.

Najważniejsze szkodniki upraw i młodników sosnowych: zwójka sosnóweczka, skośnik tuzinek.

Najważniejsze szkodniki pierwotne starszych drzewostanów sosnowych: strzygonia choinówka, barczatka sosnówka, brudnica mniszka, poproch cetyniak, zawisak borowiec. Najważniejsze szkodniki pierwotne drzewostanów liściastych: piędzik przedzimek, zwójka zieloneczka, brudnica nieparka.

1
R12ZuS7KAODop
Barczatka sosnówka
Grafika przedstawia kilka zbiorowisk jaj na gałązkach oraz cztery ciemne, owłosione gąsienice.
Zdjęcie przedstawia poczwarkę w ściółce leśnej.
Grafika przedstawia owłosioną, bursztynową larwę z czarnymi cętkami i spiczastymi odnóżami.
Zdjęcie przedstawia dorosłego przedstawiciela barczatki sosnówki. Jest owłosiony, ma czułki i długie, wąskie ciało. Posiada dwie pary skrzydeł z białą kropką na pierwszej parze.

Brudnica mniszka
Zdjęcie przedstawia małe czarne jajeczka złożone w korze drzewa.
Zdjęcie ukazuje czarną poczwarkę z białymi włosowatymi odnóżami.
Grafika przedstawia owłosioną ciemnoszarą larwę z parami czarnych kropek wzdłuż ciała na zielonym liściu.
Zdjęcie przedstawia motyla z czułkami w kształcie piór z włosami w okolicach głowy i jedną parą białych skrzydeł w czarne wzory na tle kory drzewa.

Poproch cetyniak
Zdjęcie przedstawia szereg bladożółtych jajeczek przymocowanych do źdźbła trawy.
Zdjęcie ukazuje czarny kokon o stożkowym zakończeniu.
Zdjęcia ukazuje larwę, zieloną z białymi podłużnymi paskami idącymi przez całe ciało. Larwa znajduje się na iglaku, przez co idealnie wtapia się w otoczenie.
Fotografia przedstawia motyla z trzema parami odnóży, czułkami i jasnobrązowymi skrzydłami z dużą żółtą plamą oraz białymi i ciemnymi ciapkami.

Strzygonia choinówa
Zdjęcie przedstwia źdźbło trawy pokryte ciemnobrązowymi jajeczkami.
Ciemnobrązowa z jaśniejszymi pociągnięciami poczwarka o stożkowym zakończeniu.
Na fotografii widnieje ciemnozielona larwa z zielonymi paskami wzdłuż ciała i pomarańczowymi oczami na tle suchej ściółki leśnej.
Fotografia przedstawia owłosionego motyla z cienkimi czułkami, tułowiem o podobnej długości, co skrzydła, które mają plamy białe i w różnych odcieniach brązowego.

Zwójka sosnóweczka
Zdjęcie przedstawia motyla ze złożonymi skrzydłami uczepionego źdźbła trawy. Ma wielkie oczy, cienkie czułki i brązowo‑pomarańczowe plamy na skrzydłach z białymi nitkami, wzorem przypominającym umaszczenie żyrafy.
Fotografia przedstawia końcówkę gałązki iglaka, której część jest sucha i poskręcana.

Zwójka zieloneczka
Zdjęcie ukazuje zielonego motyla z długimi cienkimi czułkami i skrzydłami zakończonymi krótkimi włoskami.
Źródło: J.-H. Janßen Wikimedia Commons, Simon A. Eugster, Beentree, David McComb, USDA Forest Service, Hannes Lemme Bugwood.org, Wikimedia Commons, Lsadonkey wikipedia.org, Patrick Clement, Patrick Clement, yorgy Csoka, ungary Forest Research Institute, Hectonichus, Kurt Kulac, Olaf Leillinger, Olei, Stanislaw Kinelski www.forestryimages.org, gbohne flickr.com, pl, Łukasz Semeniuk, licencja: CC BY-SA 3.0.

Galeria zdjęć motyli.

Barczatka sosnówka
Grafika przedstawia kilka zbiorowisk jaj na gałązkach oraz cztery ciemne, owłosione gąsienice.
Zdjęcie przedstawia poczwarkę w ściółce leśnej.
Grafika przedstawia owłosioną, bursztynową larwę z czarnymi cętkami i spiczastymi odnóżami.
Zdjęcie przedstawia dorosłego przedstawiciela barczatki sosnówki. Jest owłosiony, ma czułki i długie, wąskie ciało. Posiada dwie pary skrzydeł z białą kropką na pierwszej parze.

Brudnica mniszka
Zdjęcie przedstawia małe czarne jajeczka złożone w korze drzewa.
Zdjęcie ukazuje czarną poczwarkę z białymi włosowatymi odnóżami.
Grafika przedstawia owłosioną ciemnoszarą larwę z parami czarnych kropek wzdłuż ciała na zielonym liściu.
Zdjęcie przedstawia motyla z czułkami w kształcie piór z włosami w okolicach głowy i jedną parą białych skrzydeł w czarne wzory na tle kory drzewa.

Poproch cetyniak
Zdjęcie przedstawia szereg bladożółtych jajeczek przymocowanych do źdźbła trawy.
Zdjęcie ukazuje czarny kokon o stożkowym zakończeniu.
Zdjęcia ukazuje larwę, zieloną z białymi podłużnymi paskami idącymi przez całe ciało. Larwa znajduje się na iglaku, przez co idealnie wtapia się w otoczenie.
Fotografia przedstawia motyla z trzema parami odnóży, czułkami i jasnobrązowymi skrzydłami z dużą żółtą plamą oraz białymi i ciemnymi ciapkami.

Strzygonia choinówa
Zdjęcie przedstawia źdźbło trawy pokryte ciemnobrązowymi jajeczkami.
Na zdjęciu znajduje się ciemnobrązowa z jaśniejszymi pociągnięciami poczwarka o stożkowym zakończeniu.
Na fotografii widnieje ciemnozielona larwa z zielonymi paskami wzdłuż ciała i pomarańczowymi oczami na tle suchej ściółki leśnej.
Fotografia przedstawia owłosionego motyla z cienkimi czułkami, tułowiem o podobnej długości, co skrzydła, które mają plamy białe i w różnych odcieniach brązowego.

Zwójka sosnóweczka
Zdjęcie przedstawia motyla ze złożonymi skrzydłami uczepionego źdźbła trawy. Ma wielkie oczy, cienkie czułki i brązowo‑pomarańczowe plamy na skrzydłach z białymi nitkami, wzorem przypominającym umaszczenie żyrafy.
Fotografia przedstawia końcówkę gałązki iglaka, której część jest sucha i poskręcana.

Zwójka zieloneczka
Zdjęcie ukazuje zielonego motyla z długimi cienkimi czułkami i skrzydłami zakończonymi krótkimi włoskami.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

bg‑green
2

Błonkoskrzydłe (Hymenoptera)

Błonkówki to rząd owadów, którego nazwa pochodzi od dwóch par błoniastych skrzydeł, jakie ma większość gatunków. Do tej pory naukowcy opisali na całym świecie około 110 tys. gatunków błonkoskrzydłych. Są one typowymi owadami lądowymi, tylko nieliczne przystosowały się do zanurzania w wodzie, w celu złożenia jaj. Wiele gatunków błonkówek charakteryzuje się silnie rozwiniętymi, a także skomplikowanymi instynktami, jak również zorganizowanym życiem społecznym.

Utrata przez błonkówki swoich naturalnych siedlisk sprawiła, że przystosowały się one do życia w pobliżu terenów ludzkiej aktywności. W Polsce na szczególną uwagę zasługuje kilka rodzin:

  • pszczołowate – owady o ogromnym znaczeniu dla przyrody oraz człowieka, bo zapylają kwiaty roślin; w naszym kraju opisano około 470 gatunków;

  • mrówkowate – powszechnie występują w środowisku, tworzą liczne społeczności i bardzo silnie oddziałują na otoczenie; w Polsce stwierdzono obecność 103 gatunków z tej rodziny;

  • nastecznikowate – owady występujące na otwartych terenach o niskiej roślinności; choć przypominają osy, to są bardziej smukłe niż one i zwykle czarno albo brązowo ubarwione, a dorosłe osobniki budują gniazda w ziemi. W Polsce nastecznikowate nie zostały dotychczas dokładnie zbadane (stwierdzono dotychczas obecność 85 gatunków).

Cechy rzędu błonkoskrzydłych:

  • przechodzą przeobrażenie zupełne,

  • aparat gębowy gryząco‑liżący, ssący,

  • dwie pary skrzydeł błoniastych (przednia para zwykle większa),

  • na brzegach przednich skrzydeł plamka, czyli znamię,

  • samice niektórych gatunków na końcu odwłoka mają pokładełko lub żądło połączone z gruczołem jadowym.

Coraz częściej występujące susze, a także zmieniające się gwałtownie i nieprzewidywalnie warunki klimatyczne z jednej strony, z drugiej – monokultura leśna z dominującym jednym gatunkiem drzew – to wszystko sprawia, że w lasach każdego roku możemy spodziewać się gradacji owadów. Masowe występowanie gatunków z rzędu błonkówek jest bardzo szkodliwe. Drażą one chodniki głównie w drewnie nieprzetartym oraz wprowadzają do drewna symbiotyczne grzyby.

Najważniejsze szkodniki upraw i młodników sosnowych: osnuja sadzonkowa, borecznik rudy.

Najważniejsze szkodniki pierwotne starszych drzewostanów sosnowych: borecznik sosnowy, osnuja gwiaździsta.

1
R1Vi9R6NnGZ0k1
Źródło: Gyorgy Csoka, Hungary Forest Research Institute, Bugwood.org, AfroBrazilian, Beentree, Entomart, LGubin Olexander, Sorneguer, Sorneguer, Wikimedia Commons wikipedia.org, forestryimages.org, licencja: CC BY-NC 3.0.

Galeria zdjęć błonkówek.

Borecznik rudy
Zdjęcie przedstawia podłużne zielone igły. Znajdują się na nich rdzawe owalne niewielkie jaja borecznika rudego z żółtymi obwódkami.
Zdjęcie przedstawia dwa dojrzałe, kopulując owady borecznika rudego. Są one odwrócone do siebie tyłem i złączone. Siedzą na igle drzewa iglastego.

Borecznik sosnowiec
Zdjęcie przedstawia małe, liczne bladozielone jajeczka borecznika sosnowca na zielonych igłach.
Zdjęcie przedstawia imago borecznika sosnowca. To podłużny, czarny owad, posiadający liczne, niewielkie włoski na odwłoku. Ma trzy pary odnóży, przezroczyste skrzydła i czułki przypominające pierzaste liście paproci.
Zdjęcie przedstawia gałęź drzewa iglastego. Dookoła niej znajduje się kilkadziesiąt jasnożółtych, długich larw borecznika sosnowca z czarnymi kropkami na ciele i czerwonymi głowami.
Zdjęcie przedstawia trzy jasnobrązowe kokony poczwarek borecznika sosnowca ze stożkowym zakończeniem znajdujące się pomiędzy igłami drzewa. Jeden z nich jest otwarty.

Osnuja gwiaździsta
Zdjęcie przedstawia imago osnui gwiaździstej. To podłużny owad z trzema parami odnóży i bardzo długimi czułkami. Odwłok segmentowany, jasnożółty od spodu, przykryty przezroczystymi, czarnymi skrzydłami.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

bg‑green
3

Chrząszcze, tęgopokrywe (Coleoptera)

Obecnie opisanych naukowo jest 350 tys. gatunków chrząszczy, z czego w Polsce żyje około 6,2 tys. gatunków. Zamieszkują rozmaite środowiska (zarówno ląd, jak i wody słodkie) i strefy klimatyczne. Mogą być roślinożerne, drapieżne, padlinożerne, jak i wszystkożerne. Większość rodzimych Coleoptera (ok. 5,5 tys. gatunków) należy do podrzędu chrząszczy wielożernych (Polyphaga).

Cechy rzędu chrząszczy:

  • przechodzą przeobrażenie zupełne,

  • są różnej wielkości,

  • mają aparat gębowy typu gryzącego,

  • silnie schitynizowane skrzydła przednie tworzą tzw. pokrywy,

  • niektóre gatunki mają skrzydła skrócone, które nie zakrywają całego odwłoka,

  • wyrządzają duże szkody w gospodarstwie leśnym.

Niektóre gatunki tych owadów mogą pojawiać się masowo. W razie wystąpienia sprzyjających warunków klimatycznych (suchych i ciepłych zim) uszkadzają całe połacie drzewostanów w różnym wieku. Ważniejsze szkodniki leśne, zwłaszcza te, które przejawiają skłonności do masowych pojawów, poddaje się stałej obserwacji. Rejestruje się natężenie ich żerowania, opad zgryzanych igieł i liści, prześwietlenie koron drzew, występowanie trocinek na pniach drzew. Ponadto próbnie liczy się jaja szkodników,  poszukuje się larw (pędraków oraz drutowców) w glebie i zbiera się je.

Ograniczeniu liczebności pojawiających się owadów w postaci gradacji służą zabiegi profilaktyczne i zachowanie tzw. higieny lasu. Mimo stosowania tych zasad może dochodzić w lasach do masowych pojawów szkodliwych owadów leśnych, które trzeba zwalczać środkami chemicznymi.

Najważniejsze szkodniki korzeni: chrabąszcz majowy, guniak czerwczyk.

Najważniejsze szkodniki upraw i młodników sosnowych: szeliniak sosnowy, sieciech niegłębek, zmiennik brudny, smolik znaczony, choinek szary.

Najważniejsze szkodniki wtórne starszych drzewostanów sosnowych cetyniec większy, cetyniec mniejszy, smolik drągowinowiec, przypłaszczek granatek, kornik ostrozębny, tycz cieśla.

Najważniejsze szkodniki wtórne świerku: kornik drukarz.

1
RURSZyCgMr9NI1
Źródło: Eigenes WerkEigenes Werk wikipedia.org, Stanislav Snäll, Udo Schmidt, flickr.com, Francisco Welter-Schultes, Gilles San Martin, Gilles San Martin, Gilles San Martin, James Lindsey, Petr Kapitola, Central Institute for Supervising and Testing in Agriculture, Taxelson Bugwood.org, Whitney Cranshaw, Colorado State University / © Bugwood.org, forestryimages.org, Gyorgy Csoka, Hungary Forest Research Institute, invasive.org, Gyorgy Csoka, Hungary Forest Research Institute, Bárbol, Didier Descouens, Bernard Ladenthin, Contentplus.pl sp. z o.o, Darkone, Fdcgoeul, Nikk, Rasbak, Sanja565658, Siga, Stanislaw Kinelski, Tpani, URSchmidt, Łukasz Semeniuk.

Galeria zdjęć chrząszczy.

Cetyniec większy
Zdjęcie przedstawia dorosłą postać cetyńca większego. To owad, który ma ciemnoczerwony pancerz i czarną głowę, a także trzy pary odnóży i parę krótkich czułek na głowie.
Zdjęcie przedstawia imago cetyńca mniejszego. To podłużny owad z trzema parami pomarańczowych odnóży, czerwoną tylną częścią pancerza i ciemnobrązową głową i tułowiem oraz niewielkimi czułkami.
Zdjęcie żerowiska centyńca większego. Przedstawia ono pień drzewa i wyżłobione w drewnie korytarze. Od klamrowatego chodnika macierzystego prostopadle odchodzą krótkie chodniki larwalne.

Choinek szary
Zdjęcie przedstawia imago choinka szarego. To ciemnoszary owad z trzema parami odnóży. Tułów w formie wypukłej opaski, a odwłok w kształcie migdała. Owad ma na głowie długie zakrzywione czułki przypominające kształtem poroże.
Zdjęcie żerowiska choinka szarego. Przedstawia ono gałąź sosny i jej wierzchołek.

Chrabąszcz majowy
Zdjęcie przedstawia larwę chrabąszcza majowego. Larwa jest jasnożółta z czerwoną głową, czarne czułki i jasnobrązowe odnóża. Odwłok ciemny.
Zdjęcie przedstawia poczwarkę chrabąszcza majowego ukazaną z góry i od dołu. Poczwarka jest jasnopomarańczowa z ciemnoszarym tułowiem i głową. Odwłok wielosegmentowy, zakończony stożkiem. Owad ma trzy pary odnóg i niewielkie czółki.
Zdjęcie przedstawia imago chrabąszcza majowego. Samiec posiada bordowe skrzydła w czerwone, biegnące wzdłuż odwłoka paski. Odwłok jest wielosegmentowy. Owad ma trzy pary odnóg i niewielkie czółki.
Zdjęcie przedstawia imago samicy chrabąszcza majowego. Ma ona trzy pary odnóży, czułki w kształcie litery L i skrzydła z pionowymi cienkimi pasami. Tył ma zakończenie stożkowe.

Czterooczak świerkowiec
Zdjęcie przedstawia imago czterooczaka świerkowca. Ma on krótkie pomarańczowe czułki w kształcie odwróconych do siebie liter L i krótkie trzy pary odnóży. Owad jest brunatno brązowy przechodzący w czerń, zakończenie odwłoka jest półokrągłe.
Zdjęcie żerowiska czterooczaka świerkowca. Przedstawia ono pień drzewa i wyżłobione w drewnie nieregularne korytarze.

Drwalnik paskowany
Zdjęcie przedstawia imago drwalnika paskowanego. Jest podobnej budowy co czterooczak świerkowiec, z krótkimi czułkami w kształcie litery L, trzema krótkimi parami odnóży, tułowiem i odwłokiem zakończonym półkoliście. Jednak ma inną barwę – ma miedzianozłotą, błyszczącą, blaszkowatą powłokę z ciemnobrunatnymi zakończeniami.
Zdjęcie przedstawia proste wyżłobienie w kawałku drewna zrobione przez drwalnika paskowanego. Jest ono z krótkimi, prostopadłymi korytarzami rozchodzącymi się regularnie na boki.

Guniak czerwczyk
Zdjęcie przedstawia larwę guniaka czerwczyka. Larwa jest długa, obła, jasnożółta z czerwoną głową i czarnym aparatem gębowym.
Zdjęcie przedstawia imago guniaka czerwczyka. To owalny, włochaty owad z segmentowanym odwłokiem i trzema parami długich, owłosionych odnóży.

Kornik drukarz
Zdjęcie przedstawia imago kornika drukarza. To ciemnobrązowy i nieregularnie poryty krótkimi jasnymi włoskami chrząszcz. Owad ma trzy pary odnóży i małe czułki znajdujące się nisko na głowie, tuż przy ziemi.
Zdjęcie żerowiska kornika drukarza. Przedstawia ono pień drzewa i wyżłobione w nim proste korytarze z wieloma nierównymi korytarzami bocznymi.
Zdjęcie przedstawia zbliżenie na owłosiony odwłok kornika drukarza. Jest on ciemnobrązowy, pokryty drobnymi, jasnymi włoskami. Ukazane są także dwa owłosione odnóża chrabąszcza.

Kornik ostrozębny
Zdjęcie przedstawia imago kornika ostrozębnego. Ma on duży ciemnobrązowy tułów i owalny brązowy odwłok. Są one pokryte rzadkimi, bardzo krótkimi włoskami. Chrząszcz ma trzy pary średniej długości odnóży i krótkie czułki na głowie.
Zdjęcie żerowiska kornika ostrozębnego. Przedstawia ono pień drzewa i wyżłobione w nim nieregularne korytarze.
Zdjęcie przedstawia imago kornika ostrozębnego i tylną część odwłoka samca i samicy. Imago to podłużny, ciemnobrunatny chrząszcz z trzema parami średniej długości odnóży. Poniżej dwie grafiki z rozróżnieniem samca, który ma szpiczaste zakończenie ciała oraz samicy, której tył jest zaokrąglony.

Ogłodek brzozowiec
Zdjęcie przedstawia imago ogłodka brzozowca. To chrząszcz o czarnym kolorze. Jego tułów jest duży, pękaty, odwłok zakończony owalnie. Owad ma niewielkie czułki i krótkie trzy pary odnóży – dwie przy tułowiu i jedna para przy odwłoku.
Zdjęcie przedstawia pień drzewa i wyżłobione przez ogłodka żerowisko. Jest to główny chodnik, od którego odchodzą niemal równolegle mniejsze tylko w jedną stronę od głównego.

Ogrodnica niszczylistka
Zdjęcie przedstawia imago ogrodnicy niszczycielskiej. Ten chrząszcz ma trzy pary odnóży. Jedna para, najkrótsza znajduje się przy czarnym, połyskującym metalicznie na zielono tułowiu. Dwie kolejne pary odnóży znajdują się przy odwłoku koloru bursztynowego, są one bardzo długie. Czułki wąskie i średniej długości, przypominają poroże jelenia. Całe ciało chrząszcza pokryte jest delikatnymi, jasnymi włoskami.

Opiętek dwuplamy
Zdjęcie przedstawia imago opiętka dwuplamego. Ma długie, proste czułki, trzy pary średniej długości odnóży, jedną przy tułowiu, dwie przy odwłoku. Chrząszcz jest długi, odwłok ma zakończony spiczasto. Ma duże oczy rozstawione po bokach głowy i metaliczny, choć teksturowy błysk na całym ciele, przez co trudno określić jednoznacznie jego kolor, są bowiem fragmenty żółte, fioletowe, niebieskie i czarne.

Opiętek zielony
Zdjęcie przedstawia imago kopulujących na liściu dwóch opiętków zielonych. Chrząszcze mają długie, proste czułki, trzy pary średniej długości odnóży, jedną przy tułowiu, dwie przy odwłoku. Chrząszcze są długie, odwłoki mają zakończone spiczasto. Oczy chrząszczy są duże, rozstawione po bokach głowy. Owady mają metaliczny, choć teksturowy zielony pobłysk na całym ciele.

Opiętek brzozowiec
Zdjęcie przedstawia imago opiętka brzozowca. To długi owalny chrząszcz z długimi, prostymi czułkami i trzema parami średniej długości odnóży. Chrząszcz ma odwłok zakończony spiczasto. Oczy chrząszczy są duże, rozstawione po bokach głowy. Owad mają metaliczny, choć teksturowy brązowo czarny pobłysk na całym ciele.

Przypłaszczek granatek
Zdjęcie przedstawia larwę przypłaszczka granatka. Larwa przypłaszczka granatka jest biała, podłużna, zbudowana z segmentów, z dużą głową.
Zdjęcie przedstawia imago przypłaszczka granatka. To chrząszcz schowany między kawałkami kory. Jest czarny z metalicznym połyskiem, dość długi, ma długie, proste czułki i trzy pary odnóży.
Zdjęcie żerowiska przypłaszczka granatka. Przedstawia ono spróchniały pień drzewa i wyżarte połacie drewna. Nie mają one postaci korytarzy.

Smolik sosnowiec
Zdjęcie przedstawia imago smolika sosnowca. To owalny chrząszcz o czarnej barwie nakrapiany żółtymi plamkami. Ma bardzo wydłużony, ryjkowaty aparat gębowy, od którego odchodzą niewielkie czułki. Chrząszcz ma trzy pary odnóży, dość grubych i średnio długich. Jest nieznacznie owłosiony. Posiada żółtą kropkę pomiędzy tułowiem a odwłokiem.
Zdjęcie przedstawia fragment drzewa i żerowisko smolika sosnowca. Żerowisko ma postać przecinających się, nieregularnych korytarzy.

Smolik znaczony
Zdjęcie przedstawia imago smolika znaczonego. To ciemnobrązowy chrząszcz pokryty żółtymi i białymi plamkami. Ma trzy pary masywnych odnóży i wydłużoną, ryjkowatą część gębową, od której odchodzą czułki.
Zdjęcie żerowiska smolika znaczonego. Przedstawia ono grubą, spróchniałą gałąź z białymi, podłużnymi naroślami. W każdej z nich znajduje się niewielka dziura.
Zdjęcie przedstawia imago szczeliniaka sosnowca. To ciemnogranatowy chrząszcz z żółtymi kropkami na tułowiu i odwłoku. Ma trzy pary grubych odnóży, jedna przy tułowiu, druga na pograniczu tułowia i odwłoka i trzecia przy odwłoku. Chrząszcz ma długi, ryjkowaty aparat gębowy, od którego odchodzą czułki.
Zdjęcie przedstawia szeliniaka na obgryzionej gałązce iglaka.

Guniak czerwczyk
Grafika przedstawia trzy poczwarki ułożone obok siebie. Poczwarki leżą na ziemi, ułożone od najmniejszego do największego. Są barwy białej z brązowym aparatem gębowym.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Powiązane ćwiczenia