Roland – rycerz średniowieczny.
Roland – rycerz średniowieczny
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna fragmenty tekstu Pieśni o Rolandzie,
zna podstawowe wiadomości o zwyczajach i tradycjach rycerzy średniowiecznych,
rozumie wartości wyznawane przez rycerzy średniowiecznych.
b) Umiejętności
Uczeń:
potrafi ułożyć kodeks rycerski,
potrafi wymyślić przygody rycerza,
potrafi ułożyć ślubowanie damie swojego serca
potrafi rozwiązywać problemy w sposób twórczy,
rozwija sprawność umysłową, kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów,
potrafi odnieść poznane wiadomości do własnych doświadczeń.
2. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, metoda skojarzeń, wizualizacja, ćwiczeń praktycznych, praca z tekstem.
3. Środki dydaktyczne
Wiadomości o Pieśni o Rolandzie (załącznik 1)
Karty pracy ucznia (załącznik 2)
Reprodukcja obrazu (załącznik 3)
Prezentacja w Power Point
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.
Następnie uczniowie odczytują podstawowe wiadomości o Pieśni o Rolandzie zapisane w programie Power Point (slajd 1 i 2) lub odczytuje je samodzielnie (załącznik 1).
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi, aby uczniowie, odwołując się do tekstu, określili, na czym polega przyjaźń między Rolandem a Olivierem. Następnie w swobodnych wypowiedziach uczniowie dyskutują na temat, w jakich sytuacjach można sprawdzić trwałość przyjaźni.
Klasa zostaje podzielona na grupy, zostają wybrani liderzy, sprawozdawcy, sekretarze. Uczniowie otrzymują polecenia do pracy w grupie:
1. grupa – podaj jak najwięcej określeń charakteryzujących Rolanda,
2. grupa – podaj cechy, którymi powinien się szczycić prawdziwy rycerz,
3. grupa – przygotuj ceremonię pasowania jednej osoby z twojej grupy na rycerza,
4. grupa – wyobraź sobie, że jesteś rycerzem, opowiedz o swoich czynach,
5. grupa – ułóż ślubowanie wierności swojej ukochanej.
Po wykonaniu poleceń grupy prezentują na forum klasy swoje prace, inni mają czas, aby zadawać im dodatkowe pytania. Nauczyciel dodatkowo może pokazać uczniom slajdy 4, 5 w programie Power Point, opisujące kodeks rycerski oraz zwyczaje rycerskie.
Następnie nauczyciel informuje uczniów, że najważniejszymi wartościami dla średniowiecznego rycerza była walka i Bóg, symbolami tych wartości są miecz i krzyż. Każdy z uczniów następnie otrzymuje kartę pracy, którą uzupełnia na podstawie tekstu (załącznik 2).
Uczniowie oglądają ilustracje z manuskryptu, która powstała w XV wieku, przedstawiającą śmierć Rolanda. Szukają podobieństw w opisie literackim i malarskim. Starają się znaleźć odpowiedź na pytanie, jakimi środkami artystycznego wyrazu malarz oddał moment śmierci średniowiecznego rycerza. Obraz można obejrzeć na slajdzie 3 w programie Power Point lub pokazać uczniom (załącznik 3).
c) Faza podsumowująca
Uczniowie zastanawiają się, czy wartości cenione przez dawnych rycerzy, są obecne w dzisiejszych czasach i jakie postawy nazwaliby dziś rycerskimi.
5. Bibliografia
Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, SFS, Kielce 2000.
Pieśń o Rolandzie (fragmenty), [w:] W. Bobiński, Świat w słowach i obrazach. Podręcznik do kształcenia literackiego i kulturowego dla klasy I gimnazjum, WSiP, Warszawa 2000.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Pieśń_o_Rolandzie
http://www.gifownik.pl/cliparty.php
6. Załączniki
a) Wiadomości o Pieśni o Rolandzie
Załącznik 1.
Pieśń o Rolandzie opowiada o walkach Karola Wielkiego na terenach Hiszpanii z poganami zwanymi Saracenami w roku 778. Utwór skupia się głównie na opisie powrotu zwycięskich rycerzy francuskich i zasadzce, w jaką dostał się wskutek zdrady Ganelona oddział hrabiego Rolanda, w wyniku czego odcięty od reszty wojsk poniósł klęskę, a Roland śmierć.
W Pieśni o Rolandzie ukazany jest wzór średniowiecznego, zachodnioeuropejskiego rycerza, który gotów jest oddać życie swoje i współtowarzyszy broni za szczęście własnego króla i ojczyzny. Poza tym podkreślono w utworze dążenie walecznych mężów do osiągnięcia pięknego, wzniosłego celu, jakim na owe czasy była honorowa i zacięta walka z przeciwnikami wiary. Ważne jest też to, że rycerz taki miał zapewnione miejsce w raju, co dla zwykłych śmiertelników było dużo trudniejsze do osiągnięcia.
b) Karta pracy ucznia
Załącznik 2.
Pytania i polecenia związane z wartościami religijnymi:
W jaki sposób Roland przygotowywał się na swoją śmierć?
Dlaczego rycerz ofiarował Bogu swoją prawą rękawicę?
Opisz śmierć rycerza.
Kto przybył po duszę Rolanda?
Pytania związane z wartościami dotyczącymi walki:
Jak Roland nazywał swój miecz?
Dlaczego Roland nie poprosił nikogo o pomoc?
Co czuł bohater w chwili śmierci?
Jak umarł Roland?
c) Reprodukcja obrazu
Załącznik 3.
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Mort_de_Roland.jpg
d) Zadanie domowe
Kto według ciebie mógłby otrzymać miano Rycerza XXI w.?
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Do lekcji jest przygotowana prezentacja w Power Point.