Rozmawiamy o czasowniku na podstawie tekstu piosenki
Z pamiętnika młodego zielarza

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

  • wie, że czasownik to część mowy,

  • wie, że czasownik występuje w postaci odmiennej i nieodmiennej,

  • wie, na jakie pytania odpowiada czasownik.

b) Umiejętności

Uczeń potrafi:

  • wskazać w tekście czasowniki,

  • odmienić czasowniki przez osoby,

  • rozróżnić bezokoliczniki i czasowniki osobowe,

  • podać własny przykład czasownika.

2. Metoda i forma pracy

Metoda problemowa, działanie praktyczne, praca z całą klasą, praca indywidualna.

3. Środki dydaktyczne

  1. Powielony tekst piosenki Z pamiętnika młodego zielarza.

  2. Tabela różnicująca odmienne i nieodmienne postaci czasownika.

  3. Tabela do tekstu, którą wypełniają uczniowie (karta pracy).

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel informuje o celu lekcji. Pod tematem lekcji uczniowie odrysowują kontur własnej ręki. Podpisują obrazek: odmienne części mowy. Z pomocą nauczyciela wpisują w kolejne palce nazwy odmiennych części mowy. Czasownik zapisują na kciuku. Nauczyciel tłumaczy, że czasownik, mimo że się odmienia, różni się od pozostałych odmiennych części mowy.

b) Faza realizacyjna

  1. Nauczyciel wprowadza pojęcie czasownika.

Czasownik

to część mowy, która oznacza:

czynności stany zjawiska

Co robi? Co się z kimś dzieje? Co się dzieje?

Co się z czymś dzieje?


  1. Uczniowie wymyślają przykłady do powyższego schematu, odpowiadając na pytania, np.:

skacze mdleje pada

leży (książka)

  1. Nauczyciel zapisuje schemat i podane przez uczniów przykłady. Uczniowie przepisują notatkę do zeszytu.

  2. Nauczyciel informuje, że czasownik może mieć postać odmienną lub nieodmienną. Rozdaje tabelę (załącznik 1) i omawia ją. Uczniowie starają się przytoczyć więcej przykładów. Nauczyciel upewnia się, czy informacje w tabeli są dla wszystkich czytelne i zrozumiale.

  3. Uczniowie przypominają osoby w liczbie pojedynczej i mnogiej. Odmieniają przez osoby czasowniki, które sami podają.

osoby

l. poj.

l. mn.

1 os.

2 os.

3 os.

ja

ty

on, ona, ono

my

wy

oni, one

  1. Nauczyciel rozdaje tekst piosenki Z poradnika młodego zielarza. Jeśli dysponuje nagraniem, może je odtworzyć. Jeśli uczniowie potrafią zaśpiewać piosenkę, będzie to miłe odprężenie przed następnym ćwiczeniem.

  2. Zadaniem uczniów jest zaznaczenie wszystkich występujących w tekście bezokoliczników i czasowników osobowych, wpisanie ich do tabeli (karta pracy)
    i utworzenie form osobowych.

c) Faza podsumowująca

Uczniowie, zgłaszając się, omawiają wyniki swojej pracy, poprawiają błędy. Nauczyciel powtarza i tłumaczy te informacje, które nie zostały zrozumiane.

5. Bibliografia

  1. Częścikowa A., Częścik J., Gramatyka co z głowy nie umyka, Harmonia,
    Gdańsk 2006.

  2. http://www.kopalnia.tekstow.infi.pl/podroze_pana_kleksa_soundtrack/z_poradnika_mlodego_zielarza.php

6. Załączniki

a) Załącznik 1

Tabela ilustrująca czasowniki w postaci odmiennej i nieodmiennej.

Postać odmienna

Postać nieodmienna

czasowniki osobowe

odmieniają się przez:

liczbę, osobę, czas, rodzaj, strona, tryb

poszłam, znalazł, kupiliby

bezokoliczniki

formy zakończona na:

ć – prać

ść – nieść

źć – gryźć

c – wlec

imiesłów przymiotnikowy

czynny – zakończony na: -ący, -a, -e

stojący, wisząca, tańczące

bierny – zakończony na: -any, -a, -e, -ty:

słyszany, szukane

imiesłów przysłówkowy

współczesny – zakończony na : -ąc

sapiąc, grając

uprzedni – zakończony na: -łszy, -wszy:

kupiwszy, znalazłszy

nieosobowa forma czasownika

- zakończona na: -no, -to

klaskano, zapięto

b) Karta pracy ucznia

Tabela do pracy z tekstem.

Bezokolicznik

Czasownik osobowy

Czasownik osobowy

Liczba pojedyncza

Liczba mnoga

1. os. (ja)

2. os. (ty)

3. os. (on, ona ono)

1. os. (my)

2. os. (wy)

3. os. (oni, one)

c) Zadanie domowe

Przyniosę na następną lekcję trzy ilustracje z czasopisma przedstawiające: kobietę, mężczyznę i dziecko.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak

R1QUYkYrGtdcH

Pobierz załącznik

Plik PDF o rozmiarze 117.15 KB w języku polskim
R1V6daBKvaq5X

Pobierz załącznik

Plik DOC o rozmiarze 41.00 KB w języku polskim