Różne systemy liczenia

Scenariusz lekcji - Różne systemy liczenia

1. Cele lekcji

a. Wiadomości

Zapoznanie uczniów z rysem historycznym powstawania liczby i różnymi systemami liczenia od starożytności do dziś**.** Poznanie różnych systemów liczenia:

• pozycyjnych: dwójkowy, trójkowy, piątkowy, dziesiątkowy;

• niepozycyjnych: np rzymski i inne.

b. Umiejętności

Po zajęciach uczeń:

1. Zapisuje liczby w różnych systemach liczenia.

2. Zapisuje w systemie dziesiątkowym liczby zapisane w innych systemach liczenia.

3. Wykonuje działania w różnych systemach liczenia.

4. Potrafi korzystać z kalkulatora komputerowego do obliczeń.

5. Potrafi odszukać w internecie właściwe informacje (przy pomocy nauczyciela).

6. Potrafi skopiować potrzebne informacje na dysk i przetwarzać je w programie WORD.

7. Potrafi wydrukować potrzebne strony z pliku.

c. Postawy

2. Prawidłowe wykonywanie poleceń w czasie lekcji.

3. Aktywność w trakcie pracy z komputerem.

4. Dobra współpraca w grupie i właściwa dyscyplina w zachowaniu.

2. Metoda i forma pracy

• Praca w grupach – podział tematyczny i ćwiczenia wprowadzające .

• Praca z komputerem – wyszukiwanie informacji i ich przetwarzanie.

• Rozwiązywanie zadań – obliczenia z użyciem kalkulatora komputerowego.

• Referaty 1 i 2 przygotowane przez uczniów pod kierunkiem nauczyciela (który określa przedmiot referatu i zakres informacji).

• Plansze z rysunkami do zajęć i inne materiały odbite na ksero.

3. Środki dydaktyczne

1. Komputery, drukarki i skaner.

2. Zbiory zadań z zadaniami na system dwójkowy.

3. Papier ksero (A3) lub inny większego formatu do rozwiązywania zadań.

4. Szablony tabeli potęgowej dla uczniów.

4. Przebieg zajęć

a. Faza przygotowawcza

Uczniowie siadają przy stanowiskach komputerowych – najwyżej dwóch uczniów przy jednym stanowisku. Logują się na stanowisko. Nauczyciel wyjaśnia zasady pracy oraz podaje tematykę zajęć.

b. Faza realizacyjna

1. Uczniowie w dwuosobowych zespołach odczytują notatkę (prezentacja POWER POINT)

„Aby liczyć należy ustalić sposób liczenia i stworzyć miana dla liczebników. Sposoby liczenia związane są z różnymi systemami liczenia, np. dziesiątkowym, piątkowym, dwójkowym, szesnastkowym. Najbardziej znanym i stosowanym już przed tysiącami lat jest system dziesiątkowy. W dobie komputerów, czyli obecnie duże znaczenie mają systemy: dwójkowy i szesnastkowy. Poznamy bliżej te dwa systemy na następnych zajęciach”.

2. W rozważaniach o liczbach nie można pominąć cyfr, czyli znaków, za pomocą których zapisujemy liczby. Były one różne w różnych epokach i krajach starożytności.

3. Dwoje uczniów – którzy wcześniej zgłosili taką chęć – przedstawia krótkie referaty na temat:

a. Cyfry różnych narodów i epok – Babilon i Egipt (referat 1).

b. Cyfry różnych narodów i epok – Rzym (referat 2).

4. Po każdym referacie uczniowie wykonują krótkie zadania – dotyczące treści referatów

Zadanie 1 (po referacie 1 – zadanie przedstawia uczeń)

Zapisz jako sumy ułamków o licznikach równych 1 różnych mianownikach

Zadanie 2 (po referacie 2 – zadanie przedstawia uczeń)

Zapisz w systemie rzymskim liczby

45 = XLV 99 = XCIX 2654 = MMDCLIV 999 = CMXCIX

5. Uczniowie rozwiązują zadania z Kart pracy:

   • Karta pracy – System dziesiątkowy – mnożenie „po hindusku”.

   • Karta Pracy – „Szczęśliwa siódemka”.

6. Uczniowie starają się sami wyszukać w internecie (wcześniej mogli to zrobić także w domu) informacje na temat różnych systemów liczenia.

7. Kopiują interesujące ich informacje na dysk (do późniejszej dalszej obróbki).

c. Faza podsumowująca

Omawiamy najciekawsze znalezione przez uczniów materiały.

5. Bibliografia

1. Szurek Michał, Opowieści matematyczne, WSiP, Warszawa, 1987.

2. Johnson P., Cywilizacja starożytnego Egiptu, Warszawa 1997.

3. Lurker M., Bogowie i symbole starożytnych Egipcjan, Warszawa 1995.

4. Manchip White J.E., Starożytny Egipt. Jego kultura i historia, Wrocław 1976.

5. Myśliwiec K., Święte znaki Egiptu, Wyd. 2, Warszawa 2001.

6. Niwiński A, Mity i symbole starożytnego Egiptu, Warszawa 2001.

7. Egiptologia.pl, dostęp on‑line: www.egiptologia.pl/egpedmr.html (grudzień 2002)

6. Załączniki

a. Karta pracy

Karta pracy – System dziesiątkowy – mnożenie „po hindusku”

Karta Pracy – „Szczęśliwa siódemka”

b. Zadanie domowe

Praca dla chętnych w domu – referat lub prezentacja na lekcję matematyki na temat: Ciekawe liczby i inne ciekawostki matematyczne.

3. Materiał żródłowy

Referat 1: Cyfry różnych narodów i epok – Babilon i Egipt.

Referat 2: Cyfry różnych narodów i epok – Rzym.