Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

Do tej pory opisano około 1 300 000 gatunków zwierząt. Najmniejszych z nich nie da się zobaczyć gołym okiem. Z kolei największe ważą nawet 190 ton i mierzą do 33 m długości. Żadne zwierzę, w odróżnieniu od roślin, nie potrafi wytworzyć sobie pokarmu, ale dzięki umiejętności przemieszczania się może bez problemu znaleźć miejsce, gdzie pożywienia jest pod dostatkiem.

Już wiesz
  • że w naszym otoczeniu znajduje się wiele różnych zwierząt;

  • jakie zwierzęta są hodowane przez ludzi;

  • że niektóre zwierzęta mają wspólne cechy, np. wszystkie ptaki mają pióra i skrzydła.

Nauczysz się
  • rozpoznawać na podstawie budowy wewnętrznej, do jakiej grupy należy dane zwierzę;

  • wymieniać występujące w Polsce grupy zwierząt i podawać ich przykłady;

  • wyjaśniać, że różnice w budowie zwierząt wynikają z przystosowań do środowiska;

iTEh8Cq5ks_d5e177

1. Bezkręgowce

Zwierzęta zamieszkujące Ziemię są niezwykle różnorodne. Jednak można je podzielić na grupy o wspólnych cechach, na przykład kręgowcebezkręgowce. Większość zwierząt, np. dżdżownica, osa i ślimak, należy do bezkręgowcówbezkręgowcebezkręgowców .

PierścienicepierścienicePierścienice są zwierzętami, które mają podłużne, walcowate ciało składające się z szeregu kolejnych pierścieni, od których pochodzi ich nazwa. Znaczna część pierścienic żyje w wodach morskich i śródlądowych, a niektóre w glebie. Pierścienice nie wykształciły szkieletu. Powszechnie znanym przedstawicielem pierścienic jest dżdżownica.

StawonogistawonogiStawonogi to najliczniejsza grupa zwierząt żyjących na Ziemi. Dotychczas opisano ponad milion dwieście tysięcy gatunków. Na pewno jest ich znacznie więcej, bo ciągle odkrywane są nowe. Wszystkie stawonogi mają odnóża zbudowane z członów połączonych ruchomo za pomocą stawów. Ciało stawonogów pokrywa pancerz. Do stawonogów należą na przykład owady, a także raki czy homary.

MięczakimięczakiMięczaki to grupa zwierząt o miękkim ciele. Niektóre mieczaki wytwarzaja wapienne muszle. Większość z nich żyje w wodzie. Do mięczaków należą na przykład ślimaki, małże i ośmiornice.

Ciekawostka

Ślimaki tylko na lądzie są powolne. Liczne gatunki ślimaków żyjących w morzach to szybkie drapieżniki. Niektóre z nich wykorzystują w polowaniu jad, który jest najsilniejszy w świecie zwierząt.

iTEh8Cq5ks_d5e218

2. Kręgowce

Mniej liczne od bezkręgowców, ale za to zwykle znacznie większe są kręgowcekręgowcekręgowce. Należą do nich ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki. Ich wspólną cechą jest szkielet wewnętrzny, w którym można wyróżnić czaszkę ochraniającą mózg oraz zbudowany z licznych kręgów kręgosłup.

Ciekawostka

Jedną z cech typowych dla kręgowców jest ogon. Większość kręgowców posiada ten narząd. Te, które nie mają ogona w wieku dorosłym, posiadają go przynajmniej w zarodkowym okresie rozwoju. Również zarodek ludzki posiada ogon w pierwszych tygodniach rozwoju.

Ciekawostka

Największym zwierzęciem świata jest płetwal błękitny – może ważyć nawet 190 ton. Najdłuższe jest morskie zwierzę zwane wstężnicą. Niektóre okazy mierzą do 60 m. To więcej niż cztery autobusy stojące jeden za drugim.

R1aCSQe5yAQcU1
Źródło: Bruno C. Vellutini (http://commons.wikimedia.org), licencja: CC BY-SA 3.0.
iTEh8Cq5ks_d5e271

Podsumowanie

  • Pierścienice mają miękkie ciała składające się z wielu pierścieni.

  • Stawonogi mają odnóża zbudowane z członów połączonych stawami.

  • Najliczniejszą grupą stawonogów są owady.

  • Wiele mięczaków ma także twardą muszlę.

  • Główne grupy kręgowców to ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki.

Praca domowa
Polecenie 1.1

Wskaż przykłady zwierząt hodowanych przez człowieka należących do stawonogów, mięczaków, ryb, ptaków i ssaków. Wskaż powody, dla których ludzie hodują te zwierzęta.

Zobacz także

Zajrzyj do zagadnień pokrewnych:
Procesy życiowe roślin
Czy wszędzie żyje się tak samo?

iTEh8Cq5ks_d5e343

Słowniczek

bezkręgowce
bezkręgowce

zwierzęta nieposiadające wewnętrznego szkieletu; należy do nich wiele grup zwierząt o bardzo zróżnicowanej budowie

kręgowce
kręgowce

zwierzęta posiadające wewnętrzny szkielet złożony z kręgosłupa i czaszki

mięczaki
mięczaki

zwierzęta wodne i lądowe pozbawione wewnętrznego szkieletu, których ciało często osłania muszla

pierścienice
pierścienice

bezkręgowce o ciele podzielonym na wiele pierścieni żyjące w wodzie i glebie

stawonogi
stawonogi

grupa zwierząt posiadających członowane, połączone stawami odnóża i o ciele pokrytym pancerzem

iTEh8Cq5ks_d5e450

Zadania

Ćwiczenie 1
R14F7oHd861jR1
zadanie interaktywne
Źródło: Andrzej Boczarowski <Andrzej.boczarowski@up.wroc.pl >, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 2
R13koTxTpuaRm1
zadanie interaktywne
Źródło: Andrzej Boczarowski <Andrzej.boczarowski@up.wroc.pl >, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 3
RDe4bRJtfPzMF1
zadanie interaktywne
Źródło: Andrzej Boczarowski <Andrzej.boczarowski@up.wroc.pl >, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 4
RA5cBCWA8a1TN1
zadanie interaktywne
Źródło: Andrzej Boczarowski <Andrzej.boczarowski@up.wroc.pl >, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 5
R1QnRu9SHjoDR1
zadanie interaktywne
Źródło: Andrzej Boczarowski <Andrzej.boczarowski@up.wroc.pl >, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6
R13MqPmpOZagC1
zadanie interaktywne
Źródło: Andrzej Boczarowski <Andrzej.boczarowski@up.wroc.pl >, licencja: CC BY 3.0.