Scenariusz lekcji – Ruch jednostajny

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

1. Uczeń rozróżnia ruchy prostoliniowe i krzywoliniowe.

2. Uczeń wie co to jest wektor i zna cechy wektora.

3. Uczeń wie, że przemieszczenie jest wektorem.

4. Uczeń odróżnia przemieszczenie od drogi przebytej przez ciało.

b) Umiejętności

1. Uczeń potrafi objaśnić jaki ruch nazywamy ruchem jednostajnym.

2. Uczeń potrafi wykonać wykres przebytej drogi w zależności od czasu.

3. Uczeń potrafi aktywnie uczestniczyć w doświadczeniu badającym ruch jednostajny.

2. Metoda i forma pracy

Podział metod nauczania według koncepcji nauczania wielostronnego W. Okonia:

1. Metody asymilacji wiedzy: dyskusja.

2. Metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy: doświadczenie uczniowskie, analiza wyników.

Forma pracy: grupowa.

3. Środki dydaktyczne

1. Tablica i kreda.

2. Podręcznik uczniowski.

3. Zestawy do prezentacji/obserwacji ruchu jednostajnego.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Przypomnienie podstawowych pojęć. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie co to jest tor, droga, wektor przemieszczenia, układ współrzędnych. Wyjaśnia uczniom, że od dziś będą opisywać i analizować ruchy ciał używając tych pojęć.

Podział na zespoły. Nauczyciel dzieli klasę na zespoły badawcze. Każdy zespół samodzielnie dzieli się na dwie grupy: doświadczalną i teoretyczną. Nauczyciel wyjaśnia jakie doświadczenie będą wykonywać (w zależności od posiadanych przyrządów). Grupa badawcza przygotowuje zestaw doświadczalny, a grupa teoretyczna przygotowuje sobie formularz do zapisywania wyników oraz kartkę do sporządzenia wykresu (można poprosić uczniów, aby przynieśli papier milimetrowy).

b) Faza realizacyjna

Obserwacja ruchu jednostajnego. Uczniowie w zespołach badawczych wykonują doświadczenie polegające na obserwacji ruchu jednostajnego. Grupy doświadczalne wykonują eksperyment, a grupy teoretyczne zapisują starannie wyniki oraz zaznaczają punkty w układzie współrzędnych s = f(t). Nauczyciel pomaga uczniom w wykonywaniu doświadczeń, w celu podniesienia dyscypliny nauczyciel może oceniać wykonane doświadczenia, grupy badawcze ocenić według obserwacji ich pracy, a grupy teoretyczne według wykonanych wykresów i zapisanych danych Każda osoba w zespole otrzymuje tę samą ocenę.

Prezentacja wyników. Uczniowie prezentują wyniki wykonanych doświadczeń. Nauczyciel prosi uczniów o sformułowanie podobieństw pomiędzy punktami naniesionymi na wykresach. Uczniowie formułują wniosek: układają się w linię prostą. Nauczyciel wybiera wyniki najbardziej zbliżone do linii prostej i prosi ucznia z grupy teoretycznej tego zespołu, aby wypisał uzyskane wyniki na tablicy. Wszyscy uczniowie zapisują sobie te wyniki do zeszytów.

Obliczanie przebytej drogi. Nauczyciel wyjaśnia w jaki sposób można obliczyć drogę przebytą przez obserwowane ciała w jednakowych odstępach czasu. Każdy uczeń samodzielnie oblicza te drogi. Nauczyciel pyta uczniów co zauważają.

Definicja ruchu jednostajnego. Nauczyciel podaje nazwę i definicję ruchu jednostajnego. Uczniowie wykonują notatki w zeszytach. Nauczyciel zwraca uwagę uczniom, że w ruchu jednostajnym droga jest wprost proporcjonalna do czasu.

c) Faza podsumowująca

Ćwiczenia. Uczniowie wykonują pod kierunkiem nauczyciela ćwiczenia z podręcznika/zeszytu ćwiczeń. Oceniają czy jakieś dane opisują ruch jednostajny, rysują wykresy, uzupełniają tabele z danymi wiedząc, że ruch jest jednostajny.

5. Bibliografia

1. Maria Rozenbajger, Ryszard Rozenbajger, Jerzy M. Kreiner, Fizyka dla gimnazjum część 1, Wydawnictwo „Zamiast Korepetycji”, Kraków 2000.

6. Załączniki

a) Zadanie domowe

Określanie drogi przebytej przez ciało poruszające się ruchem jednostajnym w kolejnych sekundach ruchu (np. zadanie 1 i 2 ze strony 36 w podręczniku wydawnictwa „Zamiast Korepetycji”).

7. Czas trwania lekcji

45 minut.

8. Uwagi do scenariusza

Brak.