Ruch obrotowy Ziemi

1. Cele lekcji

Wiadomości

Uczeń:

• umie podać definicję długości i szerokości geograficznej,

• wie, co to jest ruch obrotowy Ziemi,

• wie, co to są strefy czasowe, czas urzędowy i linie zmiany daty,

• wymienia następstwa ruchu obrotowego Ziemi.

Umiejętności

Uczeń:

• potrafi rozwiązywać zadania związane z czasem,

• potrafi zastosować wzory na górowanie Słońca,

• potrafi zastosować globus indukcyjny i przystawki do scharakteryzowania następstw ruchu obrotowego Ziemi,

• potrafi wyjaśnić związek między ruchem obrotowym Ziemi a pozornym ruchem Słońca.

2. Metoda i forma pracy

Pogadanka, dyskusja, pokaz, rozwiązywanie zadań.

3. Środki dydaktyczne

Karta pracy ucznia

Kserokopie materiałów dla ucznia

Globus indukcyjny z przystawkami

Globus szkolny

Podręcznik

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Nauczyciel wita się z uczniami, podaje temat lekcji: Ruch obrotowy Ziemi. W formie pogadanki wstępnej nauczyciel omawia pozorną wędrówkę Słońca.

b) Faza realizacyjna

1. Nauczyciel podaje definicję długości i szerokości geograficznej.

2. Uczniowie rozwiązują zadanie 1 (załącznik 1).

3. Nauczyciel przedstawia za pomocą globusa szkolnego ruch obrotowy Ziemi. Nauczyciel zadaje pytania klasie, nawiązuje się dyskusja:

• Jak długo trwa obrót Ziemi wokół własnej osi?

• Jakie są następstwa ruchu obrotowego Ziemi?

• O ile stopni obraca się Ziemia w ciągu 24 h?

4. Uczniowie po krótkiej pogadance rozwiązują zadanie 2 (załącznik 1).

5. Nauczyciel nawiązuje rozmowę o następstwach ruch obrotowego Ziemi. Uczniowie wymieniają i zapisują w zeszycie następstwa ruch obrotowego Ziemi.

6. Nauczyciel przy pomocy globusa indukcyjnego i przystawek przedstawia strefy oświetlenia Ziemi. Uczniowie nazywają poszczególne strefy. Nauczyciel zaznacza na globusie drogę Słońca – ekliptykę.

7. Uczniowie przy pomocy nauczyciela rozwiązują zadanie 3 (załącznik 1).

8. Uczniowie w trakcie pogadanki z nauczycielem określają rolę czasu miejscowego, strefowego i urzędowego na kuli ziemskiej, definiują linię zmiany daty.

9. Nauczyciel podaje wzory na górowanie Słońca, rozwiązuje z uczniami zadanie z zastosowaniem tych wzorów.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel podaje treść zadania domowego (załącznik).

5. Bibliografia

1. Flis J., Szkolny słownik geograficzny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1985.

2. Modzelewska B., Piełowska E., Podstawy geografii fizycznej i geologii dla klasy I i II liceum ogólnokształcącego, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Toruń 1999.

3. Stankowski W., Geografia fizyczna z geologią, Podręcznik dla szkoły średniej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994.

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia

Załącznik 1.

Zadanie 1.

Podaj długość i szerokość geograficzną dla miejscowości:

Warszawa ..........................................

Kair ..........................................

Lima ..........................................

Pekin ..........................................

Zadanie 2.

Oblicz, o ile stopni obraca się Ziemia w ciągu:

12 godzin - .............................................

1 godziny - .............................................

4 minut - ................................................

1 sekundy - ............................................

Zadanie 3.

Napisz, jaka pora roku zaczyna się:

22 czerwca .................................................

21 marca .................................................

23 września ................................................

22 grudnia ................................................

Wpisz obok, do jakich gwiazdozbiorów należą te daty.

b) Zadanie domowe

Korzystając ze słownika geograficznego, podaj definicje następujących pojęć:

• ruch obrotowy Ziemi,

• czas strefowy,

• czas urzędowy,

• linia zmiany daty.

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

brak