Rymy – to lubimy! – Globus Jana Brzechwy
Rymy – to lubimy! – Globus Jana Brzechwy
1. Cele lekcji
a) Wiadomości
Uczeń:
zna różnice między rymem dokładnym a niedokładnym,
posiada podstawowe wiadomości dotyczące życia i twórczości Brzechwy.
b) Umiejętności
Uczeń:
potrafi wymyślać rymy do podanych wyrazów,
potrafi wyszukiwać w tekście rymy niedokładne i dokładne,
rozwija sprawność umysłową, kreatywność.
2. Metoda i forma pracy
Praca z tekstem, mapa myślowa, wizualizacja, ćwiczenia
3. Środki dydaktyczne
J. Brzechwa, Arbuz, [w:] J. Brzechwa, Brzechwa dzieciom, Nasza Księgarnia, Warszawa 1980.
J. Brzechwa, Globus, [w:] M. Nagajowa, Słowo za słowem. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy czwartej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 2004.
Encyklopedia
Schemat do mapy myślowej (załącznik 1)
Karta pracy ucznia (załącznik 2)
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć.
Następnie uczniowie odczytują z encyklopedii informacje o życiu i twórczości poety. Wiadomości z tego zakresu zostają utrwalone i zapisane przy pomocy graficznego rozwiązania, tzw. Mapy myślowej mającej na celu łatwiejsze i dostępniejsze zapamiętanie wiadomości. Uczniowie w chmurki wpisują najważniejsze wiadomości dotyczące życia i twórczości poety (załącznik 1).
b) Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi uczniów o głośne i wyraźne odczytanie z podręcznika wiersza Jana Brzechwy Globus. Następnie uczniowie odpowiadają na pytanie, czy wiersz jest smutny, czy wesoły i co o tym świadczy. Kolejne osoby opowiadają, o czym jest tekst.
Następnie uczniowie dobierają rymy do podanych wyrazów, które nauczyciel wypisuje na tablicy w dwóch rzędach: 1. w szkole, globus, arbuza, 2. Krakowa, jezioro, wywrócone. Nauczyciel pyta uczniów o różnicę w rymach z grupy pierwszej i drugiej. Uczniowie powinni zauważyć, iż różnią się one dokładnością. Następnie rysuje na tablicy schemat obrazujący podział rymów na dokładne i niedokładne, informując uczniów o różnicy miedzy nimi.
Kolejne ćwiczenie polega na wypisywaniu ostatnich wyrazów z wiersza i określaniu, czy są to rymy dokładne, czy niedokładne.
Następne ćwiczenie polega na wymawianiu swoich imion i wskazywaniu osoby, która spróbuje do tego imienia wymyślić rymy.
Nauczyciel podaje początki rymowanych przysłów, a zadaniem ucznia jest ich dokończenie: Przyszła koza do…, Jaki pan, taki…, Lata osa…, Lata mucha…, Gdzie kucharek sześć, tam nie ma…
Kolejne zadanie to zabawa w samego poetę. Uczniowie dostają wiersz Jana Brzechwy Arbuz, jednak brakuje w nim niektórych wyrazów, muszą je dopisać (załącznik 2).
c) Faza podsumowująca
Uczniowie powtarzają wiadomości, które nabyli podczas lekcji.
Nauczyciel prosi uczniów, aby wystawili sobie sami ocenę za dzisiejszą pracę na lekcji, ocena może być ładnie pokolorowana i ozdobiona.
5. Bibliografia
Brudnik E., Moszyńska A., Owczarska B., Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, SFS, Kielce 2000.
Brzechwa J., Arbuz, [w:] J. Brzechwa, Brzechwa dzieciom, Nasza Księgarnia, Warszawa 1980.
Brzechwa J., Globus, [w:] M. Nagajowa, Słowo za słowem. Podręcznik do kształcenia literackiego, kulturowego i językowego dla klasy czwartej szkoły podstawowej, WSiP, Warszawa 2004.
Uniwersalna encyklopedia szkolna PWN, PWN, Warszawa 2004.
Rau K., Ziętkiewicz E., Jak aktywizować uczniów: „burza mózgów” i inne techniki edukacji, Oficyna Wydawnicza GiP, Poznań 2000.
6. Załączniki
a) Karta pracy ucznia
Załącznik 1.
Schemat do mapy myślowej
Załącznik 2.
W owocarni arbuz leży
I złośliwie pestki……………………………..(szczerzy);
Tu przygani, tam zaczepi.
„Już byś przestał gadać lepiej,
Zamknij buzię,
Arbuzie!”
Ale arbuz jest uparty,
Dalej sobie stroi …………………………..(żarty)
I tak rzecze do moreli:
„Jeszcześmy się nie widzieli,
Pani skąd jest?”
„Jestem Serbka...”
„Chociaż Serbka, ale ………………………….(cierpka)!”
Wszystkich drażnią jego drwiny,
A on mówi do cytryny:
„Pani skąd jest?”
„Jestem Włoszka...”
„Chociaż Włoszka, ale ………………………….(gorzka)!”
Gwałt się podniósł na wystawie:
„To zuchwalstwo! To bezprawie!
Zamknij buzię,
……………………………………………………..(Arbuzie)!”
Lecz on za nic ma owoce,
Szczerzy pestki i chichoce.
Melon dość już miał arbuza,
Krzyknął: „Głupiś! Szukasz ……………………………..(guza)!
Będziesz miał za swoje sprawki!”
Runął wprost na niego z……………………………………(szafki),
Potem stoczył go za ladę
I tam zbił na marmoladę.
c) Zadanie domowe
Wymyśl krótki, rymowany wierszyk na dowolny temat.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
brak