Czarno‑biały rysunek wykonany metodą komputerową przedstawia pole uprawne, na którym rosną drzewa. Kompozycja składa się z cienkich, precyzyjnych i lekko ukośnych linii, których bliskie rozmieszczenie tworzy widok na naturę. W miejscu, gdzie przedstawiono trawy z bliska, linie rozluźniają się, a w bardziej oddalonych fragmentach rysunku – zagęszczają. Przez środek przebiega linia najbliższego z kilku pagórków, także zaznaczając miejsce, w którym zaczynają się drzewa, przedstawione po kilka obok siebie. Za nimi również widoczne są pagórki oraz rosnące na nich drzewa.
Czarno‑biały rysunek wykonany metodą komputerową przedstawia pole uprawne, na którym rosną drzewa. Kompozycja składa się z cienkich, precyzyjnych i lekko ukośnych linii, których bliskie rozmieszczenie tworzy widok na naturę. W miejscu, gdzie przedstawiono trawy z bliska, linie rozluźniają się, a w bardziej oddalonych fragmentach rysunku – zagęszczają. Przez środek przebiega linia najbliższego z kilku pagórków, także zaznaczając miejsce, w którym zaczynają się drzewa, przedstawione po kilka obok siebie. Za nimi również widoczne są pagórki oraz rosnące na nich drzewa.
Rysunek
Przykład rysunku wykonanego metodą komputerową, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Przykład rysunku wykonanego metodą komputerową, Ilustracja, licencja: CC BY 3.0.
Wprowadzenie
Jako działanie artystyczne rysunek jest prawie tak stary jak ludzkość. Niezależnie od epoki, funkcjonował jako autonomiczne działanie twórcze. Szkic stanowił istotny element do malowideł ściennych, obrazów sztalugowych malowanych w pracowniach, dzieł plenerowych, czy też projektów architektonicznych, rzeźb.
Jako technika artystyczna różni się od innych dziedzin plastyki narzędziami, materiałami i sposobem artystycznej wypowiedzi. Ze względu na stosowane materiały (ołówek, tusz, pisak) środki wyrazu adekwatne do rysunku: rodzaje linii, kreski (intensywność, ilość, kierunek), także światłocień i kompozycję i ich rodzaje.
Nauczysz się
Określać rodzaje rysunków ze względu na zastosowane materiały.
Przedstawiać powiązanie rysunku z innymi dziedzinami sztuki.
Rysunek jako działanie artystyczne można zdefiniować jako linearne odwzorowanie obiektów, pojęć, myśli, postaw, emocji i fantazji, którym nadano formę wizualną, symboli, a nawet form abstrakcyjnych. Rysunek, mimo że wizualnie podobny do grafiki, różni się od niej, ponieważ jest produktem końcowym działania artysty. To też decyduje o jego wyjątkowości.
Chociaż nie każde dzieło sztuki zostało poprzedzone rysunkiem w formie szkicu wstępnego, rysunek jest uważany za podstawę wszelkich sztuk plastycznych. Wiele zachowanych prac rysunkowych potwierdza, że od wieków był podstawą malarstwa ściennego, panelowego i tablicowego, rzeźby i architektury. Takie wstępne szkice mogą wskazywać jedynie główne konturyKonturkontury, zapis pomysłu lub być bardzo szczegółowe, zawierać studia poszczególnych fragmentów, zrealizowanego później dzieła.
R8w2AbKHVxc3a
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę autorstwa Leonardo da Vinci pod tytułem „Madonna Litta”. Rysunek przedstawia studium do obrazu – twarz Madonny, która na etapie szkicu różniła się od tej z obrazu. Na rysunku Madonna ma szeroko otwarte oczy, mniejszy nos, powiększone usta oraz jej głowa jest mniej uchylona niż na rysunku końcowym. Kobieta na rysunku wydaje się młodsza. Dodatkowo na ilustracji został umieszczony interaktywny punkt: 1. Rysunek uważany jest za jedno z najbardziej efektownych studiów portretowych Leonarda da Vinci [czyt. Leonarda da Winczi]. Renesansowy artysta już w szkicu do obrazu zastosował delikatną linię konturu oraz opracował rozłożenie cieni na twarzy i szyi, które wiernie zostały powtórzone w dziele malarskim. Miękki. subtelny światłocień podkreśla w rysunku bryłę twarzy Madonny. Pod tekstem umieszczone zostało dzieło przedstawiające Madonnę trzymającą na dłoniach małe dziecko. Madonna została sportretowana jako młoda kobieta o długich brązowych włosach, które zostały ukryte pod chustą. Ubrana jest w czerwoną suknię oraz niebieską pelerynę okrywającą jej ramiona. Na dłoniach trzyma małego nagiego Jezusa, którego karmi piersią. Pod obrazem znajduje się podpis: Leonardo da Vinci, „Madonna Litta”, ok. 1490 r., Muzeum Ermitaż, Sankt Petersburg, Rosja, wikimedia.org, domena publiczna.
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę autorstwa Leonardo da Vinci pod tytułem „Madonna Litta”. Rysunek przedstawia studium do obrazu – twarz Madonny, która na etapie szkicu różniła się od tej z obrazu. Na rysunku Madonna ma szeroko otwarte oczy, mniejszy nos, powiększone usta oraz jej głowa jest mniej uchylona niż na rysunku końcowym. Kobieta na rysunku wydaje się młodsza. Dodatkowo na ilustracji został umieszczony interaktywny punkt: 1. Rysunek uważany jest za jedno z najbardziej efektownych studiów portretowych Leonarda da Vinci [czyt. Leonarda da Winczi]. Renesansowy artysta już w szkicu do obrazu zastosował delikatną linię konturu oraz opracował rozłożenie cieni na twarzy i szyi, które wiernie zostały powtórzone w dziele malarskim. Miękki. subtelny światłocień podkreśla w rysunku bryłę twarzy Madonny. Pod tekstem umieszczone zostało dzieło przedstawiające Madonnę trzymającą na dłoniach małe dziecko. Madonna została sportretowana jako młoda kobieta o długich brązowych włosach, które zostały ukryte pod chustą. Ubrana jest w czerwoną suknię oraz niebieską pelerynę okrywającą jej ramiona. Na dłoniach trzyma małego nagiego Jezusa, którego karmi piersią. Pod obrazem znajduje się podpis: Leonardo da Vinci, „Madonna Litta”, ok. 1490 r., Muzeum Ermitaż, Sankt Petersburg, Rosja, wikimedia.org, domena publiczna.
Leonardo da Vinci, „Madonna Litta” – studium do obrazu, rysunek ołówkiem i blejwasem, ok. 1490 r., Luwr, Paryż, Francja, arthive.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Leonardo da Vinci, Madonna Litta, szkic, Luwr, Paryż, dostępny w internecie: https://arthive.com/fr/leonardodavinci/works/308407~Madonna_Litta_sketch [dostęp 9.06.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RVhNpAQvzzQU8
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Gianlorenzo Bernini pod tytułem „Model posągu konnego króla Ludwika XIV”. Rysunek ukazuje wizualizację posągu konnego króla Ludwika XIV na papierze. Mężczyzna, tak jak na posągu, został sportretowany jako młody i umięśniony, oraz o długich lokowanych włosach. Król ma nagi tors, a jego dolne partie ciała są przykryte materiałem. Koń, na którym siedzi król jest także spłoszony. Rysunek różni się od posągu sceną – na rysunku Ludwik siedzi na koniu na zboczu skały. Dodatkowo na ilustracji został umieszczony interaktywny punkt: 1. Barokowy rzeźbiarz Bernini podkreślił światłocień w szkicu do rzeźby, dodając do uprzednio wykonanego rysunku piórkiem lawowanie o silnie zaakcentowanym światłocieniu i zarysowanym konturze, w którym linia miejscami zanika, podkreślając miejsca najbardziej oświetlone.
Realizacja pomnika odbiega od koncepcji szkicu, wykonanego piórkiem i lawowania. Król w zamyśle miał być przedstawiony na skale, co miało podkreślić dostojność monarchy. Oprócz linii konturowej artysta posłużył się lawowaną plamą o zróżnicowanej intensywności. Pod tekstem znajduje się fotografia przedstawiająca „Posąg konny króla Ludwika XIV”. Rzeźba pokazuje króla jako młodego muskularnego mężczyznę o długich lokowanych włosach, ubranego w szatę okrywającą jego dolne partie ciała. Mężczyzna w jednej dłoni trzyma lejce, w drugiej zaś przedmiot kształtem przypominający kołek. Koń, na którym siedzi król Ludwik XIV jest spłoszony. Cała akcja odgrywa się na tle skalnej ściany. Pod zdjęciem znajduje się podpis: Gianlorenzo Bernini, „Posąg konny króla Ludwika XIV”, 1669-1670 r., Galeria Borghese, Rzym, Włochy, wikioo.org, domena publiczna
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Gianlorenzo Bernini pod tytułem „Model posągu konnego króla Ludwika XIV”. Rysunek ukazuje wizualizację posągu konnego króla Ludwika XIV na papierze. Mężczyzna, tak jak na posągu, został sportretowany jako młody i umięśniony, oraz o długich lokowanych włosach. Król ma nagi tors, a jego dolne partie ciała są przykryte materiałem. Koń, na którym siedzi król jest także spłoszony. Rysunek różni się od posągu sceną – na rysunku Ludwik siedzi na koniu na zboczu skały. Dodatkowo na ilustracji został umieszczony interaktywny punkt: 1. Barokowy rzeźbiarz Bernini podkreślił światłocień w szkicu do rzeźby, dodając do uprzednio wykonanego rysunku piórkiem lawowanie o silnie zaakcentowanym światłocieniu i zarysowanym konturze, w którym linia miejscami zanika, podkreślając miejsca najbardziej oświetlone.
Realizacja pomnika odbiega od koncepcji szkicu, wykonanego piórkiem i lawowania. Król w zamyśle miał być przedstawiony na skale, co miało podkreślić dostojność monarchy. Oprócz linii konturowej artysta posłużył się lawowaną plamą o zróżnicowanej intensywności. Pod tekstem znajduje się fotografia przedstawiająca „Posąg konny króla Ludwika XIV”. Rzeźba pokazuje króla jako młodego muskularnego mężczyznę o długich lokowanych włosach, ubranego w szatę okrywającą jego dolne partie ciała. Mężczyzna w jednej dłoni trzyma lejce, w drugiej zaś przedmiot kształtem przypominający kołek. Koń, na którym siedzi król Ludwik XIV jest spłoszony. Cała akcja odgrywa się na tle skalnej ściany. Pod zdjęciem znajduje się podpis: Gianlorenzo Bernini, „Posąg konny króla Ludwika XIV”, 1669-1670 r., Galeria Borghese, Rzym, Włochy, wikioo.org, domena publiczna
Gianlorenzo Bernini, „Model posągu konnego króla Ludwika XIV”, 1669 r., wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Gianlorenzo Bernini, Model posągu konnego króla Ludwika XIV, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gianlorenzo_Bernini_-_Study_for_an_Equestrian_Statue_of_Loius_XIV_-_WGA02055.jpg [dostęp 8.06.2021], domena publiczna.
R7dDxo1PAu27I1
Rysunek przygotowawczy do „Guerniki” autorstwa Pablo Picasso przedstawia szkic finalnej wersji dzieła. Szkic zawiera te same cechy i postacie co ostateczna wersja Guerniki. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Pablo Picasso, czołowy malarz kubizmu, przed namalowaniem obrazu „Guernica” sporządził wiele szkiców przygotowawczych. Picasso, aby wydobyć pierwszy plan, w szkicu wprowadził światłocień. Rysunek różni się od realizacji olejnej dzieła. Artysta zmienił kompozycję i zrezygnował z kilku elementów. Najciemniejsze miejsca w obrazie zostały tu podkreślone mocno zagęszczoną siatką kresek. Pod tekstem umieszczony został rysunek przygotowawczy do „Guerniki” autorstwa Pablo Picasso i przedstawia przerażoną grupę ludzi i zwierząt ukrywającą się w pomieszczeniu. Na pierwszym planie rysunku jest chaos. Rysunek różni się od końcowej wersji obrazu – brak w niej przerażonego konia, oraz ciała z oddzieloną od niego głową i dłoni z mieczem. pod obrazem znajduje się podpis: Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do „Guerniki" (Studium kompozycji VII), 1937 r., Muzeum Narodowe Centrum Sztuk Królowej Zofii, Madryt, Hiszpania, museoreinasofia.es, CC BY 3.0. 2. Linearny rysunek pokazuje rozplanowanie monumentalnej kompozycji obrazu. Artysta stosuje linię konturową, płynną o jednakowej grubości. W porównaniu z gotową realizacją, szkic koncepcyjny wykonany linią konturową niewiele się zmienił. Pod tekstem umieszczona została ilustracja obrazująca przerażoną grupę ludzi i zwierząt zamkniętych w pomieszczeniu. Na pierwszym planie obrazu jest chaos. Ludzie wraz ze zwierzętami (koń i krowa) są przerażeni, część cierpi z powodu odniesionych ran, część ludzi czołga się. Uwagę przykuwa u dołu obrazu oderwana od ciała głowa oraz dłoń trzymająca ułamany miecz. Pod rysunkiem znajduje się podpis: Pablo Picasso, „Guernica", 1937 r., Muzeum Narodowe Centrum Sztuk Królowej Zofii, Madryt, Hiszpania, aukcje.artkomiks.pl, CC BY 3.0. 3. Wiele detali powstało jako wcześniejsze szkice. Rysunek dłoni wykonany został za pomocą krótkich, urywanych linii. W miejscach zacienionych kreska zagęszcza się. Kontur w miejscach ciemniejszych jest bardziej wyrazisty, a światłocień oddany za pomocą nakładających się na siebie i krzyżujących linii. Pod tekstem umieszczony został rysunek przedstawiający szkic oderwanej dłoni trzymającej pęknięty miecz. Pod rysunkiem znajduje się podpis: Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do „Guernica"(Ręka ze złamanym mieczem), 1937 r., Muzeum Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii, Madryt, Hiszpania, museoreinasofia.es, CC BY 3.0.
Rysunek przygotowawczy do „Guerniki” autorstwa Pablo Picasso przedstawia szkic finalnej wersji dzieła. Szkic zawiera te same cechy i postacie co ostateczna wersja Guerniki. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Pablo Picasso, czołowy malarz kubizmu, przed namalowaniem obrazu „Guernica” sporządził wiele szkiców przygotowawczych. Picasso, aby wydobyć pierwszy plan, w szkicu wprowadził światłocień. Rysunek różni się od realizacji olejnej dzieła. Artysta zmienił kompozycję i zrezygnował z kilku elementów. Najciemniejsze miejsca w obrazie zostały tu podkreślone mocno zagęszczoną siatką kresek. Pod tekstem umieszczony został rysunek przygotowawczy do „Guerniki” autorstwa Pablo Picasso i przedstawia przerażoną grupę ludzi i zwierząt ukrywającą się w pomieszczeniu. Na pierwszym planie rysunku jest chaos. Rysunek różni się od końcowej wersji obrazu – brak w niej przerażonego konia, oraz ciała z oddzieloną od niego głową i dłoni z mieczem. pod obrazem znajduje się podpis: Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do „Guerniki" (Studium kompozycji VII), 1937 r., Muzeum Narodowe Centrum Sztuk Królowej Zofii, Madryt, Hiszpania, museoreinasofia.es, CC BY 3.0. 2. Linearny rysunek pokazuje rozplanowanie monumentalnej kompozycji obrazu. Artysta stosuje linię konturową, płynną o jednakowej grubości. W porównaniu z gotową realizacją, szkic koncepcyjny wykonany linią konturową niewiele się zmienił. Pod tekstem umieszczona została ilustracja obrazująca przerażoną grupę ludzi i zwierząt zamkniętych w pomieszczeniu. Na pierwszym planie obrazu jest chaos. Ludzie wraz ze zwierzętami (koń i krowa) są przerażeni, część cierpi z powodu odniesionych ran, część ludzi czołga się. Uwagę przykuwa u dołu obrazu oderwana od ciała głowa oraz dłoń trzymająca ułamany miecz. Pod rysunkiem znajduje się podpis: Pablo Picasso, „Guernica", 1937 r., Muzeum Narodowe Centrum Sztuk Królowej Zofii, Madryt, Hiszpania, aukcje.artkomiks.pl, CC BY 3.0. 3. Wiele detali powstało jako wcześniejsze szkice. Rysunek dłoni wykonany został za pomocą krótkich, urywanych linii. W miejscach zacienionych kreska zagęszcza się. Kontur w miejscach ciemniejszych jest bardziej wyrazisty, a światłocień oddany za pomocą nakładających się na siebie i krzyżujących linii. Pod tekstem umieszczony został rysunek przedstawiający szkic oderwanej dłoni trzymającej pęknięty miecz. Pod rysunkiem znajduje się podpis: Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do „Guernica"(Ręka ze złamanym mieczem), 1937 r., Muzeum Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii, Madryt, Hiszpania, museoreinasofia.es, CC BY 3.0.
Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do „Guerniki”, 1937 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA), Nowy Jork, Stany Zjednoczone, shepquest.wordpress.com, CC BY 3.0
Źródło: Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do Guerniki, rysunek, dostępny w internecie: https://shepquest.wordpress.com/2016/03/08/jean-shepherd-ive-got-you-covered-part-2-of-2-artsy-fartsy-8-guernica/ [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
RZc6QJrPxB92K
Ilustracja interaktywna przedstawia szkice autorstwa Franka O. Gehry’ego. Pierwszy ukazujący wczesną wizualizację Muzeum Guggenheima w Bilbao. Szkic został niedbale wykonany i trudno dostrzec poszczególne elementy budynku. Drugi przedstawia kolejną wizualizację budynku – ten szkic również został wykonany za pomocą jednego ruchu ręki. Szkic składa się z linii, kresek, które mają tworzyć wizualizację budynku. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Koncepcyjne szkice Franka O. Gehry’ego [czyt. Franka O. Geriego] nie przypominają architektonicznych rysunków. Są bardzo plastyczne, prowadzone ciągłą linią. Jednocześnie nawiązują do dekonstruktywizmu, kierunku w architekturze, który reprezentuje dzieło Franka O. Gehry’ego. Pod opisem umieszczona została fotografia przedstawiająca budynek Muzeum Guggenheima w Bilbao, który został wybudowany przy brzegu zbiornika wodnego. Budynek charakteryzuje się nowoczesną bryłą i fasadą w kolorze srebra i szarości. Muzeum posiada trzy przeszklone kondygnacje. Pod zdjęciem znajduje sie podpis: Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima, 1997 r., Bilbao, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY-SA 4.0.
Ilustracja interaktywna przedstawia szkice autorstwa Franka O. Gehry’ego. Pierwszy ukazujący wczesną wizualizację Muzeum Guggenheima w Bilbao. Szkic został niedbale wykonany i trudno dostrzec poszczególne elementy budynku. Drugi przedstawia kolejną wizualizację budynku – ten szkic również został wykonany za pomocą jednego ruchu ręki. Szkic składa się z linii, kresek, które mają tworzyć wizualizację budynku. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Koncepcyjne szkice Franka O. Gehry’ego [czyt. Franka O. Geriego] nie przypominają architektonicznych rysunków. Są bardzo plastyczne, prowadzone ciągłą linią. Jednocześnie nawiązują do dekonstruktywizmu, kierunku w architekturze, który reprezentuje dzieło Franka O. Gehry’ego. Pod opisem umieszczona została fotografia przedstawiająca budynek Muzeum Guggenheima w Bilbao, który został wybudowany przy brzegu zbiornika wodnego. Budynek charakteryzuje się nowoczesną bryłą i fasadą w kolorze srebra i szarości. Muzeum posiada trzy przeszklone kondygnacje. Pod zdjęciem znajduje sie podpis: Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima, 1997 r., Bilbao, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY-SA 4.0.
Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima, Szkic projektu, 1991 r., pinimg.com, CC BY 3.0; Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima, Szkic projektu, 1991 r., divisare.com, CC BY 3.0
Źródło: Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima, szkic projektu, dostępny w internecie: https://divisare.com/projects/304078-frank-gehry-guggenheim-museum-bilbao [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0. https://www.pinterest.at/pin/566116615638901078/.
Techniki rysunkowe w pracach współczesnych artystów
P17UajN9T
R1DnP1VtI5Lec
Ilustracja przedstawia narzędzia potrzebne do wykonania rysunku oraz narysowany profil kobiety. Na grafice znajduje się napis „Rysunek – techniki rysunkowe, Prezentacja multimedialna”.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
P4Epz6xRd
Ołówek
2,2
R16n2mTR0Eh8z
Ilustracja przedstawia stary, brązowo‑czarny ołówek. Ołówek podzielony jest na trzy części. Środkowa, najdłuższa część służy do kreślenia kształtów. Jest ona oprawiona w dwie drewniane części, zwężające się od strony służącej do pisania.
Przykład ołówka używanego do XVI w., imgur.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Przykład ołówka używanego do XVI w., ilustracja, dostępny w internecie: https://i.imgur.com/PXJIY6C.jpg [dostęp 24.08.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
R4aLqnDfr2h4i
Ilustracja przedstawia dwa sposoby trzymania ołówka w dłoni - poprawny oraz niepoprawny. Poprawny sposób trzymania ołówka znajduje się po lewej stronie i polega na trzymaniu ołówka luźno w dłoni, rysikiem kierując w górę. Dłoń jest ułożona prostopadle od podłogi. Cztery palce są lekko rozprostowane i ułożone w jednej linii, a kciuk znajduje się blisko palca wskazującego. Po prawej stronie ukazany został nieprawidłowy sposób trzymania ołówka. Dłoń jest ułożona równolegle do podłoża. Dłoń jest ściśnięta w pięść, a palec wskazujący wyciągnięty jest do przodu i oparty o ołówek. Rysunek jest przekreślony.
Prawidłowy oraz błędny chwyt ołówka, jakrysowac.files.wordpress.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Prawidłowy oraz błędny chwyt ołówka, ilustracja, dostępny w internecie: https://jakrysowac.files.wordpress.com/2011/08/1.png [dostęp 24.08.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Takich ołówków jak przedstawiony powyżej, używano od XII do XVI wieku. Grafitowe ołówki pojawiły się dopiero w połowie XVI stulecia.
Zauważ, w jaki sposób należy, a jak nie powinno się trzymać ołówka podczas wykonywania rysunku.
P1GvQZ3g7
Rysunek ołówkiem
RYwSWoJ5mGOuw
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek ołówkiem – film”.
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek ołówkiem – film”.
Rysunek ołówkiem – film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Rysunek ołówkiem – film, licencja: CC BY 3.0.
Źródło: online-skills, Rysunek ołówkiem – film, licencja: CC BY 3.0.
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek ołówkiem – film”.
PMvTWcxOp
Piórko
1,1
R1YBn6zP0bJPg
Ilustracja przedstawia rysunek oraz ułożone wokół niego piórka. Zaprezentowany rysunek przedstawia wiejską drogę, idącą w głąb rysunku. Nad drogą umieszczono gałąź drzewa. Obok drogi stoi niski płotek. W tle znajdują się domy i drzewa. Rysunek został wykonany w odcieniach szarości na papierze.
Philip Harris, Ilustracja przedstawiająca wiejski krajobraz, pinimg.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Ilustracja przedstawiająca wiejski krajobraz, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Prawdopodobnie rysunek piórkiem ma swoje początki w kaligrafii. Początkowo stosowano pióra gęsie. Zastąpiono je wynalezioną przez Jamesa Perry’ego [czytaj: dżejmsa perriego] stalówką dopiero w latach 30. XIX wieku.
PLwbEw7xQ
Rysunek piórkiem
R1DZ6QVtlrUu7
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek piórkiem”.
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek piórkiem”.
Rysunek piórkiem – film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Rysunek piórkiem – film, licencja: CC BY 3.0.
Źródło: online-skills, Rysunek piórkiem – film, licencja: CC BY 3.0.
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek piórkiem”.
P1Hhyw22N
Lawowanie
1,1
RSmy9KJDbxPC9
Ilustracja przedstawia rysunek oraz narzędzia, za pomocą których został wykonany - pędzle o różnej grubości i kształcie włosia. Zaprezentowany rysunek przedstawia widok na pień drzewa oraz gałęzie pokryte liśćmi i budynki mieszkalne. Drzewo znajduje się na pierwszym planie, a za nim, po prawej stronie rysunku stoi jeden z budynków. Drugi budynek stoi po lewej stronie rysunku. Rysunek został wykonany w odcieniach szarości na papierze.
Kim Whitby, Szkic przedstawiający drzewo rosnące nieopodal budynku, linkedin.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Kim Whitby, Szkic przedstawiający drzewo rosnące nieopodal budynku, ilustracja, lawowanie, dostępny w internecie: https://uk.linkedin.com/in/kim-whitby-62632684 [dostęp 24.08.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Lawowanie polega na monochromatycznym malowaniu rozwodnionym tuszem lub farbą. Technikę stosował już w renesansie Leonardo da Vinci.
Pz994ZTOp
Lawowanie rysunku
R1OgrhDjmb2pm
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Lawowanie rysunku - film”.
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Lawowanie rysunku - film”.
Lawowanie rysunku – film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Lawowanie rysunku – film, licencja: CC BY 3.0.
Lawowanie rysunku – film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Lawowanie rysunku – film, licencja: CC BY 3.0.
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Lawowanie rysunku - film”.
PdJQsYoaz
Marker
1,1
R11jX4xCbCRmd
Ilustracja przedstawia czarno‑biały rysunek mężczyzny, który został wykonany za pomocą markera. Na rysunku uwieczniono mężczyznę w średnim wieku, ubranego w kapelusz oraz koszulkę na ramiączkach. W dłoniach trzyma długi aparat z wystającym obiektywem, którym wykonuje zdjęcie.
Damien Duhamel, Portret mężczyzny wykonany markerem, pinimg.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Damien Duhamel, Portret mężczyzny wykonany markerem, rysunek, marker, dostępny w internecie: https://pl.pinterest.com/pin/234327986836810253/ [dostęp 24.08.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Markery mogą mieć końcówkę o różnej grubości – cienkie zazwyczaj stosuje się do konturów, grube, do wypełniania większych powierzchni. Produkowane są także markery ze ściętą końcówką.
P19srTga9
Rysunek markerem
R1Qw1a5LGQW7c
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek markerem”.
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek markerem”.
Rysunek markerem - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Rysunek markerem - film, licencja: CC BY 3.0.
Źródło: online-skills, Rysunek markerem - film, licencja: CC BY 3.0.
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek markerem”.
PSvCS7byF
Węgiel
1,1
RKRLCiFJXPAX8
Ilustracja przedstawia portret kobiety wykonany za pomocą węgla. Sportretowana, to młoda kobieta o średniej długości włosach zaczesanych do tyłu. Portret przedstawia tylko fragment głowy - oczy, nos, uszy, włosy, brak ust oraz szyi i czoła. Portret z lewej strony i u dołu zanika, jest rozmazany. Portret został wykonany w odcieniach szarości.
Portret czarnoskórej kobiety wykonany przez gorillabirgade za pomocą węgla, pinimg.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: gorillabirgade, Portret czarnoskórej kobiety wykonany przez gorillabirgade za pomocą węgla, szkic, rysunek,, dostępny w internecie: https://pl.pinterest.com/pin/774337729658926349/ [dostęp 24.08.2023], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Węgiel doskonale nadaje się do rozwiązania problemu światłocienia lub modelowania postaci, ponieważ umożliwia podkreślenie zróżnicowania tonów.
PygtnAoNK
Rysunek węglem
RSauS8gVg0Ykq
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek węglem”.
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek węglem”.
Rysunek węglem - film, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Rysunek węglem - film, licencja: CC BY 3.0.
Źródło: online-skills, Rysunek węglem - film, licencja: CC BY 3.0.
Materiał filmowy do prezentacji multimedialnej zatytułowany „Rysunek węglem”.
Głośność lektora
Głośność muzyki
Polecenie 1
Opisz styl Picasso [czytaj: pikasso]. Podaj przykładowe dzieła.
RoFkDbcUotnOY
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
R1Ju2jgHE9GQZ
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
RZQZUes7dFNuV
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
R1JQrjowccYIH
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Rysunek ołówkiem
Mimo że grafit wynaleziono w XVI w., jako ołówek osadzony w drewnie znany był dopiero w XVII wieku. Przez kolejne stulecia używany był rzadko. Grafit był używany do wykonywania wstępnych szkiców, ale rysunki całkowicie wykonane grafitem były rzadkością. Dzisiejsze ołówki zawdzięczamy francuskiemu wynalazcy Nicolasowi‑Jacquesowi Conté [czytaj: nikolasowi żakowi kąnti], który pod koniec XVIII wieku mieszaninę grafitu i gliny zamieścił w drewnianej osłonie. Od tego czasu popularnością do dziś cieszą się ołówki produkowane pod nazwą zaczerpniętą od nazwiska twórcy.
Szeroka gama twardości ołówków umożliwia wybór techniki rysowania – od kreski delikatnej, ledwie widocznej po mocną, zdecydowana i wymowną. Zaletą ołówka jest możliwość cieniowania rysunku w celu uzyskania efektów światłocieniowych oraz wrażenia głębi i wypukłości.
RMHET5tZaMzKA
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Luciana Freuda pod tytułem „Portret Lady Anderson”. Rysunek prezentuje postać kobiety w średnim wieku o średniej długości włosach upiętych z tyłu. Lewe oko kobiety skierowane jest lekko zauważalnie w inną stronę niż prawe. Szczęka kobiety jest niesymetryczna, podobnie jak jej usta, których jeden kącik zauważalnie opada w dół. Na twarzy kobiety widoczne są zmarszczki, szczególnie po jej lewej stronie. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Podejście Luciana Freuda [czytaj lusjana frojda] (1922–2011 r.), angielskiego artysty, przedstawiciela malarstwa figuratywnego, zawsze opierało się na intensywnej obserwacji swoich modelek., 2. Portret przedstawia Morny Campbell MacKormick [czytaj: morni kambel makormik], żonę kolekcjonera sztuki Sir Colina Andersona [czytaj: ser kolina andersona]. Na rysunku można dostrzec wpływ portretów XIX-wiecznego francuskiego malarza Jeana Auguste-Dominique'a Ingresa [czytaj: żana augusta dominika angra]. Postać narysowana jest w subtelny sposób, delikatną kreską, podkreślająca rysy twarzy i minimalny światłocień. Artysta za pomocą ukośnych pociągnięć krawędzią ołówka zaznacza delikatny światłocień.
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Luciana Freuda pod tytułem „Portret Lady Anderson”. Rysunek prezentuje postać kobiety w średnim wieku o średniej długości włosach upiętych z tyłu. Lewe oko kobiety skierowane jest lekko zauważalnie w inną stronę niż prawe. Szczęka kobiety jest niesymetryczna, podobnie jak jej usta, których jeden kącik zauważalnie opada w dół. Na twarzy kobiety widoczne są zmarszczki, szczególnie po jej lewej stronie. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Podejście Luciana Freuda [czytaj lusjana frojda] (1922–2011 r.), angielskiego artysty, przedstawiciela malarstwa figuratywnego, zawsze opierało się na intensywnej obserwacji swoich modelek., 2. Portret przedstawia Morny Campbell MacKormick [czytaj: morni kambel makormik], żonę kolekcjonera sztuki Sir Colina Andersona [czytaj: ser kolina andersona]. Na rysunku można dostrzec wpływ portretów XIX-wiecznego francuskiego malarza Jeana Auguste-Dominique'a Ingresa [czytaj: żana augusta dominika angra]. Postać narysowana jest w subtelny sposób, delikatną kreską, podkreślająca rysy twarzy i minimalny światłocień. Artysta za pomocą ukośnych pociągnięć krawędzią ołówka zaznacza delikatny światłocień.
Lucian Freud, „Portret Lady Anderson”, 1952 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, stephenongpin.com, CC BY 3.0
Źródło: Lucian Freud, Portret Lady Anderson, Rysunek, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.stephenongpin.com/object/790818/0/portrait-of-lady-anderson [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
RodYzDW8x12Uc
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Henry'ego Moore'a pod tytułem „Siedząca postać”. Rysunek to portret młodej nagiej kobiety o średniej długości włosach zaczesanych do tyłu. Dziewczyna siedzi na sofie, dłonie trzyma na zaciśniętych udach. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Henry Spencer Moore [czytaj: henri spenser mur] (1898–1986 r.) to angielski rzeźbiarz, przedstawiciel abstrakcji organicznej, harmonizującej z kompozycją figuralną. Jest też doskonałym rysownikiem., 2. „Siedząca postać" to rysunek przedstawiający kobietę, wykonany w swobodny, szkicowy sposób. Koliste linie na ciele podkreślają jej trójwymiarowość. Podłoga, materiał, na którym siedzi modelka i tło zostały naszkicowane delikatnymi, równoległymi liniami, a w miejsca bardziej zacienione zostały narysowane liniami krzyżującymi się. Linia staje się delikatniejsza i cieńsza, a nawet zanika w miejscach najbardziej oświetlonych. Moore w tym okresie był już cenionym rzeźbiarzem reprezentującym figuralną rzeźbę organiczną, rysunek zmierza w kierunku klasycznego sposobu przedstawienia postaci.
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Henry'ego Moore'a pod tytułem „Siedząca postać”. Rysunek to portret młodej nagiej kobiety o średniej długości włosach zaczesanych do tyłu. Dziewczyna siedzi na sofie, dłonie trzyma na zaciśniętych udach. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Henry Spencer Moore [czytaj: henri spenser mur] (1898–1986 r.) to angielski rzeźbiarz, przedstawiciel abstrakcji organicznej, harmonizującej z kompozycją figuralną. Jest też doskonałym rysownikiem., 2. „Siedząca postać" to rysunek przedstawiający kobietę, wykonany w swobodny, szkicowy sposób. Koliste linie na ciele podkreślają jej trójwymiarowość. Podłoga, materiał, na którym siedzi modelka i tło zostały naszkicowane delikatnymi, równoległymi liniami, a w miejsca bardziej zacienione zostały narysowane liniami krzyżującymi się. Linia staje się delikatniejsza i cieńsza, a nawet zanika w miejscach najbardziej oświetlonych. Moore w tym okresie był już cenionym rzeźbiarzem reprezentującym figuralną rzeźbę organiczną, rysunek zmierza w kierunku klasycznego sposobu przedstawienia postaci.
Henry Moore, „Siedząca postać”, 1954 r., Galeria Tate Modern, Londyn, Wielka Brytania, tate.org.uk, CC BY 3.0
Źródło: Henry Moore, Siedząca postać, Rysunek, Galeria Tate Modern, Londyn, dostępny w internecie: https://www.tate.org.uk/art/artworks/moore-seated-figure-t06823 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
RaQPMxEviqzQt
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Jerzego Nowosielskiego pod tytułem „Postać”. Ma ona średniej długości włosy, mniej więcej do połowy szyi. Ubrana jest w krótką koszulkę z kołnierzem i krótkie szorty. Postać ma dłonie schowane za plecami. Postać stoi przy ścianie, opierając lewe kolano o taboret. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Jerzy Nowosielski (1923–2011 r.) to wybitny polski malarz i rysownik, związany z Grupą Młodych Plastyków i Grupą Krakowską, zafascynowany ikoną, przedstawieniami figuralnymi, w których operował głównie konturem., 2. Rysunek Nowosielskiego charakteryzuje się płynnością linii konturowej. Artysta pomija detale i skupia się na samej sylwetce.
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Jerzego Nowosielskiego pod tytułem „Postać”. Ma ona średniej długości włosy, mniej więcej do połowy szyi. Ubrana jest w krótką koszulkę z kołnierzem i krótkie szorty. Postać ma dłonie schowane za plecami. Postać stoi przy ścianie, opierając lewe kolano o taboret. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Jerzy Nowosielski (1923–2011 r.) to wybitny polski malarz i rysownik, związany z Grupą Młodych Plastyków i Grupą Krakowską, zafascynowany ikoną, przedstawieniami figuralnymi, w których operował głównie konturem., 2. Rysunek Nowosielskiego charakteryzuje się płynnością linii konturowej. Artysta pomija detale i skupia się na samej sylwetce.
Jerzy Nowosielski, „Postać”, 1955 r., Dom Aukcyjny „Agra‑Art”, Warszawa, sztuka.agraart.pl, CC BY 3.0
Źródło: Jerzy Nowosielski, Postać, Rysunek, ołówek, dostępny w internecie: https://sztuka.agraart.pl/licytacja/170/10257 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
REDGGZcelrH2c
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Edwarda Dwurnika pod tytułem „Planty” z serii „Kraków”. Rysunek prezentuje widok na planty – miejskie tereny zielone. W centrum rysunku znajdują się dwie alejki drzew, pomiędzy którymi ustawione zostały ławki. Z lewej i prawej strony rysunku widoczne są kamienice oraz ulice. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Edward Dwurnik (1943–2018 r.) zaliczany jest do współczesnych prymitywistów. Linearny pejzaż miejski w perspektywicznym ujęciu to proste w formie oddanie topografii miasta., 2. W młodości dużo rysowałem w plenerze. Tyle zakątków Polski obrysowałem, że gdyby mi przyszło wymieniać wszystkie nazwy miast i miasteczek, to zrobiłby się z tego indeks miejscowości z atlasu samochodowego. Podróże autostopem to najpopularniejszy cykl moich prac. (…) Przyjeżdżałem do miasteczka, wysiadałem z autobusu i od razu siadałem na chodniku i zaczynałem rysować. (Edward Dwurnik. Od początku, katalog wystawy, Małgorzata Czyńska, Wojciech Tuleya [red.], Warszawa 2016, źródło: https://artinfo.pl/dzielo/sierpc-z-cyklu-podroze-autostopem-1967
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Edwarda Dwurnika pod tytułem „Planty” z serii „Kraków”. Rysunek prezentuje widok na planty – miejskie tereny zielone. W centrum rysunku znajdują się dwie alejki drzew, pomiędzy którymi ustawione zostały ławki. Z lewej i prawej strony rysunku widoczne są kamienice oraz ulice. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Edward Dwurnik (1943–2018 r.) zaliczany jest do współczesnych prymitywistów. Linearny pejzaż miejski w perspektywicznym ujęciu to proste w formie oddanie topografii miasta., 2. W młodości dużo rysowałem w plenerze. Tyle zakątków Polski obrysowałem, że gdyby mi przyszło wymieniać wszystkie nazwy miast i miasteczek, to zrobiłby się z tego indeks miejscowości z atlasu samochodowego. Podróże autostopem to najpopularniejszy cykl moich prac. (…) Przyjeżdżałem do miasteczka, wysiadałem z autobusu i od razu siadałem na chodniku i zaczynałem rysować. (Edward Dwurnik. Od początku, katalog wystawy, Małgorzata Czyńska, Wojciech Tuleya [red.], Warszawa 2016, źródło: https://artinfo.pl/dzielo/sierpc-z-cyklu-podroze-autostopem-1967
Edward Dwurnik, „Planty”, z serii „Kraków”, 1970 r., galeriaart.pl, CC BY 3.0
Źródło: Edward Dwurnik, Planty, Rysunek, dostępny w internecie: https://galeriaart.pl/pl/dwurnik/miscellanea/3/od-poczatku [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Rysunek węglem drzewnym
Węgiel drzewny jest jednym z najstarszych materiałów rysunkowych. Sprawdza się w rysunkach, które nie wymagają odwzorowania detali. Stosuje się go najczęściej do sporządzania szkiców, w portretach, martwych naturach czy pejzażach. Naniesione partie rysunku można wycierać lub rozmazywać gumką, chlebem, szmatką, a nawet palcami. Nadmiar węgla można zbierać także pędzlem. Węglem można uzyskać zarówno delikatne, jak i silne przejścia światłocieniowe. Rysunek może w efekcie być subtelny, jak i ekspresyjny, w którym kreska będzie zdecydowana i wyrazista.
Ze względu na nietrwałość techniki, gotową pracę należy zabezpieczyć fiksatywą i eksponować za szkłem. Współcześni artyści posługują się zróżnicowanym rysunkiem – stosują zarówno wyrazistą, mocną i ekspresyjną kreskę, jak i delikatne, roztarte plamy węgla, osiągnięte przez rozcieranie materii.
RvOR6WLZIW7CU
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Leona Kossoffa pod tytułem „Portret N. M. Seedo”. Portret został wykonany za pomocą węgla, charakteryzuje się grubymi kreskami. Portret ten przedstawia wizerunek kobiety w podeszłym wieku o krótkich włosach. Kobieta ma przymknięte oczy i smutny wyraz twarzy. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Leon Kossoff [czytaj: Leon Kosof] (1926–2019 r.) to brytyjski malarz i rysownik, znany z portretów i pejzaży o ogromnym ładunku ekspresji. Artysta związany był ze szkołą londyńską., 2. Portret przedstawia emigrantkę Sonię Husid, znaną pod pseudonimem N.M. Seedo [czyt. N.M. Siidoł]. Wizerunek pochylonej kobiety o smutnej twarzy pełen jest bólu, cierpienia. Siła ekspresji wyrażona jest zdecydowanym, mocnym rysunkiem, opartym na grubym, ciemnym konturze, składającym się z nałożonych na siebie, zdecydowanych linii oraz delikatniejszym wypełnieniu bryły oddanej za pomocą bladych, przecinających się lub zagęszczonych równolegle. Artysta nawiązuje do osiągnięć niemieckich ekspresjonistów.
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Leona Kossoffa pod tytułem „Portret N. M. Seedo”. Portret został wykonany za pomocą węgla, charakteryzuje się grubymi kreskami. Portret ten przedstawia wizerunek kobiety w podeszłym wieku o krótkich włosach. Kobieta ma przymknięte oczy i smutny wyraz twarzy. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Leon Kossoff [czytaj: Leon Kosof] (1926–2019 r.) to brytyjski malarz i rysownik, znany z portretów i pejzaży o ogromnym ładunku ekspresji. Artysta związany był ze szkołą londyńską., 2. Portret przedstawia emigrantkę Sonię Husid, znaną pod pseudonimem N.M. Seedo [czyt. N.M. Siidoł]. Wizerunek pochylonej kobiety o smutnej twarzy pełen jest bólu, cierpienia. Siła ekspresji wyrażona jest zdecydowanym, mocnym rysunkiem, opartym na grubym, ciemnym konturze, składającym się z nałożonych na siebie, zdecydowanych linii oraz delikatniejszym wypełnieniu bryły oddanej za pomocą bladych, przecinających się lub zagęszczonych równolegle. Artysta nawiązuje do osiągnięć niemieckich ekspresjonistów.
Leon Kossoff, „Portret N. M. Seedo”, 1957 r., Galeria Ben Uri, Londyn, Wielka Brytania, benuricollection.org.uk, CC BY 3.0
Źródło: Leon Kossoff, Portret N. M. Seedo, Rysunek, węgiel, Galeria Ben Uri, Londyn, dostępny w internecie: https://www.benuricollection.org.uk/search_result.php?item_id=98 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R10lHJAf0jlxF
Ilustracja interaktywna przedstawia nienazwaną pracę Jarosława Grulkowskiego z cyklu „Przekrój poprzeczny przez wnętrze chmury”. Rysunek został wykonany za pomocą węgla, charakteryzuje się zróżnicowaną grubością kresek, które swoim kształtem przypominają kłębiące się fale. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Jarosław Grulkowski (ur. 1983 r.) – współczesny malarz i rysownik. Artysta nie boi się posługiwać bezpośrednio rękoma i rozcierać opuszkami palców na lekko żebrowanej i zaróżowionej karcie papieru Fabriano naturalny czarny pigment, rezygnując z ułatwiających pracę narzędzi w postaci sztyftów czy obsadek. (…) Dzięki niezwykłej subtelności, precyzji i finezji Grulkowski osiąga prawdziwe mistrzostwo formalne, a wybrana formuła obrazu wzmaga iluzjonistyczny charakter jego prac. Źródło: http://miesiecznik.uz.zgora.pl/wydawnictwo/miesiecznik06-2016/24.pdf, 2. Statyczne kompozycje, najczęściej podporządkowane osiom horyzontalnym zawierają fenomeny ukształtowane zmiennym rytmem czerni i bieli. (…) Korzystając z najprostszych materiałów i środków wyrazu, artysta tworzy jednak dzieła daleko wykraczające poza konwencję gatunku. Ponieważ aspekt chromatyczny bierze w nich górę nad walorami graficznymi zdecydowanie skłaniają się one ku malarstwu. Artysta unika zgrafizowanej konstrukcji i opisywania formy za pomocą linii, za to z wyjątkową biegłością i wyczuciem stosuje modelunek światłocieniowy, a ograniczona skala barw wystarcza mu do stworzenia wyszukanej harmonii pikturalnej. Źródło: http://miesiecznik.uz.zgora.pl/wydawnictwo/miesiecznik06-2016/24.pdf
Ilustracja interaktywna przedstawia nienazwaną pracę Jarosława Grulkowskiego z cyklu „Przekrój poprzeczny przez wnętrze chmury”. Rysunek został wykonany za pomocą węgla, charakteryzuje się zróżnicowaną grubością kresek, które swoim kształtem przypominają kłębiące się fale. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Jarosław Grulkowski (ur. 1983 r.) – współczesny malarz i rysownik. Artysta nie boi się posługiwać bezpośrednio rękoma i rozcierać opuszkami palców na lekko żebrowanej i zaróżowionej karcie papieru Fabriano naturalny czarny pigment, rezygnując z ułatwiających pracę narzędzi w postaci sztyftów czy obsadek. (…) Dzięki niezwykłej subtelności, precyzji i finezji Grulkowski osiąga prawdziwe mistrzostwo formalne, a wybrana formuła obrazu wzmaga iluzjonistyczny charakter jego prac. Źródło: http://miesiecznik.uz.zgora.pl/wydawnictwo/miesiecznik06-2016/24.pdf, 2. Statyczne kompozycje, najczęściej podporządkowane osiom horyzontalnym zawierają fenomeny ukształtowane zmiennym rytmem czerni i bieli. (…) Korzystając z najprostszych materiałów i środków wyrazu, artysta tworzy jednak dzieła daleko wykraczające poza konwencję gatunku. Ponieważ aspekt chromatyczny bierze w nich górę nad walorami graficznymi zdecydowanie skłaniają się one ku malarstwu. Artysta unika zgrafizowanej konstrukcji i opisywania formy za pomocą linii, za to z wyjątkową biegłością i wyczuciem stosuje modelunek światłocieniowy, a ograniczona skala barw wystarcza mu do stworzenia wyszukanej harmonii pikturalnej. Źródło: http://miesiecznik.uz.zgora.pl/wydawnictwo/miesiecznik06-2016/24.pdf
Jarosław Grulkowski, z cyklu „Przekrój poprzeczny przez wnętrze chmury” 2012/2013 r., asp.wroc.pl, CC BY 3.0
Źródło: Jarosław Grulkowski, Przekrój poprzeczny przez wnętrze chmury, Rysunek, węgiel, dostępny w internecie: https://www.asp.wroc.pl/?module=StaticContent&controller=Main&id=581&__seoName=Grulkowski+Jaros%C5%82aw [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Rysunek piórkiem
Rysunek piórkiem jest techniką, w której używa się tuszu lub atramentu. Dawniej stosowane w nim gęsie lub trzcinowe pióra, dziś zastąpiły je stalówki - metalowe narzędzia o zróżnicowanych kształtach.
Rysunek piórkiem oparty jest głównie na metodzie linearnej. Wykonuje się kontur, a trójwymiarowość podkreśla się za pomocą kreskowania liniami równoległymi bądź krzyżującymi się. Grubość linii można także kontrolować poprzez siłę nacisku.
W rysunku piórkiem powinno się używać bardzo gładkiego papieru, odpornego na wchłanianie wilgoci. Nie stosuje się zazwyczaj uprzedniego szkicowania ołówkiem, a rysunek charakteryzuje się indywidualizmem kreski, właściwym wypracowaniem własnego stylu, często wyrafinowanego i rozpoznawalnego. Trudność techniki polega na niemożliwości dokonania zmian, wymazania narysowanych już elementów.
R1WaRq4GvUF2t
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Jeana Dubuffeta pod tytułem „Ciało kobiety”. Obraz jest narysowany falistymi , nierównymi liniami. Rysunek został wykonany w stylu art-brut i jest portretem nieznanej z imienia i nazwiska kobiety. Sportretowana kobieta ma mocno zdeformowane ciało, jedynie część nad czołem jest ucięta przez krawędź. Ciało kobiety jest nagie, widoczne są włosy pod pachami, piersi z sutkami oraz owłosione łono. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Jean Dubuffet [czytaj: żą diubufe] (1901–1985 r.) to francuski malarz, rzeźbiarz, rysownik, który zrezygnował z klasycznych kanonów piękna na rzecz eksponowania autentyczności. Jako pierwszy użył terminu art brut, określającego sztukę tworzona spontanicznie, często przez nieprofesjonalistów., 2. Rysunek Dubuffeta [czytaj: diubufeta] upodobniony jest do rysunku dziecka – linie plączą się, wychodzą poza kontur. Sylwetka kobiety jest przerysowana.
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Jeana Dubuffeta pod tytułem „Ciało kobiety”. Obraz jest narysowany falistymi , nierównymi liniami. Rysunek został wykonany w stylu art-brut i jest portretem nieznanej z imienia i nazwiska kobiety. Sportretowana kobieta ma mocno zdeformowane ciało, jedynie część nad czołem jest ucięta przez krawędź. Ciało kobiety jest nagie, widoczne są włosy pod pachami, piersi z sutkami oraz owłosione łono. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Jean Dubuffet [czytaj: żą diubufe] (1901–1985 r.) to francuski malarz, rzeźbiarz, rysownik, który zrezygnował z klasycznych kanonów piękna na rzecz eksponowania autentyczności. Jako pierwszy użył terminu art brut, określającego sztukę tworzona spontanicznie, często przez nieprofesjonalistów., 2. Rysunek Dubuffeta [czytaj: diubufeta] upodobniony jest do rysunku dziecka – linie plączą się, wychodzą poza kontur. Sylwetka kobiety jest przerysowana.
Jean Dubuffet, „Ciało kobiety”, 1950 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA), Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, CC BY 3.0
Źródło: Jean Dubuffet, Ciało kobiety, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/186748 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1NyzzPb5WiYw
Ilustracja interaktywna przedstawia nienazwaną pracę Georgesa Mathieu. Rysunek został wykonany w stylu abstrakcyjnym i charakteryzuje się tym, że jego kompozycję tworzą nierównomiernie rozmieszczone linie o różnej grubości oraz intensywności. Rysunek składa się z kresek pionowych, poziomych i półokręgów. Nasilają się one w okolicy środka obrazka, tworząc dwa główne skupiska linii, od których odchodzą pojedyncze, cieńsze oraz dłuższe kreski. Tło jest żółto-kremowe.
Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Georges Mathieu [czytaj: żorż matje] (1921–2012 r.) to francuski artysta, przedstawiciel ekspresjonizmu abstrakcyjnego, uważany za jednego z twórców abstrakcji lirycznej. Mimo że zasłynął jako malarz, znane są także jego prace rysunkowe., 2. Artysta koncentruje się przede wszystkim na wyrażeniu emocji poprzez linię. Jego rysunek, podobnie jak prace malarskie, składa się przede wszystkim z krzywizn oraz dominacji układów horyzontalnych, które równoważy mocno zaakcentowanym pionem.
Ilustracja interaktywna przedstawia nienazwaną pracę Georgesa Mathieu. Rysunek został wykonany w stylu abstrakcyjnym i charakteryzuje się tym, że jego kompozycję tworzą nierównomiernie rozmieszczone linie o różnej grubości oraz intensywności. Rysunek składa się z kresek pionowych, poziomych i półokręgów. Nasilają się one w okolicy środka obrazka, tworząc dwa główne skupiska linii, od których odchodzą pojedyncze, cieńsze oraz dłuższe kreski. Tło jest żółto-kremowe.
Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Georges Mathieu [czytaj: żorż matje] (1921–2012 r.) to francuski artysta, przedstawiciel ekspresjonizmu abstrakcyjnego, uważany za jednego z twórców abstrakcji lirycznej. Mimo że zasłynął jako malarz, znane są także jego prace rysunkowe., 2. Artysta koncentruje się przede wszystkim na wyrażeniu emocji poprzez linię. Jego rysunek, podobnie jak prace malarskie, składa się przede wszystkim z krzywizn oraz dominacji układów horyzontalnych, które równoważy mocno zaakcentowanym pionem.
Georges Mathieu, „Bez tytułu”, 1958 r., artsy.net, CC BY 3.0
Źródło: Georges Mathieu, Bez tytułu, Rysunek, piórko, dostępny w internecie: https://www.artsy.net/artwork/georges-mathieu-untitled-22 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Rn5grCdyJmIhM1
Ilustracja interaktywna przedstawia nienazwaną pracę Keitha Haringa. Rysunek swoją formą przypomina graffiti i charakteryzuje się jednakową grubością linii, konturowością oraz równomiernym wypełnieniem kompozycji. Spośród wielu kresek i linii można wyodrębnić telewizor w prawym górnym rogu, biegnącą postać z krzyżem w dłoni oraz leżącą obok postać w centrum obrazu, a także biegnącego na dwóch nogach aligatora w lewym dolnym rogu dzieła. Kompozycję tworzą rozmieszczone bardzo blisko siebie linie o podobnej grubości oraz różnej długości, które, przedstawione razem, tworzą równomiernie nimi wypełniony, konturowy rysunek. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Keith Haring [czyt. Kejt Harin] (1958-1990 r.) to amerykański artysta współczesny, tworzący w nurtach pop-art i street art, w swoich pracach łączy zaangażowanie, symbol, energię i radość. Pod tekstem umieszczona została fotografia Keitha Heringa w czasie pracy nad swoim dziełem. Keith Hering to mężczyzna w średnim wieku o krótkich i kręconych włosach. Mężczyzna ma na nosie okulary, znajduje się przy szybie, na której maluje markerem. 2. Rysunek przedstawia fragment dużej, rozpiętej na trzech ścianach, horyzontalnej pracy, przypominającej fryz. Projekt Haringa kojarzy się z rysunkami graffiti, które wykonywał na nowojorskich metrach i chodnikach w latach 80. XX wieku. Misterna sieć znaków zdaje się przytłaczać graficzną plątaniną, jednak przyglądając się bliżej, można rozpoznać uskrzydlonych mężczyzn i tańczące psy, i unoszące się statki kosmiczne, wijące się węże, żarówki.
Ilustracja interaktywna przedstawia nienazwaną pracę Keitha Haringa. Rysunek swoją formą przypomina graffiti i charakteryzuje się jednakową grubością linii, konturowością oraz równomiernym wypełnieniem kompozycji. Spośród wielu kresek i linii można wyodrębnić telewizor w prawym górnym rogu, biegnącą postać z krzyżem w dłoni oraz leżącą obok postać w centrum obrazu, a także biegnącego na dwóch nogach aligatora w lewym dolnym rogu dzieła. Kompozycję tworzą rozmieszczone bardzo blisko siebie linie o podobnej grubości oraz różnej długości, które, przedstawione razem, tworzą równomiernie nimi wypełniony, konturowy rysunek. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Keith Haring [czyt. Kejt Harin] (1958-1990 r.) to amerykański artysta współczesny, tworzący w nurtach pop-art i street art, w swoich pracach łączy zaangażowanie, symbol, energię i radość. Pod tekstem umieszczona została fotografia Keitha Heringa w czasie pracy nad swoim dziełem. Keith Hering to mężczyzna w średnim wieku o krótkich i kręconych włosach. Mężczyzna ma na nosie okulary, znajduje się przy szybie, na której maluje markerem. 2. Rysunek przedstawia fragment dużej, rozpiętej na trzech ścianach, horyzontalnej pracy, przypominającej fryz. Projekt Haringa kojarzy się z rysunkami graffiti, które wykonywał na nowojorskich metrach i chodnikach w latach 80. XX wieku. Misterna sieć znaków zdaje się przytłaczać graficzną plątaniną, jednak przyglądając się bliżej, można rozpoznać uskrzydlonych mężczyzn i tańczące psy, i unoszące się statki kosmiczne, wijące się węże, żarówki.
Keith Haring „Bez tytułu”, 1982 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA), Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, CC BY 3.0
Źródło: Keith Haring, Bez tytułu, Rysunek, piórko, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/37162 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
RLrUKXCNZ3Uug
Ilustracja interaktywna przedstawia dwie prace autorstwa Andrzeja Renesa pod tytułem „Wyjście”. Praca z lewej strony to rzeźba ukazująca postać wychodzącą z formy w kształcie sztabki. Praca z prawej strony to rysunek do rzeźby – naszkicowana postać, ubrana w szaty sięgające do ziemi. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Andrzej Renes (ur. 1958 r.) to rzeźbiarz, twórca pomników, malarz i rysownik. W swojej twórczości inspiruje się muzyką, formami wytworzonymi przez naturę., 2. Rysunek piórkiem wykonany przez Andrzeja Renesa jest koncepcją rzeźby zatytułowanej „Wyjście”. Artysta skupił się na rysunku konturowym, pominął detale. Artysta projektując, kierował się symboliką wyjścia jako „wyjścia ze skały”, rozumianego jako przełamywanie stereotypów i osamotnienia osoby niepełnosprawnej.
Ilustracja interaktywna przedstawia dwie prace autorstwa Andrzeja Renesa pod tytułem „Wyjście”. Praca z lewej strony to rzeźba ukazująca postać wychodzącą z formy w kształcie sztabki. Praca z prawej strony to rysunek do rzeźby – naszkicowana postać, ubrana w szaty sięgające do ziemi. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Andrzej Renes (ur. 1958 r.) to rzeźbiarz, twórca pomników, malarz i rysownik. W swojej twórczości inspiruje się muzyką, formami wytworzonymi przez naturę., 2. Rysunek piórkiem wykonany przez Andrzeja Renesa jest koncepcją rzeźby zatytułowanej „Wyjście”. Artysta skupił się na rysunku konturowym, pominął detale. Artysta projektując, kierował się symboliką wyjścia jako „wyjścia ze skały”, rozumianego jako przełamywanie stereotypów i osamotnienia osoby niepełnosprawnej.
Andrzej Renes, „Wyjście”, 2016 r. onebid.pl, CC BY 3.0 (rzeźba), Andrzej Renes, Rysunek do rzeźby, 2016 r., onebid.pl, CC BY 3.0 (rysunek)
Źródło: Andrzej Renes, Wyjście, Rzeźba, rysunek, dostępny w internecie: https://onebid.pl/pl/rzezby-andrzej-renes-wyjscie/865946 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Lawowanie
Lawowanie tuszem jest techniką, mającą na celu zaakcentowanie przestrzenności i uplastycznienie rysunku wykonanego piórkiem. Rozcieńczony w wodzie w różnych proporcjach tusz daje ogromne możliwości w operowaniu światłocieniem, od delikatnych przejść do mocnego chiaroscuroChiaroscurochiaroscuro [czyt. kjaroskuro] . Nakłada się go miękkim pędzlem z naturalnego włosia.
Często zamiast tuszu stosuje się akwarelę (gwaszGwaszgwasz). Technika zaliczana jest do trudnych ze względu na brak możliwości wprowadzenia zmian.
R1Q69WopiAHbI
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Antoniego Uniechowskiego pod tytułem „Damy przy stole”. Rysunek prezentuje grupę kobiet siedzących przy posiłku w restauracji. Każda z kobiet ubrana jest w długą suknię oraz kapelusz. Nad stołem, przy którym siedzą kobiety wisi lampa. Uwagę przykuwa także kobieta stojąca przy ścianie, trzymająca w dłoni misę lub talerz. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Antoni Uniechowski (1903-1976) to znakomity rysownik i malarz. Tworzył głównie ilustracje książkowe, lawowane gwaszem lub temperą. W latach 1945-56 związany był z tygodnikiem „Przekrój”. Popularność przyniosły mu rysunki scen salonowych i widoków Warszawy., 2. „Damy przy stole” cechuje lekka, finezyjna kreska wykonana piórkiem. Śmiałe plamy dodają przestrzenności i eksponują postacie w strojach oddających klimat epoki.
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Antoniego Uniechowskiego pod tytułem „Damy przy stole”. Rysunek prezentuje grupę kobiet siedzących przy posiłku w restauracji. Każda z kobiet ubrana jest w długą suknię oraz kapelusz. Nad stołem, przy którym siedzą kobiety wisi lampa. Uwagę przykuwa także kobieta stojąca przy ścianie, trzymająca w dłoni misę lub talerz. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Antoni Uniechowski (1903-1976) to znakomity rysownik i malarz. Tworzył głównie ilustracje książkowe, lawowane gwaszem lub temperą. W latach 1945-56 związany był z tygodnikiem „Przekrój”. Popularność przyniosły mu rysunki scen salonowych i widoków Warszawy., 2. „Damy przy stole” cechuje lekka, finezyjna kreska wykonana piórkiem. Śmiałe plamy dodają przestrzenności i eksponują postacie w strojach oddających klimat epoki.
Antoni Uniechowski, „Damy przy stole”, lata 50. XX wieku, desa.pl, CC BY 3.0
Źródło: Antoni Uniechowski, Damy przy stole, Rysunek, lawowanie, dostępny w internecie: https://desa.pl/pl/archiwalne-aukcje-dziel-sztuki/sztuka-dawna-prace-na-papierze-wvdh/antoni-uniechowski/damy-przy-stole/ [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R6jVP99p0HdqJ
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Kazimierza Podsadeckiego pod tytułem „Z obrazuPoussina”. Rysunek prezentuje grupę osób odpoczywających w bliżej nieokreślonym miejscu. Spośród osób możemy wyróżnić: siedzącą kobietę grającą na gitarze, osobę siedzącą obok muzykantki, mężczyznę w kapeluszu siedzącego tyłem oraz tańczącą kobietę (jako jedyna stoi, jedną rękę ma uniesioną nad głowę, a drugą trzyma na biodrach). Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Kazimierz Podsadecki (1904–1970 r.) to krakowski artysta związany z grupą „Praesens” [czyt. prajesens], autor szaty graficznej pism „Zwrotnica” i „Linia”., 2. Praca jest interpretacją dzieła Nicolasa Poussina [czytaj: nikola pusan]. Podsadecki, za pomocą nachodzących na siebie linii, nadaje pastoralnej scenie subtelność, a lawowanie podkreśla piramidalną kompozycję, opartą na klasycznych wzorcach.
Ilustracja interaktywna przedstawia pracę Kazimierza Podsadeckiego pod tytułem „Z obrazuPoussina”. Rysunek prezentuje grupę osób odpoczywających w bliżej nieokreślonym miejscu. Spośród osób możemy wyróżnić: siedzącą kobietę grającą na gitarze, osobę siedzącą obok muzykantki, mężczyznę w kapeluszu siedzącego tyłem oraz tańczącą kobietę (jako jedyna stoi, jedną rękę ma uniesioną nad głowę, a drugą trzyma na biodrach). Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Kazimierz Podsadecki (1904–1970 r.) to krakowski artysta związany z grupą „Praesens” [czyt. prajesens], autor szaty graficznej pism „Zwrotnica” i „Linia”., 2. Praca jest interpretacją dzieła Nicolasa Poussina [czytaj: nikola pusan]. Podsadecki, za pomocą nachodzących na siebie linii, nadaje pastoralnej scenie subtelność, a lawowanie podkreśla piramidalną kompozycję, opartą na klasycznych wzorcach.
Kazimierz Podsadecki, „Z obrazu Poussina”, 1955 r., docplayer.pl, CC BY 3.0
Źródło: Kazimierz Podsadecki, Z obrazu Poussina, Rysunek, lawowanie, dostępny w internecie: https://docplayer.pl/13369746-Kazimierz-podsadecki-artysta-zapomniany-wystawa-rysunkow-w-40-ta-rocznice-smierci-artysty.html [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R151PhmJRxxRD
Ilustracja interaktywna przedstawia nienazwaną pracę Jean-Paul Riopelle [czytaj: żą-pol rjopel]. Rysunek został wykonany w stylu abstrakcyjnym i przypomina fragment muru wykonanego z kamieni. Rysunek charakteryzuje się zróżnicowaną linią o różnej grubości, intensywności oraz różnej głębi szarości. Linie składają się na kompozycję przedstawiającą zarys kamieni, a częstotliwość ich położenia jest wzmożona u dołu pracy, imitując mniejsze kamienie o bardziej intensywnej strukturze. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Jean-Paul Riopelle [czytaj: żą-pol rjopel] (1923–2002 r.) to francuski przedstawiciel abstrakcjonizmu, członek ugrupowania Automatystów (ugrupowanie związane z surrealistami). Artysta uważany jest za twórcę europejskiego ekspresjonizmu abstrakcyjnego., 2. Praca pochodzi z okresu, gdy po doświadczeniach z surrealistami (głównie z Bretonem), artysta podążył ku abstrakcji. Spontaniczność linii różnokierunkowych i nakładających się na siebie linii o różnej grubości eksponuje ekspresję, a delikatne lawowanie podkreśla jego abstrakcyjny charakter.
Ilustracja interaktywna przedstawia nienazwaną pracę Jean-Paul Riopelle [czytaj: żą-pol rjopel]. Rysunek został wykonany w stylu abstrakcyjnym i przypomina fragment muru wykonanego z kamieni. Rysunek charakteryzuje się zróżnicowaną linią o różnej grubości, intensywności oraz różnej głębi szarości. Linie składają się na kompozycję przedstawiającą zarys kamieni, a częstotliwość ich położenia jest wzmożona u dołu pracy, imitując mniejsze kamienie o bardziej intensywnej strukturze. Dodatkowo na ilustracji zostały umieszczone interaktywne punkty: 1. Jean-Paul Riopelle [czytaj: żą-pol rjopel] (1923–2002 r.) to francuski przedstawiciel abstrakcjonizmu, członek ugrupowania Automatystów (ugrupowanie związane z surrealistami). Artysta uważany jest za twórcę europejskiego ekspresjonizmu abstrakcyjnego., 2. Praca pochodzi z okresu, gdy po doświadczeniach z surrealistami (głównie z Bretonem), artysta podążył ku abstrakcji. Spontaniczność linii różnokierunkowych i nakładających się na siebie linii o różnej grubości eksponuje ekspresję, a delikatne lawowanie podkreśla jego abstrakcyjny charakter.
Jean‑Paul Riopelle, „Bez tytułu”, 1964 r, lotsearch.net, CC BY 3.0
Źródło: Jean Paul Riopelle, Bez tytułu, Rysunek, lawowanie, dostępny w internecie: https://www.lotsearch.net/lot/jean-paul-riopelle-untitled-47643469?orderBy=lot-title&order=DESC&perPage=50&page=2 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Podsumowanie
Podsumowanie
Rysunki, będące zarówno samodzielnymi pracami, jak i szkicami do dzieł malarskich rzeźbiarskich czy architektonicznych, wymagają niezwykłej umiejętności operowania kreską, która przybiera zróżnicowaną formę. Techniki rysunkowe, mimo że pojawiły się prawdopodobnie jako pierwsze w sztuce, przetrwały do dziś. Obejmują wszystkie rodzaje tematyki: pejzaż naturalny i architektoniczny, postać, w tym także portret, martwą naturę, sceny rodzajowe, abstrakcję.
Głównym środkiem wyrazu w rysunku są linia i kreska, którymi sporządza się nie tylko kontur, ale także podkreślić światłocień, oddać fakturę, walor. Rysunek może być samodzielnym dziełem plastycznym, może posłużyć jako szkic do innych form we wstępnym planowaniu pracy (malarstwa, rzeźby, architektury), może przybrać także formę komiksu, karykatury, czy studium z natury.
Cwiczenia
Ćwiczenia
RBLeMZKPInkej1
Ćwiczenie 1
Uzupełnij zdanie. Dzisiejsze ołówki zawdzięczamy francuskiemu wynalazcy Tu uzupełnij‑Jacquesowi Conté, który w pod koniec Tu uzupełnij wieku mieszaninę Tu uzupełnij i gliny zamieścił w drewnianej osłonie. Od tego czasu popularnością do dziś cieszą się ołówki produkowane pod nazwą zaczerpniętą od nazwiska twórcy.
Uzupełnij zdanie. Dzisiejsze ołówki zawdzięczamy francuskiemu wynalazcy Tu uzupełnij‑Jacquesowi Conté, który w pod koniec Tu uzupełnij wieku mieszaninę Tu uzupełnij i gliny zamieścił w drewnianej osłonie. Od tego czasu popularnością do dziś cieszą się ołówki produkowane pod nazwą zaczerpniętą od nazwiska twórcy.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R18S2GaJyIjvv1
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj techniki rysunkowe, w jakich wykonane są dzieła. Pod ilustracjami wpisz określenia narzędzi rysunkowych.
Rozpoznaj techniki rysunkowe, w jakich wykonane są dzieła. Pod ilustracjami wpisz określenia narzędzi rysunkowych.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RvOovMllWC21f1
Ćwiczenie 2
Zaznacz właściwości, które nie są charakterystyczne dla rysunku ołówkiem. Możliwe odpowiedzi: 1. Możliwość wprowadzenia poprawek, 2. Brak możliwości wprowadzenia poprawek, 3. Rysunek wykonuje się wyłącznie na chłonnym papierze., 4. Technika jest nietrwała i należy prace zamieścić pod szybą.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1NX3Sm5u5tzx1
Ćwiczenie 3
Odpowiedz na pytanie. Jaki termin związany jest z poniższą definicją? Swobodnie wykonany rysunek, zwykle z natury, często mający charakter notatki służącej później przy malowaniu obrazu w pracowni. Odpowiedź: Tu uzupełnij.
Odpowiedz na pytanie. Jaki termin związany jest z poniższą definicją? Swobodnie wykonany rysunek, zwykle z natury, często mający charakter notatki służącej później przy malowaniu obrazu w pracowni. Odpowiedź: Tu uzupełnij.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 4
Opisz, na czym polega technika lawowania.
R13VX3xKzDbDW
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Przeczytaj raz jeszcze fragment lekcji na temat lawowania.
Lawowanie – technika malowania tuszem rozcieńczonym wodą. Im większe stężenie roztworu, tym plama będzie ciemniejsza. Roztwór nakłada się go miękkim pędzlem z naturalnego włosia.
2
Ćwiczenie 5
Opisz, na czym polega i czym się charakteryzuje technika rysunku węglem
RfeuGcBytU8te
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Przeczytaj raz jeszcze fragment lekcji mówiący o technice rysowania węglem.
Technika rysowania węglem – Rysowanie węglem najczęściej wykorzystywane jest do wykonywania szkiców w portetach i w obrazach przedstawiających martwą naturę. Technika rysowania węglem na charakteryzuje się słabą trwałością, gootwą pracę należy zabezpieczyć fiksatywą i umieścić pod szkłem.
2
Ćwiczenie 5
Wymień cztery cechy zastosowanej w poniższej pracy techniki.
RVF0tfDhjjnPs
Nienazwana praca Jarosława Grulkowskiego z cyklu „Przekrój poprzeczny przez wnętrze chmury” to rysunek został wykonany za pomocą węgla, charakteryzuje się zróżnicowaną grubością kresek, które swoim kształtem przypominają kłębiące się fale
Jarosław Grulkowski, z cyklu „Przekrój poprzeczny przez wnętrze chmury” 2012/2013 r., asp.wroc.pl, CC BY 3.0
Źródło: Jarosław Grulkowski, Przekrój poprzeczny przez wnętrze chmury, Rysunek, węgiel, dostępny w internecie: https://www.asp.wroc.pl/?module=StaticContent&controller=Main&id=581&__seoName=Grulkowski+Jaros%C5%82aw [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Rv3KNsyY526Ng
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Na podstawie wiedzy zdobytej z ilustracji interaktywnej wypisz cechy danej techniki.
Technika rysunku węglem.
Partie węgla rozmazywane dłonią.
Miękkie przejścia światłocieniowe na obrzeżach.
Chiaroscuro/twardy modelunek światłocieniowy w centralnej części.
Operowanie różnymi środkami artystycznymi – plama i linia.
RNXUYqdF2ZQOH2
Ćwiczenie 6
Wskaż, który z polskich rysowników wzorował się twórczością Poussina, przedstawiciela nurtu klasycznego we francuskim malarstwie XVII wieku. Możliwe odpowiedzi: 1. Kazimierz Podsadecki, 2. Antoni Uniechowski, 3. Andrzej Renes, 4. Edward Dwurnik, 5. Jerzy Nowosielski. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Rfyaoq1RRJi9E2
Ćwiczenie 6
Poniższe dzieło Kazimierza Podsadeckiego zainspirowane jest twórczością Poussina, przedstawiciela nurtu klasycznego we francuskim malarstwie XVII wieku. Z poniższych cech rysunku wybierz te, które nawiązują do klasycznych rozwiązań.
Poniższe dzieło Kazimierza Podsadeckiego zainspirowane jest twórczością Poussina, przedstawiciela nurtu klasycznego we francuskim malarstwie XVII wieku. Z poniższych cech rysunku wybierz te, które nawiązują do klasycznych rozwiązań.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
R17hQmo9QfNiR3
Ćwiczenie 7
Do autora dopasuj tytuł jego pracy. Edward Dwurnik Możliwe odpowiedzi: 1. „Portret N M Seedo”, 2. „Guernica”, 3. „Madonna Litta”, 4. „Postać”, 5. „Planty” Jerzy Nowosielski Możliwe odpowiedzi: 1. „Portret N M Seedo”, 2. „Guernica”, 3. „Madonna Litta”, 4. „Postać”, 5. „Planty” Leon Kossoff Możliwe odpowiedzi: 1. „Portret N M Seedo”, 2. „Guernica”, 3. „Madonna Litta”, 4. „Postać”, 5. „Planty” Pablo Picasso Możliwe odpowiedzi: 1. „Portret N M Seedo”, 2. „Guernica”, 3. „Madonna Litta”, 4. „Postać”, 5. „Planty” Leonardo da Vinci Możliwe odpowiedzi: 1. „Portret N M Seedo”, 2. „Guernica”, 3. „Madonna Litta”, 4. „Postać”, 5. „Planty”. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Do autora dopasuj tytuł jego pracy. Edward Dwurnik Możliwe odpowiedzi: 1. „Portret N M Seedo”, 2. „Guernica”, 3. „Madonna Litta”, 4. „Postać”, 5. „Planty” Jerzy Nowosielski Możliwe odpowiedzi: 1. „Portret N M Seedo”, 2. „Guernica”, 3. „Madonna Litta”, 4. „Postać”, 5. „Planty” Leon Kossoff Możliwe odpowiedzi: 1. „Portret N M Seedo”, 2. „Guernica”, 3. „Madonna Litta”, 4. „Postać”, 5. „Planty” Pablo Picasso Możliwe odpowiedzi: 1. „Portret N M Seedo”, 2. „Guernica”, 3. „Madonna Litta”, 4. „Postać”, 5. „Planty” Leonardo da Vinci Możliwe odpowiedzi: 1. „Portret N M Seedo”, 2. „Guernica”, 3. „Madonna Litta”, 4. „Postać”, 5. „Planty”. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RDlcikcIaYxRC31
Ćwiczenie 7
Jakie kierunki w sztuce reprezentują poniższe prace.
Jakie kierunki w sztuce reprezentują poniższe prace.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
R1VzYwi0vzPdw3
Ćwiczenie 8
Na podstawie wiedzy zdobytej z lekcji, wskaż, który z rysowników był związany z grupą „Praesens” i był autorem szaty graficznej czasopism „Zwrotnica” i „Linia”. Możliwe odpowiedzi: 1. Kazimierz Podsadecki, 2. Antoni Uniechowski, 3. Edward Dwurnik. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R16nbrOJ9O7i631
Ćwiczenie 8
Przypatrz się rysunkom i przyporządkuj im właściwe określenia, wybierając z poniższych.
Przypatrz się rysunkom i przyporządkuj im właściwe określenia, wybierając z poniższych.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Slownik_pojec
Słownik pojęć
Blejwas
Blejwas
biel ołowiowa, biały barwnik.
Chiaroscuro
Chiaroscuro
termin używany w odniesieniu do dzieł sztuki na oznaczenie światłocienia lub malarstwa światłocieniowego.
jedna z technik druku wypukłego, odmiana drzeworytu. Technika chiaroscuro polega na wycinaniu obrazu w 2‑6-ciu deskach drzeworytniczych lub płytach metalowych, z których jedna stanowi właściwy rysunek, a tony półcieni i cieni wycina się na oddzielnych płytach, które drukowane kolejno dają dopiero całość obrazu.
Gwasz
Gwasz
[niem. Guasch, fr. gouache, wł. guazzo, z łac. aquatio - nawodnienie]; guasz, nieprzezroczysta farba wodna z domieszką kredy lub bieli (od XIX w. biel ołowiowa lub cynkowa), nadającej g. właściwości kryjące; biały g. stosowany jest często do wydobycia świateł lub (zmieszany z odpowiednimi akwarelami) do wprowadzenia poprawek autorskich w akwareli.
Kontur
Kontur
[fr. contour] zarys kształtu postaci lub przedmiotu; linia obwodząca kształt przedstawiony na rysunku lub malowidle i odgraniczająca jedną płaszczyznę od drugiej; konturowanie: akcentowanie przez przesadne niekiedy pogrubienie linii; manierę taką stosowano często w stylizacjach, podkreślających płaszczyznowość ujęcia (np. w malarstwie monumentalnym, w secesji).
Szkic
Szkic
[niem. Skizze, wł. schizzo] swobodnie wykonany rysunek, zwykle z natury, często mający charakter notatki służącej później przy malowaniu obrazu w pracowni; sprawdzian umiejętności techn. artysty, jego wrażliwości i umiejętności obserwacji; także potocznie każdy rysunek ołówkiem, akwarelą itp.
Słownik pojęć został opracowany na podstawie:
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Krystyna Kubalska‑Sulkiewicz, Warszawa, 2003.
Notatki ucznia
RqFTjA8IGHyhe
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Galeria
Galeria
R58StLeyJlgQZ
Rysunek autorstwa Leonardo da Vinci przedstawia studium do obrazu – twarz Madonny, która na etapie szkicu różniła się od tej z obrazu. Na rysunku Madonna ma szeroko otwarte oczy oraz inny nos i usta. Kobieta na rysunku wydaje się młodsza.
Leonardo da Vinci, „Madonna Litta” – studium do obrazu, ok. 1490 r., Luwr, Paryż, Francja, muzeo.com, CC BY 3.0
Źródło: Leonardo da Vinci, Madonna Litta, Rysunek, Luwr, Paryż, dostępny w internecie: https://en.muzeo.com/art-print/tete-de-femme-presque-de-profil/leonardo-da-vinci#T%C3%AAte-de-femme-presque-de-profil-Leonardo-da-Vinci [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1P1u7cPkyFui
Praca autorstwa Leonardo da Vinci pod tytułem „Madonna Litta”. Dzieło prezentuje Madonnę trzymającą na dłoniach małe dziecko. Madonna została sportretowana jako młoda kobieta o długich brązowych włosach, które zostały ukryte pod chustą. Ubrana jest w czerwoną suknię oraz niebieską pelerynę okrywającą jej ramiona. Na dłoniach trzyma małego nagiego Jezusa, którego karmi piersią.
Leonardo da Vinci, „Madonna Litta”, ok. 1490 r., Muzeum Ermitaż, Sankt Petersburg, Rosja, wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Leonardo da Vinci, Madonna Litta, Olej na desce, Muzeum Ermitraż, Sankt Petersburg, dostępny w internecie: https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Leonardo_da_Vinci_attributed_-_Madonna_Litta.jpg [dostęp 8.06.2021], domena publiczna.
RvQNizdxWkzoG
Rysunek autorstwa Gianlorenzo Bernini przedstawia wizualizację posągu konnego króla Ludwika XIV na papierze. Mężczyzna tak jak na posągu został sportretowany jako młody umięśniony mężczyzna o długich lokowanych włosach. Król ma nagi tors, a jego dolne partie ciała są przykryte materiałem. Koń, na którym siedzi król jest także spłoszony. Rysunek różni się od posągu sceną – na rysunku Ludwik siedzi na koniu na zboczu skały.
Gianlorenzo Bernini, „Posąg konny króla Ludwika XIV” - rysunek do rzeźby, 1669 r., wikimedia.org, domena publiczna
Źródło: Gianlorenzo Bernini, Posąg konny króla Ludwika XIV, Rysunek, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Gianlorenzo_Bernini_-_Study_for_an_Equestrian_Statue_of_Loius_XIV_-_WGA02055.jpg [dostęp 8.06.2021], domena publiczna.
R1c55ERc6XK3l
Praca Gianlorenzo Bernini pod tytułem „Posąg konny króla Ludwika XIV”. Rzeźba pokazuje króla jako młodego muskularnego mężczyznę o długich lokowanych włosach, ubranego w szatę okrywającą jego dolne partie ciała. Mężczyzna w jednej dłoni trzyma lejce, w drugiej zaś przedmiot kształtem przypominający kołek. Koń, na którym siedzi król Ludwik XIV jest spłoszony. Cała akcja odgrywa się na tle skalnej ściany.
Gianlorenzo Bernini , „Posąg konny króla Ludwika XIV”, 1669–1670 r., Galleria Borghese, Rzym, Włochy, wikioo.org, domena publiczna
Źródło: Gianlorenzo Bernini, Posąg konny króla Ludwika XIV, Rzeźba, Galleria Borghese, Rzym, dostępny w internecie: https://wikioo.org/ko/paintings.php?refarticle=8Y334P&titlepainting=Equestrian+Statue+of+King+Louis+XIV&artistname=Gian+Lorenzo+Bernini [dostęp 8.06.2021], domena publiczna.
RDLUnKRxSRHwy
Rysunek przygotowawczy do „Guerniki” autorstwa Pablo Picasso przedstawia szkic finalnej wersji dzieła. Szkic zawiera te same cechy i postacie co ostateczna wersja już opisywanej Guerniki.
Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do „Guerniki”, 1937 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA), Nowy Jork, Stany Zjednoczone, shepquest.wordpress.com, CC BY 3.0
Źródło: Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do Guerniki, Rysunek, szkic, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://shepquest.wordpress.com/2016/03/08/jean-shepherd-ive-got-you-covered-part-2-of-2-artsy-fartsy-8-guernica/ [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
RWI7KMrZPMka0
Rysunek przygotowawczy do „Guerniki” autorstwa Pablo Picasso przedstawia przerażoną grupę ludzi i zwierząt ukrywającą się w pomieszczeniu. Na pierwszym planie rysunku obecny chaos. Rysunek różni się od końcowej wersji obrazu – brak w niej przerażonego konia, oraz ciała z oddzieloną od niego głową i dłoni z mieczem.
Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do „Guerniki” (Studium kompozycji VII), 1937 r., Muzeum Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii, Madryt, Hiszpania, museoreinasofia.es, CC BY 3.0
Źródło: Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do Guerniki (Studium kompozycji VII), Rysunek, Muzeum Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii, Madryt, dostępny w internecie: https://www.museoreinasofia.es/en/collection/artwork/estudio-composicion-guernica-vii-dibujo-preparatorio-guernica-guernica [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do „Guerniki” (Ręka ze złamanym mieczem), 1937 r., Muzeum Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii, Madryt, Hiszpania, museoreinasofia.es, CC BY 3.0
Źródło: Pablo Picasso, Przygotowawczy rysunek do Guerniki (Ręka ze złamanym mieczem), Rysunek, Muzeum Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii, Madryt, dostępny w internecie: https://www.museoreinasofia.es/en/collection/artwork/mano-espada-rota-dibujo-preparatorio-guernica-hand-broken-sword-sketch-guernica [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R13DmonAVpYOZ
Praca autorstwa Pablo Picasso pod tytułem „Guernica”. Dzieło obrazuje przerażoną grupę ludzi i zwierząt zamkniętych w pomieszczeniu. Na pierwszym planie obrazu obecny jest chaos. Ludzie wraz ze zwierzętami (koń i krowa) są przerażeni, część cierpi z powodu odniesionych ran, część ludzi czołga się. Uwagę przykuwa u dołu obrazu oderwana od ciała głowa oraz dłoń trzymająca ułamany miecz.
Pablo Picasso, „Guernica”, 1937 r., Muzeum Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii, Madryt, Hiszpania, aukcje.artkomiks.pl, CC BY 3.0
Źródło: Pablo Picasso, Guernica, Olej na płótnie, Narodowe Centrum Sztuki Królowej Zofii, Madryt, dostępny w internecie: https://aukcje.artkomiks.pl/aukcja/guernica-o-nie-to-moj-maz-picasso/ [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
ROxYcpCRHjCdF
Szkic autorstwa Franka O. Gehry przedstawia wczesną wizualizację Muzeum Guggenheima w Bilbao. Szkic został niedbale wykonany i ciężko dostrzec poszczególne elementy budynku.
Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima – szkic projektu, 1991 r., divisare.com, CC BY 3.0
Źródło: Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima, szkic projektu, Rysunek, szkic, dostępny w internecie: https://divisare.com/projects/304078-frank-gehry-guggenheim-museum-bilbao [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1UX11NAC52qf
Szkic autorstwa Franka O. Gehry przedstawia kolejną wizualizację budynku – ten szkic również został wykonany za pomocą jednego ruchu ręki. Szkic składa się z linii, kresek, które mają tworzyć wizualizację budynku.
Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima – szkic projektu, 1991 r., pinimg.com, CC BY 3.0
Źródło: Frank O. Gehry, Dominik van Treel, Muzeum Guggenheima, szkic projektu, Rysunek, szkic, dostępny w internecie: https://www.pinterest.at/pin/566116615638901078/ [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1AcWbw5MANpJ
Fotografia przedstawia budynek Muzeum Guggenheima w Bilbao, który został wybudowany przy brzegu zbiornika wodnego. Budynek charakteryzuje się nowoczesną bryłą i fasadą w kolorze srebra i szarości. Muzeum posiada trzy przeszklone kondygnacje.
Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima, 1997 r., Bilbao, Hiszpania, wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Frank O. Gehry, Muzeum Guggenheima, Fotografia, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bilbao_-_Guggenheim_aurore.jpg [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY-SA 4.0.
RGWdfPKPxIuED
Praca Henriego Moore'a pod tytułem „Siedząca postać”. Rysunek to portret młodej nagiej kobiety o średniej długości włosach zaczesanych do tyłu. Dziewczyna siedzi na sofie, dłonie trzyma na zaciśniętych udach.
Henry Moore, „Siedząca postać”, 1954 r., Galeria Tate Modern, Londyn, Wielka Brytania, tate.org.uk, CC BY 3.0
Źródło: Henry Moore, Siedząca postać, Rysunek, ołówek, Galeria Tate Modern, Londyn, dostępny w internecie: https://www.tate.org.uk/art/artworks/moore-seated-figure-t06823 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
RHrCArgN2FpoI
Praca Luciana Freuda pod tytułem „Portret Lady Anderson”. Rysunek prezentuje postać kobiety w średnim wieku o średniej długości włosach upiętych z tyłu. Lewe oko kobiety skierowane jest lekko zauważalnie w inną stronę niż prawe. Szczęka kobiety jest niesymetryczna, podobnie jak jej usta, których jeden kącik zauważalnie opada w dół. Na twarzy kobiety widoczne są zmarszczki, szczególnie po jej lewej stronie.
Lucian Freud, „Portret Lady Anderson”, 1952 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, stephenongpin.com, CC BY 3.0
Źródło: Lucian Freud, Portret Lady Anderson, Rysunek, ołówek, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.stephenongpin.com/object/790818/0/portrait-of-lady-anderson [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R50kJRmfggcsf
Praca Jerzego Nowosielskiego pod tytułem „Postać”. Rysunek prezentuje postać osoby o bliżej nieokreślonej płci. Postać ma średniej długości włosy, mniej więcej do połowy szyi. Ubrana jest w krótką koszulkę z kołnierzem i krótkie szorty. Postać ma dłonie schowane za plecami. Postać stoi przy ścianie, opierając lewe kolano o taboret.
Jerzy Nowosielski, „Postać”, ołówek, 1955 r., Dom Aukcyjny „Agra‑Art”, Warszawa, sztuka.agraart.pl, CC BY 3.0
Źródło: Jerzy Nowosielski, Postać, Rysunek, ołówek, dostępny w internecie: https://sztuka.agraart.pl/licytacja/170/10257 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Rjv2biHEasvwU
Praca Edwarda Dwurnika pod tytułem „Planty” z serii „Kraków”. Rysunek prezentuje widok na planty – miejskie tereny zielone. W centrum rysunku znajdują się dwie alejki drzew, pomiędzy którymi ustawione zostały ławki. Z lewej i prawej strony rysunku widoczne są kamienice oraz ulice.
Edward Dwurnik, „Planty”, z serii „Kraków”, 1970 r., galeriaart.pl, CC BY 3.0
Źródło: Edward Dwurnik, Planty, Rysunek, ołówek, dostępny w internecie: https://galeriaart.pl/pl/dwurnik/miscellanea/3/od-poczatku [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Ry7ttQYIwDu4y
Praca Leona Kossoffa pod tytułem „Portret N. M. Seedo”. Portret został wykonany za pomocą węgla, charakteryzuje się grubymi kreskami. Portret ten przedstawia wizerunek kobiety w podeszłym wieku o krótkich włosach. Kobieta ma przymknięte oczy i smutny wyraz twarzy.
Leon Kossoff, „Portret N. M. Seedo”, 1957 r., Galeria Ben Uri, Londyn, Wielka Brytania, benuricollection.org.uk, CC BY 3.0
Źródło: Leon Kossoff, Portret N. M. Seedo, Rysunek, węgiel, Galeria Ben Uri, Londyn, dostępny w internecie: https://www.benuricollection.org.uk/search_result.php?item_id=98 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1dNpFey3I7bk
Nienazwana praca Jarosława Grulkowskiego z cyklu „Przekrój poprzeczny przez wnętrze chmury” to rysunek został wykonany za pomocą węgla, charakteryzuje się zróżnicowaną grubością kresek, które swoim kształtem przypominają kłębiące się fale.
Jarosław Grulkowski, z cyklu „Przekrój poprzeczny przez wnętrze chmury” 2012/2013 r., asp.wroc.pl, CC BY 3.0
Źródło: Jarosław Grulkowski, Przekrój poprzeczny przez wnętrze chmury, Rysunek, węgiel, dostępny w internecie: https://www.asp.wroc.pl/?module=StaticContent&controller=Main&id=581&__seoName=Grulkowski+Jaros%C5%82aw [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1SYdv1QdZRUt
Fotografia przedstawia dwie prace autorstwa Andrzeja Renesa pod tytułem „Wyjście”. Praca z lewej strony to rzeźba ukazująca postać wychodzącą z formy w kształcie sztabki. Praca z prawej strony tu rysunek do rzeźby – naszkicowana postać o bliżej nieokreślonej płci, ubrana w szaty sięgające do ziemi.
Andrzej Renes, „Wyjście”, 2016 r. onebid.pl, CC BY 3.0 (rzeźba), Andrzej Renes, Rysunek do rzeźby, 2016 r., onebid.pl, CC BY 3.0 (rysunek)
Źródło: Andrzej Renes, Wyjście, Rzeźba, rysunek, dostępny w internecie: https://onebid.pl/pl/rzezby-andrzej-renes-wyjscie/865946 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1BmOQGpwwjar
Nienazwana praca Keitha Haringa to rysunek, który swoją formą przypomina graffiti. Spośród wielu kresek i linii można wyodrębnić telewizor w prawym górnym rogu, biegnącą postać z krzyżem w dłoni oraz leżącą obok postać w centrum obrazu, a także biegnącego na dwóch nogach aligatora w lewym dolnym rogu dzieła. Kompozycję tworzą rozmieszczone bardzo blisko siebie linie o podobnej grubości oraz różnej długości, które, przedstawione razem, tworzą równomiernie nimi wypełniony, konturowy rysunek.
Keith Haring „Bez tytułu”, 1982 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA), Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, CC BY 3.0
Źródło: Keith Haring, Bez tytułu, Rysunek, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/37162 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
ROPHy5guAkiKR
Nienazwana praca Georgesa Mathieu to rysunek, który został wykonany w stylu abstrakcyjnym i charakteryzuje się tym, że jego kompozycję tworzą nierównomiernie rozmieszczone linie o różnej grubości oraz intensywności. Rysunek składa się z kresek pionowych, poziomych i półokręgów. Nasilają się one w okolicy środka obrazka, tworząc dwa główne skupiska linii, od których odchodzą pojedyncze, cieńsze oraz dłuższe kreski. Tło jest żółto‑kremowe.
Georges Mathieu, „Bez tytułu”, 1958 r., artsy.net, CC BY 3.0
Źródło: Georges Mathieu, Bez tytułu, Rysunek, dostępny w internecie: https://www.artsy.net/artwork/georges-mathieu-untitled-22 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
RcOUjgHrPIWwI
Praca Jeana Dubuffeta pod tytułem „Ciało kobiety”. Rysunek został wykonany w stylu art‑brut i jest portretem nieznanej z imienia i nazwiska kobiety. Sportretowana kobieta ma mocno zdeformowane ciało i jest widoczna od szyi w dół. Ciało kobiety jest nagie, widoczne są włosy pod pachami, piersi z sutkami oraz owłosione łono.
Jean Dubuffet, „Ciało kobiety”, 1950 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA), Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, CC BY 3.0
Źródło: Jean Dubuffet, Ciało kobiety, Rysunek, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/186748 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
R1IPAB6xvHkCm
Praca Antoniego Uniechowskiego pod tytułem „Damy przy stole”. Rysunek prezentuje grupę kobiet siedzących przy posiłku w restauracji. Każda z kobiet ubrana jest w długą suknię oraz kapelusz. Nad stołem, przy którym siedzą kobiety wisi lampa. Uwagę przykuwa także kobieta stojąca przy ścianie, trzymająca w dłoni misę lub talerz.
Antoni Uniechowski, „Damy przy stole”, lata 50. XX wieku, desa.pl, CC BY 3.0
Źródło: Antoni Uniechowski, Damy przy stole, Rysunek, lawowanie, dostępny w internecie: https://desa.pl/pl/archiwalne-aukcje-dziel-sztuki/sztuka-dawna-prace-na-papierze-wvdh/antoni-uniechowski/damy-przy-stole/ [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Ri5K6tGiugdeD
Praca Kazimierza Podsadeckiego pod tytułem „Z obrazuPoussina”. Rysunek prezentuje grupę osób odpoczywających w bliżej nieokreślonym miejscu. Spośród osób możemy wyróżnić: siedzącą kobietę grającą na gitarze, osobę siedzącą obok muzykantki, mężczyznę w kapeluszu siedzącego tyłem oraz tańczącą kobietę (jako jedyna stoi, jedną rękę ma uniesioną nad głowę, a drugą trzyma na biodrach).
Kazimierz Podsadecki, „Z obrazu Poussina”, 1955 r., docplayer.pl, CC BY 3.0
Źródło: Kazimierz Podsadecki, Z obrazu Poussina, Rysunek, lawowanie, dostępny w internecie: https://docplayer.pl/13369746-Kazimierz-podsadecki-artysta-zapomniany-wystawa-rysunkow-w-40-ta-rocznice-smierci-artysty.html [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
RlG17yUyBWuOr
Nienazwana praca Jean‑Paul Riopelle to rysunek, który został wykonany w stylu abstrakcyjnym i przypomina fragment muru wykonanego z kamieni. Rysunek charakteryzuje się zróżnicowaną linią o różnej grubości, intensywności oraz różnej głębi szarości. Linie składają się na kompozycję przedstawiającą zarys kamieni, a częstotliwość ich położenia jest wzmożona u dołu pracy, imitując mniejsze kamienie o bardziej intensywnej strukturze.
Jean‑Paul Riopelle, „Bez tytułu”, 1964 r, lotsearch.net, CC BY 3.0
Źródło: Jean Paul Riopelle, Bez tytułu, Rysunek, lawowanie, dostępny w internecie: https://www.lotsearch.net/lot/jean-paul-riopelle-untitled-47643469?orderBy=lot-title&order=DESC&perPage=50&page=2 [dostęp 8.06.2021], licencja: CC BY 3.0.
Bibliografia
Disegno — rysunek u źródeł sztuki nowożytnej, red. Tadeusz J. Żuchowski, Sebastian Dudzik, Toruń 2001.
Lachman R., Galeria Sztuki ATTIS, Kazimierz Podsadecki - artysta zapomniany, Kraków 2010.
Lewicka J., 100 technik plastycznych, Warszawa 1969.
Parramon J., Jak rysować węglem, sangwiną i kredą, Barcelona 1989.
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Krystyna Kubalska‑Sulkiewicz, Warszawa, 2003.
