Rzeczywistość „utkana z baśni i magii”. K. I. Gałczyński, Zaczarowana dorożka.

1. Cele lekcji

a) Wiadomości

Uczeń:

• zna cechy charakterystyczne Dwudziestolecia międzywojennego,

• zna głównych przedstawicieli Dwudziestolecia międzywojennego,

• zna sylwetkę K. I. Gałczyńskiego.

b) Umiejętności

Uczeń:

• potrafi wskazać i nazwać środki stylistyczne w wierszu K. I. Gałczyńskiego, Zaczarowana dorożka,

• potrafi wymienić wyrazy bliskoznaczne i związki frazeologiczne wyrazu „czarować”.

2. Metoda i forma pracy

Metoda podawcza, metoda oglądowa, dyskusja, burza mózgów, praca samodzielna ucznia.

3. Środki dydaktyczne

Tekst liryczny (Gałczyński K. I., Zaczarowana dorożka), zdjęcia i reprodukcje obrazów przedstawiające Kraków nocą.

4. Przebieg lekcji

a) Faza przygotowawcza

Rozmowa z uczniami na temat: „Czy w codziennym życiu przydałaby się odrobina magii?”.

b) Faza realizacyjna

1. Krótka charakterystyka Dwudziestolecia międzywojennego (radość z odzyskanej niepodległości, euforia, beztroska, porzucenie poezji zaangażowanej w sprawy ojczyzny, cechy poezji: humor, groteska, absurd, prostota, naturalność, bezpośredniość, hasło: „Poezja na ulice” – odwrócenie się od spraw wzniosłych, zwrócenie się ku codzienności, najważniejsze formacje poetyckie: Skamander (minimum talentu, poczucie humoru, potoczny język), futuryści (zabawa).

2. Odczytanie wiersza K. I. Gałczynskiego, Zaczarowana dorożka.

3. Zadanie uczniom pytania: „Jakie znacie wyrazy bliskoznaczne do wyrazu czarować?” (podział na pozytywne np. zachwycać, olśniewać, urzekać i negatywne np. zwodzić, oszukiwać).

4. Analiza i interpretacja wiersza:

• o jakiej porze toczy się akcja tego wiersza? (noc),

• czemu sprzyja noc?,

• jakie są elementy świata realnego, a jakie mają swój rodowód w baśniach (elementy świata realnego: przyjaciele poety, dorożka, dorożkarz, koń, wykonywanie telefonu, spacer, ulice Krakowa, Wieża Mariacka; elementy fantastyczne: zaczarowana dorożka, czarownik Ben Ali, czary, unosząca się dorożka itd.),

• która rzeczywistość dominuje w tym wierszu?,

• wypisanie środków stylistycznych (hiperbola, synekdocha, personifikacja, synestezja np. zielono‑szalona noc).

c) Faza podsumowująca

Rozmowa na temat: „Czy chciałbyś odbyć podróż zaczarowaną dorożką?”.

5. Bibliografia

Gałczyński K. I., Zaczarowana dorożka, [w:] T. Garsztka, Z. Grabowska, G. Olszowska, W rodzinnej Europie, podręcznik do III klasy gimnazjum, Znak, Kraków 2001, s. 34.

Kwiatkowski J., Dwudziestolecie międzywojenne, PWN, Warszawa 2001.

Zawada A., Dwudziestolecie literackie, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1997.

6. Załączniki

a)Zadanie domowe

Jesteś magiem – zaczaruj swoją małą ojczyznę.

7. Czas trwania lekcji

45 minut.

8. Uwagi do scenariusza

brak