R1UXg1cjsvgtt
Dzieło pod nazwą „Fizyczna niemożliwość śmierci w umyśle żyjącego człowieka”, autorstwa Damiena Hirsta. Fotografia przedstawia rekina w szklanej gablocie wypełnionej formaliną. Gablota podzielona jest na trzy części. Zwierzę umieszczone jest centralnie, na środku. Fotografia ma zimne barwy, dominują odcienie koloru niebieskiego.

Rzeźba

Damien Hirst, „Fizyczna niemożliwość śmierci w umyśle żyjącego człowieka”, 1991 r., The Steven and Alexandra Cohen Collection, magazine.art21.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Damien Hirst, Fizyczna niemożliwość śmierci w umyśle żyjącego człowieka, rzeźba, The Steven and Alexandra Cohen Collection, dostępny w internecie: http://magazine.art21.org/2012/02/02/on-view-now-damien-hirsts-spot-paintings-and-the-joy-of-color/new-tate-season/ [dostęp 26.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Wprowadzenie

Rzeźba jako jedna z dyscyplin sztuki we współczesności daje artystom o wiele większe możliwości niż dawniej. Interakcja z odbiorcą, ingerencja w przestrzeń, a także możliwości techniczne i materiałowe spowodowały, że staje się ona jedną z ciekawszych form wypowiedzi artystycznej. Materiał prezentuje przegląd wybranych technik – od tradycyjnych, po najbardziej nowatorskie, wyłamujące się z tradycyjnej klasyfikacji. W materiale znajdują się przykłady dzieł współczesnych artystów, prezentowanych zarówno w przestrzeni zamkniętej (muzea i galerie), jak i będących elementem otoczenia (plenerowe). Materiał zawiera również krótkie opisy i analizy wybranych dzieł, oparte na właściwej terminologii.

Nauczysz się
  • charakteryzować techniki stosowane przez rzeźbiarzy;

  • wskazywać nowatorskie rozwiązania we współczesnej rzeźbie;

  • określać kontekst dzieła rzeźbiarskiego;

  • rozpoznawać autorów prac rzeźbiarskich;

  • opisywać rzeźbę i ją interpretować;

  • wskazywać możliwości w sposobie prezentacji i ekspozycji dzieła rzeźbiarskiego;

  • samodzielnie tworzyć pracę przestrzenną inspirowaną rzeźbą współczesną.

Przemiany_w_rzezbie

Formy wypowiedzi w rzeźbie II połowie XX wieku.

W latach 60. minimaliści wyrażali się poprzez ograniczenie formy wypowiedzi do minimum, manifestując prostotę formy i oszczędność słów. Przełomowym momentem było pojawienie się konceptualizmu, który podważył tradycyjne postrzeganie dzieła sztuki jako fizycznego, materialnego przedmiotu. W ramach tego nurtu, rola artysty została ograniczona do tworzenia idei i przekazywania swojego pomysłu, zamiast skupiać się na tworzeniu fizycznych obiektów.

50
R1FbTjpuAsu9s
Sol LeWitt, „Kubiczna modułowa, czarna konstrukcja ściany”, 1966 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Sol Le Witt, Kubiczna modułowa, czarna konstrukcja ściany, malowane drewno, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/81428 [dostęp 26.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Praca Sol LeWitta, artysty związanego z wieloma ruchami, m.in. ze sztuką konceptualnąminimalizmem jest przykładem rzeźby o zredukowanej do minimum strukturze, klarownej i czystej formie. Artysta operuje geometryzacją, powtarzalnością elementów, jednocześnie pozbawioną zaangażowania emocjonalnego.

50
R2CtoSsMVaCwt
Joseph Kosuth, „Jedno i trzy krzesła”, 1965 r., Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, moma.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Joseph Kosuth, Jedno i trzy krzesła, Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://www.moma.org/collection/works/81435 [dostęp 26.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Reprezentant sztuki konceptualnej Kosuth zaprezentował pracę, w której przedstawił możliwości znaczeniowe krzesła. Ukazał gotowy produkt, jego fotografię i definicję krzesła. Mimo tych samych znaczeń wizualnie wszystkie różnią się od siebie. Definicja wskazuje na niekonieczność istnienia samego wytworu, a każde z krzeseł może być zastąpione innym.

Druga połowa XX wieku to także czas, w którym rzeźba wykracza poza tradycyjne rozumienie ze względu na rozwój technik rzeźbiarskich. Artyści sięgają po nowe formy wypowiedzi. Twórcy instalacjiInstalacjainstalacji stali się projektantami, manipulującymi widzami, by zachowywali się tak, jak tego chcą.  Widzowie mogą stać się jednocześnie uczestnikami i współtwórcami dzieła sztuki.

50
R1KSqbErRGnae
Claes Oldenburg, „Spinacz”, 1976, Filadelfia, Stany Zjednoczone, associationforpublicart.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Claes Oldenburg, Spinacz, instalacja, stal nierdzewna, dostępny w internecie: https://www.associationforpublicart.org/artwork/clothespin/# [dostęp 26.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Oldenburg stworzył ogromną, jednoelementową, monumentalną, wertykalną, 45‑metrową rzeźbę ze stali. Jego wielki spinacz do bielizny wpłynął na zainteresowanie i emocje niemal każdego przechodnia. InstalacjaInstalacjaInstalacja skłania do reakcji, prowokuje do żartu, oburzenia, przemyśleń na temat roli dzieła w przestrzeni. Rzeźba zachęca do wielu interpretacji.

Współcześni artyści łączą rzeźbę z filmem, multimediami. Przełomem wynikającym z rozwoju techniki komputerowej jest instalacja multimedialna. Zmienia się więc nie tylko forma rzeźby, ale jej zasięg, sposób odbioru, poszerza się kontekst, ponieważ artysta przestaje być tradycyjnym rzeźbiarzem, jest jednocześnie animatorem przestrzeni, dekoratorem, filmowcem, programistą.

50
RVHKovE5VB5mc
David Černý, „Obrotowa głowa Franza Kafki”, 2014 r., Praga, Czechy, Jindřich Nosek (fotograf), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Jindřich Nosek, David Černý, Obrotowa głowa Franza Kafki, stal nierdzewna, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:David-%C4%8Cern%C3%BD,-Franz-Kafka,-opposite_orientation-2014).jpg [dostęp 26.05.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.
50

Instalacja Davida Černego składa się z 42 niezależnych, ruchomych paneli, będących cały czas w ruchu i zmieniających się z form abstrakcyjnych w głowę pisarza Franza Kafki. Praca jest przykładem połączenia tradycyjnej rzeźby głowy z technologią komputerową. Znacznie wykracza poza kinetyczną rzeźbę I połowy XX wieku (np. Alexandra Caldera), ponieważ mechanizmy posągu są oparte na technologiach komputerowych, nie wykorzystują wyłącznie naturalnych czy mechanicznych źródeł napędu.

Techniki_rzezbiarskie

Techniki rzeźbiarskie

Rs1O7qFIG9ueU
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Rzeźba w kamieniu

RRrXixXP3Sc99
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Rzeźba w kamieniu.

Rzeźba w drewnie

R141I8tu6oPwa
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Rzeźba w drewnie.

Rzeźba w metalu

R17qE6xLNdqHw
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Rzeźba w metalu.

Rzeźba wykonana metodą traconego wosku

R15IStfi1JBpt
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Rzeźba wykonana metodą traconego wosku.

Rzeźba w technikach mieszanych

RdfnqLy4jjooU
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Rzeźba w technikach mieszanych.

Instalacja

R1WMruth8D8UW
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: Instalacja.
Głośność lektora
Głośność muzyki
Polecenie 1
RiBQSqkV1TJK7
Zaznacz zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Podczas pracy w drewnie należy używać okularów ochronnych i rękawiczek., 2. Odlewanie przedmiotów metodą traconego wosku jest jednoetapowym procesem., 3. Artyści mogą łączyć różne materiały w jednym dziele., 4. Rzeźba w kamieniu jest jedną z najstarszych technik.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
RHkP1jwC4Urd4
Zaznacz prawidłową odpowiedź. Która z technik rzeźbienia jest szczególnie czasochłonna i niezwykle trwała? Możliwe odpowiedzi: 1. Rzeźbienie woskiem, 2. Rzeźbienie w metalu, 3. Rzeźbienie w drewnie, 4. Rzeźbienie w kamieniu
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3
R1LXgZFCpkX4t
Zaznacz wszystkie prawidłowe odpowiedzi na pytanie: Które dzieła zostały wykonane techniką traconego wosku? Możliwe odpowiedzi: 1. „Król i królowa” - Henry Moore, 2. „Monekana” - Deborah Butterfield, 3. „Maman” - Louise Bourgeois, 4. „Bambini” - Magdalena Abakanowicz
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 4

Wymień tradycyjne narzędzia do rzeźbienia w drewnie.

R1NXfi3GBoZZ7
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 5

Wyjaśnij na czym polega metoda traconego wosku, oraz przez koga była ona wykorzystywana.

RIUyRR9ihsuge
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 6

Podaj trzy przykłady rzeźb mieszanych. Podaj autora oraz tytuł.

RkSk8jboB8epl
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Rzezba_a_przestrzen

Rzeźba a przestrzeń

Rzeźba w przestrzeni publicznej

Rzeźba w przestrzeni publicznej spełnia wiele funkcji. Najbardziej powszechną jest jej rola estetyczna, zgodnie z którą dzieło zdobi przestrzeń oraz miejsce, w których się znajduje (na przykład park). Istotne jest także wywołanie na odbiorcy wrażenia estetycznego. Rzeźba w plenerze - zwłaszcza w przestrzeni miejskiej - posiada także moc interakcji z miejscem, w którym się znajduje. Staje się wizytówką miasta, akcentuje ważne jego miejsca, bywa punktem orientacyjnym dla mieszkańców czy turystów. Niektóre typy rzeźb, na przykład pomniki związane z historią miasta, upamiętniające postacie lub wydarzenia z nim związane, identyfikują się z miejscem, historią i współtworzą jego tożsamość. Stanowią ważny kontekst historyczny, ideologiczny.

50
R10PuxUEQ5mCm
Jeff Koons, „Balonowy pies (żółty”) jako przykład operowania kiczem w sztuce, 1993 r., Ogród na dachu Muzeum Sztuki Metropolitan, Nowy Jork, Stany Zjednoczone, rynekisztuka.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Jeff Koons, Balonowy pies (żółty), stal, polerowana farba, Muzeum Sztuki Metropolitan, Nowy Jork, dostępny w internecie: https://rynekisztuka.pl/2017/10/13/jeff-koons-wirtualny-wandalizm/ [dostęp 26.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50
RecZ2lhRpiq0n
Tomasz Koclęga, Rzeźba figuratywna, 2017 r., Ogród Pałacu Frystenbergów, Praga, Czechy, Michal Maňas (fotograf), wikimedia.org, CC BY 4.0
Źródło: Tomasz Kocięga, Rzeźba figuratywna, żywica poliestrowa, mata szklana, Ogród Pałacu Frystenbergów, Praga, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Sculpture_3_Tomasz_Koclega.jpg [dostęp 26.05.2022], licencja: CC BY 4.0.

Współczesne rzeźby to nie tylko pomniki. Niezwiązane z miejscem przestrzenne instalacje, swoim często zaskakującym wyglądem skłaniają do refleksji, pobudzają do stawiania pytań o ich interpretację. Niektóre z nich nawiązują do problemów egzystencjalnych, zwracają uwagę tematyką odnoszącą się do aktualnych wydarzeń.

50
RvT4YoL4V0iiF
Louise Bourgeois, „Oczy‑ławki”, 1996 – 1997, Olympic Sculpture Park, Seattle, Waszyngton, Stany Zjednoczone, materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Louise Bourgeois, „Oczy-ławki”, granit, dostępny w internecie: https://www.vip-hauserwirth.com/art-fairs/louise-bourgeois-on-view/ [dostęp 25.07.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50
Rh561XPmpbg61
Louise Bourgeois, „Oczy‑ławki”, 1996 – 1997, Olympic Sculpture Park, Seattle, Waszyngton, Stany Zjednoczone, materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Louise Bourgeois, „Oczy-ławki”, granit, dostępny w internecie: https://www.vip-hauserwirth.com/art-fairs/louise-bourgeois-on-view/ [dostęp 25.07.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Rzeźby Louise Bourgeois zamówione z okazji 75. rocznicy powstania Williams College Museum of Art, to granitowe instalacje będące ławkami w kształcie oczu. Praca odnosi się do percepcji otoczenia, ale jednocześnie jest symbolem flirtu i uwodzenia nieruchomym spojrzeniem. Z drugiej strony to miejsce kontemplacji i odpoczynku. Wypolerowana powierzchnia rzeźb odbija świat zewnętrzny, a w nocy z niektórych źrenic pada światło, podkreślając swoją obecność nawet w ciemności.

Instalacja to 14 figur odlanych z brązu o naturalnych proporcjach, wzorowanych na jednej z najgłośniejszych instalacji artysty, czyli „Przejściu” z 1977 roku. Przedstawia zwykłych ludzi z codziennymi rekwizytami. Mimo wielu różnych interpretacji, sam autor wyjaśniał, że grupa ludzi jest symbolem świadczącym o przypadłości polskiego społeczeństwa - „chocholej śpiączki”. Instalacja intryguje, skłania do przemyśleń egzystencjalnych, zastanowienia się nad miejscem człowieka w wielkomiejskiej przestrzeni i pędzie życia.

Magdalena Szafkowska
Magdalena Szafkowska Pomnik Anonimowego Przechodnia

Otwarta kompozycja figuralnej grupy rzeźbiarskiej to realistyczne przedstawienia osób, które łączą się z przestrzenią, dopełniając ją i w będąc z nią w symbiozie nadają społeczny charakter dziełu. „Pomnik Anonimowego Przechodnia” Jerzego Kaliny, odsłonięty w nocy z 12 na 13 grudnia 2005 r. w sercu Wrocławia, znalazł się na 25. piątym miejscu w rankingu najbardziej kreatywnych pomników świata prestiżowego magazynu „Arch20”. Amerykańska filia irlandzkiej największej agencji turystycznej Budget Travel uznała go za jedno z najbardziej niezwykłych miejsc na świecie, które koniecznie trzeba zobaczyć. W 2011 r. znalazł się na liście 15 najpopularniejszych miejsc w Polsce wyłonionych przez redakcję „Newsweek Polska”, która nazwała go „najbardziej spektakularnym pomnikiem Wrocławia.

cyt1 Źródło: Magdalena Szafkowska, Pomnik Anonimowego Przechodnia, dostępny w internecie: https://mnwr.pl/pomnik-anonimowego-przechodnia/ [dostęp 26.05.2022].

Rzezba_we_wnetrzu

Rzeźba we wnętrzu

Rzeźba od zawsze była związana z architekturą wnętrz – pełniła rolę dekoracyjną i wpływała na ich charakter, nadaje im odpowiedniego wyrazu, zwłaszcza, że często akcentowano ją za pomocą np. światła. Rzeźba oddziałuje na człowieka, skłaniając do refleksji nie tylko nad nią samą, ale nad jej rolą w danym wnętrzu. Poza tym jako dzieło trójwymiarowe, wymaga od przestrzeni odpowiedniej jego organizacji, swobody, zwłaszcza, jeśli jest dziełem wielkoformatowym. Wtedy dopiero ma możliwość działania na odbiorcę, prezentuje swą siłę.

50
R1VPWLhDlrVtj
Sylwester Ambroziak, „Ofiara Izaaka”, 1989 r., Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko, ownetic.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Sylwester Ambroziak, Ofiara Izaaka, rzeźba, drewno, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko, dostępny w internecie: https://ownetic.com/wydarzenia/2018/01/kunszt-100-lat-polskiej-rzezby-centrum-rzezby-polskiej-oronsko/s-ambroziak-ofiara-izaaka-centrum-rzezby-oronsko-2018-01-26/ [dostęp 26.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Sylwester Ambroziak reprezentuje nurt określany jako Nowi dzicy (pojęcie odnoszące się głównie do malarzy niemieckich lat 80. XX wieku, których twórczość powiązana była z ekspresjonizmem). Artysta eksponuje w rzeźbie cielesność i dramatyczne napięcie. „Ofiara Izaaka” to dzieło dynamiczne, chociaż postacie są zespolone, a ruch zminimalizowany. Autor operuje uproszczono formą. Podkreślił bunt syna wobec zadanej przez ojca śmierci. Ekspresja rzeźby jest nasilana przez intensywny wyraz twarzy - wyłupiaste oczy, oraz cierpienie, które można odczytać ust postaci. Te elementy przyciągają uwagę i wzmagają wrażenia płynące z dzieła. W dziele Ambroziaka widoczne są inspiracje plemienną kulturą pierwotną.

Kontekst biblijny zaczerpnięty ze Starego Testamentu został ujęty w nowatorski sposób, zyskał nowe znaczenie.

RDnayLcnghgif
Damien Hirst, „Fizyczna niemożliwość śmierci w umyśle żyjącego człowieka”, 1991 r., The Steven and Alexandra Cohen Collection, magazine.art21.org, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Damien Hirst, Fizyczna niemożliwość śmierci w umyśle żyjącego człowieka, The Steven and Alexandra Cohen Collection, dostępny w internecie: http://magazine.art21.org/2012/02/02/on-view-now-damien-hirsts-spot-paintings-and-the-joy-of-color/new-tate-season/ [dostęp 26.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Praca Damiena Hirsta składa się z zakonserwowanego rekina tygrysiego zanurzonego w formaldehydzie w szklanej gablocie. Hirst kwestionuje granice między sztuką, nauką, mediami i kulturą popularną. Z perspektywy psychologicznej praca jest możliwością mierzenia się człowieka ze swoimi lękami. W kontekście zoologicznym służyć może poznaniu cech zewnętrznych rekina. W kulturze popularnej może być odcztany jako obraz wywołujący przerażenie i niepokój. Natomiast z perspektywy artystycznej poszerza pojęcia dzieła sztuki i do dziś pozostaje jednym z najbardziej kontrowersyjnych współczesnych dzieł sztuki w historii.

RbbPtFGyVPZBf
Ilustracja interaktywna przedstawia fotografię Deborah Butterfield pod tytułem: „Monekana”. Na zdjęciu znajduje się galeria sztuki. Po lewej stronie przedstawionych jest siedem postaci. Są to obserwatorzy dzieł sztuki. Jedna z postaci ma wyciągnięta rękę w kierunku dzieła sztuki, znajdującego się po prawej stronie. Kompozycja przedstawiona po prawej stronie, przedstawia zwierzę, przypominające konia. Rzeźba wykonana jest w nienaturalnych kształtach. Rzeźba wykonana jest z drewna. Na środku jasnej ściany galerii znajduje się obraz. Dodatkowo na ilustracji został umieszczony interaktywny punkt. Po jego naciśnięciu pojawia się opis: Odlana z brązu i pokryta patyną rzeźba przypomina fakturę drewna. Wystrój i architektura muzealnej przestrzeni kontrastują z ekspresyjną, nowoczesną rzeźbą. Kontrast jeszcze bardziej podkreśla walory artystyczne pracy.
Deborah Butterfield, „Monekana”, 2001 r., Amerykańskie Muzeum Sztuki Smithsonian, Waszyngton, Stany Zjednoczone, Avery Jensen (fotograf), wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Deborah Butterfield, Monekana, rzeźba, brąz, Amerykańskie Muzeum Sztuki Smithsonian, Waszyngton, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Art_and_Feminism_Wikipedia-Edit-A-Thon_at_SAAM_0384.jpg [dostęp 26.05.2022], licencja: CC BY-SA 4.0.

Współcześni artyści coraz częściej wykonują dzieła przy użyciu robotyki, gier wideo, biotechnologii, drukowania 3D i animacji komputerowej. Zaangażowanie nowych technologii, takich jak rzeczywistość wirtualna, animacja komputerowa i Internet określa się jako sztukę nowych mediów.

50
RCPym4KYVFOp9
Cornelia Parker, „Pokój wojenny”, 2015, Muzeum Sztuki Współczesnej, Australia, materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Cornelia Parker, „Pokój wojenny”, Muzeum Sztuki Współczesnej, dostępny w internecie: https://marxadventure.files.wordpress.com/2015/02/2015-02-18-13-39-50.jpg [dostęp 25.07.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

„Pokój wojenny” to przestrzeń wnętrza wypełniona czerwonymi arkuszami 320 000 podziurkowanych papierowych negatywów zabranych z produkcji maków pamięci. Praca jest nawiązaniem do papierowych kwiatów, produkowanych corocznie ku czci poległych na wojnie w Wielkiej Brytanii. Puste przestrzenie stworzone przez artystkę odzwierciedlają nieskończoną symetrię grobów wojennych. Zarówno ściany, jak i dwie płaszczyzny zawieszone pod sufitem oddają ogrom strat związanych z wojną i i w taki sam sposób mają wpływać na odbiorcę.

50
RTHjMWAsb2ghR
Yayoi Kusama, „Pokój Lustrzany Nieskończoności - wypełniony blaskiem życia”, praca została wykonana na retrospektywną wystawę artystki w 2012 r. w Tate Modern (jedna z dwudziestu powstających od 1965 r. w różnych miejscach na świecie), Londyn, Wielka Brytania, allure.com, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Yayoi Kusama, Pokój Lustrzany Nieskończoności - wypełniony blaskiem życia, drewno, metal, szklane lustra, plastik, panel akrylowy, guma, oświetlenie LED, kule akrylowe, woda, Tate Modern, Londyn, dostępny w internecie: https://www.allure.com/story/yayoi-kusama-infinity-mirrors-tour [dostęp 26.05.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
50

Instalacja jest wyłożoną lustrem komorą z migającymi diodami LED, w której odbywa się spektakl światła. Multimedialny pokaz Yayoi Kusamy opiera się na kalejdoskopowych iluzjach nieskończonej przestrzeni. Artystka w poszczególnych salach stwarza okazję do celebrowania życia – inspiruje się własnymi snami.

Odbiorca staje się żywym elementem dzieła, zahipnotyzowaną efektami, ruchomą rzeźbą. Lustra sprawiły, że zwiedzający stał się tematem pracy.

Podsumowanie

Podsumowanie

Rzeźba, podobnie jak inne dyscypliny sztuki, cały czas zmienia się, przechodzi metamorfozę. Nowe techniki, multimedia dają artystom nieograniczone możliwości, a od jego kreatywności zależy, jaką drogę wybierze. Oprócz form tradycyjnych, współczesna rzeźba łączy różne media, wchodzi w interakcję z odbiorą. Jako forma przestrzenna, istnieje zarówno w wystawowym wnętrzu jak i w plenerze. Dzięki nowym rozwiązaniom, instalacja staje się częścią przestrzeni, wtapiając się w nią.

Cwiczenia

Ćwiczenia

Rfz4GvRXzjlTd1
Ćwiczenie 1
Odpowiedz na pytanie. Z którymi ruchami artystycznymi związany był Sol LeWitt? Możliwe odpowiedzi: 1. Sztuka konceptualna, 2. Minimalizm, 3. Ready made. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RrRCiGRWB4YOt1
Ćwiczenie 1
Wskaż rzeźby, które są instalacjami. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Rb7Y5N8Th19bk2
Ćwiczenie 2
Odpowiedz na pytanie. Kiedy odsłonięty został „Pomnik Anonimowego Przechodnia” autorstwa Jerzego Kaliny? Możliwe odpowiedzi: 1. W nocy z 12 na 13 grudnia 2005 r., 2. W noc sylwestrową 2005 r., 3. 15 grudnia 2015 roku., 4. W nocy z 12 na 13 grudnia 2015 r.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 2

Zaznacz cechy, które związane są z rzeźbą.

R18kcyccLrqBg
Ilustracja do ćwiczenia nr 2, wikimedia.org, CC BY‑SA 4.0
Źródło: Ilustracja do ćwiczenia nr 2, licencja: CC BY 4.0.
R1alqTCqcQhhw
Możliwe odpowiedzi: 1. Wykonana z tworzyw sztucznych, 2. #Wykonana ze stali, 3. Instalacja, 4. Plenerowa, 5. Historyczna, 6. Autobiograficzna
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1eWuDWw2GRCT2
Ćwiczenie 3
Przeczytaj opis dzieła, a następnie wskaż autora.

„Instalacja to 14 figur odlanych z brązu o naturalnych proporcjach, wzorowanych na jednej z najgłośniejszych instalacji artysty, czyli Przejściu z 1977 roku. Przedstawia zwykłych ludzi z codziennym rekwizytami. Mimo wielu różnych interpretacji, sam autor wyjaśniał, że grupa ludzi jest symbolem świadczącym o przypadłości polskiego społeczeństwa - „chocholej śpiączki””. Możliwe odpowiedzi: 1. Jerzy Kalina, 2. Sylwester Ambroziak, 3. David Černý
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RYvd9pjkk182D1
Ćwiczenie 3
Wskaż dzieła, w których zostały wykorzystane nowe media. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1FWCbydUXIWN
Ćwiczenie 4
Przeczytaj opis dzieła, a następnie podaj imię i nazwisko autora. Instalacja składa się z zakonserwowanego rekina tygrysiego zanurzonego w formaldehydzie w szklanej gablocie. Autor kwestionuje granice między sztuką, nauką, mediami i kulturą popularną. Z perspektywy psychologicznej praca jest możliwością mierzenia się człowieka ze swoimi lękami. W kontekście zoologicznym służyć może poznaniu cech zewnętrznych rekina. W kulturze popularnej może być odcztany jako obraz wywołujący przerażenie i niepokój. Odpowiedź: Tu uzupełnij (wpisz imię i nazwisko). W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 4

Ułóż puzzle i wykonaj zadania pod ilustracją.

R1eGLwYyDjpiY
Ułóż puzzle i wykonaj zadania pod ilustracją. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R9PVhwOdU3nn3
Podaj autora rzeźby: Tu uzupełnij.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RmkVmyIfyiB6w2
Ćwiczenie 5
Zdecyduj, która z rzeźb to rzeźba plenerowa, a która przeznaczona do prezentacji wewnątrz pomieszczenia. Rzeźba plenerowa Możliwe odpowiedzi: 1. Joseph Kosuth, „Jedno i trzy krzesła”, 2. Sol LeWitt, „Kubiczna modułowa, czarna konstrukcja ściany”, 3. Claes Oldenburg, „Spinacz”, 4. Deborah Butterfield, „Monekana”, 5. Jerzy Kalina, „Pomnik anonimowego przechodnia”, 6. Sylwester „Ambroziak, Ofiara Izaaka” Rzeźba przeznaczona do prezentacji we wnętrzu Możliwe odpowiedzi: 1. Joseph Kosuth, „Jedno i trzy krzesła”, 2. Sol LeWitt, „Kubiczna modułowa, czarna konstrukcja ściany”, 3. Claes Oldenburg, „Spinacz”, 4. Deborah Butterfield, „Monekana”, 5. Jerzy Kalina, „Pomnik anonimowego przechodnia”, 6. Sylwester „Ambroziak, Ofiara Izaaka”
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ro3f8Mt15J5IG
Ćwiczenie 6
Połącz pojęcie z definicją. Faktura Możliwe odpowiedzi: 1. powierzchnia trójwymiarowych obiektów graficznych., 2. charakterystyczna powierzchnia dzieła malarskiego, graficznego, rzeźbiarskiego, obiektu rzemiosła artystycznego itp., zależna od charakteru tworzywa, techniki i indywidualnego stylu artysty., 3. dzieło plastyczne zbudowane przez artystę w zastanej przestrzeni. Instalacja Możliwe odpowiedzi: 1. powierzchnia trójwymiarowych obiektów graficznych., 2. charakterystyczna powierzchnia dzieła malarskiego, graficznego, rzeźbiarskiego, obiektu rzemiosła artystycznego itp., zależna od charakteru tworzywa, techniki i indywidualnego stylu artysty., 3. dzieło plastyczne zbudowane przez artystę w zastanej przestrzeni. Tekstura Możliwe odpowiedzi: 1. powierzchnia trójwymiarowych obiektów graficznych., 2. charakterystyczna powierzchnia dzieła malarskiego, graficznego, rzeźbiarskiego, obiektu rzemiosła artystycznego itp., zależna od charakteru tworzywa, techniki i indywidualnego stylu artysty., 3. dzieło plastyczne zbudowane przez artystę w zastanej przestrzeni. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1du7Qa5xvzNj3
Ćwiczenie 6
Rozpoznaj techniki w poniższych rzeźbach. Przyporządkuj nazwę techniki do ilustracji. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
ReN0azMxZTjQw2
Ćwiczenie 7
Połącz autorów z dziełami. Louise Bourgeois Możliwe odpowiedzi: 1. „Maman” („Matka”), 2. „Monekana”, 3. „Spinacz”, 4. „Balonowy pies (żółty)” Claes Oldenburg Możliwe odpowiedzi: 1. „Maman” („Matka”), 2. „Monekana”, 3. „Spinacz”, 4. „Balonowy pies (żółty)” Jeff Koons Możliwe odpowiedzi: 1. „Maman” („Matka”), 2. „Monekana”, 3. „Spinacz”, 4. „Balonowy pies (żółty)” Deborah Butterfield Możliwe odpowiedzi: 1. „Maman” („Matka”), 2. „Monekana”, 3. „Spinacz”, 4. „Balonowy pies (żółty)”. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RWLWzI80MGzqb31
Ćwiczenie 7
Rozpoznaj autorów słynnych rzeźb. Wpisz ich nazwiska (bez imion). W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 8

Wykonaj własną rzeźbę abstrakcyjną, w której wykorzystasz dowolne materiały. Może być to także instalacja. Pamiętaj, by nadać jej tytuł.

RkgHrVzXl2gji
(Uzupełnij).
Ćwiczenie 9

Z pomocą drugiej osoby wybierz trzy dowolne dzieła rzeźbiarskie pochodzące z drugiej połowy XX wieku. Postaraj się, by prezentowały różne techniki.

3
Ćwiczenie 9

Wybierz trzy dowolne dzieła rzeźbiarskie pochodzące z drugiej połowy XX wieku. Postaraj się, by prezentowały różne techniki. Następnie sporządź ich krótki opis połączony z analizą.

RP7v8nrNZMSnk
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Slownik

Słownik pojęć

Ażur
Ażur

dekoracyjny układ otworów tworzących tło dla nieprzezroczystego wzoru.

Faktura
Faktura

charakterystyczna powierzchnia dzieła malarskiego, graficznego, rzeźbiarskiego, obiektu rzemiosła artystycznego itp., zależna od charakteru tworzywa, techniki i indywidualnego stylu artysty.

Gobelin
Gobelin

tkanina dekoracyjna jednostronna, naśladująca obraz.

Instalacja
Instalacja

dzieło plastyczne zbudowane przez artystę w zastanej przestrzeni.

Słownik pojęć został opracowany na podstawie:

  • Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Krystyna Kubalska‑Sulkiewicz, Warszawa, 1996.

Notatki ucznia

R13urA80owD9T
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Galeria

Galeria

Bibliografia

  • Hansen O., Forma rzeźbiarska zagadnienia wybrane, Warszawa 1965.

  • Jadzińska M., Duże dzieło sztuki, Kraków 2012.

  • Little S., Sztuka. Kierunki, mistrzowie, arcydzieła, Warszawa 2005.

  • Potocka M., Rzeźba. Dzieje teoretyczne, Kraków 2002.

  • Richardson T., Stangos N., Kierunki i tendencje sztuki nowoczesnej, Warszawa 1980.

  • Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Krystyna Kubalska‑Sulkiewicz, Warszawa, 1996.