RMMg2inlJSwa0
Fotografia banerowa przedstawia rzeźbę pod tytułem „Maman” - czyli pajęczycę o długich, cienkich odnóżach. Widocznych jest osiem szarych kończyn oraz środek, odwłok. Przedstawiona z perspektywy od dołu, rzeźba zdaje się być tej samej wielkości, co budynki miejskie uchwycone za nią. Stoi na placu, z prawej strony zaś widoczne są powiewające biało‑czerwone flagi z czerwonym liściem na ich białej części. Umieszczone zostały na słupach. Za nimi przebiega droga, przez którą przejeżdżają pojazdy, oraz inne budynki. Niebo jest niebiesko‑szare. Rzeźba pajęczycy została wykonana ze stali i marmuru.

Rzeźbiarz

Louise Bourgeois, „Maman”, 1999 r., Galeria Narodowa, Ottawa, Kanada, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Louise Bourgeois, Maman, fotografia, Galeria Narodowa, Ottawa, licencja: CC BY 3.0.

Wprowadzenie

Artysta‑rzeźbiarz tworzy dzieła, które, będąc w określonej przestrzeni, muszą być z nią zespolone. Inne rzeźby będą dekorowały świątynie, inne pałacowe wnętrza, jeszcze inne znajdą się w przestrzeni miejskiej. Od rzeźbiarza wymaga się więc zdolności obserwacji i umiejętności połączenia swojego dzieła z miejscem, do którego będzie przeznaczone.

Ponadto, pośród artystycznych zawodów rzeźbiarz jest szczególnym, ponieważ ma wiele wspólnego zarówno z architektem, jak i malarzem. Tworzone przez niego dzieła są oparte, podobnie jak wytwory architektów, na konstrukcji, a końcowym efektem rzeźb może także być wprowadzenie barwy, co łączy je z malarstwem. Ponadto rzeźby są elementem przestrzeni i korelują z nią poprzez strukturę, kolor, mogą być z nią nierozerwalnie związane lub odwrotnie – kontrastujące i zestawione na zasadzie przeciwieństw.

Współcześni rzeźbiarze do swoich prac wprowadzili nowe materiały (na przykład silikon, tworzywa sztuczne) oraz nowe techniki obrazowania (światło, laser, wideo), co dało im nieograniczone możliwości twórcze, korespondujące z innymi dziedzinami sztuki.

Honore de Balzac
Honore de Balzac Kuzynka Bietka

Rzeźba jest, jak sztuka dramatyczna, równocześnie najtrudniejsza i najłatwiejsza ze wszystkich sztuk.

HonoredeBalzac Źródło: Honore de Balzac, Kuzynka Bietka, 1.01.2000.
Nauczysz się
  • Charakteryzować pracę rzeźbiarza.

  • Nazywać czynności wykonywane przez rzeźbiarza podczas jego pracy.

  • Rozpoznawać prace znanych rzeźbiarzy.

  • Określać kolejne etapy powstawania rzeźby.

  • Rozpoznawać narzędzia pracy rzeźbiarza.

  • Rozpoznawać środki wyrazu zastosowane przez rzeźbiarza.

  • Zauważać różnorodność technik i narzędzi medialnych stosowanych przez współczesnego rzeźbiarza.

  • Dostrzegać różnice pomiędzy rzeźbą tradycyjną a współczesną.

  • Postrzegać rolę rzeźby w przestrzeni.

  • Rozpoznawać rodzaje rzeźb.

Tradycyjne_materialy_rzezbiarskie

Tradycyjne materiały rzeźbiarskie

Celem pracy rzeźbiarza jest stworzenie trójwymiarowego dzieła, czyli takiego, które można obejrzeć z każdej strony. Tradycyjne rzeźby powstały w kamieniu, marmurzeMarmurmarmurze, drewnie, metalu.  Kamień jest dość trudny w obróbce. Aby wykonać z niego rzeźbę, trzeba włożyć wiele wysiłku. Marmur jest materiałem, po który artyści sięgali od dawna. Niektóre jego gatunki są białe, posiadają delikatną strukturę, inne mają wyraźne żyłki i podłużne, szaro‑brązowe smugi. Jednym z najsłynniejszych złóż marmuru jest CarraraCarraraCarrara. Łatwiejszy w obróbce jest piaskowiecPiaskowiecpiaskowiec, dlatego w rzeźbiarstwie jest wykorzystywany najczęściej.

Tworzywem popularnym w rzeźbie jest drewno. Łatwiej się je obrabia, więc daje wiele możliwości artystom. Do rzeźbienia wykorzystuje się zazwyczaj gatunki liściaste, zwłaszcza lipę i świeżo ściętą topolę, które cechują się miękkością. Trwalsze, lecz trudniejsze w obróbce są: dąb, jesion, orzech lub kasztanowiec. Ciekawe efekty kolorystyczne można uzyskać w rzeźbie z drzew owocowych. Materiały rzeźbiarskie różnią się wyglądem i posiadają odmienną strukturę, mają inny kolor.

Oprócz kamieni i drewna, formą rzeźby jest odlew z metalu, powstały na podstawie wcześniej sporządzonego prototypu, wykonanego najczęściej z gliny, z którego sporządza się formę. Najpopularniejszym odlewem jest rzeźba z brązu.

Bardzo plastyczne właściwości ma glina, która utrwalana jest w wysokich temperaturach za pomocą wypalania. Łatwym, choć mniej trwałym materiałem są gips czy masa solna.

Współczesna rzeźba może być wykonana nie tylko z tradycyjnych materiałów.  Obecnie coraz częściej artyści korzystają z nietypowych materiałów, na przykład metali, silikonów i innych tworzyw sztucznych, żywic, poliestru, a nawet utwardzanych tkanin oraz gotowych przedmiotów. Są one bardzo plastyczne i doskonale imitują naturę. W związku z tym, że rzeźba to także konstrukcja, artyści mogą łączyć różne materiały. Powstaje wtedy trójwymiarowa kompozycja o ciekawych rozwiązaniach wizualnych.

Narzedzia_rzezbiarza

Narzędzia rzeźbiarza

Ze względu na różną twardość i rodzaj materiałów wykorzystywanych w rzeźbiarstwie, stosuje się różnorakie przybory. Do pracy w kamieniu podstawowymi narzędziami są dłutaDłutodłuta o różnym kształcie, młotki, pobijakiPobijakpobijaki, tarnikiTarniktarniki.

R1RNmHm7i7XBZ1
Ilustracja interaktywna przedstawia mężczyznę rzeźbiącego w drewnie w czasie festiwalu Ax Day, który odbywa się na świeżym powietrzu. Jest on w średnim wieku, jego krótkie włosy są brązowo-siwe. Na jego twarzy widoczny jest krótki zarost. Ma na sobie koszulkę odsłaniającą tatuaż na prawej ręce, w której trzyma pobijak, w drugiej dłoni trzyma dłuto. Mężczyzna bije pobijakiem w dłuto, które trzyma przy fragmencie drewna. Na głowie mężczyzna ma czapkę oraz słuchawki wygłuszające dźwięki, nie są one jednak nasunięte na jego uszy. Tło stanowi las oraz inne drewniane rzeźby. Na fotografii umieszczono interaktywne punkty. 1. Fotografia przedstawia zestaw dłut do drewna. Każde z dłut ma brązową drewnianą rękojeść, oraz metalowe ostrze - każde dłuto ma inny kształt. Można wyróżnić dłuta o wąskim i szerokim ostrzu, okrągłe i płaskie ostrza. Dłuta leżą na drewnianym stole. Pod ilustracją znajduje się podpis: Zestaw dłut do drewna, blog.dluta.pl, Administrator blogu blog.dluta.pl (fotograf), CC BY 3.0, 2. Fotografia przedstawia pobijak skórzany, czyli skórzany młotek używany przy pracach rzeźbiarskich. Pobijak ma drewnianą rękojeść oraz gruby i skórzany obuch. Pod ilustracją znajduje się podpis: Pobijak skórzany, otelo.pl, Fotogaf nieznany, CC BY 3.0
Robert Wyskiel w czasie festiwalu rzeźby drewnianej Prazdnik Topora - Ax Day, 2018 r., Tomsk, Rosja, drewno.pl, materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fot. RW
Źródło: Robert Wyskiel, Robert Wyskiel w czasie festiwalu rzeźby drewnianej Prazdnik Topora - Ax Day, Rzeźba, dostępny w internecie: https://www.drewno.pl/artykuly/11254,festiwal-rzezby-drewnianej-prazdnik-topora-ax-day.html [dostęp 11.08.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
RkrkoHTltP5BW1
Ilustracja interaktywna przedstawiająca rzeźbiarza w pracy. Jest to siwowłosy mężczyzna w okularach, ubrany w jeansy oraz granatową koszulkę. Ma na sobie rękawice, jego wzrok skierowany jest w dół, na kamień oraz narzędzia, które trzyma w dłoniach. Tło stanowi sterta drewna uchwycona z lewej strony, fragment drewnianego budynku gospodarskiego oraz trawa. Na fotografii umieszczono interaktywne punkty. 1. Fotografia przedstawia metalowy przecinak kamieniarski, który leży na brązowych płytkach ceramicznych. Przecinak to narzędzie o metalowej rękojeści z elementem tnącym. Pod ilustracją znajduje się podpis: stux (fotograf), Przecinak kamieniarski, pixabay.com, domena publiczna, 2. Fotografia przedstawia stół z narzędziami do rzeźbienia w kamieniu. Na drewnianym stoliku widoczne są liczne dłuta, przedmioty przypominające grzebienie oraz młotki. Pod ilustracją znajduje się podpis: Bru-nO (fotograf), Stół z narzędziami do rzeźby w kamieniu, pixabay.com, domena publiczna, 3. Fotografia przedstawia dwa metalowe przecinaki kamieniarskie, kształtem przypominają widelce. Pod ilustracją znajduje się podpis: Reiner Flassig (fotograf), Przecinak kamieniarski, 2007 r., wikimedia.org, CC BY-SA 2.0, 4. Fotografia przedstawia młotek kamieniarski o metalowym obuchu i rąbie, w kształcie klina i krótkim drewnianym trzonku. Pod ilustracją znajduje się podpis: Młotek kamieniarski, fotograf nieznany, mdgroup.com.pl, CC BY 3.0, 5. Fotografia przedstawia metalowy przecinak kamieniarski, który leży na stole przykrytym szarym materiałem. Przecinak to narzędzie o metalowej rękojeści z elementem tnącym. Pod ilustracją znajduje się podpis: Reiner Flassig (fotograf), Przecinak kamieniarski, 2007 r., wikimedia.org, CC BY-SA 2.0
Józef Lewkowicz podczas pracy z kamiennym krzyżem, przed 2020 r., jozeflewkowicz.eu, materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fot. Anna Serkis‑Wojtowicz
Źródło: Józef Lewkowicz, Anna Serkis-Wojtowicz, Józef Lewkowicz podczas pracy z kamiennym krzyżem, Rzeźba w kamieniu, dostępny w internecie: http://jozeflewkowicz.eu/2020/09/11/jozef-lewkowicz-kontynuator-starobrusnienskiej-ludowej-sztuki-kamieniarskiej/ [dostęp 11.08.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Do pracy w glinie, oprócz własnych rąk i modelowania palcami, rzeźbiarz korzysta z narzędzi, umożliwiających wybieranie, nakładanie i modelowanie. Takie narzędzia muszą być pozbawione wszelkiego rodzaju skaz, ponieważ modelowanie w glinie wymaga precyzji.

R19a6fOS3iNiP1
Fotografia przedstawia postaci pracujące przy rzeźbach. Są to kobieta oraz mężczyzna. Kobieta widoczna jest na pierwszym planie z profilu, ma na sobie białą, wygniecioną koszulę, włosy związane w kucyk oraz spojrzenie skierowane ku rzeźbie. Kobieta stoi z lewej strony, rzeźba z prawej. Jej praca to popiersie brodatego starszego mężczyzny, wykonane z gliny. Za kobietą uchwycono mężczyznę o kręconych włosach. Ma on na sobie bluzę z kapturem, w dłoni trzyma szpatułkę, którą poprawia detale. Patrzy na podobną rzeźbę, widoczną na stanowisku obok. Tło stanowi pomieszczenie. Na zdjęciu przedstawiono interaktywny punkt. 1. Fotografia przedstawia zestaw narzędzi do modelowania gliny. Wśród narzędzi można wyróżnić: szczypce, dłuta, linijkę, sznurek. Wszystkie przedmioty leżą na drewnianym, ciemnym stole. Pod ilustracją znajduje się podpis: Zestaw narzędzi do modelowania gliny, fotograf nieznany, online-skills, CC BY 3.0
Rzeźbienie głowy w glinie, Państwowe Ognisko Artystyczne „Nowolipki”, Warszawa, nowolipki.edu.pl, materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu), fot. Ewa Sokołowska
Źródło: Ewa Sokołowska, Rzeźbienie głowy w glinie, Państwowe Ognisko Artystyczne „Nowolipki”, Rzeźba w glinie, dostępny w internecie: https://nowolipki.edu.pl/rzezba/ [dostęp 11.08.2021], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Artystę rzeźbiącego w drewnie nazywa się snycerzemSnycerzsnycerzem. Dawniej też snycerzem nazywano osobę która rzeźbiła w kamieniu. Przypatrzcie się różnym artystom podczas pracy w swoich pracowniach, znanych inaczej jako atelierAtelieratelier.

Nowatorskie_narzedzia_i_metody_stosowane_przez_wspolczesnych_rzezbiarzy

Nowatorskie narzędzia i metody stosowane przez współczesnych rzeźbiarzy

Współczesna rzeźba wymyka się zarówno tradycyjnemu pojęciu tej dyscypliny sztuki, jak i z metodom i narzędziom stosowanym przez artystów. Już w II. połowy XX wieku do rzeźby zaczęły przenikać malarstwo i nowe techniki obrazowania, np. wideo i laser. Rzeźby stały się nieograniczone w przestrzeni, utraciły tradycyjną, statyczną formę. Mają charakter abstrakcyjny i były oparte na konstrukcjach, w których wykorzystywano materiały przemysłowe, przedmioty gotowe a nawet bezużyteczne. Rozwinęły się nowe formy, trendy i kierunki artystyczne: ready madesReady‑madesready mades [czytaj: redi mejds], asamblażAsamblażasamblaż, sztuka ziemi, instalacjaInstalacja artystycznainstalacja. Powstały nawet rzeźby recyklingoweRecyklingrecyklingowe. Artyści w swoich pracach łączyli tradycję z nowoczesnością .

Zastosowane materiały i narzędzia wpływają na fakturę rzeźby, która tworzy wyczuwalną przez dotyk teksturę. Faktura zatem odnosi się do zmysłu dotyku, który może wywoływać uczucie przyjemności, dyskomfortu lub znajomości właściwości użytego przez twórcę materiału . Artyści wykorzystują tę wiedzę, aby wywoływać reakcje emocjonalne u osób, które oglądają ich prace.

Faktury naturalne to te, które już istnieją, natomiast fakturę sztuczną uzyskuje się poprzez różne zabiegi na materiałach. Gdy artysta opracowuje dzieło, może nadać im nowe właściwości, stosując odpowiednie czynności podczas wykończenia. Szlifowanie, polerowanie chropowatych, nierównych powierzchni pozwoli uzyskać gładkość, połyskliwość.

50
RSn2rayoiZThJ
Deborah Butterfield, „Aluminiowy koń numer 5”, 1982 r., Muzeum Sztuki, San Diego, Stany Zjednoczone, pinimg.com, CC BY 3.0
Źródło: Deborah Butterfield, Aluminiowy koń nr 5, Rzeźba (drewno, stal, stopione aluminium), Muzeum Sztuki, San Diego, dostępny w internecie: https://in.pinterest.com/pin/488640628304884736/ [dostęp 13.08.2021], licencja: CC BY 3.0.
50

Faktura rzeźby wyraża emocjonalny stosunek autorki do zwierzęcia dzięki spontaniczności użytych materiałów. Rzeźbiarka przekształca resztki materiałów przemysłowych - drewno, drut i blachę w sploty nadając formę zwierzęcia. Koń ze stali i aluminium zamontowanych na drewnianej konstrukcji przypomina maszynę, podkreślając organiczny dystans wobec postępu technologicznego. Butterfield połączyła gładką fakturę metali, ale całości nadała ażurowy charakter i powierzchnia rzeźby stała się chropowata dzięki wystającym drutom oraz drobnym elementom.

Częstym zabiegiem stosowanym przez artystów jest stosowanie w rzeźbie kontrastu faktury, polegające na zestawieniu elementów o różnych właściwościach, na przykład gładkich (szkło, metal) z chropowatym (kamień, tkanina o grubym splocie), miękkiego z twardym. Ta sprzeczność potęguje wrażenie dzieła i może pomóc wyrazić przesłanie podkreślić dynamikę. Procesy stosowane w tworzeniu rzeźb wpływają więc na sposób uzyskiwania tekstury i obejmują także sposoby powstawania dzieła, w którym autor, oprócz tradycyjnych technik, może stosować odlewanie z różnych mas (nie tylko stopów metali, ale także polimerów, żywic), oraz używać do łączenia technik stosowanych w przemyśle – spawania, lutowania, klejenia, śrubowania.

50
RWfjTezFEvNEQ
Laura Ford, „Łoś”, 1998 r., Galeria Tate Modern, Londyn, Wielka Brytania, tate.org.uk, CC BY 3.0
Źródło: Laura Ford, Łoś, Rzeźba (gips, wełna, skóra), Galeria Tate Modern, Londyn, dostępny w internecie: https://www.tate.org.uk/art/artists/laura-ford-2733 [dostęp 13.08.2021], licencja: CC BY 3.0.
50

Rzeźbiarka stworzyła rzeźbę, pokrywając tkaninami, konstrukcję z metalu, drewna i gipsu. Kilka warstw tkaniny sugeruje ubrania. Szary koc okrywający ciało łosia nie pokrywa całych nóg – racice owinięte są skórą (w ten sposób nadała mu ludzkich cech – ubranie człowieka także odziewa nogi bez stóp). Tkaniny sugerują miękkość, przytulność. Filcowy koc symbolizuje ciepło i ochronę. Brak oczu w rzeźbie nadaje jej introwertyczny charakter, co wiąże się z poczuciem bezsilności i więzienia.

Na całym świecie artyści, stawiają recykling na czele swojej praktyki i wykorzystują swoje prace do podkreślenia wpływu, jaki nasze odpady miały na środowisko. Również rzeźbiarze wykorzystują w swoich pracach materiały pochodzące z recyklingu nie tylko po to, by wydobyć na światło dzienne wpływ odpadów, ale także nadać ekologiczny kontekst swoim działaniom. Jednymi najsłynniejszych rzeźb z recyklingu są pająki Louise Bourgeois - seria prac inspirowanych wspomnieniami z dzieciństwa artystki. Prawie 9‑metrowa „Maman” jest jedną z najbardziej ambitnych z serii. Zaprojektowane jako hołd dla jej matki, która była tkaczką, pająki Bourgeois są wysoce sprzeczne jako symbole macierzyństwa: sugerują zarówno obrońcę, jak i drapieżnika – jedwab pająka służy zarówno do budowy kokonów, jak i do wiązania ofiary – i uosabiają obie siły i kruchość. Takie niejasności są wyraźnie widoczne w pracy artystki. Pająk budzi jednocześnie podziw i strach.

R1Jnha1F6D03F
Louise Bourgeois, „Maman”, 1999 r., Galeria Narodowa, Ottawa, Kanada, wikimedia.org, CC BY 2.0
Źródło: Louise Bourgeois, Maman, Rzeźba, Galeria Narodowa, Ottawa, dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Giant_spider_strikes_again!.jpg [dostęp 11.08.2021], licencja: CC BY 2.0.
50
R8tjTXHpectYN
Louise Bourgeois, „Maman”, 1999 r., Muzeum Guggenheima, Bilbao, Hiszpania, guggenheim‑bilbao.eus, CC BY 3.0
Źródło: Louise Bourgeois, Maman, Rzeźba, Muzeum Guggenheima, Bilbao, dostępny w internecie: https://www.guggenheim-bilbao.eus/en/the-collection/works/maman [dostęp 11.08.2021], licencja: CC BY 3.0.
50

Rzeźby pająka są wykonane w całości z przedmiotów pochodzących z recyklingu, takich jak stal nierdzewna, marmur i brąz.

Z tradycji rzeźby XX wieku (między innymi ready mades [czytaj: redi mejds] Marcela Duchampapop‑artu Andyego Warhola) w swojej sztuce czerpie Brian Jungen. Artysta jednak nie wykorzystuje przedmiotów w ich pierwotnej postaci, ale przekształca je, pozostawiając ślady ich pochodzenia. Do takich dzieł należy seria kultowych butów do koszykówki - Nike Air Jordan [czytaj: najk er dżordan]. Pomysł narodził się podczas wizyty w Nowym Jorku w 1998 roku, gdy Jungen zobaczył w witrynie sklepowej czerwone, białe i czarne buty do koszykówki Nike Air Jordan. Były to tradycyjne barwy Haidów, rdzennych mieszkańców północno‑zachodniego wybrzeża Pacyfiku. Sposób gromadzenia, eksponowania i fetyszyzowania obuwia skojarzony został z artefaktami kulturowymi.

Inne źródła inspiracji wykorzystał Damien Hirst w rzeźbie „Na miłość Boską” z 2007 roku, przedstawiającą ludzką czaszkę, kupioną w sklepie w Islington, należącą do trzydziestopięcioletniego Europejczyka, który żył w latach 1720 - 1810. Pomysł na dzieło inspirowany był aztecką czaszką z British Museum. Dzieło przypomina o nieuchronności śmierci (z łaciny memento mori – pamiętaj o śmierci).

50
RENbSPjfV4JcQ
Damien Hirst, „Na miłość Boską”, 2007 r., Galeria White Cube, Londyn, Wielka Brytania, denisbloch.com, CC BY 3.0
Źródło: Damien Hirst, Na miłość Boską, Rzeźba, Galeria White Cube, Londyn, dostępny w internecie: https://denisbloch.com/artworks/artists/damien-hirst/for-the-love-of-god-white/ [dostęp 11.08.2021], licencja: CC BY 3.0.
50

Czaszkę pokrywa wyprodukowane przez jubilerów Piccadilly Bentley & Skinner, 8601 diamentów. Na środku czoła znajduje się różowy diament w kształcie gruszki, centralny element dzieła. Zęby czaszki są autentyczne.

Jedną z popularnych wśród rzeźbiarzy form we wczesnych latach dwudziestego pierwszego wieku stała się instalacja. Mirosław Bałka w 2009 roku skonstruował instalację „Jak to jest?” nawiązującą do losu Żydów w Polsce podczas II wojny światowej. Praca symbolizuje wagony towarowe, które przewoziły ofiary do obozów koncentracyjnych, takich jak Auschwitz.

R16vzTo5ZeZ0T
Fotografia przedstawia halę z wysokim dachem, w której umieszczony został czarny kontener stojący wzdłuż lewej ściany hali. Jest to instalacja Mirosława Bałki pod tytułem „Jak to jest?”. Kontener zbudowany jest ze stalowych ścian, a stoi na metalowych palach. Prowadzi do niego opuszczona na szarą podłogę rampa. Ściana hali również jest szara, przebiegają przez nią metalowe elementy. U góry, przez siatkę metalowych konstrukcji, można zauważyć wpadające przez sufit światło. Dodatkowo na fotografii umieszczono interaktywne punkty. 1. Wyglądająca jak ogromny kontener transportowy stalowa konstrukcja została ustawiona na palach o wysokości 2 metrów. Na jednym z jej końców zamieszczono wejściową rampę, umożliwiającą wejście do ciemnej skrzyni. Przy całkowitym braku wewnętrznego światła praca wywołała uczucie niepokoju i strachu., 2. Fotografia przedstawia detal instalacji artystycznej - zbliżenie na nogi oraz podłogę, które zostały wykonane ze stali. Pod ilustracją znajduje się podpis: Mirosław Bałka, „Jak to jest” - widok na detal instalacji artystycznej, 2009, Galeria Tate Modern, Londyn, Wielka Brytania,, 3. Fotografia przedstawia ludzi wychodzącej z instalacji artystycznej, która znajduje się w dużej hali. Wnętrze instalacji jest ciemne. Przed instalacją znajduje się osoba z obsługi zwiedzających (ubrana w zieloną kamizelkę) oraz fotograf. Pod ilustracją znajduje się podpis: Ludzie wychodzący z instalacji artystycznej Mirosława Bałki, 2009, Galeria Tate Modern, Londyn, Wielka Brytania, urbanlightscapes.net, CC BY 3.0
Mirosław Bałka, instalacja „Jak to jest?”, 2009 r., Galeria Tate Modern, Londyn, Wielka Brytania, contemporaryartineasteurope.wordpress.com, CC BY 3.0
Źródło: Mirosław Bałka, Jak to jest?, Instalacja artystyczna, Galeria Tate Modern, Londyn, dostępny w internecie: https://contemporaryartineasteurope.wordpress.com/2013/10/30/miroslaw-balka-how-it-is/ [dostęp 11.08.2021], licencja: CC BY 3.0.

Współczesne rzeźby często podejmują dialog z estetyką i etyką, potrafią szokować i prowokować do przemyśleń, wzbudzać kontrowersje. Prowadząc dialog z wartościami, artyści posługują się też nowatorskimi, często zaskakującymi środkami. Od 2006 roku Wim Delvoye tworzył serię rzeźb świń, których ciała pokrył tatuażami.

RsGgrzxoPQDSz1
Fotografia przedstawia figurki czterech świń. Zwierzęta pokazano w pozycji siedzącej, od tyłu, każde jest widoczne z innej perspektywy. Każda świnia jest w innym kolorze. Od lewej: Pierwsza świnia ma tatuaż w kolorze beżu z białymi wzorami i kwiatami, druga świnia również została ozdobiona kwiecistymi ornamentami w kolorze ciemnoniebieskim oraz pomarańczowym i beżowym. Trzecia świnia ma tatuaż o ciemnoniebieskim tle, na którym umieszczono czerwone, beżowe i żółte kwiaty. Czwarta świnia ma tatuaż z błękitnym tłem, na grzbiecie - czerwonym i brązowym, na którym umieszczono białe i czerwone kwiaty. Świnie zostały ustawione jedna obok drugiej. Tatuaże na ich skórach przypominają wzory znajdujące się na dywanach. Dodatkowo na fotografii umieszczono interaktywne punkty. 1. Na grzbietach świń są wytatuowane postacie z kreskówek, motywy z ikonografii religijnej. Dywanowe motywy wzornicze (wzory kwiatowe, ornamentowe) w późniejszym okresie artysta wykonywał na modelach pluszowych., 2. Fotografia przedstawia wytatuowaną świnię na białym tle. Głowa oraz racice zostały wytatułowane kwiecistymi ornamentami na czerwonym tle. Tułów świni został ozdobiony kwiecistymi ornamentami na jasnym tle. Świnia siedzi, spogląda się w prawą stronę. Pod widnieje podpis: Wim Delvoye, Bez tytułu, 2010, Muzeum Sztuk Pięknych, Bruksela, Belgia, erfgoedinzicht.be, CC BY 3.0, 3. Fotografia przedstawia siedzącą świnię, która na grzbiecie ma wytatuowaną postać Jezusa Chrystusa, który został przedstawiony jako mężczyzna w średnim wieku, o długich włosach i średniej długości zaroście. Chrystus ubrany jest w długie szaty, w dłoniach trzyma czerwone jabłko ze złotą figurą krzyża. Pod ilustracją znajduje się podpis: Wim Delvoye, Bez tytułu, przed 2010 r., hklindsay.photography, CC BY 3.0, 4. Fotografia przedstawia siedzącą świnię z wytatuowanym grzbietem - kwieciste ornamenty, zwierzęta - orzeł oraz wąż, owoce. Centralny punkt tatuażu to pomarańczowe płomienie. Pod ilustracją znajduje się podpis: Wim Delvoye, Bez tytułu, przed 2010 r., avax.news, CC BY 3.0
Wim Delvoye, „Tatuowane świnie”, 2010 r., Luwr, Paryż, Francja, dailyartmagazine.com, CC BY 3.0
Źródło: Wim Delvoye, Tatuowane świnie, Rzeźba, Luwr, Paryż, dostępny w internecie: https://www.dailyartmagazine.com/wim-delvoye/ [dostęp 11.08.2021], licencja: CC BY 3.0.

Ze środowiska miejskiego czerpała inspiracje Dame Phyllida Barlow [czytaj: dejm fyllida barloł], brytyjska artystka, która wywarła istotny wpływ na młodsze pokolenia artystów tworzących wielkoformatowe rzeźby z łatwo dostępnych materiałów, takich jak sklejka, gips, cement, tkanina, papier i tektura.

RD3FG3cJgQKb8
Fotografia przedstawia dzieło złożone z wielu przypominających flagi kawałków materiału. Każdy fragment tkaniny jest przytwierdzony do dwóch masztów, zahaczonych o jej boki. Maszty są obciążone jaskrawoczerwonymi woreczkami. Stoją bardzo blisko siebie, w taki sposób, że tkaniny zasłaniają, co stoi za nimi. Są one różnobarwne, jednak dominują ciepłe odcienie czerwieni, różu oraz żółci. Są również pojedyncze elementy o granatowej oraz fioletowej barwie. Całość przedstawiono w intensywnie oświetlonym pomieszczeniu przypominającym halę. Dodatkowo na fotografii umieszczono interaktywne punkty. 1. Instalacja składająca się z jaskrawych banerów z tkaniny, ułożonych przypadkowo na nieporęcznych, pomalowanych drewnianych masztach flagowych zakotwiczonych w workach z piaskiem. i umieszczonych tak blisko siebie, że nie można przez nie przejść zachęca widza do poruszania się po rozległym terytorium rzeźby, a jednocześnie uniemożliwia to, nawiązując do ograniczeń człowieka w świecie terytorium swojego państwa., 2. Fotografia przedstawia instalację składającą się z różnokolorowych banerów - czarnych, czerwonych, żółtych, pomarańczowych i różowych stojących na metalowych nogach, obciążonych pomarańczowymi workami. Instalacja znajduje się w pomieszczeniu, o drewnianej podłodze i brązowych ścianach.
Phyllida Barlow, „Bez tytułu: 100 banerów 2015”, 2015 r., Międzynarodowe Targi Sztuki ArtBasel 2017, Bazylea, Szwajcaria, cobosocial.com, CC BY 3.0
Źródło: Phyllida Barlow, Bez tytułu: 100 banerów 2015, drewno, sklejka, taśma, watolina, tkanina, farba, piasek, plastik, cement, tynk, Międzynarodowe Targi Sztuki ArtBasel 2017, Bazylea, dostępny w internecie: https://www.cobosocial.com/aficionados/collector-nicholas-tan-art-basel/ [dostęp 11.08.2021], licencja: CC BY 3.0.

Don Kennell wyrzeźbił gigantyczną figurkę psa zatytułowaną „Najlepszy przyjaciel” z blachy falistej i stalowych ram malowanych proszkowo. Ogromna rzeźba, oprócz recyklingowego charakteru, posiada huśtawkę zwisającą z brzucha, zapewniającą zacienione i wygodne miejsce do odpoczynku.

50
RO44aWff66uBY
Don Kennell, „Najlepszy przyjaciel”, 2019 r., Santa Fe, Stany Zjednoczone, donkennell.com, CC BY 3.0
Źródło: Don Kennel, Najlepszy przyjaciel, Rzeźba, Santa Fe, dostępny w internecie: https://www.donkennell.com/public-art/barn-dog [dostęp 11.08.2021], licencja: CC BY 3.0.
50

Pies wykonany został ze spawanych i malowanych proszkowo stalowych ram, do których rzeźbiarz przykręcał blachy faliste. Aby ochronić elementy, pracę pokryto lakierem odpornym na promieniowanie UV, a krawędzie zagięto, aby zapobiec skaleczeniu. Rzeźba może być łatwo rozebrana i ponownie zmontowana oraz posiada certyfikat bezpieczeństwa inżyniera budowlanego.

Współczesne instalacje zaskakują połączeniem rzeźby z nowymi mediami - wideo , dźwiękiem, wkraczając w rzeczywistość wirtualną i Internet. Ciągle rozwijające się technologie sprawiają, że prace wkraczają w środowisko interaktywne, multimedialne i rzeczywistość wirtualną, nadając pracom eksperymentalny wymiar.

W 2008 roku, w ramach promocji regionu małopolskiego w Brukseli, na podstawie koncepcji Łucji Piekarskiej‑Duraj z Małopolskiego Instytutu Kultury, powstała interaktywna dźwiękowa rzeźba plenerowa Uchofony. Jej autorem są: odpowiedzialny za wizualizację Marcin Klag i wykonawca projektu - krakowski rzeźbiarz Mariusz Ratajczyk oraz Maciej Buś, autor dekoracji malarskiej. Rzeźba została odlana z żywicy epoksydowej, składa się z trzech uszu, z których każde emituje inne dźwięki związane z regionem małopolskim, słyszalne przez odbiorcę w odległości około 40 cm:

  • „dźwięki miejsko‑industrialne: Hejnał mariacki, dźwięk nowohuckiego zgniatacza stali, zapalania lampy naftowej, odbijania szpuntu”;

  • „dźwięki nawiązujące do kultury ludowej regionu: dźwięk trombity, brzmienia góralskich, żydowskich i cygańskich kapeli”;

  • „dźwięki związane z naturą: odgłosy hali z owcami, Jaskini Wierzchowskiej, Puszczy Niepołomickiej, Pustyni Błędowskiej”.

Informacje o rzeźbie Uchofony zostały zapożyczone ze strony: https://fonosferra.wordpress.com/2010/04/11/uchofony/ [ dostęp: 29.11.2022].

W 2009 roku, podczas prezentacji rzeźb w Galerii Krakowskiej, jedna z prac została wyposażona w nadajnik bluetooth, umożliwiający pobranie dźwięków w postaci dzwonków w formacie MP3 na telefon komórkowy oraz możliwość wysłania elektronicznych pozdrowień za pomocą aplikacji multimedialny info‑kiosk. Natomiast z okazji Roku Chopinowskiego w 2010 roku powstała czwarta rzeźba, nazwana uchofonem chopinowskim.

RraMGXgRc9Dhh
Łucja Piekarska - Duraj (koncepcja), Marcin Kląg (wizualizacja), Mariusz Ratajczyk (wykonawca), Maciej Buś (dekoracja malarska), Uchofony - plenerowa interaktywna instalacja rzeźbiarska, 2008 - 2010 r., Kraków, mik.krakow.pl, deon.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Maciej Buś, Marcin Kląg, Łucja Piekarska - Duraj, Mariusz Ratajczyk, Uchofony - plenerowa interaktywna instalacja rzeźbiarska, ilustracja, dostępny w internecie: https://mik.krakow.pl/dzialania/podroz-uchofonow/ [dostęp 29.11.2022], https://deon.pl/po-godzinach/chopinowski-uchofon-w-tynieckim-opactwie,75699 [dostęp 29.11.2022], https://mik.krakow.pl/dzialania/podroz-uchofonow/ [dostęp 29.11.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).

Połączeniem rzeźby i nowoczesnych technologii jest interaktywna, audiowizualna rzeźba kinetyczna z 2015 roku Mikifon, inspirowana znaną ze świata kreskówek Disneya [czytaj: disneja] postacią Myszki Miki. Jej twórcami są: Piotr Barszczewski, Krzysztof Cybulski, Krzysztof Goliński, Jakub Koźniewski, pracujący dla firmy PanGenerator. Praca łączy w sobie możliwości współczesnej techniki audio z interaktywnością. Obracając się w kierunku źródeł dźwięku z otoczenia, rejestruje je, a następnie sampluje. Przetworzone w powtarzające się sekwencje muzyczne nagrania są odtwarzane w pętli, a dodatkowo warstwie muzycznej towarzyszy zintegrowana z dźwiękiem wizualizacja prezentowana na wyświetlaczu.

R1VznYa2KuMsW
PanGenerator - grupa w składzie: Piotr Barszczewski, Krzysztof Cybulski, Krzysztof Goliński, Jakub Koźniewski (projekt), Mikifon, kinetyczna rzeźba audiowizualna, 2015 r., designalive.pl, Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu)
Źródło: Jakub Koźniewski, PanGenerator, Piotr Barszczewski, Krzysztof Cybulski, Krzysztof Goliński, Mikifon, kinetyczna rzeźba audiowizualna, rzeźba audiowizualna, dostępny w internecie: https://www.designalive.pl/myszka-miki-nowej-generacji-sampluje-dzwieki-z-otoczenia-wideo/ [dostęp 29.11.2022], Materiał wykorzystany na podstawie art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (prawo cytatu).
Ciekawostka

Więcej informacji o tym jak działa rzeźba Mikifon możesz dowiedzieć się przeglądając treści oraz filmy znajdujące się na stronie internetowej PanGenerator: https://www.designalive.pl/myszka-miki-nowej-generacji-sampluje-dzwieki-z-otoczenia-wideo/ [dostęp: 29.11.2022 r.]

As We Are [czytaj: as łi ar] (Tacy jacy jesteśmy) z 2017 roku to interaktywna rzeźba przedstawiającą 4‑metrową, trójwymiarową ludzką głowę. Rzeźba składa się z 24 warstw specjalnie wyciętego aluminium i została pokryta 3 tysiącami autorsko zaprojektowanymi panelami LED. Łącznie jest tam ponad 850 tysięcy diod, które odpowiadają za wyświetlanie wcześniej zmapowanej twarzy, sfotografowanej w znajdującej się z tyłu fotobudce, które zostaje przetworzone i wyświetlone jako trójwymiarowy portret rzeźby.

W_pracowni_rzezbiarza

W pracowni rzeźbiarza

Z filmu dowiesz się, kim jest rzeźbiarz oraz z jakich materiałów korzysta podczas pracy.

RITy7lWNR2C8E
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany "Rzeźbiarstwo".

Jak_pracuje_wspolczesny_artysta

Rzeźba tradycyjna a współczesna. Jak pracuje współczesny artysta?

Z filmu dowiesz się, jak pracuje współczesny artysta. Poznasz różnicę między rzeźbą tradycyjną a współczesną. Rzeźbiarz Mariusz Herman opowie Ci, jak tworzy współczesny rzeźbiarz.

R1c1DoJATP0Gp
Materiał filmowy do lekcji zatytułowany: „Rzeźba tradycyjna a współczesna. Jak pracuje współczesny artysta?”.
Polecenie 1

Odpowiedz na podstawie filmu, na czym polega modelowanie? Zapisz swoją odpowiedź.

R1PlulUyKFzJl
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 1
ROSm84PN62A8r
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 2
RtIudMTiWgsEB
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3
R1YpstyAvfmby
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Podsumowanie

Podsumowanie

Materiał przybliża pracę rzeźbiarza. Zawód ten zaliczany jest do artystycznych, ale wymaga znajomości rzemiosła, właściwości materiałów, z których wykonuje się rzeźbę, czasem też sposobów ich łączenia.

Rzeźbiarz powinien wykazywać się inwencją twórczą i kreatywnością. Jego wytwór natomiast, aby być oryginalnym i rozpoznawalnym, wymaga odpowiednich przemyśleń co do kompozycji, formy. Dlatego też ważne są wszystkie etapy pracy, łącznie z wykonaniem szkiców roboczych, przemyślenia rozwiązań, zwłaszcza w rzeźbie abstrakcyjnej.

Gotowe dzieło jest wizytówką artysty. Jego portfolio świadczy nie tylko o umiejętnościach artystycznych, ale także o organizacji warsztatu, możliwościach twórczych, sposobie operowania narzędziami. Być rzeźbiarzem to być projektantem, rysownikiem, plastykiem, rzemieślnikiem, konstruktorem, który posiada artystyczny zmysł i wrażliwość.

Praca rzeźbiarza, ze względu na użyte narzędzia, nosi znamiona zawodu rzemieślniczego i ściśle jest powiązana z innymi profesjami: snycerzem, cieślą, kamieniarzem, modelarzem, projektantem dekoracji sprzętów użytkowych (na przykład: mebli), designera (projektanta prototypów modeli wyrobów przemysłowych). Zmysł dekoracyjny rzeźbiarza niezbędny jest także w aranżowaniu przestrzeni, wykonaniu scenografii teatralnej.

Wielu artystów rzeźbiarzy zapisało się na trwałe w historii sztuki, wypracowując swój rozpoznawalny styl. Współczesna rzeźba charakteryzuje się innowacyjnością w zakresie wykorzystania materiałów i technik artystycznych. Wykracza poza tradycyjną rzeźbę w kamieniu czy drewnie.

Cwiczenia

Ćwiczenia

RtfJhENKjD9kE1
Ćwiczenie 1
Rozpoznaj termin, którego dotyczy definicja. Pracownia artysty (malarza, rzeźbiarza, fotografika itp.) z odpowiednim oświetleniem naturalnym i sztucznym oraz wyposażeniem zgodnym z rodzajem twórczości artystycznej. Odpowiedź: Tu uzupełnij. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 2
RgDBz22in3PEE
Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, 2. Nie. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RHyDyj34Xswrq
Określ, które zdania dotyczące ilustracji są prawdziwe.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
21
Ćwiczenie 3
1
RhH3OOpdhzPeA
Uzupełnij zdanie podanymi poniżej wyrazami, wybierając z listy rozwijanej. Tworzywem najbardziej popularnym w rzeźbie jest drewno. Łatwiej się je obrabia, więc daje wiele możliwości artystom. Do rzeźbienia wykorzystuje się zazwyczaj 1. miękkością, 2. topolę, 3. twardością, 4. sosnę, 5. gatunki iglaste, 6. gatunki liściaste, zwłaszcza lipę i świeżo ściętą 1. miękkością, 2. topolę, 3. twardością, 4. sosnę, 5. gatunki iglaste, 6. gatunki liściaste, które cechują się 1. miękkością, 2. topolę, 3. twardością, 4. sosnę, 5. gatunki iglaste, 6. gatunki liściaste. Trwalsze, lecz trudniejsze w obróbce są dąb, jesion, orzech lub kasztanowiec. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ren3Bb7mpsS2A1
Rozpoznaj materiały. Pod każdym dopisz jego nazwę.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RWYhQZMSra8nz1
Ćwiczenie 4
Zaznacz narzędzia, którymi posłuży się rzeźbiarz przy obróbce kamienia. Możliwe odpowiedzi: 1. Dłuto, 2. Pędzel, 3. Pobijak, 4. Tarnik
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 4
Rsoda9oJ0LsEa
Zaznacz narzędzia, którymi posłuży się rzeźbiarz przy obróbce kamienia.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 5
RbvravLfWUSZ5
Uzupełnij zdanie. Młotek z twardego drewna służący do pobijania dłuta przy obróbce kamienia miękkiego to Tu uzupełnij. W prawym dolnym rogu ćwiczenia umieszczony jest przycisk „Sprawdź”, służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R1W3TImuFneGo
Ułóż puzzle. Rozpoznaj artystkę i zapisz jej imię i nazwisko. Rozpoznaj cechy faktury rzeźby.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R182Z1MP0tTRr
Imię i nazwisko artystki: Tu uzupełnij
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
R10cQxlgJJKvf
Rozpoznaj cechy faktury: Możliwe odpowiedzi: 1. gładka, 2. chropowata, 3. matowa, 4. jest błyszczący, 5. jednolita, 6. niejednolita
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 6

Wyjaśnij, czemu służy wyrabianie, formowanie, uplastycznianie gliny. Zapisz swoją odpowiedź.

RipFdmwybArwg
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
2
Ćwiczenie 6

Rozpoznaj, nazwij i zapisz czynność wykonywaną podczas obróbki gliny. Zasugeruj się ilustracją.

RxNdio8kWPfXY
Ilustracja do ćwiczenia numer 7, online‑skills, CC BY 3.0
Źródło: online-skills, Ilustracja do ćwiczenia nr 7, Fotografia, licencja: CC BY 3.0.
RJ32FWbh3LLG0
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 7

Zastanów się i zapisz, jaki materiał potrafi naśladować wygląd skóry.

R6hzPAuzsQAUC
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 7

Zastanów się i zapisz, jak materiały zastosowane przez autora wpłynęły na hiperrealizm rzeźby?

R1Dw2LFDSdQlA
Ilustracja do ćwiczenia numer 8, mfah.org, CC BY 3.0
Źródło: Ilustracja do ćwiczenia nr 8, Rzeźba, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, San Francisco, licencja: CC BY 3.0.
R1csoJ5h9Lq4E
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 8
R1bssYy59kF8l
Zaznacz prawidłową odpowiedź na pytanie: Czy snycerz to artysta lub rzemieślnik rzeźbiący w drewnie, dawniej też w kamieniu? Możliwe odpowiedzi: 1. Tak, 2. Nie
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
RHaWxxHDnxYKU
Określ, do obróbki jakiego materiału rzeźbiarskiego należy użyć poniższych dłut.
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 9

Odpowiedz na pytanie: W jakim celu artyści wykorzystują w swoich dziełach materiały pochodzące z recyklingu? Swoją odpowiedź zapisz poniżej.

RBNHPQosm8424
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
3
Ćwiczenie 9

Wykonaj rzeźbę lub instalację recyklingową z dowolnie zebranych materiałów. Określ jej temat lub nadaj tytuł. Opisz wszystkie czynności.

RJWGkSqpFpfD6
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10

Na podstawie przykładów prac zawartych w treści lekcji, odpowiedz na pytanie, w jaki sposób artyści wykorzystują w swoich rzeźbach technologię dźwięku. Zapisz swoją odpowiedź poniżej.

RCid1ZiF6vLZp
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 10

Opisz wybraną rzeźbę lub instalację recyklingową oraz sporządź jej dokumentacje, w której uwzględnisz:

  1. Wykorzystane materiały,

  2. Sposób łączenia materiałów,

  3. Opis, w jaki sposób praca stanowi kontekst ekologiczny.

RiZCIjN7H5MbU
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Slownik

Słownik pojęć

Asamblaż
Asamblaż

z języka francuskiego: assemblage, zbiór gotowych lub stworzonych przez artystę form, materii lub fragmentów innych całości, stanowiący autonomiczną wartość (dzieło sztuki), możliwą do zobaczenia z zewnątrz.

Atelier
Atelier

sztuka plastyczna: pracownia artysty (malarza, rzeźbiarza, fotografika i tym podobne) z odpowiednim oświetleniem naturalnym i sztucznym oraz wyposażeniem zgodnym z rodzajem twórczości artystycznej.

Carrara
Carrara

miasto we Włoszech, położone w Toskanii. Znane jest z kamieniołomów, w których od czasów etruskich wydobywa się marmur. Stąd pochodzi marmur biały, który używany był między innymi przez Michała Anioła.

Dłuto
Dłuto

narzędzie do ręcznego lub maszynowego przecinania lub wykonywania otworów, wgłębień, gniazd i rowków oraz rzeźbienia i wygładzania powierzchni; stosowane w stolarstwie, ciesielstwie, snycerstwie, ślusarstwie i kamieniarstwie.

Faktura
Faktura

sposób kształtowania przez artystę lub wykonawcę projektu powierzchni dzieła malarskiego, graficznego, rzeźbiarskiego, przedmiotu rzemiosła artystycznego, zależny od charakteru tworzywa, techniki i narzędzi oraz właściwości stylu indywidualnego twórcy.

Instalacja artystyczna
Instalacja artystyczna

dzieła plastyczne składające się z wielu elementów (gotowych lub specjalnie wykonanych), tworzących razem całość, wyrażającą pewną treść, zbudowane przez artystę w przestrzeni.  Najczęściej dostosowane do konkretnej przestrzeni.

Marmur
Marmur

twarda skała używana jako materiał budowlany i rzeźbiarski, błyszcząca po wypolerowaniu.

Odlew
Odlew

przedmiot wykonany przez odtworzenie w twardym materiale, najczęściej w metalu, modelu wykonanego z nietrwałej masy (glina, wosk i tym podobne) za pomocą formy odlewniczej.

Piaskowiec
Piaskowiec

skała osadowa mająca zastosowanie między innymi w budownictwie i rzeźbiarstwie.

Pobijak
Pobijak

młotek z twardego drewna służący do pobijania dłuta w trakcie dłutowania (obróbki) materiału. Pobijakiem uderza się w dłuto, co powoduje odłupywanie elementów materiału. Pobijaki wykorzystuje się na każdym etapie prac.

Prototyp
Prototyp

pierwowzór istniejącego już dzieła sztuki (budowli, obrazu lub rzeźby). Prototyp to inaczej wersja dzieła lub rzeczy w bardzo wczesnym stadium rozwoju, posiadający wady lub niedoskonałości.

Ready‑mades
Ready‑mades

termin nadany przez Marcela Duchampa gotowym, fabrycznym przedmiotom podniesionym do rangi sztuki przez artystę.

Recykling
Recykling

wykorzystywanie odpadów jako materiału wyjściowego (jako surowca wtórnego) w procesach przemysłowych lub szeroko pojęte przyrodnicze ich zagospodarowanie; według definicji prawnej zawartej w ustawie o odpadach (Dziennik Ustaw 2001 numer 62, pozycja 628) recykling „jest to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii”.

Snycerz
Snycerz

artysta lub rzemieślnik rzeźbiący w drewnie, dawniej też w kamieniu.

Tarnik
Tarnik

narzędzie stalowe podobne do pilnika, z nacięciami w postaci oddzielnych ząbków stosowane do obróbki mechanicznej, zwłaszcza przy wykańczaniu powierzchni materiałów miękkich, np. drewna, pleksi.

Słownik pojęć został opracowany na podstawie:

  • encyklopedia.pwn.pl

  • Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Krystyna Kubalska‑Sulkiewicz, Warszawa, 2003.

Notatki ucznia

RN12WbivLpiMw
(Uzupełnij).
Źródło: online-skills, licencja: CC BY 3.0.

Galeria

Galeria

Bibliografia

  • Jadzińska M., Duże dzieło sztuki, Kraków 2012.

  • Potocka M. A., Rzeźba. Dzieje teoretyczne, Kraków 2002.

  • Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. Krystyna Kubalska‑Sulkiewicz, Warszawa, 2003.