Sakrament pokuty i pojednania
SAKRAMENT POKUTY I POJEDNANIA
1. Cele lekcji:
a. Wiadomości:
pogłębienie rozumienia przez młodzież sakramentu pojednania
b. Umiejętności:
zachęta do korzystania z tego sakramentu w pierwsze piątki miesiąca
2. Metoda i formy pracy
wykład, pogadanka, praca w grupach
3. Środki dydaktyczne
Pismo św., arkusze papieru, flamastry
4. Przebieg lekcji:
I. Wstęp
Dlaczego bez pomocy Boga człowiek nie potrafi uwolnić się od grzechów?
**Łk 15, 1‑10: „**Zbliżali się do Niego wszyscy celnicy i grzesznicy, aby Go słuchać. Na to szemrali faryzeusze i uczeni w Piśmie. Ten przyjmuje grzeszników i jada z nimi. Opowiedział im wtedy następującą przypowieść: Któż z was, gdy ma sto owiec, a zgubi jedną z nich, nie zostawia dziewięćdziesięciu dziewięciu na pustyni i nie idzie za zgubioną, aż ją znajdzie? A gdy ją znajdzie, bierze z radością na ramiona i wraca do domu; sprasza przyjaciół i sąsiadów i mówi im: Cieszcie się ze mną, bo znalazłem owcę, która mi zginęła. Powiadam wam: Tak samo w niebie większa będzie radość z jednego grzesznika, który się nawraca, niż z dziewięćdziesięciu dziewięciu sprawiedliwych, którzy nie potrzebują nawrócenia.
Albo jeśli jakaś kobieta, mając dziesięć drachm, zgubi jedną drachmę, czyż nie zapala światła, nie wymiata z domu i nie szuka staranne, aż ją znajdzie. A znalazłszy ją, sprasza przyjaciółki i sąsiadki i mówi: Cieszcie się ze mną, bo znalazłam drachmę, którą zgubiłam. Tak samo, powiadam wam, radość powstaje u aniołów Bożych z jednego grzesznika, który się nawraca”.
Niektórzy ludzie ulegają mylnemu przekonaniu, że człowiek sam może uwolnić się od grzechu przez naprawienie szkód, np. odwołując oszczerstwo, krzywoprzysięstwo, itp. Wszelkie formy naprawiania zła są pożyteczne i konieczne, jednak nikt by się ich nie podjął, gdyby nie skłonił go do tego Bóg swoją łaską. Z drugiej strony naprawienie wyrządzonego zła, choć nieodzowne, nie przywróci nikomu utraconego życia w zjednoczeniu z Trójcą Świętą, gdyż tego może dokonać tylko łaska Boża. Sam tylko Bóg potrafi na powrót zjednoczyć grzesznika ze sobą, o ile ten szczerze, z miłości żałuje. Trzeba jednak zaznaczyć, że nikt nie zdobyłby się na szczery żal, gdyby do tego nie został uprzednio uzdolniony łaską Bożą. Pojednanie żałującego człowieka z Bogiem dokonuje On sam w sakramencie pokuty. Grzesznik podobny jest do zabłąkanej owcy, która sama nie potrafi powrócić do owczarni, lub do zgubionej drachmy, która sama nie umie się odnaleźć (por. Łk 15, 1‑10). Pasterz musi przyjść z pomocą zgubionej owcy. Podobnie z pomocą spieszy grzesznikowi Bóg, udzielający mu łaski żalu i pobudzający go do zmiany życia. Kto podjął ofiarowane mu przez Bożą łaskę zaproszenie do żalu, skruchy i zmiany życia, ten dostępuje przebaczenia grzechów i odzyskuje dar życia w nadprzyrodzonym zjednoczeniu z Trójcą Świętą, czyli dar życia Bożego.
II. Rozwinięcie
Chrystus ustanowił sakrament pokuty i pojednania, kiedy ukazał się swoim apostołom, udzielił im Ducha Świętego i powiedział: „Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane” (J 20,22‑23). Św. Jakub pisze: „Wyznawajcie zatem sobie nawzajem grzechy” (Jk 5,16). W momencie święceń Duch Święty także kapłanów obdarowuje mocą odpuszczania grzechów.
Sakrament pojednania jest spotkaniem z miłosiernym Zbawicielem. Kiedy przystępujemy do tego sakramentu, powinniśmy dobrze o tym pamiętać. Często bowiem, kiedy przygotowujemy się do spowiedzi, myślimy przede wszystkim o spowiedniku: jak się zachowa, co nam powie, czy nie będzie krzyczał, zadawał pytań, zastanawiamy się też, jak przedstawić mu swoje grzechy, aby „dobrze wypaść”. Tymczasem w sakramencie pojednania spotykamy się przede wszystkim z dobrym i kochającym Chrystusem. Przez kapłana mówi On do nas słowa podobne do tych, które skierował do kobiety pochwyconej na cudzołóstwie. Podczas gdy faryzeusze i uczeni w Piśmie chcieli ją zabić, Jezus powiedział do niej: „Nikt cię nie potępił? I Ja ciebie nie potępiam. Idź, a od tej chwili już nie grzesz” (por. J 8,11). Dobroć Boga, przebaczającego nam grzechy, przypominają nam słowa rozgrzeszenia wypowiadane przez kapłana: „Bóg, Ojciec miłosierdzia, który pojednał świat ze sobą przez śmierć i zmartwychwstanie swojego Syna i zesłał Ducha Świętego na odpuszczenie grzechów, niech ci udzieli przebaczenia i pokoju przez posługę Kościoła. I ja odpuszczam tobie grzechy w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen”. Także końcowe słowa spowiednika przypominają nam radosną wieść, że Bóg uwolnił nas w tym sakramencie od grzechów. Kapłan mówi: „Wysławiajmy Boga, bo jest dobry. – Bo Jego miłosierdzie trwa na wieki. – Pan odpuścił tobie grzechy. Idź w pokoju”. Albo: „Pan ciebie uwolnił od grzechu, niech da ci udział w swoim królestwie. Jemu chwała na wieki wieków. Amen”. Albo: „Szczęśliwy człowiek, któremu zostanie odpuszczona wina, a jego grzech zapomniany. Raduj się i wesel w Panu. Idź w pokoju!” Albo: „Idź w pokoju i głoś światu cudowne dzieła Boga, który cię zbawił”.
Wyobraź sobie, że przygotowałeś się do sakramentu pokuty, przyszedłeś do kościoła i stanąłeś do konfesjonału. Po pewnym czasie zacząłeś się zastanawiać: ciekawe, który ksiądz dziś spowiada? Wychylasz się, żeby to sprawdzić i… oczom nie wierzysz! Tam, gdzie zawsze siedział ksiądz, dzisiaj siedzi Jezus. To jedyna okazja, żeby zadać Mu pytania, które w tym momencie cisną ci się na usta. Zapisz je na kartce.
Uczniowie w grupach zapisują te pytania na kartkach.
Uświadamiam uczniom, że pytania, które zadali, nie pozostają bez odpowiedzi. Jezus przebacza wszystkie grzechy, jeśli tylko za nie żałujemy i chcemy się z nich poprawić. Przez rozmowę z uczniami przypominamy, jak należy przygotować się do spowiedzi.
Uczniowie wypisują na arkuszu szarego papieru warunki dobrej spowiedzi w formie pięciokąta połączonego prostymi liniami.
Uczniowie w grupach szukają relacji miedzy poszczególnymi warunkami spowiedzi. Następnie jeden uczeń zapisuje je na tablicy.
Kilku uczniów – ochotników – przedstawia do odgadnięcia jeden z warunków dobrej spowiedzi.
III. Zastosowanie
Każdy uczeń pisze list do Jezusa, w którym ma przedstawić postanowienia dotyczące jednego warunku spowiedzi (jak go będzie odprawiał).
5. Bibliografia
A. Skowronek, Sakrament pojednania, Włocławek 1995.
T. Pawłowski, Przewodnik dla zniechęconych spowiedzią i mszą św., Poznań 1993.