Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Agnieszka Woch, Katarzyna Kowalik, Justyna Groblińska

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Ognuno diverso ma tutti uguali - Każdy inny, ale wszyscy równi

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, klasa IV, poziom A2+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
14) życie społeczne (np. wydarzenia i zjawiska społeczne).
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • rozumie i tworzy proste wypowiedzi pisemne i ustne dotyczące dyskryminacji i mowy nienawiści;

  • poznaje słownictwo używane do rozmowy o formach dyskryminacji oraz sposobach przeciwdziałania temu zjawisku;

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne;

  • wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury gramatyczne i słownictwo;

  • rozumie przydatność języka nowożytnego do realizacji celów komunikacyjnych;

  • dokonuje samooceny umiejętności językowych.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście (techniki wspierające instytucjonalne formy nauki języków obcych, zainteresowania i sposób spędzania czasu wolnego przez nastolatków);

  • strategie kognitywne – tworzenie różnych kombinacji zdań, analizowanie danych języka obcego;

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów;

  • strategie metakognitywne – centralizowanie procesu uczenia;

  • strategie afektywne – podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów.

Metody i techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe);

  • eklektyzm;

  • nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe;

  • zintegrowane nauczanie językowo–przedmiotowe;

  • nauczanie zdalne i hybrydowe.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop/smartfon z dostępem do internetu;

  • materiały piśmiennicze;

  • głośniki;

  • plakaty i zdjęcia z kampanii społecznych do wykorzystania w fazie wprowadzającej.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel, bazując na tekście wprowadzającym, inicjuje rozmowę z uczniami na temat różnych przejawów dyskryminacji i wykluczania w życiu publicznym oraz w sieci. Pyta, czy spotkali się z takim zjawiskiem i czy wiedzą, jak mu przeciwdziałać. Nauczyciel wspomina o kampanii Rady Europy Każdy inny. Wszyscy równi. Może pokazać również uczniom inne plakaty polskich i włoskich kampanii społecznych przeciw dyskryminacji.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z tekstem piosenki. Piosenkę można również odtworzyć na kanale YouTube artysty (link w materiałach pomocniczych). Następnie, korzystając z pytań na zrozumienie tekstu, rozmawia z uczniami o przyczynach postaw dyskryminujących (Polecenie 1).

  2. Nauczyciel krótko wprowadza czasownik smetterla i tłumaczy, że jest on nacechowany uczuciowo i pozwala nie tylko przekazywać informacje, ale i wyrażać emocje, również w sytuacji, gdy słyszy się dyskryminujące słowa, np. Smettila di usare le parole di odio! Tej fazie lekcji odpowiadają ćwiczenia 3 i 4.

  3. Uczniowie oglądają prezentację multimedialną, która przedstawia różne sposoby przeciwdziałania postawom wykluczającym i wykonują 4 polecenia do medium. Po omówieniu zrobionych poleceń, uczniowie mogą wykonać ćwiczenie 1 i 2 z sekcji Sprawdź się.

Faza podsumowująca:

  1. Opierając się na ćwiczeniach 7 i 8, uczniowie w parach interpretują slogan „Accendi la mente. Spegni i pregiudizi” i zastanawiają się nad sposobami przeciwdziałania mowie nienawiści.

Praca domowa:

  • Ćwiczenia 5 i 6 z sekcji Sprawdź się. Ćwiczenie 7 w formie pisemnej.

Materiały pomocnicze:

  • Piosenka Tutti diversi ma tutti uguali:
    https://www.youtube.com/watch?v=XOZ170u3Iic

  • Strona kampanii No Hate Italia, z której można pobrać materiały i plakaty w języku włoskim.
    http://www.nohatespeech.it/menu-azioni/no-hate-italia/

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Lekcję można przeprowadzić stacjonarnie lub zdalnie. Inspirując się prezentacją, uczniowie mogą przygotować swoje propozycje działań edukacyjnych lub plakat przeciwko dyskryminacji i mowie nienawiści. Można też uczniów poprosić o przygotowanie kliku slajdów, na których przedstawią inne dni solidarności z osobami wykluczanymi oraz ich cel.

Słownik i bibliografia