Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Adriana Grzelak‑Krzymianowska, Artur Gałkowski, Tamara Roszak

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Al campo di volontariato - Na obozie dla wolontariuszy

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, klasa II, poziom A1+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
14) życie społeczne (np. wydarzenia i zjawiska społeczne).
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
7) wyraża uczucia i emocje;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
7) wyraża uczucia i emocje;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
6) składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
6) składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • pozna słownictwo związane z wolontariatem;

  • będzie potrafił zrozumieć informacje na temat działalności wolontariatu;

  • nauczy się w jaki sposób w rozmowie coś potwierdzić, podkreślić, albo czemuś stanowczo zaprzeczyć.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • rozwija wrażliwość międzykulturową oraz kształtuje postawę ciekawości, szacunku i otwartości wobec innych kultur;

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne oraz kulturowe;

  • wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury i słownictwo;

  • zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych;

  • pozyskuje świadomość znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach kultury cywilizacyjnej.

Strategie uczenia się:

  • strategie kognitywne;

  • strategie zapamiętywania;

  • strategie przetwarzanie materiału językowego;

  • strategie pozyskiwania wiedzy kulturowo‑językowej;

  • strategie zadaniowe.

Metody i techniki nauczania:

  • konstruktywizm;

  • strategia domysłu językowego;

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe);

  • strategia pamięciowa (zapamiętywanie przez działanie – np. tworzenie zależności, powiązań);

  • kognitywizm (ćwiczenie stałych struktur), zintegrowane nauczanie językowo‑przedmiotowe.

Formy pracy:

  • praca pod kierunkiem nauczyciela;

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach (w zależności od liczebności klasy i strategii lekcyjnej);

  • praca w parach (również partnersko z nauczycielem).

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop z dostępem do internetu, głośniki, tablica interaktywna, słownik włosko‑polski, materiały piśmienne.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  1. Materiał, poza swoim celem czysto glottodydaktycznym, rozwija także cel edukacyjny, uwrażliwiając uczniów na potrzebę pomagania innym w sposób oficjalnie lub nieoficjalnie zorganizowany – poprzez wolontariat.

  2. Na początek nauczyciel prosi o zapoznanie się z tekstem wprowadzającym, rozwijając w języku polskim zagadnienie, które przez uczniów może być rozumiane, ale jeszcze niedoświadczane. Udział w pracach typu workcamp w Polsce lub za granicą jest świetną okazją do kształtowania kompetencji społecznych, ale też językowo‑komunikacyjnych w kontakcie bezpośrednim z innymi wolontariuszami oraz odbiorcami działań wolontariatu. Warto zwrócić uwagę na pewne zagrożenia, które mogą płynąć z zaangażowania się w niesprawdzony wolontariat. Młodzi ludzie powinni mieć pewność, że organizacja, która ich angażuje, nie zagraża ich prawom.

  3. Omawiając wstępnie ten ważny, ale poniekąd delikatny temat, można wynotować na tablicy słówka, które powiązane są z aktywnością w wolontariacie, dzieląc je na formy wsparcia i ich odbiorców (określenia nominalne), wykonywane czynności (wyrażane odpowiednimi czasownikami), terminy pozwalające coś ocenić (przymiotniki), miejsca oraz cele realizowane przez wolontariat. Listy słówek mogą pozostać na tablicy przez całą lekcję i być sukcesywnie uzupełniane.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie czytają tekst Il campo del volontariato. Starają się znaleźć odpowiedź na pytanie, czym jest / na czym polega workcamp, jakie są korzyści działalności na zasadach przyjętych w workcamp. Objaśniane jest nieznane słownictwo. Uczniowie wykonują polecenie typu V/F towarzyszące tekstowi. Mogą odczytać tekst głośno. Nauczyciel zwraca uwagę na poprawną wymowę słów, rytm, intonację. Należy zwrócić uwagę na odpowiednią dynamikę lektury.

  2. Objaśniane jest nieznane słownictwo.

  3. Uczniowie wykonują polecenie typu V/F towarzyszące tekstowi.

  4. Mogą odczytać tekst głośno. Nauczyciel zwraca uwagę na poprawną wymowę słów, rytm, intonację. Należy zwrócić uwagę na odpowiednią dynamikę lektury.

  5. Przed zapoznaniem się z multimedium nauczyciel objaśnia zagadnienia gramatyczne, których podsumowanie znajdzie w tekście właściwym (wyrażenia służące potwierdzaniu / zaprzeczaniu, specyficzne użycie niektórych z nich, np. przysłówka affatto).

  6. Przed przystąpieniem do odsłuchania pliku audio w multimedium można przedstawić uczniom znaczenie niektórych słów i wyrażeń, które mogą im utrudnić zrozumienie globalne nagranej treści.

  7. Plik audio odsłuchiwany jest co najmniej dwukrotnie. Można go podzielić na partie, które kolejno są omawiane, pozwalając na wynotowanie / zapamiętanie informacji służących do odpowiedzi na pytanie z polecenia wprowadzającego.

  8. Uczniowie wynotowują stawiane przez bohaterów pliku audio pytania, robią także notatki z ich odpowiedzi. Mogą je następnie wykorzystać do odtworzenia dialogu lub poszczególnych kwestii w odpowiedzi na wynotowane pytania.

  9. Wykonują ćwiczenia towarzyszące multimedium, a następnie wybrane ćwiczenia z sekcji Sprawdź się.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie przypominają sobie, jakie formy wolontariatu (konkretne działania) zostały wymienione / poruszone w treściach e‑materiału.

  2. Zastanawiają się i szukają innych form / działań, które mogą być podstawą / celem wolontariatu bądź rozszerzeniem omówionych: il lavoro nei centri di pronto soccorso (p.es. sul campo di guerra), l’educazione e la sorveglianza dei bambini e degli anziani, la preparazione dei pasti per la gente in bisogno (p.es. nel periodo natalizio e pasquale), l’aiuto offerto ai rifugiati itp.

  3. Na zakończenie można zaproponować wprowadzenie do ćwiczeń otwartych z sekcji Sprawdź się, które będą podstawą pracy domowej.

Praca domowa:

  • Wybrane ćwiczenia z sekcji Sprawdź się, w szczególności otwarte nr 7 i 8.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Transkrypcję pliku audio można wykorzystać jako tekst przedstawiający przykłady użycia passato prossimo. Uczniowie mogą je wynotować w zastosowanych kontekstach i przekształcić je z użyciem innych form personalnych, zwracając też uwagę na odpowiednie użycie czasowników posiłkowych oraz uzgodnienie participio passato.

Słownik i bibliografia