Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Agnieszka Woch, Katarzyna Kowalik, Justyna Groblińska

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Le donne in politica e nella società - Kobiety w polityce i społeczeństwie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa IV, poziom A2+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
14) życie społeczne (np. wydarzenia i zjawiska społeczne).
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • rozumie i tworzy proste wypowiedzi pisemne i ustne dotyczące roli kobiet w społeczeństwie i życiu politycznym;

  • poznaje słownictwo używane do rozmowy o sytuacji kobiet w sferze prywatnej i publicznej;

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne;

  • wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury gramatyczne i słownictwo;

  • rozumie przydatność języka nowożytnego do realizacji celów komunikacyjnych;

  • dokonuje samooceny umiejętności językowych.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście (techniki wspierające instytucjonalne formy nauki języków obcych, zainteresowania i sposób spędzania czasu wolnego przez nastolatków);

  • strategie kognitywne – tworzenie różnych kombinacji zdań, analizowanie danych języka obcego;

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów;

  • strategie metakognitywne – centralizowanie procesu uczenia;

  • strategie afektywne – podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów.

Metody i techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe);

  • eklektyzm;

  • nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe;

  • zintegrowane nauczanie językowo–przedmiotowe;

  • nauczanie zdalne i hybrydowe.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop/smartfon z dostępem do internetu;

  • materiały piśmiennicze;

  • głośniki.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel, bazując na tekście wprowadzającym w tematykę e‑materiału, inicjuje rozmowę z uczniami na temat obecności kobiet w sferze publicznej. Może zapytać o przykłady żeńskich określeń wysokich funkcji państwowych i wyjaśnić, że we Włoszech zostały one zarekomendowane w 2013 roku przez Accademię della Crusca, zajmującą się językiem włoskim, ale odrzucone przez włoski senat w lipcu 2022 r. Następnie nauczyciel zaprasza uczniów do zapoznania się z tekstem z sekcji Przeczytaj/posłuchaj, dotyczącym obecności włoskich kobiet na wysokich stanowiskach. Prosi, aby skoncentrowali się podczas pierwszej lektury tekstu na zrozumieniu wyrażenia „scogliera di vetro”.

Faza realizacyjna:

Uczniowie zapoznają się z tekstem i wykonują pierwsze polecenie, typu prawda/fałsz, które sprawdza globalne zrozumienie. Nauczyciel może, w oparciu o tekst o skrótowcach z sekcji Przeczytaj, zwrócić uwagę uczniów na akronimy ważnych instytucji oraz określenia metaforyczne i poprosić o wykonanie polecenia nr 2.

Uczniowie zapoznają się z plikiem audio. Odsłuchują wywiad z ekspertką, dotyczący podziału obowiązków domowych i wykonują trzy polecenia do multimedium.

Następnie uczniowie mogą wykonać ćwiczenie 3 z sekcji Sprawdź się, które porządkuje wyrażenia związane ze sferą prywatną i publiczną. Jeśli czas na to pozwala, można wykonać dodatkowo wybrane ćwiczenia z sekcji Sprawdź się, zorientowane na utrwalenie żeńskich końcówek (1), słownictwa (2‑6) oraz na słuchanie (7).

Faza podsumowująca:

Opierając się na ćwiczeniach 8 i 9, uczniowie pracują w parach lub małych grupach, zastanawiając się nad tym, czy sposób mówienia może wpływać na rzeczywistość (ćw. 8) oraz nad obecnością kobiet w polskiej i włoskiej polityce (ćw. 9).

Praca domowa:

  • Wybrane ćwiczenia z sekcji Sprawdź się. Ćwiczenie 8 w formie pisemnej.

Materiały pomocnicze:

  • W bibliografii znajdują się odwołania do raportu dotyczącego obecności kobiet w polskiej polityce (można wykorzystać te statystyki, aby przygotować ćwiczenie nr 9) oraz do publikacji: Cecilia Robustelli (2014) „Donne, grammatica e media. Suggerimenti per l’uso dell’italiano, Tipografia Eurograf Sud, Ariccia (RM), na której stronach 69‑80 znajduje się krótki słowniczek zawodów i funkcji pełnionych przez kobiety.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Lekcję można przeprowadzić stacjonarnie lub zdalnie. Uczniowie mogą zapisać argumenty podane w tekstach i ćwiczeniach i przygotować się do debaty na temat roli kobiet w społeczeństwie, ich obecności w życiu publicznym oraz zmian w nazewnictwie prestiżowych funkcji. Debatę można przeprowadzić na kolejnej lekcji i rozdać uczniom karteczki z przypisanymi im rolami zwolenników/przeciwników danej sprawy.

Słownik i bibliografia