Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Marta Sterna, Tamara Roszak

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: La dieta per il cervello - Dieta dla mózgu

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa IV, poziom A2

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, lokale gastronomiczne);
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
5) opisuje upodobania;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
5) opisuje upodobania;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

  • Uczeń zapamiętuje wybrane słownictwo dotyczące diety pozytywnie wpływającej na pracę mózgu.

  • Uczeń prawidłowo stosuje znak apostrofu.

  • Uczeń tworzy zdania, wykorzystując poznane elementy.

Cele motywacyjne:

  • Zaproponowane zadania ilustrują przydatność języka włoskiego do realizacji własnych celów komunikacyjnych ucznia.

  • Zaproponowane zadania służą rozwijaniu u uczniów świadomości znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach życia społecznego.

Strategie uczenia się:

  • Strategie kognitywne.

  • Strategie zapamiętywania.

  • Strategie przetwarzanie materiału językowego.

  • Strategie pozyskiwania wiedzy kulturowo‑językowej.

  • Strategie zadaniowe.

  • Kształtowanie empatii i otwarcia na obcy język i towarzyszącą mu kulturę.

Metody i techniki nauczania:

  • Konstruktywizm

  • Kognitywizm

  • Konektywizm

  • Podejście holistyczne

  • Podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe)

  • Metoda kognitywna

  • Nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe

  • Teoria Inteligencji Wielorakich

Formy pracy:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupach (w zależności od liczebności klasy i strategii lekcyjnej),

  • praca w parach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop z dostępem do internetu,

  • głośniki,

  • słownik włosko‑polski,

  • materiały piśmiennicze.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  1. Lekcję można rozpocząć od rozmowy na temat zwyczajów żywieniowych uczniów. Biorąc pod uwagę, że jest to klasa IV, taką dyskusję można zaproponować po włosku. Uczniowie mogą się wypowiedzieć na temat tego, co jedzą, czego nie jedzą, jakich diet przestrzegają, a może jedzą cokolwiek, nie zwracając uwagi na zawartość.

  2. Następnie uczniowie zapoznają się z tekstem „Dieta per il cervello”, w którym zwraca się uwagę na elementy żywieniowe mające pozytywny wpływ na pracę mózgu, co jest niezwykle ważne dla osób uczących się. Objaśniane jest nieznane słownictwo.

  3. Polecenie do tekstu sprawdza zrozumienie jego treści.

Faza realizacyjna:

  1. W tej fazie uczniowie zapoznają się z prezentacją multimedialną. Tę część można zacząć od rozmowy z uczniami na temat produktów, które mogą mieć dobry wpływ na pracę mózgu, a także o produktach, które na pewno na to dobrze nie wpływają, np. alkohol wysokoprocentowy. Uczniowie próbują nazwać wymieniane produkty po włosku.

  2. Następnie analizowane są poszczególne punkty prezentacji. Czy uczniowie znają wszystkie wymienione produkty? Czy je lubią i jedzą? Na ten temat również można porozmawiać z uczniami, ćwicząc przy okazji znane czasy, np. Non ho mai mangiato mirtilli, comincerò da domani. W zależności od wielkości grupy dyskusja może się toczyć na forum klasy lub w mniejszych grupach.

  3. Polecenia do medium sprawdzają, czy uczniowie dobrze zrozumieli prezentację.

Faza podsumowująca:

  1. Pod koniec lekcji uczniowie mają możliwość sprawdzenia nabytej wiedzy i umiejętności, wykonując zestaw ośmiu ćwiczeń z sekcji Sprawdź się.

  2. W ćwiczeniu uczniowie mogą zaproponować jakieś rozwiązania (zdania) do niewłaściwych odpowiedzi, np. Che cos’è la mente secondo te? Il sinonimo di mente potrebbe esse intelletto, dunque si tratta della comprensione dei fenomeni circostanti. La mente è legata alle funzioni del cervello, con la mente si ragiona.

  3. W ćwiczeniach 3 i 6 uczniowie mogą sami domyślić się rozwiązań, bez zaglądania do podpowiedzi.

  4. Ćwiczenie 7. Taką mapę koncepcyjną można wykonać na zajęciach z udziałem wszystkich studentów, np. rozrysowując ją na tablicy lub korzystając z jakiegoś programowania wyświetlać na ekranie proces jej powstawiania.

  5. Ćwiczenie 8 można wykonać pisemnie lub ustnie. Wersja ustna jest trudniejsza. Można ją zrealizować w formie wypowiedzi uczniów na forum klasy.

  6. Jeśli pojawiają się trudności z wykonaniem ćwiczeń, należy powtórzyć z uczniami materiał. Uczniowie mogą to też zrobić samodzielnie w domu.

  7. Jeżeli wszystkie ćwiczenia zostaną wykonane poprawnie, będzie to oznaczało, że cele zaproponowane w e‑materiale zostały osiągnięte.

Praca domowa:

  • Jako zadanie domowe proponuje się ćwiczenie 2 i ćwiczenie 5.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Multimedium bazowe powinno zostać wykorzystane w trakcie lekcji. Może być rozszerzane o inne produkty, zaproponowane przez uczniów. Uczniowie mogą poszukać informacji na ich temat w internecie, a potem stworzyć własną notatkę, analogiczną do tych w prezentacji. Takie zadanie uczniowie mogą wykonać w domu.

Słownik i bibliografia