Scenariusz lekcji: Z miłości do Ojczyzny „Przesłanie dla pokoleń” bohaterów Armii Krajowej

Księga Armii Krajowej „Przesłanie dla pokoleń”

Autor: Szkoła Podstawowa nr 7 im. Jana Pawła II w Oleśnicy, oprac. Beata Rubaszewska

1. Etap edukacyjny i klasa

II etap edukacyjny: klasy 5‑8

2. Przedmiot

Historia

3. Temat zajęć

Z miłości do Ojczyzny „Przesłanie dla pokoleń” bohaterów Armii Krajowej

4. Czas trwania zajęć

45 minut

5. Cel ogólny zajęć

  • przybliżenie młodzieży historii i problematyki Armii Krajowej;

  • kształtowanie postaw patriotyzmu i poczucia szacunku dla przeszłych pokoleń.

6. Cele szczegółowe zajęć

Uczeń:

  • charakteryzuje polityczną i militarną działalność polskiego państwa podziemnego, w tym formy oporu wobec okupantów;

  • zna datę 14 lutego 1942 r.;

  • rozwija i rozumie skróty: AK, ZWZ;

  • zna postaci: Michał Tokarzewski‑Karaszewicz, Kazimierz Sosnkowski, Stefan Rowecki, Tadeusz Komorowski i Leopold Okulicki;

  • omawia metody oporu, które stosowali Polacy wobec niemieckiego okupanta;

  • tworzy przesłanie dla młodego pokolenia żołnierzy Armii Krajowej.

7. Metody i formy pracy

  • praca z tekstem źródłowym: dokument Księga „Przesłanie dla pokoleń”;

  • pogadanka;

  • praca indywidualna i grupowa.

8. Środki dydaktyczne

9. Przebieg zajęć

  • Sprawdzenie obecności. Nauczyciel podaje temat lekcji, dzieli uczniów na 6 grup. Zapoznaje uczniów z planem lekcji i tłumaczy zadania. Odwołuje się do wiedzy uczniów odnośnie podziału Polski we wrześniu 1939 r. przez III Rzeszę i ZSRS. Następnie wyświetla film Polskie Państwo Podziemne.

  • Sugestia dla nauczyciela: Część pierwsza lekcji powinna trwać 15 minut. Warto wyjaśnić uczniom, że film ma na celu wprowadzić ich w tematykę Armii Krajowej. Czasy, w których przyszło żyć głównym bohaterom dzisiejszej lekcji. W drugiej części lekcji, należy zacząć od wprowadzenia uczniów w tematykę dokumentu: „Przesłanie dla pokoleń 1942–2022”, czyli wspomnienia i refleksje blisko 230 weteranów Armii Krajowej. Można zacytować słowa ministra Mariusza Błaszczaka: „Serdecznie zapraszam do lektury tej niezwykłej księgi. Na jej kartkach ujęte zostały biografie, wspomnienia i refleksje weteranów AK: Powstańców Warszawskich, Partyzantów, Harcerzy Szarych Szeregów, Sanitariuszek i Kurierek”. Więcej informacji o publikacji znajdziesz tutaj.

  • Nauczyciel rozdaje uczniom kserokopie wybranych przez siebie wpisów z Księgi „Przesłanie dla pokoleń” bohaterów Armii Krajowej. W zależności od tempa pracy sam decyduje, czy jest to 5 wpisów, 10 a może więcej.

Instrukcja dla grup - zadanie 1.
Pierwsze z waszych zadań polega na odczytaniu wpisu z Księgi „Przesłanie dla pokoleń” bohaterów Armii Krajowej. Proszę podkreślić najważniejsze waszym zdaniem słowa, które przekazują nam bohaterowie Armii Krajowej.

Czas na wykonanie: 10 minut.

Badanie

Uczniowie wybierają spośród siebie lidera i  sekretarza. Następnie zapoznają się z otrzymanymi materiałami. Sekretarz podkreśla proponowane przez grupę słowa
np.

  • „Pamiętajcie Młodzi, że słowo «Polska» niech będzie dla Was zawsze święte [...]” Zofia Zamorska, s. 35;

  • „[...] Ojczyznę Naszą szanujcie i kochajcie [...]”, Elżbieta Grzywacz, s. 59;

  • „[...] Ojczyznę mamy tylko jedną i dla Niej nieraz należy wszystko poświęcić”, Władysław Zajsi, s. 5.

Warto, by nauczyciel kontrolował prace grup, naprowadzał. Koniecznie powinien sprawdzić, czy grupy poprawnie wykonały zadanie.

Instrukcja dla grup – zadanie 2.

Na podstawie zaznaczonych fragmentów przygotujcie na szarym papierze przesłanie dla pokoleń żołnierzy Armii Krajowej. Napiszcie maksymalnie 5 punktów według rankingu: 1 – najważniejsze, 2 – ważne, 3 – mniej ważne itd.

Czas na wykonanie: 10 minut.

Badanie

Uczniowie na szarym papierze mają napisany nagłówek: Przesłanie dla pokoleń żołnierzy Armii Krajowej. W punktach wypisują wybrane i zredagowane przez siebie zdania np.

  1. Bóg – Honor – Ojczyzna.

  2. Niech miłość do Ojczyzny będzie waszą naczelną wartością.

  3. Szanujcie naszą Ojczystą.

  4. Bądźcie ambasadorami Polski.

  5. Pielęgnujcie pamięć o żołnierzach Armii Krajowej.

Uczniowie odczytują przygotowane prace. Nauczyciel zadaje pytania:

  • Które punkty się powtórzyły?

  • Jakie przesłanie uznaliśmy za najważniejsze?

Na zakończenie nauczyciel podsumowuje pracę grup i zbiera w kilku zdaniach całość prezentowanych treści. Kieruje do uczniów pytanie:

  • Czy przesłanie dla pokoleń żołnierzy Armii Krajowej jest nadal aktualne?

Sugestie do pracy zdalnej

W przypadku pracy z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość w zadaniu 1. należy wskazać wypowiedzi z Księgi, które uczniowie mają wysłuchać. Następnie mają zapiać w zeszycie najważniejsze ich zdaniem słowa, które przekazują bohaterowie Armii Krajowej. Pracując na platformie Microsoft Teams warto uczniów podzielić na pokoje. W zadaniu 2. uczniowie tworzą jeden dokument np. w postaci slajdu.

Komentarz metodyczny

  • Uczniowie rozwijają umiejętność podejmowania decyzji, współpracy w zespole, czytania ze zrozumieniem tekstów, poleceń i instrukcji. Uczą się dokonywać selekcji materiałów bardzo ważnych, ważnych i mniej ważnych. Zdobywają umiejętność zarządzania czasem, szanowania prezentacji i opinii innych osób, obiektywnej oceny.

  • Lekcja przeprowadzona według niniejszego scenariusza rozwija kompetencje kluczowe w zakresie rozumienia i tworzenia informacji, kompetencje językowe osobiste, społeczne, w zakresie uczenia się oraz obywatelskie. Praca zespołowa rozwija komunikatywność, samodyscyplinę, zwiększa samoocenę i kształtuje umiejętność pracy w zespole. Zdobyte przez uczniów umiejętności będą mogli wykorzystać na innych przedmiotach i w przyszłej pracy.

  • Uczniowie ze specyficznymi potrzebami edukacyjnymi (SPE) mogą czuć się częścią grupy. Warto dostosować polecenia do takich uczniów, pamiętać o wskazaniach np. większa czcionka, mniej kart do przeczytania, można również zaproponować im wykonanie konkretnych zadań.

  • W przypadku warunków zdalnych należy zadbać aby uczeń ze SPE otrzymał instrukcje również w formie pisemnej. Można przekazać takie materiały wcześniej cele zapoznania się z ich treścią.