Imię i nazwisko autora: Anna Waszau

Przedmiot: Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (język francuski)

Temat zajęć: L’assertivité – l’art de dire non

Grupa docelowa: III etap edukacyjny: liceum/technikum, klasa III; poziom A2+

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• dowiaduje się, na czym polega asertywność i jakie zjawiska się z nią wiążą;

• powtarza struktury językowe związane z wyrażaniem przyczyny;

• poszerza swój zasób słownictwa dotyczącego grzecznego odmawiania i wyjaśniania;

• opisuje sytuacje, w których asertywność może być potrzebna.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

• pogłębia swoją świadomość dotyczącą asertywności, jej przejawów oraz kształtowania;

• uczy się grzecznie odrzucać propozycje, krótko wskazując na przyczyny swojej odmowy;

• rozwija swoją wrażliwość na różne sytuacje, w których postawa asertywna może być potrzebna bądź pomocna.

Strategie uczenia się:

• strategie pamięciowe: słuchanie, czytanie, słowa w kontekście;

• strategie kognitywne: analizowanie informacji i wnioskowanie, ćwiczenia: jednokrotny i wielokrotny wybór, prawda‑fałsz, samodzielne uzupełnianie tekstów, łączenie i dobieranie odpowiednich elementów, grupowanie, wyszukiwanie odpowiednich struktur i słów/wyrażeń, zadania otwarte;

• strategie kompensacyjne: odgadywanie znaczenia słów pisanych i słuchanych, rozpoznawanie synonimów i definicji;

• strategie społeczne: współpraca z rówieśnikami, rozwijanie świadomości kulturowej w odniesieniu do innego obszaru społeczno‑kulturowego.

Metody/techniki nauczania:

• metoda podająca: praca z tekstem źródłowym, opis;

• metoda praktyczna: ćwiczenia przedmiotowe;

• metoda problemowa: metoda aktywizująca - burza mózgów;

• metoda programowa: przy użyciu komputera, zadania interaktywne.

Formy zajęć:

praca indywidualna, praca w parach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne:

komputer, tablety/smartfony, Internet, tablica interaktywna

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

• Nauczyciel podaje cele i temat lekcji, a następnie proponuje uczniom zabawę aktywizującą w formie burzy mózgów. W tym celu zadaje pytanie: Czym jest dla was asertywność? Jak można ją zdefiniować? W jakich sytuacjach można/trzeba ją wykorzystać?

• Wybrane propozycje nauczyciel może zapisać na tablicy w formie mapy myśli, by w fazie w końcowej porównać pomysły uczniów z treścią lekcji. Następnie nauczyciel może pokazać uczniom w Internecie obrazki/grafiki przedstawiające różne sytuacje, w których asertywność mogłaby być ważna bądź potrzebna (np. wyśmiewanie kogoś przez grupę osób, pożyczanie pieniędzy etc.), przy czym prosi uczniów, by wskazali powody, dla których omawiana postawa może być ważna w danych okolicznościach.

Faza realizacyjna:

• Po wspólnej refleksji w fazie wprowadzającej nauczyciel przystępuje do fazy realizacyjnej: przedstawia specyfikę tekstu źródłowego, tj. jego tytuł i krótki wstęp. Nauczyciel prosi uczniów o samodzielne zapoznanie się z tekstem źródłowym oraz wykonanie przyporządkowanych do niego ćwiczeń.

• Nauczyciel może zapytać uczniów: Czego dowiedzieliście się na temat asertywności? Jak myślicie, czy osoby opisane w tekście postąpiły słusznie? Czy ich postawa faktycznie była asertywna? Czym ta asertywność mogła się w danej sytuacji przejawiać? Nauczyciel może również poprosić uczniów o wskazanie, który z bohaterów tekstu był, według nich, w trudniejszej sytuacji, jeśli chodzi o zachowanie asertywności czy o umiejętność odmowy.

• Po tej części lekcji nauczyciel proponuje uczniom zapoznanie się z kącikiem leksykalnym poświęconym formułom pozwalającym na grzeczne odmawianie i skrótowe przedstawianie powodów odmowy. Następnie nauczyciel omawia kącik gramatyczny, dzięki któremu uczniowie mają możliwość powtórzenia podstawowych wyrażeń służących do wskazywania przyczyny. Po omówieniu części teoretycznej uczniowie przystępują do wykonania ćwiczenia utrwalającego.

• Nauczyciel proponuje zapoznanie się z katalogiem interaktywnym. Po przejrzeniu katalogu uczniowie wykonują zadania do multimedium sprawdzające zrozumienie zaprezentowanych treści. Nauczyciel może również poprosić uczniów o zastanowienie się, czy kiedyś sami znaleźli się w podobnych sytuacjach, a także o wskazanie, które z opisanych osób stanęły wobec najtrudniejszych wyborów.

Faza podsumowująca:

• Nauczyciel sprawdza wiedzę zdobytą przez uczniów, proponując wykonanie wybranych ćwiczeń z części Sprawdź się. Dodatkowo może rozwinąć ćwiczenie nr 7, proponując inne okoliczności, w których należy wykazać się asertywnością. W takiej konwencji uczniowie mogą przygotować też własne propozycje sytuacji wymagających wykazania się asertywnością, a następnie wylosować je między sobą i przygotować grzeczne odmowy dla wylosowanych przypadków. W tej fazie nauczyciel może również poprosić jednego z uczniów, by określił, które elementy i treści lekcji były dla niego najbardziej wartościowe – czy wzbogaciły jego wiedzę na temat asertywności oraz czy wykorzysta je w różnych sytuacjach. Nauczyciel może również poprosić wybranych uczniów o podzielenie się z resztą grupy refleksjami z ćwiczenia nr 8 z części Sprawdź się.

Praca domowa:

Ćwiczenie nr 7 i/lub 8 z części Sprawdź się.

Materiały pomocnicze:

Można wykorzystać Internet oraz tablicę interaktywną do zaprezentowania uczniom różnych grafik przedstawiających w uproszczony sposób sytuacje, w których mogłaby być potrzebna asertywność ze strony danej osoby.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Materiał zawarty w katalogu interaktywnym może posłużyć jako rozszerzenie lekcji z działu dotyczącego człowieka i jego cech charakteru lub lekcji o np. harmonijnym współżyciu w społeczeństwie. Materiał może stanowić wstęp do dyskusji na temat zasad i granic (np. grzeczności, egoizmu, poszanowania godności) w kontaktach międzyludzkich.