Scenariusz lekcji

Imię i nazwisko autora: Joanna Chwalisz

Przedmiot: Język obcy nowożytny (język francuski)

Temat zajęć: Les dangers du mode de vie sédentaire

Grupa docelowa: III etap edukacyjny: liceum/technikum, klasa III; poziom A2+; również klasy dwujęzyczne wykorzystujące metodę CLIL 

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
1) reaguje na polecenia;
2) określa główną myśl wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) układa informacje w określonym porządku;
6) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
8) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
8) stosuje formalny lub nieformalny styl wypowiedzi adekwatnie do sytuacji.
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie, nadzieję, obawę);
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe.
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
8) proponuje, przyjmuje i odrzuca propozycje, zachęca; prowadzi proste negocjacje w sytuacjach życia codziennego;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, zdziwienie, nadzieję, obawę);
14) stosuje zwroty i formy grzecznościowe.
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • opowiada o zagrożeniach płynących z siedzącego trybu życia;

  • tworzy rzeczowniki od czasowników i przymiotników według zasad nominalizacji;

  • wyraża swoje zdanie na temat zagrożeń płynących z siedzącego trybu życia.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • zaspokaja potrzebę ciekawości poprzez uzyskiwanie informacji na temat zdrowia;

  • kształtuje umiejętność tworzenia wypowiedzi na temat swoich doświadczeń;

  • zaspokaja potrzebę komunikacji poprzez tworzenie wiadomości e‑mail;

  • doświadcza samodzielności w swobodniejszym operowaniu językiem poprzez umiejętność tworzenia rzeczowników odczasownikowych i odprzymiotnikowych.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe: słuchanie i czytanie;

  • strategie kognitywne: tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie w pary, łączenie obrazu z tekstem, analiza danych językowych, dedukcja;

  • strategie kompensacyjne: odgadywanie znaczenia słów słuchanych i pisanych.

Metody/techniki nauczania:

  • metody podające: opis, wyjaśnienie, instrukcja;

  • metody problemowe: tworzenie skojarzeń, metody dedukcyjne, burza mózgów, mapa myśli, diagram, dyskusja, metoda 7 kapeluszy, stacje uczenia się;

  • metody praktyczne: praca z tekstem źródłowym, z fotografią i infografiką, praca z prezentacją/katalogiem, ćwiczenia przedmiotowe pisemne i ustne;

  • metody programowane: z użyciem komputera, z użyciem tablicy multimedialnej.

Formy zajęć:

  • praca w parach,

  • praca indywidualna,

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputer z dostępem do Internetu i możliwością odtwarzania dźwięku,

  • tablica biała i tablica interaktywna/projektor,

  • telefony lub tablety z dostępem do słownika online,

  • zeszyt,

  • kartki papieru,

  • flamastry.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  • Nauczyciel pokazuje uczniom wyszukane przez siebie przed lekcją zdjęcia lub ilustracje prezentujące ludzi w pozycji siedzącej w różnych sytuacjach w ciągu dnia i zadaje pytanie, czy codzienność uczniów wyglądają podobnie.

  • Uczniowie odpowiadają, a nauczyciel dopytuje, ile czasu dziennie poświęcają na daną czynność i zapisuje wyniki liczbowe na tablicy.

  • Nauczyciel zapisuje na tablicy temat lekcji, następnie wspólnie z uczniami odczytuje ciekawostkę otwierającą e‑materiał.

Faza realizacyjna:

  • Uczniowie komentują ciekawostkę, odnosząc się do znanych im projektów i akcji szkolnych związanych ze zdrowiem, np. Wiem, co jem, owoce/mleko w szkole itp. i szukają francuskiego odpowiednika akcji aktywizującej młodzież Bougez+.

  • Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym.

  • Uczniowie na podstawie zdobytej dotychczas wiedzy próbują domyślić się znaczenia nowego słownictwa lub przypomnieć sobie słowa i wyrażenia znane z poprzednich lat nauki.

  • Uczniowie wykonują polecenia do tekstu źródłowego indywidualnie lub w parach. Po sprawdzeniu ćwiczeń nauczyciel prosi wybranych lub chętnych uczniów o opowiedzenie w kilku prostych zdaniach, czym jest siedzący tryb życia, jakie ryzyko jest z nim związane oraz jak można takim sytuacjom zapobiegać.

  • Uczniowie w małych grupach komentują podane w tekście nowoczesne rozwiązania polegające na wprowadzaniu do biur lub szkół ruchomych biurek lub bieżni stacjonarnych.

  • Nauczyciel zapowiada pracę z multimedium, wprowadzając je, poprzez wspólne podsumowanie pracy z tekstem i zapisanie na tablicy wymienionych w nim nazw chorób, w postaci mapy myśli.

  • Następnie uczniowie wykonują ćwiczenia 1‑2 na rozumienie ze słuchu i rozumienie tekstu katalogu.

  • Przed wykonaniem ćwiczeń 3. i 4. nauczyciel wraz z uczniami, korzystając z multimedium, drogą dedukcji wprowadza i wyjaśnia zasady tworzenia rzeczowników od czasowników i przymiotników, a następnie objaśnia diagram.

  • Uczniowie wykonują w zeszytach diagramy jako notatkę z lekcji, wpisując w nich głównie przykłady z tekstu wstępnego oraz multimedium.

  • Uczniowie wykonują ćwiczenia z działu Sprawdź się na utrwalenie słownictwa z lekcji oraz przypomnienie zagadnień gramatycznych.

Faza podsumowująca:

Uczniowie podsumowują wiadomości z lekcji, stosując metodę „7 kapeluszy”. Każdy uczeń losuje kartkę o określonym kolorze. Każdy kolor jest związany z daną chorobą przedstawioną w katalogu (nauczyciel narzuca uczniom kolory, przyporządkowując je do wybranej choroby). Uczniowie, którzy wylosowali kartkę w tym samym kolorze, podają ustnie przyczyny i skutki danej choroby.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują zadania 7. i 8. z części Sprawdź się.

Materiały pomocnicze: Brak

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Multimedium może posłużyć do przygotowania lekcji metodą stacji. Nauczyciel może podzielić uczniów na małe grupy lub pary i poprosić o pracę z wybranym slajdem z katalogu polegającą na przygotowaniu do niego zadań w postaci zagadek, quizu, rebusu lub krzyżówki. Następnie uczniowie wspólnie z nauczycielem mogą przygotować w sali stacje z zadaniami, a także samodzielnie lub w parach wykonywać zadania stworzone przez kolegów i koleżanki. W ten sposób pokażemy w praktyce, że nauka w szkole nie musi odbywać się poprzez ciągłe siedzenie w ławkach, co jest powiązane z tematem lekcji.

  • Opisy chorób można ćwiczyć poprzez definicje zastosowane w formie zagadek ustnych.

  • Porady dotyczące aktywności fizycznych można zaaranżować w formie scenek konsultacji medycznych lub minidialogów między przyjaciółmi.

  • Na kolejnej lekcji chętni uczniowie mogą zaprezentować swoje zadanie domowe (ćwiczenie 7.) i urządzić głosowanie, które prace zostaną wybrane do szkolnego etapu konkursu Dis‑moi dix‑mots.

Słownik