Temat

Oddziaływania elektryczne

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

VI. Elektryczność. Uczeń:

1) opisuje sposoby elektryzowania ciał przez potarcie i dotyk; wskazuje, że zjawiska te polegają na przemieszczaniu elektronów;

16) doświadczalnie:
1) demonstruje zjawiska elektryzowania przez potarcie lub dotyk.

Czas

45 minut

Ogólny cel kształcenia

Zapoznanie się z oddziaływaniem elektrycznym i jego skutkami.

Kształtowane kompetencje kluczowe

1. Rozpoznawanie obecności oddziaływania elektrycznego.

2. Określanie źródła oddziaływań elektrycznych.

3. Opisywanie skutków oddziaływania elektrycznego.

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

- rozpoznaje siły oddziaływanie elektrycznego i jego skutki.

Metody kształcenia

1. Metoda odwróconej klasy.

2. Uczenie się przez obserwację.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca z całą klasą.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Uczniowie zapoznają się z odziaływaniami elektrycznymi.

Polecenie 1
Jakie są rodzaje oddziaływań przedstawione na rysunkach?

Uczniowie oglądają przygotowane przez nauczyciela zdjęcia przedstawiające:
zorzę, wyładowanie atmosferyczne, naelektryzowane baloniki odpychające się wzajemnie.

Realizacja lekcji

Polecenie 2
Wykonaj doświadczenie opisane poniżej.

Doświadczenie 1
Oddziaływania elektryczne.

Problem
Prezentacja oddziaływań elektrycznych.

Co będzie potrzebne:

a) dwa balony;

b) flanelowa szmatka;

c) statyw;

d) sznurek;

e) skrawki papieru.

Instrukcja:

1. Potrzyj jeden z balonów flanelową szmatką.

2. Zbliż skrawki papieru do balonu.

3. Zawieś dwa balony na statywie w bliskiej odległości od siebie.

4. Potrzyj je flanelową szmatką.

5. Obserwuj przedstawione zjawiska.

Podsumowanie:

W pierwszym przypadku skrawki papieru zostały przyciągnięte przez balonik.
W drugim przypadku dwa baloniki odsunęły się od siebie.
Ciała te zostały naelektryzowane, czyli występują tu oddziaływania elektryczne.
Siła występująca w tych oddziaływaniach może powodować zbliżanie lub odpychanie ciała.
Fakt odpychania bądź przyciągania naelektryzowanych ciał wyjaśnia się istnieniem dwóch rodzajów ładunków elektrycznych: dodatnich i ujemnych.

Polecenie 3
Określ rodzaj ładunku jakim zostały naelektryzowane dwa ciała.

[Ilustracja]

Wniosek:
Istnieją dwa rodzaje ładunków elektrycznych: ładunki dodatnie i ładunki ujemne.

Polecenie 4
Uruchom aplet.

[Geogebra aplet 1]

Wniosek:
Ciała naelektryzowane tym samym rodzajem ładunku odpychają się.
Ciała naelektryzowane różnego rodzaju ładunkami przyciągają się.

Polecenie 5
Uruchom aplet.

[Geogebra aplet 2]

Polecenie 6
Wybierz zdania poprawnie opisujące naturę oddziaływań elektrycznych.

a) Oddziaływania elektryczne są oddziaływaniami na odległość.

b) Ciała naładowane jednoimiennie odpychają się.

c) Oddziaływania elektryczne są oddziaływaniami bezpośrednimi.

Odpowiedź:
a) Prawda.

b) Prawda.

c) Fałsz.

Podsumowanie lekcji

Ciała które ulegają naelektryzowaniu oddziaływają na siebie. Mówimy, że siła elektryczna powoduje ich zbliżanie lub oddalanie. Fakt odpychania bądź przyciągania naelektryzowanych ciał wyjaśnia się istnieniem dwóch rodzajów ładunków elektrycznych: dodatnich i ujemnych.

Ładunki tego samego znaku nazywamy ładunkami jednoimiennymi, a ładunki różnych znaków – ładunkami różnoimiennymi. Ładunki jednoimienne się odpychają, a ładunki różnoimienne się przyciągają.