Temat

Operacje na bazie danych

Etap edukacyjny

Trzeci

Podstawa programowa

Szkoła ponadpodstawowa

II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych.

Zakres podstawowy. Uczeń:

3) przygotowuje opracowania rozwiązań problemów, posługując się wybranymi aplikacjami:

d) wyszukuje informacje, korzystając z bazy danych opartej na co najmniej dwóch tabelach, definiuje relacje, stosuje filtrowanie, formułuje kwerendy, tworzy i modyfikuje formularze, drukuje raporty

Zakres rozszerzony. Uczeń spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

4) przygotowując opracowania rozwiązań złożonych problemów, posługuje się wybranymi aplikacjami w stopniu zaawansowanym:

d) projektuje i tworzy relacyjną bazę złożoną z wielu tabel oraz sieciową aplikację bazodanową dla danych związanych z rozwiązywanym problemem, formułuje kwerendy, tworzy i modyfikuje formularze oraz raporty, stosuje język SQL do wyszukiwania informacji w bazie i do jej modyfikacji, uwzględnia kwestie integralności danych, bezpieczeństwa i ochrony danych w bazie,

Czas

45 minut

Cel ogólny

Projektowanie baz danych.

Cele szczegółowe

1. Opisywanie systemu zarządzania bazą danych.

Efekty uczenia

Uczeń:

- opisuje system zarządzania bazą danych,

- przeprowadza operacje na bazach danych.

Metody kształcenia

1. Niedokończone zadania.

2. Uczenie się przez obserwację.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca z całą klasą.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Uczniowie przy pomocy metody niedokończonych zdań przypominają sobie podstawowe pojęcia związane w bazami danych.

Dane zapisywane są w _______ (tabelach).

Baza danych może zawierać wiele _______ (tabel).

Tabela musi mieć swoją niepowtarzalną _______ (nazwę w bazie danych).

W tabeli kolumnom znanym z arkusza kalkulacyjnego odpowiadają _______ (pola), zaś
wierszom _____ (rekordy).

Wszystkie wartości danych oparte są na prostych _______ (typach danych).

Unikatowe, niepowtarzalne pole, które w jednoznaczny sposób identyfikuje dany rekord w tabeli, nazywamy _______ (kluczem podstawowym).

Realizacja lekcji

[Grafika interaktywna]

System zarządzania bazą danych (SZBD) to program bądź cały system informatyczny służący do zarządzania bazą danych. Oprócz zapewnienia dostępu do danych z bazy pozwala na wykonywanie wielu czynności niezbędnych do prawidłowej pracy bazy, takich jak np.: administrowanie, zapewnienie bezpieczeństwa, optymalizacja, raportowanie czy szereg innych dodatkowych mechanizmów.

Polecenie 1

Wyszukaj w internecie popularne SZBD.

SQL (ang. Structured Query Language ) – strukturalny język zapytań używany do tworzenia i modyfikowania baz danych oraz do umieszczania danych w bazach danych i pobierania ich. Zapewnia on możliwość wykonywania podstawowych czynności na bazie:

- tworzenie i modyfikowanie baz danych,
- tworzenie, modyfikowanie i usuwanie tabel,
- wprowadzanie, modyfikowanie i usuwanie danych w tabelach,
- wyszukiwanie danych w tabelach (wykonywanie zapytań).

Większość programów bazodanowych instalowanych na komputerach stacjonarnych ma mechanizmy pozwalające na przeprowadzanie tych operacji bez znajomości składni języka SQL.

Wprowadzanie danych:

Najłatwiejszym sposobem wprowadzania danych do bazy jest zaimportowanie danych z istniejących źródeł danych bezpośrednio do tabel bazy danych.

W celu wprowadzania danych do tabeli bazy danych wykorzystuje się instrukcję SQL INSERT.

Polecenie 2

Pobierz plik i zaimportuj plik z danymi do bazy danych.

[Załącznik 1]

[Ilustracja 1]

W powstałej tabeli znajdziesz informacje na temat książek takie jak: autor, tytuł oraz rok pierwszego wydania. Dopisz pięć pozycji z Twoimi ulubionymi książkami.

Modyfikowanie danych:

Modyfikowanie danych polega na zmianie zawartości pól w istniejących rekordach. Polecenie modyfikujące (aktualizujące) w języku SQL to UPDATE.

Polecenie 3

W tabeli z poprzedniego zadania zmień dane w wybranym rekordzie.

Usuwanie danych:

Usunięcie danych polega na skasowaniu całego rekordu lub grupy rekordów w tabeli. W języku SQL do usuwania danych używamy polecenia DELETE.

Polecenie 4

W tabeli z poprzedniego zadania usuń dwa wybrane rekordy.

Wyszukiwanie danych:

Jedną z najczęściej wykonywanych operacji w bazach danych jest wyszukiwanie danych. Instrukcją w języku SQL realizującą zapytania do bazy danych jest instrukcja SELECT.

Polecenie 5

W tabeli z poprzedniego zadania wyszukaj książki spełniające następujące warunki:

- wydane po 2010 roku,
- pole Author zaczyna się literą ‘C’,
- w polu Title druga litera to ‘i’ .

Jeżeli masz problem z rozwiązaniem zadania, zobacz rozwiązanie.

[Ilustracja 2]

Dane w postaci rekordów są wprowadzane do tabel bazy danych w sposób nieuporządkowany. Najczęściej w celu ich uporządkowania sortujemy rosnąco lub malejąco wybraną kolumnę tabeli.

Instrukcją w języku SQL realizującą sortowanie tabel jest instrukcja SELECT wraz z instrukcją ORDER BY. Odpowiada ona za sortowanie danych, a jej parametry określające rodzaj sortowania to ASC – rosnąco (alfabetycznie) i DESC – malejąco.

Polecenie 6

W tabeli z poprzedniego zadania posortuj książki od wydanej najwcześniej.

Jeżeli masz problem z rozwiązaniem zadania, zobacz rozwiązanie.

[Ilustracja 3]

Podsumowanie lekcji

Bazy danych służą do przechowywania naprawdę dużych ilości danych. Dzięki nim można w łatwy sposób wyszukiwać i modyfikować potrzebne nam informacje.