Temat

Siła jako miara oddziaływań

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.

II. Ruch i siły. Uczeń:

10) stosuje pojęcie siły jako działania skierowanego (wektor); wskazuje wartość, kierunek i zwrot wektora siły; posługuje się jednostką siły.

Czas

45 minut

Ogólny cel kształcenia

Opisywanie wielkości fizycznych.

Kształtowane kompetencje kluczowe

1. Rozpoznawanie obecności sił w różnych sytuacjach praktycznych.

2. Określanie wielkości wektorowej: kierunek, zwrot, punkt przyłożenia i wartość.

3. Opisywanie sił z wykorzystaniem czterech cech.

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

- rozpoznaje cechy wielkości wektorowej,

- graficznie interpretuje siły.

Metody kształcenia

1. Uczenie się przez obserwację.

2. Pogadanka przedstawiająca nowe wiadomości.

Formy pracy

1. Praca indywidualna oraz w grupach.

2. Formułowanie problemów i pomysłów ich rozwiązywania.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Czy działanie jednego ciała na drugie jest zawsze takie samo? Czasem mówimy, że działamy „silniej”, a czasem – że „słabiej”. Najczęściej oceniamy to po skutkach. Wyobraźmy sobie że rzuciliśmy przed siebie piłkę. Aby ją zatrzymać, musimy zadziałać siłą skierowaną przeciwnie do siły użytej w czasie rozpędzenia piłki. To znaczy, że efekt naszego działania zależy od tego, jaka jest siła naszego działania i jaki ma kierunek. Oczywiście, aby rozpędzić (lub zatrzymać) piłkę, musimy użyć siły. Ale czy nasze działanie zawsze czymś skutkuje? Jeżeli dwóch chłopców ciągnie rower w przeciwne strony, to on może się nie poruszyć. Jeśli zaś takich jednoczesnych oddziaływań jest więcej, ich skutek będzie inny, niż w przypadku jednego oddziaływania. Co zatem jest miarą oddziaływań? Na lekcjach fizyki mówimy, że działamy na ciało pewną siłą. Siła ta może być większa lub mniejsza.

Realizacja lekcji

[Slideshow]

Definicja siły:
Siła jest wektorową miarą oddziaływań pomiędzy ciałami.

Im silniejsze oddziaływania tym większa siła.

Jednostką siły jest 1 N (niuton).

Polecenie 1

Podaj kilka przykładów działania sił z życia wziętych.

Polecenie 2

Narysuj wektor dowolnej siły. Podaj cztery cechy wektora tej siły.

Polecenie 3

Narysuj dwie siły działające na to samo ciało różniące się zwrotem i wartością.

Podsumowanie lekcji

Siła jest wielkością fizyczną, będącą miarą wzajemnego oddziaływania ciał.

Siła jest wielkością wektorową czyli posiada cztery cechy: kierunek, zwrot, wartość  i punkt przyłożenia. Jednostką siły jest 1 N.