Temat

Przygotowanie arkusza kalkulacyjnego do druku

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

Klasy VII i VIII

II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych. Uczeń:

3) korzystając z aplikacji komputerowych, przygotowuje dokumenty i prezentacje, także w chmurze, na pożytek rozwiązywanych problemów i własnych prac z różnych dziedzin (przedmiotów), dostosowuje format i wygląd opracowań do ich treści i przeznaczenia, wykazując się przy tym umiejętnościami:

c) rozwiązywania zadań rachunkowych z programu nauczania z różnych przedmiotów w zakresie szkoły podstawowej, z codziennego życia oraz implementacji wybranych algorytmów w arkuszu kalkulacyjnym: umieszcza dane w tabeli arkusza kalkulacyjnego, posługuje się podstawowymi funkcjami, stosuje adresowanie względne, bezwzględne i mieszane, przedstawia dane w postaci różnego typu wykresów, porządkuje i filtruje dane,

4) zapisuje efekty swojej pracy w różnych formatach i przygotowuje wydruki;

Czas

45 minut

Cel ogólny

Posługiwanie się aplikacjami komputerowymi.

Cele szczegółowe

1. Posługiwanie się podstawowymi aplikacjami pakietu biurowego.

2. Drukowanie arkusza kalkulacyjnego.

Efekty uczenia

Uczeń:

- formatuje arkusz kalkulacyjny do wydruku,

- drukuje arkusz kalkulacyjny.

Metody kształcenia

1. Pogadanka.

2. Praktyczne wykorzystanie wiedzy.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca z całą klasą.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Po zaprojektowaniu i wykonaniu arkusza możesz go wydrukować. W arkuszu kalkulacyjnym jest wiele opcji pozwalających zoptymalizować środowisko wydruku.

Nauczyciel omawia z uczniami w formie pogadanki czynności wstępne, które należy wykonać przed przystąpieniem do wydruku:

- wybór drukarki,

- wybór elementów arkusza do wydrukowania,

- dodanie dodatkowych elementów arkusza widocznych na wydruku (nagłówek, stopka),

- wybór ustawień wydruku.

Realizacja lekcji

Łączenie się z wybraną drukarką:

Po wybraniu opcji drukowania (Plik – Drukuj lub skrót klawiaturowy CTRL + P) na jednej z rozwijanych list znajdziesz spis wszystkich dostępnych obecnie w systemie drukarek. Wybierz tę drukarkę, z którą chcesz się połączyć. Jeśli nie ma jej na liście, to trzeba ją zainstalować w twoim systemie.

[Ilustracja 1]

Z arkusza kalkulacyjnego można wydrukować jego fragmenty, korzystając z ustawień.

[Grafika interaktywna 1]

Jeśli chcesz wydrukować fragment jednego arkusza, zaznacz ten obszar myszką lub klawiaturą przed wykonaniem wydruku. Jeśli często drukujesz ten sam obszar, zdefiniuj stały obszar wydruku dla danego arkusza. Arkusz może mieć wiele zdefiniowanych obszarów wydruku, które będą drukowane jako oddzielne strony. Aby zaznaczyć kilka arkuszy z jednego dokumentu, zaznacz ich etykiety z przytrzymanym klawiszem CTRL.

Nagłówki i stopki są dodatkowymi elementami wydruku. Nagłówek to wyróżniony napis umieszczony nad obszarem roboczym dokumentu.

Stopka to wyróżniony napis umieszczony pod obszarem roboczym dokumentu. Nagłówki i stopki z reguły umieszczane są tylko na specjalnych widokach (Excel – Układ Strony, Podgląd Wydruku) i na wydrukach.

Dodawanie nagłówków i stopek w programie Excel:

W tym programie istnieje kilka sposobów na dodawanie i edycję nagłówków i stopek:

- okno dialogowe Układ Strony,
- Wstawianie – grupa Tekst – opcja Nagłówek i stopka,
- bezpośrednio w dokumencie w widoku Układ Strony.

W nagłówku i stopce często umieszcza się wbudowane elementy: numer strony, liczbę wszystkich stron dokumentu, datę lub godzinę czy nazwę pliku. Możemy umieszczać różne nagłówki i stopki na stronie pierwszej, stronach parzystych i nieparzystych.

[Grafika interaktywna 2]

Podział stron w arkuszach wielostronicowych:

Jeśli nasz arkusz zajmie więcej niż jedną stronę wydruku, automatyczne podziały stron na arkuszu zostaną pokazane w postaci przerywanych linii. Program Excel posiada specjalny widok dokumentu zwany Podglądem podziału stron. Widok ten umożliwia wstawianie ręcznych podziałów stron.

Podgląd wydruku:

Podgląd wydruku jest opcją umożliwiającą podgląd wyglądu wydrukowanego dokumentu na ekranie komputera. Podgląd wydruku wyświetlany jest w trybie czarno‑białym do czasu wyboru drukarki kolorowej. Przyciski Następna/Poprzednia strona dostępne są dopiero w przypadku dokumentów wielostronicowych. Wtedy możesz też podejrzeć podgląd konkretnej strony, wpisując jej numer.

Dodatkowe opcje wydruku:

- tło wydruku,
- wyśrodkowanie arkusza na stronie w poziomie i pionie,
- sortowanie stron wydruków dla kilku kopii dokumentu,
- drukowanie linii siatki.

W przypadku obszernych arkuszy czasami użyteczne jest powtarzanie na wielu stronach wierszy i kolumn nagłówkowych, mających duże znaczenia dla czytelności wydruku. Stworzony w programie arkusz można przeskalować. Przeskalowanie czasami umożliwia dostosowanie wielkości arkusza do wielkości strony.

Polecenie 1

W wykorzystywanym w szkole arkuszu kalkulacyjnym odszukaj dostępne opcje pozwalające konfigurować środowisko wydruku.

Drukowanie do pliku:

Jeśli nie chcemy udostępnić całego dokumentu, a tylko jego fragment, możemy wysłać plik zawierający wydruk arkusza. Wydruk zostanie przygotowany na konkretną drukarkę (zainstalowaną w systemie) i jeśli zapisany plik zostanie wydrukowany na innej drukarce, podziały stron oraz odstępy czcionek mogą się zmienić. Tak otrzymanego wydruku nie będzie można już zmodyfikować. Plik wydruku otrzyma rozszerzenie PRN i standardowo zostanie umieszczony w folderze Dokumenty.

Drukowanie do dokumentu PDF:

Wydruk do PDF to opcja warta wykorzystania w programach pozbawionych możliwości zapisu dokumentu do formatu PDF.

Format PDF przydaje się, jeżeli chcemy uzyskać:

- jednakowy wygląd dokumentu na większości komputerów,
- mniejszy rozmiar pliku,
- pliki przeznaczone tylko do odczytu i wydruku (nie do edycji),
- pliki przeznaczone do drukowania metodami profesjonalnymi.

Polecenie 2

Pobierz plik i korzystając z internetu, uzupełnij dane. Przygotuj tabelę prezentującą liczbę mieszkańców w wybranych miastach Europy do wydruku w następujący sposób:

- określ orientację pionową,
- w nagłówku wprowadź tytuł „Liczba mieszkańców”,
- w stopce dokumentu wprowadź swoje imię i nazwisko oraz datę wykonania dokumentu,
- załóż powtarzalność czwartego wiersza na każdej stronie wydruku,
- wyśrodkuj wydruk tabeli w pionie i poziomie.

[Załącznik do pobrania]

Podsumowanie lekcji

Programy służące do projektowania arkuszy kalkulacyjnych oferują wiele sposobów  drukowania. Pozwalają określić obszar drukowania, zaprojektować stopki i nagłówki stron, wybrać orientację stron, wprowadzić powtarzalne na wydrukach wiersze i kolumny nagłówkowe.