Temat

Zaćmienia Księżyca

Etap edukacyjny

Trzeci

Podstawa programowa

III. Grawitacja i elementy astronomii. Uczeń:

4) opisuje budowę Układu Słonecznego i jego miejsce w Galaktyce.

Czas

45 minut

Ogólny cel kształcenia

Wyjaśnia, czym jest zaćmienie Księżyca.

Kształtowane kompetencje kluczowe

1. Opisuje mechanizm zaćmienia Księżyca.

2. Wyjaśnia barwę Księżyca podczas zaćmienia.

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

- wyjaśnia, czym jest zaćmienie Księżyca,

- wyjaśnia barwę Księżyca podczas zaćmienia.

Metody kształcenia

1. Dyskusja.

2. Analiza tekstu.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca grupowa.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami związanymi z zaćmieniem Księżyca.

Czy kiedykolwiek widziałeś zaćmienie Księżyca w naturze lub na zdjęciach? Czy mógłbyś opisać to, co widziałeś?

Realizacja lekcji

Nauczyciel wyjaśnia zjawisko zaćmienia Księżyca.

Zaćmienie Księżyca jest bardzo interesującym zjawiskiem astronomicznym, które można zaobserwować gołym okiem.

Zaćmienie Księżyca.

Zaćmienie Księżyca może wystąpić tylko wtedy, gdy:

- Słońce, Ziemia i Księżyc są dokładnie lub bardzo blisko na linii prostej łączącej ich środki,
- tylko podczas pełni Księżyca.

Definicja:

Zaćmienie Księżyca jest zjawiskiem, które występuje, gdy Księżyc znajduje się w cieniu Ziemi.

Cień rzucany przez Ziemię można podzielić na dwie charakterystyczne części:
Stożek cienia całkowitego - centralny obszar cienia, gdzie nie docierają promienie słoneczne oraz stożek półcienia - obszar, w którym Słońce jest częściowo przesłonięte przez Ziemię.

W zależności od położenia Księżyca w obszarze cienia Ziemi możemy obserwować różne etapy zaćmienia Księżyca. Całkowite zaćmienie Księżyca występuje, gdy cały Księżyc znajduje się w stożku cienia całkowitego. Możliwe jest również zaćmienie częściowe Księżyca, gdy część Księżyca leży w rejonie stożka cienia całkowitego, a reszta w stożku półcienia. Zaćmienie półcieniowe pojawia się, gdy Księżyc przemieszcza się przez stożek półcienia. Najczęściej obserwuje się z częściowe zaćmienia półcieniowe. Całkowite zaćmienie półcieniowe występuje wtedy, gdy Księżyc jest całkowicie zanurzony w półcieniu.

[Grafika interaktywna]

Zaćmienie Księżyca nie występuje podczas każdej pełni Księżyca, następującej po upływie kolejnych 29,5 dni. Orbita księżycowa jest nachylona względem orbity Ziemi. Zjawisko zaćmienia Księżyca występuje tylko wtedy, gdy Słońce, Ziemia i Księżyc leżą na tej samej linii. Jest to wyjaśnione geometrycznie na poniższych rysunkach.

Polecenie 1

Spójrz na oba rysunki poniżej. Przeanalizuj je i opisz w języku angielskim przedstawione sytuacje.

[Ilustracja 1]

[Ilustracja 2]

Podczas zaćmienia Księżyca, gdy Księżyc znajduje się w obszarze cienia Ziemi, jego tarcza jest jednak nadal widoczna.
Gdy Księżyc wchodzi w obszar półcienia, jego tarcza najpierw ciemnieje, a następnie jest stopniowo przesłaniana przez Ziemię, aż znajdzie się w obszarze stożka cienia całkowitego. Wówczas tarcza Księżyca przybiera barwę czerwonawą. Dzieje się tak dlatego, że światło słoneczne przechodzące przez atmosferę ziemską ulega załamaniu i rozproszeniu. Załamanie światła spowodowane jest niejednorodnością atmosfery ziemskiej – im bliżej powierzchni Ziemi, tym atmosfera staje się gęstsza. Część widma światła widzialnego tj. fale od długościach odpowiadających barwie niebieskiej, rozpraszają się silniej niż fale w zakresie światła czerwonego – dlatego też niebo przyjmuje barwę niebieską. Światło opuszczające atmosferę ziemską ma barwę czerwoną i oświetla Księżyc znajdujący się w stożku cienia całkowitego, nadając mu taką właśnie barwę.

[Ilustracja 3]

[Ilustracja 4]

Podsumowanie lekcji

Zaćmienie Księżyca to zjawisko, które występuje, gdy Księżyc jest w cieniu Ziemi. Zaćmienie Księżyca może wystąpić tylko wtedy, gdy Słońce, Ziemia i Księżyc są dokładnie na jednej linii lub bardzo blisko niej i tylko podczas pełni Księżyca.