Temat

Formatowanie tekstu

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

KLASY IV‑VI

II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych. Uczeń:

3) przygotowuje i prezentuje rozwiązania problemów, posługując się podstawowymi aplikacjami (edytor tekstu oraz grafiki, arkusz kalkulacyjny, program do tworzenia prezentacji multimedialnej) na swoim komputerze lub w chmurze, wykazując się przy tym umiejętnościami:

b) tworzenia dokumentów tekstowych: dobiera czcionkę, formatuje akapity, wstawia do tekstu ilustracje, napisy i kształty, tworzy tabele oraz listy numerowane i punktowane.

Czas

45 minut

Cel ogólny

Tworzenie dokumentu tekstowego.

Cele szczegółowe

1. Formatowanie czcionek.

Efekty uczenia

Uczeń:

- zmienia parametry czcionki w edytorze tekstu.

Metody kształcenia

1. Uczenie się przez obserwację.

2. Praktyczne wykorzystanie wiedzy.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca z całą klasą.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Nauczyciel prowadzi pogadankę na temat formatowania czcionki w edytorach tekstowych.

Jakie edytory tekstu znasz?

Czy w każdym z nich można zmieniać rozmiar, kolor lub wygląd tekstu?

Polecenie 1

Odszukaj w edytorze tekstu zainstalowanym na Twoim komputerze przyciski pozwalając na zmianę parametrów czcionki.

Formatowanie tekstu to nadawanie tekstowi określonego, pożądanego wyglądu. Aby Twój dokument wyglądał poprawnie, musisz nauczyć się zmieniać właściwości:

- czcionki,
- akapitu,
- strony.

O tym, jak to robić, dowiesz się na tej i kolejnych lekcjach.

Realizacja lekcji

Mówiąc o formatowaniu czcionki, mamy na myśli zmianę:

- kroju czcionki,
- jej rozmiaru,
- koloru,
- stylu.

W formatowaniu do zaznaczonego tekstu można jeszcze zastosować predefiniowane efekty.

Z funkcji formatowania można korzystać na dwa sposoby:

- jeśli ma być zmieniony sposób formatowania już wprowadzonego tekstu, należy najpierw zaznaczyć określony fragment, a następnie sformatować go, wciskając odpowiedni przycisk lub przyciski;

- jeśli zostanie wciśnięty przycisk na przykład pogrubiania bez zaznaczonego tekstu i kursor nie jest umieszczony w środku wyrazu, oznacza to przełączenie edytora w tryb pogrubiania. Od tej pory nowo wprowadzany w tym miejscu tekst będzie wpisywany czcionką pogrubioną i działa to aż do chwili wyłączenia przycisku pogrubiania lub przejścia do innej części dokumentu.

Pojęcia „tekst”, „czcionka” i „font” w potocznym języku używane są zamiennie. Musimy jednak wiedzieć, że mają inne znaczenia.

Glif – obraz pojedynczego znaku pisma.

Czcionka – materialny nośnik pojedynczego znaku (już od czasów Guttenberga).

Font – w technice komputerowej zestaw czcionek o wspólnych cechach zapisany w postaci elektronicznej, najczęściej w jednym pliku.

Krój pisma – obraz kompletnego zestawu znaków jednego fontu definiujące jej spójny wygląd. 

Potocznie fonty, a nawet czasami kroje pisma nazywamy czcionkami.

Czcionki szeryfowe – czcionki zawierające ozdobniki (szeryfy).  

Czcionki bezszeryfowe – czcionki pozbawione ozdobników.

[Grafika interaktywna]

Czcionki proporcjonalne – czcionki, w których odległości pomiędzy środkami kolejnych znaków są różne.

Czcionki o stałej szerokości znaku – czcionki, w której odległości pomiędzy środkami kolejnych znaków są jednakowe.

[Ilustracja 1]

Polecenie 2

W edytorze tekstu zainstalowanym na Twoim komputerze sprawdź, jakie masz zainstalowane czcionki. Odszukaj przykłady czcionek:

- szeryfowej,
- bezszeryfowej,
- proporcjonalnej,
- o stałej szerokości znaku.

Parametry czcionki:

Twój komputer wyposażony jest w potężny zestaw różnych czcionek. W swoim edytorze będziesz mógł wykorzystać dowolne z nich. Bez problemu będziesz mógł modyfikować ich podstawowe parametry, takie jak: krój, wielkość czy kolor. Kolejną operacją często wykorzystywaną w edytorze tekstu jest modyfikowanie stylu czcionki. Tekst może być napisany czcionką pogrubioną, podkreśloną lub pochyloną. To właśnie jest styl czcionki.

[Ilustracja 2]

Narzędzia modyfikowania parametrów czcionki znajdują się w karcie Narzędzi główne w sekcji Czcionka. Okno dialogowe Czcionka dostępne jest po wybraniu ikony w dolnym prawym rogu tej grupy.

[Ilustracja 3]

[Ilustracja 4]

W programie Microsoft Office Word można szybko formatować tekst, korzystając z opcji formatowania dostępnych na minipasku narzędzi. Minipasek narzędzi jest wyświetlany automatycznie po zaznaczeniu tekstu. Można go także wyświetlić przez kliknięcie prawym przyciskiem myszy.

[Ilustracja 5]

Polecenie 3

Skopiuj poniższy wiersz do edytora tekstowego dostępnego na twoim komputerze.

Jiggling jellyfish

Oh, I wish I was a jiggling jellyfish.
Oh, I wish I was a jiggling jellyfish.
I would jiggle and I’d jive, with my friends I’d give high fives.
Oh, I wish I was a jiggling jellyfish.

Następnie sformatuje poszczególne elementy wiersza:

- tytuł – ustaw krój czcionki Tahoma, styl pogrubiony, kolor zielony, rozmiar 16 punktów,
- pozostały tekst – ustaw krój czcionki Comic Sans, rozmiar 12 punktów,
- odszukaj wszystkie słowa: ‘jellyfish’ i ustaw styl pochylony, kolor niebieski,
- odszukaj wszystkie słowa: ‘wish’ i ustaw styl podkreślony, kolor fioletowy.

Zasady formatowania tekstów dotyczące czcionek.

- stosuj czcionkę nie mniejszą niż 12 punktów – ważne jest, aby rozmiar czcionki był proporcjonalny do rozmiaru dokumentu, dla dokumentu o formacie A4 najbardziej optymalna jest czcionka o wielkości 12 punktów,

- w swoim dokumencie używaj maksymalnie trzech różnych krojów czcionek – tekst z większą ich liczbą jest nieczytelny i trudno się skupić na jego czytaniu.

Podsumowanie lekcji

Stosuj formatowanie tekstu zgodnie z potrzebami i przeznaczeniem dokumentu. Posługuj się podglądem wydruku w celu oceny wyglądu dokumentu i podjęcia decyzji o ewentualnym naniesieniu poprawek.