XVI w. – rozkwit malarstwa batalistycznego w Wenecji
1634‑1635 – Diego Velázquez maluje jeden ze swoich najbardziej znanych obrazów Poddanie Bredy, upamiętniający zwycięstwo wojsk hiszpańskich nad Holendrami 25 maja 1625
XIX w. – czas rozkwitu romantycznego malarstwa batalistycznego we Francji i narodowych szkół malarstwa batalistycznego
1875‑1878 – Jan Matejko tworzy najbardziej znany polski obraz batalistyczny Bitwa pod Grunwaldem
1
Scenariusz dla nauczyciela
RO7Ds8JLKr9Xv1
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
2) rozróżnia cechy i rodzaje kompozycji w naturze oraz w sztukach plastycznych (odnajduje je w dziełach mistrzów, a także w tworach i zjawiskach przyrody); tworzy różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie i w przestrzeni (kompozycje otwarte i zamknięte, rytmiczne, symetryczne, statyczne i dynamiczne); ustala właściwe proporcje poszczególnych elementów kompozycyjnych, umiejętnie równoważy kompozycję, wykorzystując kształt i kontrast form;
3) klasyfikuje barwy w sztukach plastycznych; wykazuje się znajomością pojęć: gama barwna, koło barw, barwy podstawowe i pochodne, temperatura barwy, walor barwy; rozróżnia i identyfikuje w dziełach mistrzów i własnych kontrasty barwne: temperaturowe, dopełnieniowe i walorowe; podejmuje działania twórcze z wyobraźni i z zakresu interpretacji natury, uwzględniające problematykę barwy;
6) rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie; w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie, czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
1) w zadaniach plastycznych interpretuje obserwowane przedmioty, motywy i zjawiska, stosując środki wyrazu zgodnie z własnym odczuciem; w wyższych klasach podejmuje również próby rysunkowego studium z natury;
3) modeluje bryły i reliefy, konstruuje samodzielnie małe rzeźbiarskie formy przestrzenne i bryły architektoniczne, a większe projekty realizuje we współpracy z innymi; tworzy aranżacje przestrzenne z gotowych elementów stosując układy kompozycyjne właściwe dla uzyskania zamierzonego wyrazu;
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
4) wymienia, rozpoznaje i charakteryzuje najważniejsze obiekty kultury wizualnej w Polsce, wskazuje ich twórców;
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
rozpoznać sceny batalistyczne w sztukach plastycznych;
scharakteryzować sceny batalistyczne w iluminacjach, w scenach alegorycznych oraz w malarstwie batalistyczno‑rodzajowym;
podać podstawowe informacje na temat kolumny Trajana oraz Tkaniny z Bayeux;
łączyć funkcje dzieł batalistycznych z kontekstem historycznym i kulturowym;
powiązać dzieła batalistyczne z prądami i kierunkami artystycznymi, w ramach których powstawały (np. romantyzm);
dostrzegać kulturotwórczy charakter batalistyki w kulturach poszczególnych krajów, zwłaszcza polskiej;
wyliczać przykłady najbardziej znanych dzieł batalistycznych, ilustrujących dzieje Polski (w tym znaczące bitwy);
wskazywać bohaterów tych przedstawień (postacie historyczne);
wymieniać autorów tych dzieł;
dostrzegać negatywne cechy dzieł batalistycznych o charakterze propagandowym, militarystycznym lub nacjonalistycznym;
wyjaśniać, na czym polega antywojenny charakter dzieł batalistycznych.
Sceny batalistyczne w sztuce starożytnej, średniowiecznej i renesansowej
Sceny batalistyczne nazywamy inaczej przedstawieniami batalistycznymi lub batalistyką i stanowią one odmianę przedstawienia historycznegoPrzedstawienie historyczneprzedstawienia historycznego. W sztukach plastycznych występują w malarstwie, rzeźbie oraz grafice. Obrazują bitwy, potyczki, przemarsze wojsk, kampanie wojenne oraz epizody z życia obozowego.
Sceny batalistyczne występowały już w sztuce starożytnego Egiptu, Mezopotamii, Grecji i Rzymu. W tamtych czasach miały przede wszystkim za zadanie ukazywać poddanym potęgę rządzących nimi władców.
Poniżej przedstawiono przykład takiego dzieła.
W 113 r. na Forum Trajana w Rzymie wzniesiono pomnik w kształcie kolumny, który przedstawia przebieg działań wojennych prowadzonych przez legiony rzymskie przeciwko Dakom, w postaci narracji obrazkowej, składającej się ze 155 scen. Wykonano je techniką reliefuReliefreliefu, który niczym wstęga opasywał trzon kolumny. Wiele z tych scen uwieczniało wysiłek wojenny legionistów Trajana. Przede wszystkim jednak, ukazywały cesarza, jako niepokonanego wodza.
RpitxzYueKuDt1
W średniowieczu sceny batalistyczne występowały głównie w iluminacjachIluminacjailuminacjach rękopisów. Często miały znaczenie symboliczne i odnosiły się do religii. Przyjmowały także formę wyobrażeń malarskich. Poniższa iluminacja pochodzi z XVI‑wiecznego egzemplarza Biblii. Przedstawia starotestamentową scenę, w której Jozue dowodzi napadem na miasto Jerycho.
R1U4z3iEoJxeT1
Innym przykładem średniowiecznego dzieła jest fragment tryptyku ołtarzowego św. Trójcy z katedry krakowskiej pt. Nawrócenie św. Pawła. Obraz przedstawia grupę zbrojnych. Jednakże tematyka batalistyczna była jedynie pretekstem do zilustrowania opowieści biblijnej.
R3HHVxPYXjc3h1
Inny charakter, świecki, ma Tkanina z Bayeux. To haftowana tkanina o długości 70,34 m i szerokości 0,5 m, która przypomina rozbudowaną opowieść obrazkową. Uwieczniono tam kilkadziesiąt scen z setkami postaci ludzkich i zwierzęcych, obrazami budowli, okrętów i łacińskimi napisami. Dzieło przedstawia podbój Wysp Brytyjskich przez Wilhelma I Zdobywcę i zwycięską dla niego bitwę pod Hastings w 1066. Do dzisiaj Tkanina z Bayeux stanowi bogate źródło informacji nie tylko na temat zdobywania Wielkiej Brytanii przez Wilhelma I Zdobywcę, lecz także o życiu codziennym ówczesnych ludzi oraz metod prowadzenia walki. Przyjrzyj się fragmentowi tej tkaniny, zapoznaj z opisem wybranych elementów oręża średniowiecznych rycerzy, a następnie rozwiąż zadanie 1.
RC8R9rlAdVroD1
bombarda – machina oblężnicza miotająca kamienie,
buława – broń obuchowa służąca do rozbijania hełmu przeciwnika, złożona z uchwytu zakończonego kulistą głowicą,
czako – nakrycie głowy żołnierzy w kształcie ściętego stożka, zdobione np. kitą, pomponami. Wprowadzone do armii francuskiej na początku XIX w. i używane w wielu armiach do 1914,
kolczuga – inaczej zbroja kolcza. Rodzaj pancerza, który składał się ze splecionych kólek metalowych, najczęściej o średnicy ok. 11‑13 mm. Znana była już w starożytności (np. w Rzymie). W Europie Środkowej stosowana od wczesnego średniowiecza aż do wieku XV. W Polsce używana była do XVIII w. Podstawowy element wyposażenia polskich chorągwi pancernych,
muszkiet – długa ręczna broń palna. Kaliber 17‑25 mm, o gładkiej lufie z zastosowaniem zamku kołowego lub lontowego. Z muszkietu strzelano, używając forkietu, czyli specjalnej podpórki widełkowatej. Broń piechoty w XVI–XVII w,
czekan – broń obuchowa o długim drzewcu zakończonym żeleźcem w kształcie małej siekierki z obuszkiem lub w formie kolca z jednej strony i młotka z drugiej. W Polsce powszechnie używany przez szlachtę do pocz. XVIII w. jako broń bojowa lub (w czasie pokoju) jako laska,
topór bojowy – broń używana jeszcze w czasach przedhistorycznych. Składa się z drzewca i żeleźca o wypukłym ostrzu. Przez całe średniowiecze używano topora bojowego o drzewcu długości 1 m.
RhXaGU1IBE1bm
Ćwiczenie 1
Na przedstawionym obok obrazie widzimy zwycięskie zmagania wojsk florenckich nad wojskami Sieny, w bitwie pod San Romano w 1432 r.
Autor dzieła, Paolo Uccello, był wybitnym artystą renesansu. Szczególnie interesował się geometrią i perspektywą. Uccello namalował prawdziwe zdarzenie, ale scena batalistyczna była dla niego okazją do ukazania skomplikowanych układów perspektywicznych. Obraz nie oddaje grozy bitwy, jest pozbawiony emocji i skomponowany według logicznych, opartych na naukowych wyliczeniach, zasad geometrii.
Przypatrz się ukazanym na obrazie elementom: powalonemu rycerzowi, skruszonym kopiom rycerskim i innym, znajdującym się na ziemi, fragmentom uzbrojenia. Zwróć uwagę, że wymienione elementy leżą na wyraźnie jaśniejszym polu, ułożone są równolegle względem siebie i kierują uwagę widza ku jednemu punktowi zbiegu. Rozwiąż zadanie.
R5rJLEKDiMVoc1
classicmobile
Ćwiczenie 2
Rz8VBi9xtO2JB1
static
Ćwiczenie 2
Zastanów się, jaki wzór tworzą na wskazanym obrazie rozrzucone na polu bitwy elementy. Przenieś właściwe hasło tak, aby dokończyć zdanie.
Pytania: Na obrazie Paola Uccella Bitwa pod San Romano rozrzucone na polu bitwy elementy tworzą wzór ................ .
Odpowiedzi: A - szachownicy B - elipsy C - mozaiki
1‑A
Zobacz także
Inna wersja zadania
RnmBvEas06ouIm0ff7892376e121c4_00000000000051
Ćwiczenie 3
m0ff7892376e121c4_0000000000005
m0ff7892376e121c4_0000000000005
Zastanów się, jaki wzór tworzą na wskazanym obrazie rozrzucone na polu bitwy elementy. Przenieś właściwe hasło tak, aby dokończyć zdanie.
Pytania: Na obrazie Paola Uccella Bitwa pod San Romano rozrzucone na polu bitwy elementy tworzą wzór ................ .
Odpowiedzi: A - szachownicy B - mozaiki C - elipsy
Rozwiązanie: 1‑A
Epoka nowożytna
W epoce nowożytnej, wraz z ogólnym rozkwitem malarstwa, rozwinęła się również batalistyka. W wieku XVII i XVIII malarstwo batalistyczne miało charakter alegoryczny. W dziełach sławiono zwycięskiego wodza bohatera. Bardzo często ukazywano go na tle prowadzonej kampanii wojennej lub bitwy.
Przykładem jest przedstawiony poniżej obraz Jerzego Siemiginowskiego‑Eleutera, Jan III Sobieski pod Wiedniem. Praca ukazuje króla Polski jako zwycięskiego wodza. Królowi, za którym widać wieże katedry św. Stefana w Wiedniu i uciekających Turków, towarzyszy unosząca się w powietrzu, dmąca w trąbę alegoryczna postać. Jest to bogini Fama, czyli personifikacja wieści, szybko rozchodzących się pogłosek. Sobieski został ukazany jako władca równy dawnym cezarom. Świadczy o tym nie tylko rzymska bogini Fama, lecz także antyczna zbroja, w którą odziany jest król. Najedź kursorem na interaktywny punkt wskazujący przedmioty znajdujące się na ziemi pod królewskim koniem, a dowiesz się, jakie jeszcze elementy umieścił na obrazie malarz, aby ukazać triumf Jana III Sobieskiego pod Wiedniem.
R4WZHcjI5eT0F1
Drugi rodzaj batalistyki z XVII i XVIII w. to malarstwo batalistyczno‑rodzajowe. Były to obrazy o małych formatach, w których przedstawiano sceny z kampanii wojennych. Specjalizowali się w nich artyści z Holandii, Flandrii i Włoch. Poniżej przedstawiono jedną z prac ukazującą codzienne życie w obozie wojskowym w XVII w.
R1CUcu8t5sapj1
Poniżej przedstawiono dzieło jednego z najwybitniejszych artystów okresu baroku, Diego Velázqueza Poddanie Bredy. Hiszpański malarz utrwalił na płótnie zakończenie zwycięskiego dla wojsk hiszpańskich oblężenia miasta Breda w 1625. W centrum dzieła widać dwóch generałów. Po lewej dowódcę Holendrów – Justinusa van Nassau. Wręcza on symboliczne klucze do miasta swojemu przeciwnikowi. To stojący po prawej stronie hiszpański wódz Ambrosio Spinola. Pomimo tego, że na obrazie sławiono potęgę armii hiszpańskiej, która pokonała armię holenderską, to Velázquez większy nacisk położył na wartość zawartego pokoju niż na gloryfikację zwycięskiego dla Hiszpanów oblężenia. Na obrazie nie widać typowej dla takich scen pompatyczności, patosu i powagi.
RczdHyQA71RMj1
R1Iqfpp4ueyBK
Ćwiczenie 4
Sztuka batalistyczna w XIX w.
Wiek XIX nazywany jest przez historyków „wiekiem wolności”. Był stuleciem, w którym kształtowała się tożsamość narodowa Europejczyków i idea samostanowienia narodów. Wolność była ważna nie tylko dla XIX‑wiecznych rewolucjonistów, lecz także dla artystów. Przykładem tego może być obraz francuskiego malarza Eugène Delacroix Wolność wiodąca lud na barykady. Dzieło upamiętniało wydarzenia rewolucji lipcowej z 1830. Jej uczestnicy walczyli przeciwko królowi Francji i wprowadzanym przez niego ograniczeniom wolności obywatelskich. Obraz przedstawia lud Paryża prowadzony do walki przez kobietę stanowiącą personifikację wolności i walki z tyranią. Świadczą o tym przedmioty, w które wyposażył ją artysta: trójkolorowy sztandar, muszkiet oraz frygijską czapkę – symbol rewolucji francuskiej 1789.
Ra6sLKyofXC9b1
Po tematykę batalistyczną w swoich dziełach bardzo często sięgali artyści okresu romantyzmu, którzy szukali w tym okazji do wyrażenia ważnych idei. Należał do nich francuski artysta Théodore Géricault, nazywany „malarzem koni”, który nie tylko podziwiał ich piękno, lecz jako malarz romantyczny utożsamiał konia z żywiołami natury. Fascynowała go gwałtowność i nieposkromniona żywotność zwierząt. Poniżej przedstawiono jeden z obrazów, ilustrujących epizod bitwy, którego bohaterem jest zarówno kawalerzysta, jak i jego rumak.
R17a1xs8VAxz51
classicmobile
Ćwiczenie 5
R15Cv8fxVnSdx1
Odpowiedz na pytanie. Kim był Alexander Dieudonné? Możliwe odpowiedzi: 1. Oficerem Gwardii Napoleona, 2. Posłańcem cesarskim. 3. Członkiem Legionów Polskich.
Odpowiedz na pytanie. Kim był Alexander Dieudonné? Możliwe odpowiedzi: 1. Oficerem Gwardii Napoleona, 2. Posłańcem cesarskim. 3. Członkiem Legionów Polskich.
Zastanów się, które określenia pasują do dzieła Théodora Géricaulta. Wybierz spośród poniższych propozycji trzy właściwe – używając kursora przenieś je w odpowiednie miejsce, kończąc rozpoczęte poniżej zdanie.
dziki, nieujarzmiony, nieposkromiony
Hasła:
Źródło: UMK.
static
Ćwiczenie 5
Zastanów się, które określenia pasują do dzieła Théodora Géricaulta. Wybierz spośród poniższych propozycji trzy właściwe – używając kursora przenieś je w odpowiednie miejsce, kończąc rozpoczęte poniżej zdanie.
Grupa 1 - Hasła:
A - dziki B - spokojny C - nieujarzmiony D - nieposkromiony E - łagodny
Grupa 1 : A,C,D
Zobacz także
Inna wersja zadania
R1U7YjDMZA2Nam0ff7892376e121c4_00000000000071
Ćwiczenie 6
Propagandowe dzieła XIX wieku.
Również w XIX w. powstawały dzieła, dla których sceny batalistyczne były pretekstem do gloryfikowania postaci historycznych, np. polityków lub wielkich wodzów. Takie dzieła określa się je mianem propagandowych ponieważ ich zadaniem jest przekonanie odbiorców do bezkrytycznej aprobaty, a nawet podziwu dla dokonań rządzących. Kierując się tymi intencjami, artyści tworzyli prace, które przyczyniały się do powstawania legendy osób i epoki, którą współtworzyły. Niejednokrotnie prawda o ich rzeczywistych osiągnięciach nie była tak jednoznacznie pozytywna i godna pochwały.
Przykładem jest obraz francuskiego artysty Jacques’a‑Louisa Davida, nadwornego malarza Napoleona Bonaparte. Przedstawia on prawdziwe wydarzenie, czyli przejście wojsk francuskich pod dowództwem Bonaparte przez przełęcz św. Bernarda w Alpach w 1800 r. Jednak od prawdy historycznej ważniejsze było kreowanie legendy genialnego i niezłomnego wodza, który został przedstawiony na wzór dawnych władców i bohaterów na stojącym dęba koniu, z ręką wskazującą żołnierzom kierunek marszu. Tymczasem w rzeczywistości cesarz Francuzów przebył tę drogę, jadąc na mule.
R1Bm9etiGRTyC1
m0ff7892376e121c4_0000000000007
m0ff7892376e121c4_0000000000007
Zastanów się, które określenia pasują do dzieła Théodora Géricaulta. Wybierz spośród poniższych propozycji trzy właściwe – używając kursora przenieś je w odpowiednie miejsce, kończąc rozpoczęte poniżej zdanie.
Jacques‑Louis David, przedstawiając wizerunek Cesarza na obrazie Napoleon Bonaparte na przełęczy św. Bernarda …
A - idealizuje go B - przedstawia go obiektywnie C - przedstawia go krytycznie
A
Dla wielu Polaków żyjących pod zaborami epoka napoleońska zapisała się w pamięci jako okres walki o odzyskanie niepodległości u boku cesarza Francuzów, Napoleona Bonaparte. W malarstwie polskim artystą, który współtworzył tę legendę, był m.in. January Suchodolski, autor wielu dzieł o tematyce batalistycznej, odnoszących się do tych czasów.
Do legendy napoleońskiej nawiązywał w swojej twórczości także Piotr Michałowski. Poniżej umieszczono obraz malarza przedstawiający ten sam epizod, tzn. zwycięską szarżę polskich kawalerzystów pod Samosierrą w Hiszpanii. Artysta stworzył go z wyobraźni. Starając się uchwycić gwałtowny przebieg szarży szwoleżerów, nie koncertował się na szczegółach przebiegu bitwy lub na oddaniu detali umundurowania i broni walczących. Zamiast tego, posługując się gwałtownymi uderzeniami pędzla i tworząc kontrastową grę świateł i cieni, starał się wywołać u widza wrażenie niepowstrzymanego pędu jadących w górę zdobywanego wąwozu kawalerzystów.
R4ktTyQqecGm31
R1Y38UfrmJKiv1
classicmobile
Ćwiczenie 8
RCqgy3OwT60RX1
static
Ćwiczenie 8
Piotr Michałowski opisał szarżę polskich szwoleżerów na swoim obrazie jako…
A - smugę światła rozświetlającą płótno. B - ognistą błyskawicę przedzierającą płótno od dołu do góry. C - serpentynę jeźdźców wijącą się w ciemnościach.
B
Innym typem bohatera pojawiającego się w twórczości XIX‑wiecznej, był bohater narodowy. Ze względu na utratę przez Polskę niepodległości, postać bohatera narodowego była szczególnie ważna w malarstwie polskim. Dzieła miały za zadanie przypominać o historii Polski i o dokonaniach wybitnych Polaków walczących o niepodległość. Wiele z tych dzieł było obrazami batalistycznymi. Zapoznaj się z wybranymi dziełami w galerii, a następnie rozwiąż zadanie.
R1XcxZCUWg3Ck1
RPngXYJOsGUBt1
RHIsubaFV0H1V1
R1QMm5Uh9ErbL1
classicmobile
Ćwiczenie 9
R10vOhel5r7QD1
static
Ćwiczenie 9
Zastanów się, których polskich bohaterów narodowych przedstawiają poniższe obrazy. Do reprodukcji dopasuj metryczki obrazów. Jako pomoc posłużą Ci tytuły dzieł zawierające nazwiska bohaterów.
R4nR6KdO7fCj81
1 - Henryk Pillati, Śmierć Berka Joselewicza w Kocku , 1867, Muzeum Narodowe w Warszawie 2 - Wojciech Kossak, Kościuszko z kosynierami , 1924, Muzeum Wojska Polskiego, Warszawa 3 - January Suchodolski, Książę Józef Poniatowski przed frontem grenadierów , 1857, Muzeum Narodowe w Warszawie 4 - January Suchodolski, Wjazd generała Jana Henryka Dąbrowskiego do Rzymu , 1850, Muzeum Narodowe w Warszawie
A‑1,C‑2,B‑3,D‑4
Zobacz także
Inna wersja zadania
R1ZR6zfhwrJYsm0ff7892376e121c4_00000000000081
Ćwiczenie 10
m0ff7892376e121c4_0000000000008
m0ff7892376e121c4_0000000000008
Zastanów się, których polskich bohaterów narodowych przedstawiają poniższe obrazy. Do reprodukcji dopasuj metryczki obrazów. Jako pomoc posłużą Ci tytuły dzieł zawierające nazwiska bohaterów.
Odpowiedzi: A - Henryk Pillati, Śmierć Berka Joselewicza w Kocku , 1867, Muzeum Narodowe w Warszawie B - January Suchodolski, Wjazd generała Jana Henryka Dąbrowskiego do Rzymu , 1850, Muzeum Narodowe w Warszawie C - Wojciech Kossak, Kościuszko z kosynierami , 1924, Muzeum Wojska Polskiego, Warszawa D - January Suchodolski, Książę Józef Poniatowski przed frontem grenadierów , 1857, Muzeum Narodowe w Warszawie
Rozwiązanie: 1‑D 2‑C 3‑B 4‑A
m0ff7892376e121c4_0000000000285
Miejsce Jana Matejki w malarstwie batalistycznym
Jan Matejko to jeden z najwybitniejszych polskich malarzy, który poruszał w swoich pracach tematykę historyczną i batalistyczną. Szczególnie interesowała go historia Polski. Nie zawsze jednak w swoich pracach był wierny realiom historycznym. Poniżej przedstawiono obraz Batory pod Pskowem, w którym Matejko domalował polskim jeźdźcom charakterystyczne skrzydła husarii, których w tamtych czasach, w takiej formie, husarze nie używali.
R1FXk8HH5vWn31
Matejko uczynił tak, ponieważ bardziej od prawdy historycznej w swoich dziełach chciał wyrazić określoną koncepcję dziejów Polski – w tym wypadku wizję potęgi dawnej Rzeczypospolitej. Ponieważ Polska znajdowała się wtedy pod zaborami, prace takie jak Batory pod Pskowem, miały przypominać Polakom o dawnej, chwalebnej historii ich kraju i nieść otuchę oraz nadzieję.
Takie funkcje spełniał też najsłynniejszy obraz batalistyczny Jana Matejki, Bitwa pod Grunwaldem, który przedstawiał zwycięstwo wojsk polsko‑litewskich pod wodzą króla Polski, Władysława Jagiełły, nad armią zakonu krzyżackiego w bitwie pod Grunwaldem w 1410 r.
RAfHj3QB02hRn1
Rn1MXRfNRLqlu1
Siła wizji historii, jaką wyrażał w swoich dziełach Jan Matejko, jest skuteczna do dziś, kiedy wciąż wielu Polaków wyobraża sobie ważne wydarzenia z historii Polski przywołując w pamięci dzieła artysty. Poniżej, w galerii przedstawiono trzy obrazy Jana Matejki, ilustrujące istotne momenty w polskiej historii. Obejrzyj je i rozwiąż zadanie.
R1BeTNjKZOkMm1
R1C6CHis46Pmf1
RJK1XuuMExwee1
classicmobile
Ćwiczenie 11
RVkF3K12rd99K1
static
Ćwiczenie 11
Do każdej reprodukcji dopasuj nazwę historycznego wydarzenia, które dane dzieło ilustruje. Wybierz je spośród haseł podanych poniżej i przeciągnij w miejsce obok reprodukcji.
Odpowiedzi: A - Uchwalenie Konstytucji 3 Maja B - Bitwa pod Wiedniem C - Bitwa pod Racławicami
1‑C 2‑B 3‑A
Zobacz także
Inna wersja zadania
R1EbLf1BufENim0ff7892376e121c4_00000000000091
R1UmAX4npiCvz1
m0ff7892376e121c4_0000000000009
m0ff7892376e121c4_0000000000009
Do każdej reprodukcji dopasuj nazwę historycznego wydarzenia, które dane dzieło ilustruje. Wybierz je spośród haseł podanych poniżej i przeciągnij w miejsce obok reprodukcji.
Odpowiedzi: A - Bitwa pod Racławicami B - Bitwa pod Wiedniem C - Uchwalenie Konstytucji 3 Maja
Rozwiązanie: 1‑A 2‑B 3‑C
m0ff7892376e121c4_0000000000311
Dzieła Elizabeth Thompson
Mimo iż batalistyka to domena artystów – mężczyzn, to jedne z najbardziej znanych dzieł malarstwa batalistycznego wykonała brytyjska artystka, Elizabeth Thompson, nazywana Lady Butley. W swoich niezwykle sugestywnych dziełach potrafiła uchwycić kulminacyjny moment bitwy. Oglądając jej prace widz może mieć wrażenie, że znajduje się w samym sercu walki.
R1CrQBIWAfga01
Malarka starała się oddać odwagę, męstwo i poświęcenie walczących żołnierzy. Jednak to, co wyróżniało jej dzieła batalistyczne od innych, to pełne współczucia ukazywanie cierpienia zwykłych żołnierzy.
RyIxaqseb0uMr1
classicmobile
Ćwiczenie 12
R1RdD6WLHGbdb1
Polecenie do zadania brzmi: Przypatrz się walczącym żołnierzom zilustrowanym na obrazach Elizabeth Thompson. Korzystając z zamieszczonej niżej listy haseł, zaznacz, jakie emocje można odczytać na ich twarzach. Poniżej umieszczona jest ramka, w którą należy przeciągnąć właściwe odpowiedzi ze zbioru znajdującego się na dole zadania. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest klawisz „Sprawdź” służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Polecenie do zadania brzmi: Przypatrz się walczącym żołnierzom zilustrowanym na obrazach Elizabeth Thompson. Korzystając z zamieszczonej niżej listy haseł, zaznacz, jakie emocje można odczytać na ich twarzach. Poniżej umieszczona jest ramka, w którą należy przeciągnąć właściwe odpowiedzi ze zbioru znajdującego się na dole zadania. W prawym dolnym rogu zadania umieszczony jest klawisz „Sprawdź” służący sprawdzeniu poprawności jego wykonania.
Przypatrz się walczącym żołnierzom zilustrowanym na obrazach Elizabeth Thompson. Korzystając z zamieszczonej niżej listy haseł, zaznacz, jakie emocje można odczytać na ich twarzach.
determinacja, odwaga, duma
Hasła:
Źródło: UMK, licencja: CC0.
static
Ćwiczenie 12
Przypatrz się walczącym żołnierzom zilustrowanym na obrazach Elizabeth Thompson. Korzystając z zamieszczonej niżej listy haseł, zaznacz, jakie emocje można odczytać na ich twarzach.
Grupa 1 - Hasła:
A - zwątpienie B - duma C - determinacja D - obojętność E - strach F - rezygnacja G - odwaga
Grupa 1 : B,C,G
Zobacz także
Inna wersja zadania
RV3uOCc3LFxMFm0ff7892376e121c4_00000000000101
Ćwiczenie 13
m0ff7892376e121c4_0000000000010
m0ff7892376e121c4_0000000000010
Przypatrz się walczącym żołnierzom zilustrowanym na obrazach Elizabeth Thompson. Korzystając z zamieszczonej niżej listy haseł, zaznacz, jakie emocje można odczytać na ich twarzach.
Część artystów tworzyła obrazy o tematyce wojennej aby wojnę potępić. Przykładem jest rosyjski malarz, Wasilij Wereszczagin, który towarzyszył armiom w kampaniach wojennych i niczym współczesny reporter ukazywał okrucieństwo i bezsens wojny. Poniżej przedstawiono jedno z jego dzieł.
RICulu164ObYU1
classicmobile
Ćwiczenie 14
RZkTDBuOgqIOy1
static
Ćwiczenie 14
Zastanów się, jak można określić wymowę obrazu Wasilija Wereszczagina Apoteoza wojny . Apoteoza wojny to dzieło o wymowie...
A - aprobującej. B - neutralnej. C - oskarżycielskiej.
C
m0ff7892376e121c4_0000000000337
Słownik pojęć
Iluminacja
Iluminacja
średniowieczne zdobnictwo książkowe w postaci dekoracyjnych rysunków, ozdobnych linii, inicjałów, ornamentów, dołączanych do tekstu pisanego ręcznie na pergaminie.
Przedstawienie historyczne
Przedstawienie historyczne
w sztukach plastycznych to najczęściej dzieło malarskie. Jego tematem są wydarzenia historyczne ilustrujące dzieje: własnego kraju, innych krajów lub zdarzenia współczesne. Odmianą przedstawień historycznych są sceny batalistyczne, które należą do najstarszych przykładów przedstawień historycznych. Były obecne już w starożytności (w Egipcie, Mezopotamii, Grecji, w Rzymie). W średniowieczu przedstawienia historyczne pojawiały się przede wszystkim w iluminacjach rękopisów o przeznaczeniu kronikarskim. W renesansie były już częściej spotykane (ilustrowały dzieje starożytne, ale i współczesne wydarzenia), ale popularność zyskały w okresie baroku, kiedy wykonywano wiele kompozycji batalistycznych o charakterze alegorycznym mającym sławić zwycięstwa ówczesnych władców. Prawdziwy rozkwit przedstawień historycznych w malarstwie nastąpił w XIX w. Było to związane z procesami kształtowania się tożsamości narodowej w Europie. Artyści dążyli do coraz większej wierności w odtwarzaniu w swoich dziełach realiów historycznych i podejmowali tematy odnoszące się do przełomowych i dramatycznych zdarzeń z dziejów narodów. Do najbardziej znanych polskich malarzy podejmujących w swojej twórczości przedstawienia historyczne należy zaliczyć Artura Grottgera i Jana Matejkę.
Relief
Relief
kompozycja rzeźbiarska wydobyta z płaszczyzny określonej materii (z płyty kamiennej, metalowej, drewnianej) z pozostawieniem w niej tła. Relief uzyskuje się m.in. za pomocą techniki rzeźbienia, odlewania, kucia. Relief przeznaczony jest do oglądania od frontu i jest silnie powiązany z architekturą. Poza tym występuje np. w ceramice, meblarstwie, złotnictwie. Bardzo często był stosowany w sztuce bizantyjskiej, na przykład do dekorowania kapiteli i przegród ołtarzowych. Tematyka reliefów może być różnorodna; od przedstawień figuralnych (np. mitologicznych) po pejzażowe. W zależności od stopnia wypukłości kompozycji reliefy dzieli się na: płaski, wypukły i wklęsły.