Ilustracja przedstawia płaskorzeźbę ukazującą Zeusa w walce ze złem. Zeus znajduje się na rydwanie zaprzężonym w cztery konie stające dęba. Pod kopytami koni wiją się dwa centaury - w połowie ludzie, w połowie węże. Próbują uchronić się przed stratowaniem przez konie.
1
Scenariusz dla nauczyciela
RHYujrjzIKeTk1
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
6) rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie; w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie, czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).
III. Opanowanie podstawowych wiadomości z zakresu kultury plastycznej, jej narodowego i ogólnoludzkiego dziedzictwa kulturowego. Uczeń:
5) rozpoznaje wybrane, najbardziej istotne dzieła z dorobku innych narodów.
Nauczysz się
objaśniać jak opowieści mitologiczne wpłynęły na malarzy, rzeźbiarzy i innych twórców;
wskazywać mity po które sięgano najchętniej w ciągu wieków;
tworzyć samodzielnie scenę mitologiczną.
Bogowie w wierzeniach starożytnych ludzi
Z wyglądu byli podobni do ludzi, ale tylko oni mieli tak piękne mięśnie i idealne proporcje ciała. Przebywali w miejscach, do których człowiek nie mógł zajrzeć. Spożywali tylko ambrozję i nektar. Te smaki nawet się ludziom nie śniły. Byli mężczyznami i kobietami. Mieli swoje przygody, nawet rodziny, towarzyszyły im zwierzęta i inne stworzenia. Śmierć ich nie dotyczyła, bo byli nieśmiertelni. Niektórzy musieli się podporządkować innym. Opiekowali się światem ludzi i ich zajęciami, miastami. W ten sposób starożytni Grecy wyobrażali sobie bogów. Opowiadania o nich przekazywali z pokolenia na pokolenie. Te przygody bogów, przeplatane losem ludzi i innych istot, nazywamy MitMitmitamiMitmitami, a ich zbiór to mitologia. W tych opowiadaniach Grecy wiedzieli, że wspaniałe świątynie zawdzięczają obliczeniom matematycznym i ciężkiej pracy, jednak wierzyli, że jakieś bóstwo z Olimpu nad tym czuwa i czcili je.
R1XxE6Q10q70d1
Mitologia - inspiracja dla sztuki
Starożytni Rzymianie również czcili swych bogów. Większość miała poprzednika na Olimpie. Grecy i Rzymianie stworzyli wiele dzieł plastycznych z wyobrażeniem swych bogów i scen mitologicznych. Do dziś zachowały się rzeźby lub ich kopie z późniejszych okresów oraz naczynia ceramiczne zdobione scenami mitologicznymi.
Ri4aP2TJVPwhc1
W ciągu wieków było wiele powrotów do sztuki antyku. Niektórzy artyści tworzyli własne, nowe przedstawienia związane z mitologią, ale najczęściej nawiązywali do klasycznego stylu czasów starożytnych. XIX wiek to początki bardzo gwałtownych poszukiwań twórczych, które trwają do dziś. Współcześni artyści, którzy inspirują się mitologią, często starają się wypracować własny styl.
RpFKy40gRag7K1
Malarstwo i grafika
Od starożytności twórców inspirowała Wenus. Była rzymską boginią miłości, którą artyści przedstawiali jako niezwykle piękną kobietę. Bardzo znanym w świecie jej wyobrażeniem jest Wenus z Milo. Mitologiczna bogini przez wieki inspirowała malarzy i rzeźbiarzy.
R1R4k0AbGTgCX1
Słynna Kaplica Sykstyńska w Watykanie zawdzięcza swą nazwę papieżowi Sykstusowi IV, ponieważ powstała na jego zamówienie. Ściany i sklepienie pokryte są kolorowymi freskami. Przedstawiają głównie sceny biblijne. Namalował je Michał Anioł. Między chrześcijańskie motywy wplótł sceny mitologiczne. Jedno z malowideł przedstawia Sąd Ostateczny, jednak autor umieścił na nim Charona. Postać ta była w mitologii greckiej złym duchem, który przewoził dusze zmarłych na drugą stronę rzeki, do krainy ciemności.
RaoX75ICf4tBX1
Rzeźba
Najważniejszym z bogów był Zeus. Płaskorzeźba na greckiej wyspie Korfu powstała w XIX wieku. W tym czasie kolejny raz w sztuce czerpano motywy z antyku. Także mitologiczne.
Niezwykle zagadkową rzeźbą jest Grupa Laokoona. Nikt nie jest pewien, czy powstała w starożytności, czy jest sprytną podróbką utalentowanego rzeźbiarza włoskiego Michała Anioła. Została odnaleziona w czasach renesansu, kiedy ten artysta żył i tworzył. Grecy nie mogli zdobyć starożytnej Troi, więc użyli podstępu. Podarowali Trojanom drewnianego konia, który przyniósł im zgubę. Mit głosi, że przyjęcie tego prezentu odradzał kapłan Laokoon. Kiedy wypowiadał słowa przestrogi, z morza wyskoczyły węże i udusiły go wraz z jego dwoma synami. Właśnie tę scenę przedstawia rzeźba.
RTL2CjajstlZg1
Rd0LvbhT9rAft1
Achilles i Syzyf
Achilles był herosem czyli potomkiem boga i człowieka. Herosi nie byli nieśmiertelni. Aby zapewnić synowi boską wieczność, matka zaraz po urodzeniu zanurzyła Achillesa w wodach rzeki Styks. Od tej chwili jego ciału nie groziły już strzały z łuku, jednak pozostał mu jeden słaby punkt. Była to pięta, za którą matka trzymała go, zanurzając w wodzie. Kiedy dorósł, brał udział w wojnie trojańskiej. Właśnie tam trafiła go śmiertelna strzała. Dziś, gdy mówimy, o „pięcie Achillesowej”, mamy na myśli czyjś słaby punkt.
RwDN1Ajmrd28g1
Syzyf był człowiekiem, którego bogowie lubili. On jednak tego nie doceniał. Nie potrafił dotrzymać boskich tajemnic. Żył bardzo długo, bo oszukał Zeusa, najważniejszego z bogów i uwięził bożka śmierci. Bogowie zauważyli, że ludzie przestali umierać i w końcu ukarali Syzyfa. Zostawili go żywym na zawsze, ale musiał wtaczać pod górę ciężki kamień, który spadał przed samym szczytem. „Syzyfowa praca” oznacza pracę, która jest bez sensu i nigdy się nie kończy.
RmYNoe3ImgjEt1
Podsumowanie
Jaką masz wiedzę?
Starożytne mity o bogach, satyrach, herosach i innych stworzeniach przez stulecia inspirowały twórców dzieł plastycznych różnych dziedzin.
Wykonywano rzeźby, płaskorzeźby, grafiki, freski i obrazy z motywami mitologicznymi, zdobiono nimi naczynia.
Teraz potrafisz: Inspirując się wybranym mitem stworzyć jego własny obraz.
Zadania
RtqhYeUAumI0P
Ćwiczenie 1
RD3mFzXVKkn2e
Ćwiczenie 2
RgSM1Ua30RZkh
Ćwiczenie 3
R1KAsXKWGMHTo
Ćwiczenie 4
REYuDDxhnAMkp
Ćwiczenie 5
R1ELoVByllwLC
Ćwiczenie 6
Którą z mitologicznych bogiń malarze uwieczniają jako śpiącą?
Którą z mitologicznych bogiń malarze uwieczniają jako śpiącą?
Zastanów się nad znaczeniem pojęć i postaci związanych z mitologią, które pojawiły się na lekcji. Połącz w pary określenie z odpowiadającą mu definicją.
Praca bez końca i bez sensu., Dzieło plastyczne, które nawiązuje do mitologii., W mitologii rzymskiej odpowiednik greckiego Erosa, boga miłości, przedstawianego ze skrzydłami i łukiem. Strzałami z niego trafiał zakochanych, aby ich połączyć., Słaba strona, słaby punkt., Najważniejszy z bogów greckich., Zbiór mitów., Potomek boga i człowieka. W przeciwieństwie do boga był śmiertelny., Wiara w wielu bogów.
Heros
Amor
Politeizm
Mitologia
Zeus
Scena mitologiczna
„Pięta achillesowa”
„Syzyfowa praca”
R80JBTUgKgfyc
Ćwiczenie 7
Polecenie 1
Uruchom wyobraźnię i wykonaj własną ilustrację do mitologicznej historii Syzyfa lub Achillesa. Wybór sceny należy do ciebie. Spróbuj przedstawić swojego bohatera w dzisiejszym świecie.
Temat pracy do wyboru: Syzyfowa praca lub Moja pięta achillesowa
Materiały: Kartka A4 do malowania farbami; Farby plakatowe; Pędzel; Naczynie do wody. Kreatywnej pracy!
R1WeXxTCzczJ71
m784e70d228a315ae_0000000000023
m784e70d228a315ae_0000000000023
Przyjrzyj się jeszcze raz wybranym ilustracjom i połącz z mitem, którego dotyczy.
Odpowiedzi: A - Mit Syzyfa. B - Mit Charona przewoźnika do świata zmarłych. C - Mit Erosa greckiego boga miłości. D - Mit Króla Priama i Herosa Achillesa, prośba o zwrot ciała syna.
Rozwiązanie: 1‑A 2‑D 3‑C 4‑B
m784e70d228a315ae_0000000000291
Słownik pojęć
Ambrozja
Ambrozja
w mitologii greckiej: pokarm bogów zapewniający im wieczną młodość.
Antyk
Antyk
świat starożytny, kultura starożytna.
Architektura
Architektura
sztuka projektowania, wznoszenia i artystycznego kształtowania budowli.
Fresk
Fresk
malowidło ścienne wykonane na mokrym tynku; też: technika wykonywania takich malowideł.
Grafika
Grafika
dział sztuk plastycznych obejmujący dzieła wykonane techniką powielania na dowolnym podłożu odbitek z uprzednio wykonanej formy; też: dzieło wykonane tą techniką.
Inspiracja
Inspiracja
natchnienie, zapał twórczy.
Klasyczny
Klasyczny
odnoszący się do starożytnej kultury greckiej i rzymskiej.
Miedzioryt
Miedzioryt
technika druku wklęsłego, polegająca na ryciu rysunku na płycie miedzianej, wypełnieniu go farbą i odbiciu na papierze; też: odbitka wykonana tą techniką.
Mit
Mit
opowieść o bogach, demonach, legendarnych bohaterach i nadnaturalnych wydarzeniach, będąca próbą wyjaśnienia odwiecznych zagadnień bytu, świata, życia i śmierci, dobra i zła oraz przeznaczenia człowieka.
Mitologia
Mitologia
zbiór mitów jakiegoś ludu lub grupy etnicznej składający się na system ich wierzeń religijnych.
Nektar
Nektar
w mitologii greckiej: napój bogów dający im nieśmiertelność.
Płaskorzeźba
Płaskorzeźba
rzeźba wykonana na powierzchni kamienia, drewna itp., której tło stanowi ta powierzchnia.
Politeizm
Politeizm
wiara w wielu bogów.
Potomek
Potomek
dziecko w stosunku do rodziców; też: każdy dalszy następca w prostej linii, w stosunku do swojego przodka.
Renesans
Renesans
okres w historii kultury europejskiej w XIV–XVI w. charakteryzujący się rozwojem myśli racjonalistycznej, przyrodoznawstwa i techniki, rozkwitem sztuki nawiązującej do dziedzictwa antycznego i nasileniem się tendencji humanistycznych.
Satyr
Satyr
mit. gr. «bożek płodności i urodzaju przedstawiany jako pół człowiek, pół kozioł»
Sklepienie
Sklepienie
konstrukcja budowlana w kształcie łuku, zamykająca od góry przestrzeń budynku.
Wzorzec
Wzorzec
wzór, schemat mogący być normą dla innych przedmiotów albo zjawisk danego typu.