Ilustracja interaktywna. Ilustracja przedstawia portrety filozofów umieszczone przy osi czasu, która wskazuje lata ich życia. Portrety są podpisane nazwiskami filozofów oraz związanymi z nimi pojęciami. Elementy ilustracji interaktywnej: 1. Tales. Hylozoizm. Pogląd, zgodnie z którym materia obdarzona jest życiem. Stanowił on odpowiedź na pytanie, dlaczego w przyrodzie istnieje ruch. Według hylozoistów, ruch leży w naturze materii, którą uznawali oni za podstawowym budulec wszechświata. Stanowisko takie zajmowali przedstawiciele jońskiej filozofii przyrody. Inne ujęcie, które z czasem wyparło hylozoizm z filozofii przyrody zaproponował Anaksagoras. Materia jest w jego ujęciu bierna, zaś w ruch wprawia ją duch (rozum) – nous. 2. Anaksymander. Apeiron. Anaksymander postawił problem arche, czyli zasady wszechrzeczy. Uważał, że pierwotna zasada, z której wyłoniło się wszystko, co istnieje, jest wieczna, bezgraniczna i nieokreślona. Dlatego też nazwał ją bezkresem [gr. apeiron] 3. Anaksymenes. Arché. Termin wprowadzony przez Anaksymandra z Miletu, który oznaczał zasadę wszechrzeczy – element, z którego zrobiona jest rzecz, lub początek, z którego wywodzi się wszystko, co istnieje. Jońscy filozofowie przyrody różnili się między sobą w poglądach na to, czym jest arché. Anaksymenes uważał, że jest to powietrze. 4.Heraklit. Wariabilizm. Teoria metafizyczna, która głosi powszechną zmienność, czyli, innymi słowy, że wszystko, co istnieje, podlega nieustannym zmianom. Zmienność jest jedyną stałą zasadą wszechświata, którą można uchwycić. Jej twórcą jest Heraklit z Efezu. 5. Parmenides. Ontologiczna zasada tożsamości. Ontologiczna zasada tożsamości to tautologia mająca na celu określić, czym jest byt: „byt jest, a niebytu nie ma”. Parmenides z Elei jest twórcą dedukcyjnej, czyli oderwanej od obserwacji przyrody, teorii bytu. Przeciwstawiała ona niezmienny i uchwytny za pomocą myśli byt zmiennym i uchwytnym za pomocą postrzeżeń zmysłowych zjawisk. 6. Pitagoras. Liczna (jakie miała znaczenie w filozofii?). Pitagoras uważał, że liczba jest arché wszechświata. Oznacza to, że tym, co istnieje naprawdę są stosunki liczbowe, które uchwytujemy, na przykład, w proporcjach rzeczy. Świat zmiennej i materialnej przyrody jest przejawem tego matematycznego porządku rzeczywistości. 7. Empedokles. Pierwiastki. Teoria materii Emedoklesa miała na celu wyjaśnienie zmienność i różnorodności wszechświata. Materia nie była jednorodna, lecz składała się z 4 pierwiastków – wody, powietrza, ognia i ziemi, które mieszały się ze sobą pod wpływem dwóch przeciwstawnych sił, które działają w przyrodzie – miłości i nienawiści. 8. Anaksagoras. Rozum (nous). Powstanie i ginięcie rzeczy (zmienność i różnorodność) wszechświata, Anaksagoras wyjaśniał podobnie jak Empedokles – istniejące w nieskończonej ilości, lecz różniące się między sobą jakościami (barwą, kształtem, itd.) zarodki łączą się lub odrywają od siebie. Materia, którą tworzą, jest jednak bierna. Za mieszanie się zarodków i powstawanie rzeczy, odpowiada rozum (nous), który można rozumieć też w przeciwieństwie do materii jako „duch”. Ta metafizyczna siła wprawia materię w ruch, dzięki czemu powstają rzeczy. Teoria Anaksagorasa zrywała z hylozoizmem – ruch nie był immanentną własnością przyrody, lecz pochodził od niezależnej od niej siły. 9. Demokryt. Atomizm. Według Demokryta, przyroda jest materialna, zaś materia składa się z atomów poruszających się w próżni. Atomy to niepodzielne cząstki materii, których jest nieskończenie wiele. Wszystkie istniejące rzeczy są układami atomów. Własności rzeczy zależą tylko od rodzaju i rozmieszczenia atomów.