Sekrety słów: antonimy, homonimy, synonimy

Ilustracja interaktywna

Ilustracja podzielona na cztery żółte części. Z lewej strony, u góry, uśmiechnięta buźka, a nad nią podpis „radosny”. U dołu buzia zasmucona, a pod nią napis: „smutny”. Pomiędzy ilustracjami napis: „Antonimy”, a po kliknięciu w punkt obok napisu tekst:

Antonimy to inaczej wyrazy przeciwstawne. Przykładem antonimów są pary wyrazów:

• wesoły – smutny;

• ciepły – zimny;

• ciemno – jasny.

Oprócz par wyrazów antonimy możemy również tworzyć za pomocą przedrostków: nie-, anty- i a-, np.

• lubiany – nielubiany;

• nikotynowy – antynikotynowy;

• społeczny – aspołeczny.

Antonimów warto używać podczas pisania charakterystyki porównawczej lub formułowania zestawień kontrastowych. Przykłady antonimów:

• radosny – smutny;

• lodowaty – gorący;

• czysty – brudny.

Z prawej strony ilustracji interaktywnej dwa rysunki przedstawiające kanapy: górna, w zielone pasy została podpisana jako „kanapa”, a dolna, niebieska, jako „sofa”. Pomiędzy ilustracjami napis: „Synonimy”, a po kliknięciu w punkt tekst:

Synonimy to inaczej wyrazy bliskoznaczne. Są to pary wyrazów albo ich grupy, które mają zbliżone lub identyczne znaczenie. Synonimami będą więc wyrazy: koń i rumak, które oznaczają zwierzęta tego samego gatunku. Wyrazy bliskoznaczne wzbogacają słownictwo i pozwalają uniknąć powtórzeń w mowie i piśmie.

Przykłady synonimów:

• kanapa – sofa;

• sznur – lina;

• czysty – schludny.

W prawym górnym rogu ilustracji interaktywnej punkt trzeci, po kliknięciu którego pojawia się tekst:

Dobrze jest znać znać synonimy i antonimy, bo znacznie poszerzają one zakres słownictwa i pomagają precyzyjniej się porozumiewać. Umożliwiają również pisanie ciekawszych wypracowań! Jeżeli chcesz znaleźć antonim lub synonim do jakiegoś wyrazu, możesz skorzystać ze słownika synonimów lub wyrazów bliskoznacznych oraz ze słownika antonimów.

Ilustracja interaktywna

Ilustracja podzielona na cztery części. Z lewej strony dwa zdjęcia ułożone jedno pod drugim. Górne przedstawia szarą muchę na zielonym tle, a dolne przedstawia szyję człowieka ubranego w ciemną koszulę i szaro‑czerwoną muszkę. Pomiędzy zdjęciami napis: „Homonimy”.

Z prawej strony dwa zdjęcia ustawione jedno pod drugim. Górne przedstawia trzy kostki lodu ustawione na sobie, a dolne przedstawia tłum ludzi. Pomiędzy zdjęciami napis: „Homofony”.

W miejscu, w którym stykają się rogi wszystkich czterech zdjęć, punkt 1. Po jego naciśnięciu, z prawej strony ilustracji pojawia się tekst”

Przykłady:
Homonimy: mucha, para, bal, rakieta.
Homofony: lód‑lud, brud‑bród, może‑morze, miedź‑mieć.

Po odkliknięciu punktu, z prawej strony ilustracji pojawia się lista zatytułowana „Homonimy i homofony”. Poniżej trzy punkty. Po kliknięciu w każdy z nich, rozwija się tekst, a także zostaje wyróżniony element na ilustracji, którego dotyczy.

1. Czym są homonimy?
   Homonimy to wyrazy różniące się od siebie znaczeniem i pochodzeniem, jednak mające identyczną wymowę lub pisownię, czyli słowa, które brzmią tak samo, ale znaczą coś zupełnie innego. Przykładem jest wyraz „mucha”, który oznacza albo powszechnie znanego owada, albo elegancką ozdobę męskiego stroju, wiązaną pod szyją w węzeł o charakterystycznym kształcie.

2. Czym są homofony?
   Homofony to słowa charakteryzujące się odmienną pisownią, ale identyczną wymową, czyli wyrazy, które zapisuje się inaczej, ale brzmią tak samo. Jest to odmiana homonimów. Homofonem jest na przykład para wyrazów: lód (stały stan skupienia wody) – lud (zbiorowisko ludzkie, tłum).

3. Warto wiedzieć
   Homonimy i homofony umożliwiają tworzenie interesujących gier słownych, a te mogą posiadać zastosowanie w poezji. Twórcy reklam często wykorzystują je, tworząc zabawne hasła.
   Niewielkie trudności mogą powodować homofony, które nie stanowią większego problemu w języku pisanym – wystarczy bowiem spojrzeć na tekst, aby stwierdzić, który wyraz został użyty. Wyzwanie zaczyna się w przypadku homofonów w języku mówionym, kiedy znaczenie wyrazu trzeba prawidłowo rozpoznać z kontekstu wypowiedzi.