Ważne daty
1905‑1933 – rozwój ekspresjonizmu w Europie
1905 – pierwsze wystąpienie niemieckich fowistów i powstanie niemieckiej grupy Die Brücke (niem. Most)
1910 – pierwsza abstrakcja ekspresjonistyczna (niegeometryczna), Wassily Kandinsky
1911 – powstanie grupy Der Blaue Reiter (niem. Niebieski jeździec)
19‑30 listopada 1937 – wielka wystawa sztuki zdegenerowanej w Niemczech
po 1933 – emigracja znacznej części modernistów do Francji, a następnie do USA
lata 1930‑1940 – rozwój różnych odmian ekspresjonizmu figuratywnego w USA
1946 – powstanie pierwszego, całkowicie abstrakcyjnego obrazu Jacksona Pollocka Eyes in the Heat.
1948 – zawiązanie we Francji grupy CoBrA przez kilku ekspresjonistycznych malarzy
Scenariusz lekcji dla nauczyciela
I. Opanowanie zagadnień z zakresu języka i funkcji plastyki; podejmowanie działań twórczych, w których wykorzystane są wiadomości dotyczące formy i struktury dzieła. Uczeń:
1) wykazuje się znajomością dziedzin sztuk plastycznych: malarstwa, rzeźby, grafiki, architektury (łącznie z architekturą wnętrz), rysunku, scenografii, sztuki użytkowej dawnej i współczesnej (w tym rzemiosła artystycznego); rozumie funkcje tych dziedzin i charakteryzuje ich język; rozróżnia sposoby i style wypowiedzi w obrębie dyscyplin; zna współczesne formy wypowiedzi artystycznej, wymykające się tradycyjnym klasyfikacjom, jak: happening, performance, asamblaż; sztuka nowych mediów;
6) rozróżnia gatunki i tematykę dzieł w sztukach plastycznych (portret, autoportret, pejzaż, martwa natura, sceny: rodzajowa, religijna, mitologiczna, historyczna i batalistyczna); niektóre z tych gatunków odnajduje w grafice i w rzeźbie; w rysunku rozpoznaje studium z natury, karykaturę, komiks, rozumie, czym jest w sztuce abstrakcja i fantastyka; podejmuje działania z wyobraźni i z natury w zakresie utrwalania i świadomości gatunków i tematów w sztuce, stosuje w tym zakresie różnorodne formy wypowiedzi (szkice rysunkowe, fotografie zaaranżowanych scen i motywów, fotomontaż).
II. Doskonalenie umiejętności plastycznych – ekspresja twórcza przejawiająca się w działaniach indywidualnych i zespołowych. Uczeń:
2) wyraża w pracach plastycznych uczucia i emocje wobec rzeczywistości, a także płynące z inspiracji muzycznych czy literackich (impresja i ekspresja); rysuje, maluje, ilustruje zjawiska i wydarzenia realne i wyobrażone (także w korelacji z innymi przedmiotami);
5) podejmuje próby integracji sztuk tworząc zespołowo teatr plastyczny (animacja form plastycznych w przestrzeni plus światło i dźwięk ) oraz realizując inne rodzaje kreacji z pogranicza plastyki i pokrewnych dziedzin jak pantomima, taniec, film animowany.
rozróżniać cechy i rodzaje kompozycji oraz tworzyć różnorodne układy kompozycyjne na płaszczyźnie;
rozróżniać i identyfikować w dziełach mistrzów kontrasty barwne: temperaturowe, dopełnieniowe;
charakteryzować środki wyrazu tj. linia, plama, faktura i wykorzystuje je w działaniach plastycznych;
definiować pojęcia: action painting, dripping, informel.
Ekspresjoniści i ich inspiracje
EkspresjonizmEkspresjonizm to kierunek w sztuce, którego celem było wyrażanie siebie, swoich przeżyć, uczuć, emocji, stanów psychicznych a także wywoływanie emocji u odbiorcy. Aby te cele osiągnąć, stosowali różnorodne środki wyrazu artystycznego, takie jak intensywna, wyrazista kolorystyka, kontrasty barw dopełniających i kontrasty temperaturowe, prostota form, dynamiczna kompozycja złożona z linii ukośnych, łamanych, krzywych, łuków, plam barwnych, nieciągły rytm, gwałtowne, swobodne pociągnięcia pędzla oraz deformacja, wyolbrzymienie – zwłaszcza brzydoty. Stosowana była też technika drippingudrippingu wpisujące się w malarstwo gestu – action paintingaction painting. Za prekursorów ekspresjonizmu uważa się Vincenta van Gogha, Paula Gauguina, Edvarda Muncha i Jamesa Ensora.
Abstrakcja - siła wyrażania emocji
Zadania
Słownik pojęć
In. malarstwo gestu. Rodzaj malarstwa, którego założeniem jest sposób malowania spontaniczny, intuicyjny, agresywny, płynący z gestu ręki i ciała.
Technika malarska polegająca na swobodnym chlapaniu farbą na płótno za pomocą pędzla, lub na jej ściekaniu lub wylewaniu z puszki na poziomo leżące płótno w celu uzyskania ciekawych efektów utworzonych przez zasychające zacieki.
kierunek w sztuce I poł. XX wieku, polegający na wyrażaniu subiektywnych wrażeń, Artyści przedstawiali zdeformowaną rzeczywistość, często w sposób zaskakujący, gwałtowny, przerysowany.
Z fr. „bezprzedmiotowy”. Termin wprowadzony w 1951 r. przez M. Tapie. „Sztuka bez formy”, czyli sztuka pozbawiona tradycyjnie rozumianej zasady kompozycyjnej i czytelnej struktury. Jest to tendencja w sztukach plastycznych przejawiająca się w wykorzystaniu metody automatyzmu i działania przypadku w procesie tworzenia dzieła.
Źródła:
encyklopedia.pwn.pl
sjp.pwn.pl